احادیثی در مورد پدر

403- پيامبر خدا صلي اللهعليه وآله : هر كه دختري داشته باشد وخوب تربيتش كند واو را به خوبي دانش بياموزدواز نعمتهايي كه خداوند به او عطا كرده به وفور بهره مندش سازد، آن دختر، سپر وپوششپدردر برابر آتش دوزخ خواهدبود.

 7 - «ميزان الحكمه 1» صفحه 162

552- امام صادق عليهالسلام : سه دعاست كه از درگاه خداوند متعال رد نمي شود : دعايپدربراي فرزندش ، هر گاه كه به او نيكي كند ، ونفرينش در حقّاو ، آن گاه كه از او نافرماني نمايد ؛ نفرين ستم ديده در حقّ كسي كه به او ستمكرده است ، ودعايش براي كسي كه انتقام او را از ستمگري گرفته است ؛ ودعاي مرد مؤمنبراي برادر مؤمنش كه به خاطر ما نسبت به او مواسات كرده است ، ونفرينش در حقّ او كهمي توانسته به وي كمك كند ونكرده ، در حالي كه وي به آن محتاج بوده است .

 9 - «ميزان الحكمه 1» صفحه 302 

1098- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : حقّ علي بر اين امّت همچون حقّپدراست بر فرزندش .

 10 - «ميزان الحكمه 1» صفحه 306 

1128- امام علي عليهالسلام : من رهنمايم، من رهيافته ام. پدريتيمان ومستمندانم ، سرپرست بيوه زنانم، پشت وپناه هر نا تواني هستم ومأمن هروحشتزده اي؛ من رهنماي مؤمنان به سوي بهشتم، ريسمان استوار خدايم، حلقه ودستاويزمحكم خدايم وكلمه تقوا؛ من چشم خدايم وزبان راستگوي او ودستاو.

- امام باقر عليه السلام : سه چيز است كه خداوند عزّ وجلّ به هيچ كس در آنها اجازهاي نداده است: برگرداندن امانت به نيك وبد، وفا كردن به عهد وپيمان با نيك وبد،ونيكي كردن بهپدرومادر ، خوب باشند يابد.

 19 - «ميزان الحكمه 1» صفحه 494 

 21 - «ميزان الحكمه 2» صفحه 273

- مسيح عليه السلام ـ وقتي مردي از وي پرسيد: اي آموزگار خوبى! مرا به عمليراهنمايي كن كه به سبب آن به بهشت دست يابم ـ فرمود : در نهان وآشكارت از خدا بترسوبهپدرومادرت خوبيكن.

 22 - «ميزان الحكمه 2» صفحه 312 

6-اين حديث با اندك تفاوت لفظي در تنبيهالخواطر: (2 / 197) آمده ودر ادامه آن آمده است: عرض كرد: اي پيامبر خدا! من،پدرومادري پير دارم ومي گويند به من دلبسته اندوميل ندارند من به جهاد روم. پيامبر فرمود: پس، باپدرومادرت بمان. سوگند به آن كه جانم در دست اوست، اينكه آن هايك شبانه روز با تو مأنوس باشند، بهتر از يك سال جهاد كردناست.

 23 - «ميزان الحكمه 2» صفحه 371 

- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : پنج نفرند كه آتش آنها خاموش نشود وبدنهايشاننميرد: آن كه به خدا شرك ورزيد، آن كه ازپدرومادر خود نافرماني كرد، آن كه از برادر خود نزد حاكم سعايتنمود تا به قتل او انجاميد، آن كه كسي را بدون استحقاق قصاص، كشت وآن كه گناهيمرتكب شد وآن را به خداوند عزّ وجلّ نسبتداد.

 24 - «ميزان الحكمه 2» صفحه 391 

4770- امام علي عليهالسلام : از سه كار شرم نبايد كرد : خدمت كردن به ميهمان ، از جا بر خاستن در برابرپدروآموزگار خويش، ومطالبه حقّ، گر چهاندك باشد .

 36 - «ميزان الحكمه 3» صفحه 370 

5639- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : بهترين مردان شما آن كسي است كه پرهيزگار، پاك، گشاده دست، پاكزبان وپاكدامن باشد ، بهپدرومادر خودنيكي كند، وخانواده اش را محتاج ديگراننسازد.

 39 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 51 

5913- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : دعاي چهار نفر رد نمي شود : پيشواي دادگر ،پدربراي فرزندش ، دعاي انسان براي برادرش در غياب او، وستمديده . خداوند جلّ جلاله مي فرمايد : به عزّت وجلالم سوگند كه گر چه به طول انجامد ، اماعاقبت انتقام تو (ستمديده) را بگيرم .

 40 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 52 

- امام كاظم عليه السلام ـ در پاسخ به برادرش علي بن جعفر ، كه از ايشان پرسيد: آيارواست مردي مسلمان برايپدرومادر كافر خوددر نماز آمرزش بخواهد؟ ـ فرمود : اگر در كودكي آنها را از دست داده ونمي داند كهمسلمان شده اند يا نه اشكالي ندارد ، اما اگر بداند كه كافر بوده اند، نبايدبرايشان آمرزش بطلبد واگر نمي داند ، برايشان دعا كند .

 42 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 102 

- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : گناهان كبيره نُه تاست : بزرگترين آنها شركورزيدن به خداوند عزّ وجلّ است وكشتن مؤمن وربا خواري وخوردن مال يتيم وتهمت زدن بهزن پاكدامن وفرار از ميدان جهاد ورنجاندنپدرومادر ودر هم شكستن حرمت بيت الحرام وجادوگري ؛ هر كس پاكاز اين نُه گناه، خداوند عزّ وجلّ را ديدار كند با من در بهشتي خواهد بود كه لنگههاي دَرِ آن از طلاست .

6812- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : گناهان كبيره عبارتند از : شرك ورزيدن به خدا ، آزردنپدرومادر ، قتل نفس (آدم كشى) وسوگند دروغ عمدي [براي ضايع كردن حقوق ديگران وخوردن مال مردم] .

 44 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 277 

6813- امام علي عليهالسلام : گناهان كبيره عبارتند از: شرك ورزيدن به خدا، آدم كشي ، خوردن مال يتيم ،تهمت زدن به زن پاكدامن، فرار از ميدان جهاد، تعرّب بعد از هجرت،جادوگري،آزردنپدرومادر ، ربا خواري ، كناره گيرياز جامعه مسلمانان وشكستن پيمان (بيعت يا معامله) .

 45 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 286 

- امام صادق عليه السلام : گناهي كه نعمتها را دگرگون مي كند ، زورگويي وسركشي استوگناهي كه پشيماني به بار مي آورد، آدم كشي است وگناهي كه انتقام وكيفرها را فرودمي آورد، ستم است وگناهي كه پرده ها را مي درد (آبرو وحيثيت ها را مي برد) شرابخواري است وگناهي كه جلوي روزي را مي گيرد، زناست وگناهي كه مرگ را شتاب ميبخشد ، بريدن پيوند خويشاوندي است وگناهي كه مانع استجابت دعا مي شود وفضا را تيرهوتار مي كند ، آزردنپدرومادر است .

 46 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 287 

6857- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : سه گناه است كه كيفرشان در همين دنيا مي رسد وبه آخرت نمي افتد : آزردنپدرومادر ، زورگويي وستم به مردم،وناسپاسي نسبت به خوبيهاي ديگران .

 47 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 293 

7277- امام علي عليهالسلام : زشت ترين گناهان بريدن پيوند خويشاوندي ونافرماني ازپدرومادر است .

51 - «ميزان الحكمه 4» صفحه 466 

«آدمي را درباره پدر ومادرش سفارش كرديم . مادرش به او حامله شد وهر روز ناتوانتر مي شد واز شير گرفتنش در دو سالگي است . وسفارش كرديم كه : مرا وپدر ومادرت را شكر گوي كه بازگشت به سوي من است» .

 52 - «ميزان الحكمه 5» صفحه 47 

8184- امام علي عليهالسلام : اموات خود را زيارت كنيد ؛ زيرا آنان از ديدار شما خوشحال مي شوند ؛ انسانبايد بعد از آن كه بر سر قبرپدرومادر خودبرايشان دعا كرد حاجت خود را[از خدا] بخواهد .

8185- امام صادق عليهالسلام ـ در پاسخ به داوود رقّي كه عرض كرد : انسان سر قبرپدرخود وخويشاوند وغريبه مي رود . آيا اين كار براي او سوديدارد؟ ـ فرمود : آري ، همان طور كه اگر به يكي از شما هديه اي داده شود خوشحال ميگردد ، مرده نيز از كار شما خوشحال مي شود .

 57 - «ميزان الحكمه 5» صفحه 129 

8408- بحار الأنوار : پيامبر خدا صلي الله عليه وآله فرمود : از بزرگترين گناهان اين است كه آدميپدرومادر خود را دشنام دهد . عرض شد :
چگونهكسيپدرومادر خود را دشنام مي دهد؟ فرمود : كس ديگري را دشنام مي دهد واو متقابلاً بهپدرومادر وي ناسزا مي گويد .

 59 - «ميزان الحكمه 5» صفحه 225 

9438- فاطمه زهرا عليهاالسلام : خداوند ايمان را واجب فرمود ، براي پاك كردن از آلودگي شرك، ونماز را برايدور كردن از كِبر وزكات را براي افزايش روزي، وروزه را براي تثبيت اخلاص، وحج رابراي دلداري (پشت گرمى) دين، وعدالت را براي همبستگي دلها، وفرمانبرداري را برايانتظام آيين، وامامت را براي جلوگيري از تفرقه، وجهاد را براي عزّت اسلام، وصبر رابراي كمك به استحقاق پاداش يافتن، وامر به معروف را براي اصلاح توده مردم، ونيكيكردن بهپدرومادر را براي نگهداري ازناخشنودي [خدا]، وصله ارحام را براي افزوني تعداد [شما] ، وقصاص را براي حفظ خونها،ووفاي به نذر را براي قرار گرفتنِ [آدمى] در معرض آمرزش وكامل كردن پيمانه هاوترازوها را براي از بين بردن كم فروشي، ودوري از تهمت زدن به زنان پاكدامن را مانعلعنت ودور شدن از رحمت حق وپرهيز از دزدي را مايه خويشتنداري، ودوري از خوردن ماليتيم را براي جلوگيري از ظلم، وعدالت در داوريها را براي آرامش مردم، وخداوند عزّوجلّ شرك را به قصد خالص گردانيدن ربوبيت [خود] حرام فرمود .

 66 - «ميزان الحكمه 5» صفحه 541 

9805- امام رضا عليهالسلام : خداوند عزّ وجلّ دستور . . . به سپاسگزاري از خود وازپدرومادر داد ؛ پس كسي كه ازپدرومادر خود سپاسگزاري نكند، از خداوند هم سپاس گزاري نكردهاست.

 70 - «ميزان الحكمه 6» صفحه 44 

10652- امام عسكري عليهالسلام : جسارت فرزند برپدردر دورانكودكي اش ، موجب نافرماني در بزرگ سالي اش مي شود .

 77 - «ميزان الحكمه 6» صفحه 296 

1 ـ آزردنپدرومادر

10780- امام صادق عليهالسلام : هر كه بهپدرومادر خود ، گر چهبه وي ستم كرده باشند ، با نگاه دشمنانه بنگرد ، خداوند از او نمازي را نمي پذيرد .

 78 - «ميزان الحكمه 6» صفحه 318 

11779- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : نگاه مهر آميز فرزند بهپدرومادر عبادت است.

11780- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : نگريستن به دانشمند عبادت است، نگريستن به پيشواي دادگر عبادتاست، نگاهِ دلسوزانه ومهر آميز بهپدرومادر عبادت است ونگريستن به برادري كه براي خداوند عزّ وجلّ دوستش داري عبادتاست.

 83 - «ميزان الحكمه 7» صفحه 98 

12254- امام صادق عليهالسلام : سه چيز است كه هيچ كس درباره آنها عذرش پذيرفته نيست: برگرداندن امانت بهصاحبش نيك باشد يا بد وفاي به عهد با نيك وبد، ونيكي كردن بهپدرومادر، خوب باشند يابد.

 85 - «ميزان الحكمه 7» صفحه 136 

13234- امام علي عليهالسلام : براي [احترام] پدروآموزگارت ازجاي خود بلند شو، گر چه اميرباشى.

 93 - «ميزان الحكمه 7» صفحه 500 

- امام صادق عليه السلام : اگر دوست داري خداوند بر عمرت بيفزايد،پدرومادرت را خوشحالكن.

 95 - «ميزان الحكمه 8» صفحه 151 

14435- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : بهترين عمل خواندن نماز در وقت آن است. سپس نيكي كردن واطاعت ازپدرومادر وآن گاه در امان بودن مردم اززبان تو.

 96 - «ميزان الحكمه 8» صفحه 153 

14446- امام صادق عليهالسلام ـ در پاسخ به پرسش از بهترين اعمال ـ فرمود : نمازِ به وقت، نيكي كردن بهپدرومادر، وجهاد در راه خداوند عزّوجلّ.

 97 - «ميزان الحكمه 8» صفحه 157 

14459- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : سه چيز است كه با وجود آنها هيچ عملي سود نمي بخشد : شرك آوردن بهخدا، نافرماني وآزردنپدرومادر، وگريختناز جهاد.

 98 - «ميزان الحكمه 8» صفحه 165 

15051- كنز العمّال ـ بهنقل از سهيل بن عمرو ـ : زماني كه پيامبر خدا صلي الله عليه وآله وارد مكه شدوپيروز گرديد، من به خانه ام رفتم ودر را به روي خودم بستم وبه فرزندم عبد اللّه بنسهيل پيغام فرستادم كه از محمّد برايم امان بگيرد؛ زيرا از كشته شدن ايمن نيستم. عبد اللّه بن سهيل نزد پيامبر رفت وعرض كرد : اي پيامبر خدا! آيا پدرم را امان ميدهيد؟ حضرت فرمود : آري، او در امان خداست؛ بنا بر اين، از خانه بيرون بيايد. پيامبر خدا صلي الله عليه وآله آن گاه به كساني كه پيرامونش بودند، فرمود : هر يكاز شما سُهيل را ديد به او نگاه تند نكند. او بايد از خانه بيرون بيايد. به جانخودم قسم كه سهيل آدم خردمند وبزرگواري است وكسي چون او چنان نيست كه اسلام رانشناسد وبخوبي مي داند كه آييني كه بر آن بوده است برايش سودي ندارد. پس، عبد اللّهنزدپدرخود رفت وفرموده پيامبر خدا صليالله عليه وآله را به اطلاع او رسانيد. سُهيل گفت : به خدا قسم كه او در خُرديوبزرگي نيكوكار بوده وهست. سهيل در اسلام آوردن همچنان سرگردان ومردد بود ودر جنگحنين با آن كه هنوز مشرك بود، پيامبر خدا صلي الله عليه وآله را همراهي كرد ودرجِعرانه اسلام آورد. وپيامبر خدا صلي الله عليه وآله در آن روز از غنايم حنين يكصدشتر به او داد.

 102 - «ميزان الحكمه 8» صفحه 395 

16448- امام علي عليهالسلام : بوسيدن فرزند مهر ومحبّت است وبوسيدن همسر شهوت وبوسيدنپدرومادر عبادت وبوسيدن برادرِ ايماني،دين.

 112 - «ميزان الحكمه 9» صفحه 325 

18360- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : سه نفرند، كه خدا آنها را لعنت كرده است: كسي كه بهپدرومادر خود بي اعتنايي كند. كسي كه ميان مردوزني سعايت كند، تا ميان آنها جدايي افكند وسپس خودش با زن او ازدواج كند وكسي كهميان مؤمنان سخن چيني كند، تا آنان نسبت به يكديگر دشمني وحسادتورزند.

 118 - «ميزان الحكمه 10» صفحه 267 

18373- امام باقر عليهالسلام : پيامبر خدا صلي الله عليه وآله فرمود : لعنت خدا بر مُحلّل وكسي كه محلّلمي گيرد وبر كسي كه خود را به غير مولايش نسبت دهد وبر كسي كه براي خود نسب نامعلومي مدّعي شود وبر مردان زن نما وزنان مردنما وبر كسي كه در اسلام حادثه اي [قتلنفس ]يا بدعت پديد آورد يا حادثه آفريني [قاتل يا بدعت گذار] را پناه دهد وبر كسيكه غير قاتل خود را بكشد يا كسي را بزند كه او را نزده است وبر كسي كهپدرومادر خود را لعنت كند.
عرض شد: اي رسولخدا! آيا كسي پيدا مي شود كه والدين خود را لعنت كند؟ فرمود: آري،پدرومادر مردم را لعنت مي كند وآنها متقابلاًوالدين او را لعنت ميكنند.

 119 - «ميزان الحكمه 10» صفحه 269 

18376- امام صادق عليهالسلام : ملعون است، ملعون كسي كهپدريامادر خود را بزند، ملعون است، ملعون كسي كهپدرومادر خود را نافرماني كند وآزارشان رساند، ملعون است،ملعون كسي كه احترام مسجد را نگهندارد.

 120 - «ميزان الحكمه 10» صفحه 299 

19320- امام صادق عليهالسلام : هركه دوست دارد خداوند عزّ وجلّ سكرات مرگ را بر او سبك گرداند، بايد بهخويشانش رسيدگي وبهپدرومادرش نيكي كند. اگر چنين كند، خداوند عزّ وجلّ سختي هاي مرگ را بر او آسان گرداند ودر زندگيش هرگزبه ناداري نيفتد.

 126 - «ميزان الحكمه 11» صفحه 110 

- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : براي نيكي بهپدرومادرت، مسافت دو ساله بپيما. براي به جا آوردن صله رحم،مسافت يك ساله بپيما. براي عيادت بيمار، يك ميل راه بپيما وبراي شركت در تشييعجنازه اي، دو ميل راه بپيما.

 128 - «ميزان الحكمه 11» صفحه 131 

22273- امام صادق عليهالسلام : سه چيز است كه هيچ كس در آنها معذور نيست: برگرداندن امانت به نيك وبد،وفاي به عهد با نيك وبد ، وخوشرفتاري باپدرومادر، خوب باشند يابد.

 184 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 334 

22586- الكافي : امامصادق عليه السلام نام مردي را برد وفرمود : گفت: من علاقه اي به داشتن فرزند نداشتمتا اينكه روزي در عرفه جواني را در كنار خود ديدم كه دعا مي كرد ومي گريست ومي گفت: خدايا! پدرومادرم،پدرومادرم. از آن موقع كه اين را شنيدم به داشتن فرزند علاقهمند شدم.

 190 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 435 

تشويق به نيكي كردن بهپدرومادر

«و پروردگار تو مقرّر كرد كه جز او را مپرستيد وبه پدر ومادر نيكي كنيد. اگر يكي از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالمندي رسيدند، به آنها [حتي ]افّ مگو وبه آنان پرخاش مكن وبا آنها به شايستگي سخن گوي واز سر مهرباني، بال فروتني بر آنان بگستر وبگو: پروردگارا! آن دو را رحمت كن، چنان كه مرا در خُردي پروردند».

 193 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 447 

22642- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ در پاسخ به سؤال از حقپدرومادر بر فرزندانشان ـ فرمود : آن دو ، بهشت ودوزخ توهستند.

22643- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : هر كه خوش دارد عمرش دراز وروزيش زياد شود، بهپدرومادرش نيكي كند وصله رحم به جاآورد.

22644- الترغيب والترهيبـ به نقل از ابن مسعود ـ : پيامبر خدا صلي الله عليه وآله در پاسخ به سؤال [من] ازمحبوبترين كارها نزد خداوند متعال فرمود : نمازِ به وقت. عرض كردم: سپس چه؟ فرمود: نيكي بهپدرومادر.

22645- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ به مردي كه نزد ايشان آمد وعرض كرد: آمده ام تا با شما بر هجرتدست بيعت دهم؛ اما وقتي مي آمدمپدرومادرمگريه مي كردند ـ فرمود : نزد آنان برگرد وآنها را خوشحال وخندان ساز همان گونه كه [با آمدنت ]گريانشان كردى.

 194 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 448 

22646- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : هر كه بهپدرومادرش نيكيكند، خوشا به حالش، خداوند عمرش را زياد كرده است.

22648- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : خشنودي خدا در خشنوديپدراست وناخشنودي خدا در ناخشنوديپدر.

22649- امام علي عليهالسلام : نيكي بهپدرومادر، از ارجمندترينخصلت هاست.

22650- امام علي عليهالسلام : نيكي بهپدرومادر، بزرگترينوظيفه است.

22651- امام زين العابدينعليه السلام ـ در دعا براي والدين خود ـ گفت : بار خدايا! مرا چنان گردان كه ازپدرومادرم بترسم، مانند ترسيدن از سلطانبى رحم وبا آنان مثل يك مادر مهربان خوشرفتار باشم وفرمانبرداري ونيكو كاريم بهآنان را براي ديدگانم لذّت بخش تر از خوابي قرار ده كه شخص بسيار خسته خواب گرفتهاز آن مي برد وبراي سينه ام گواراتر از نوشيدن آبي كه تشنه كام مي نوشد، تا خواستهآنان را بر خواسته خود برگزينم.

 195 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 449 

22652- امام صادق عليهالسلام ـ درباره آيه «و بهپدرومادر نيكيكنيد» ـ فرمود : نيكي كردن، اين است كه با آنان خوشرفتاري كني واجازه ندهي كه مجبورشوند آنچه را نياز دارند اظهار كنند واز تو بخواهند، اگر چه بي نياز باشند [بلكهپيش از آنكه مجبور به اظهار نياز خود شوند آن را برطرف ساز].

22654- امام رضا عليهالسلام : خداوند عزّ وجلّ... به سپاسگزاري از خود وپدرومادر فرمان داده است. پس هر كه ازپدرومادرش سپاسگزاري نكند، از خداوند سپاسگزاري نكردهاست.

ترغيب به نيكي بهپدرومادر واطاعت از آنان هرچند بدباشند

22655- امام باقر عليهالسلام : سه چيز است كه خداوند عزّ وجلّ درباره هيچ يك از آنها اجازه مخالفت ندادهاست: برگرداندن امانت به صاحبش نيك باشد يا بد، وفاي به عهد با نيك وبد ، ونيكي به (اطاعت از) پدرومادر، نيك باشند يابد.

22656- امام صادق عليهالسلام : نيكي به (اطاعت از) پدرومادرواجب است، اما اگر مشرك بودند، در كار معصيت، از آنان واز هيچ كس ديگري اطاعت نكن؛زيرا در معصيت خالق، از هيچ مخلوقي اطاعت نبايدكرد.

 196 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 450 

22658- امام رضا عليهالسلام : نيكي به (اطاعت از) پدرومادرواجب است اگر چه مشرك باشند، ولي در معصيت خالق از آنان نبايد اطاعتكرد.

ترغيب به نيكي كردن بهپدرومادر بعد از مرگ آنان

22659- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : سَرورِ نيكوكاران در روز قيامت، مردي است كه بعد از درگذشتپدرومادر خود به آنان نيكي كند.

22660- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ در سفارش به مردي ـ فرمود : پدرومادرت را فرمان بَر وبه آنان، زنده باشند يا مرده، نيكي كنو[حتي ]اگر دستور دادند خانواده ودارايي ات را رها كني، اين كار را بكن؛ زيرا كهاين جزئي از ايمان است.

22661- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ در پاسخ به سؤال از نيكي كردن بهپدرومادر بعد از فوت آنان ـ فرمود : آري، دعا كردن براي آنها،آمرزش خواستن برايشان واجرا كردن وصيت هايشان بعد از مرگ آنها وصله رحم كردن باخويشان آنها، واحترام گذاشتن به دوستانآنان.

 197 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 451 

22662- امام باقر عليهالسلام : يك وقت هست كه بنده در زمان حياتپدرومادر خود نسبت به آنان نيكوكار است، اما وقتي مي ميرند نهبدهي آنان را مي پردازد ونه برايشان طلب آمرزش مي كند،در اين صورت خداوند او رانافرمان قلمداد مي كند ويك وقت هم هست كه بنده در زمان حياتپدرومادر خود نا خلف ونافرمان است وبه آنان نيكي نمي كند، اماوقتي مردند بدهي هاي آنها را مي پردازد وبراي ايشان آمرزش مي طلبد. لذا خداوند عزّوجلّ او را نيكو كار مي نويسد.

22663- امام صادق عليهالسلام : چه مانعي دارد كه يكي از شما بهپدرومادرش، زنده باشند يا مرده، نيكي كند.از طرف آنها نمازبخواند، از جانب آنها صدقه بدهد، از طرف آنها حج بگزارد واز طرف آنها روزه بگيرد،تا ثوابش هم به آنها برسد وهم به همان اندازه براي خودش ثواب منظور شود وخداوند عزّوجلّ به واسطه نيكوكاري وصله او خير وبركت فراواني برايشبيفزايد؟

 198 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 452 

3-اين حديث را ابن ماجه ونسائي با لفظ خودوحاكم روايت كرده اند وحاكم گفته است: سندش درست است.
طبراني آن را با سلسلهسندي نيكو اين گونه روايت كرده : آن مرد گفت: خدمت پيامبر صلي الله عليه وآله آمدمتا درباره شركت در جهاد از ايشان نظر خواهي كنم. پيامبر صلي الله عليه وآله فرمود: آياپدرومادرت زنده اند؟ عرض كردم: آرى. فرمود: پيش آنان بمان ؛ زيرا بهشت زير پاهاي آن دواست.

 199 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 453 

22669- امام زين العابدينعليه السلام : مردي خدمت پيامبر خدا صلي الله عليه وآله آمد به ايشان عرض كرد: هيچكار زشتي نيست كه نكرده باشم. آيا راه توبه وبازگشت برايم وجود دارد؟ حضرت فرمود : آيا ازپدرومادرت كسي زنده هست؟ عرض كردم: پدرم. فرمود: برو وبه او نيكي كن. وقتي آن مرد رفت، رسول خدا صلي الله عليه وآلهفرمود: كاش مادرش مي بود!

 200 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 455 

آزردنپدرومادر

«و پروردگارت مقرّر كرد كه جز او را مپرستيد وبه پدر ومادر احسان كنيد. اگر يكي از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالمندي رسيدند، به آنها [حتي ]افّ مگو وبه آنان پرخاش مكن وبا ايشان به شايستگي سخن گوى».

22674- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : از گناهان كبيره است كه انسانپدرومادر خود را دشنام دهد، [به اين صورت كه ]انسانپدركسي را دشنام دهد واو هم متقابلاًپدروي را دشنام دهد، يا مادر كسي را دشنام دهدودر نتيجه آن شخص هم مادر وي را دشنامگويد.

 201 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 456 

22678- امام صادق عليهالسلام : كمترين بي احترامي بهپدرومادر، «افّ» گفتن است واگر خداوند عزّ وجلّ چيزي كمتر از آن سراغ داشت، بي گمان از آن نهيمي كرد.

 202 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 457 

نافرمانيپدرومادر

22683- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ در نامه اي به اهل يمن ـ فرمود : بزرگترين گناهان كبيره نزدخداوند در روز قيامت: شرك ورزيدن به خداست وبه ناحق كشتن انسان مؤمن وفرار از ميدانجنگ در راه خدا ونافرماني ازپدرومادر.

22687- امام صادق عليهالسلام : [از جمله] گناهاني كه فضا را تيره وتار مي سازد نافرمانيپدرومادراست.

 203 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 458 

22689- امام رضا عليهالسلام : خداوند نافرمانيپدرومادر را ازاين جهت حرام فرموده است كه موجب از دستدادن توفيق طاعت خداوند عزّ وجلّ وبياحترامي بهپدرومادر وناسپاسي نعمت وناشكري وكم شدن نسل وقطع شدن آن مي شود ؛ زيرا نافرماني والدين سبب مي گردد كه بهپدرومادر احترام گذاشته نشود، حقّ وحقوقآنها شناخته نشود، پيوندهاي خويشاوندي قطع گردد،پدرومادر به داشتن فرزند بي رغبت شوند وبه علّت نيكي نكردنوفرمان نبردنِ فرزند ازپدرومادر، آناننيز كار تربيت او را رهاسازند.

 204 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 459 

از جمله نافرمانيپدرومادر

22693- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : هر كهپدرومادر خود رااندوهگين كند، آنان را عاقّ كرده است.

22694- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : بالاتر از هر بي احترامي بهپدرومادر بي احترامي اي هست، تا اينكه شخص يكي از والدين خودرا بكشد وچون چنين كرد ديگر بي احترامي اي بالاتر از آن نيست.

22696- امام صادق عليهالسلام : هركه بهپدرومادر خود كه به اوستم كرده اند كينه توزانه نگاه كند، خداوند هيچ نمازي از او نپذيرد.

حقّپدربر فرزند

22697- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ در پاسخ به سؤال از حقّپدربر فرزندش ـ فرمود : او را به اسم صدا نزند، جلوتر از اوراه نرود، پيش از او ننشيند وبرايش دشنامنخرد.

 205 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 460 

22698- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : از جمله حقوقپدربرفرزندش، اين است كه در هنگام خشمِپدر، دربرابرش خشوع كند.

22699- امام علي عليهالسلام : فرزند را برپدرحقّي است وپدررا بر فرزند حقّى. حقّپدربر فرزند اين است كه بجز در معصيت خدا، در هر امري از اواطاعت كند.

22701- امام صادق عليهالسلام : پدرومادر را بر فرزند سه حق است: در همه حال شكرگزار آنان باشد، در هر چه به او امر ونهي مي كنند، بجز در معصيت خدا،اطاعتشان كند ودر نهان وآشكار خير خواه آنانباشد.

 206 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 461 

فرزند ودارايي او از آنِپدراوست

22702- پيامبر خدا صليالله عليه وآله ـ به مردي كه ازپدرخودنزد آن حضرت به شكايت آمده بود ـ فرمود : تو ودارايي ات از آنِ پدرتهستيد.

22706- الكافي ـ به نقلاز حسين بن ابي علاء ـ به امام صادق عليه السلام عرض كردم : چه مقدار از مال فرزندبرايپدرحلال است؟ حضرت فرمود : هرگاهناچار شود، مي تواند به اندازه خوراك روزانه خود، به شرطي كه در حدّ اسراف نباشد،بردارد. عرض كردم: پس، فرموده رسول خدا صلي الله عليه وآله چيست كه وقتي شخصيپدرخود را پيش آن حضرت [به دادخواهي ]آورد،پيامبر فرمود: «خودت ودارايي ات از آنِ پدرت هستيد»؟
امام عليه السلام فرمود: اوپدرخود را پيش پيامبر صلي الله عليهوآله آورد وگفت: اي رسول خدا! اينپدرمنحقّ مرا از ارثيه مادرم نمي دهد وپدرش به رسول خدا عرض كرد: آن را خرج او وخودشكرده است. در اين جا بود كه رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود: «تو ودارايي ات ازآنِ پدرت هستيد»، وآن مرد چيزي نداشت [كه به پسرش بدهد چون همه را خرج او وخودشكرده بود]. آيا رسول خدا صلي الله عليه وآله بايدپدررا به دليل اعتراض فرزند بازداشت ميكرد؟!

 207 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 462 

حقّ فرزند برپدر

22711- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : حقّ فرزند برپدراين استكه نام خوبي برايش انتخاب كند، واو را نيكو تربيتكند.

 208 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 463 

22716- امام علي عليهالسلام : حقّ فرزند برپدراين است كه نامنيكو بر او گذارد، او را نيكو تربيت كند وبدو قرآن آموزد.

22718- امام صادق عليهالسلام : نيكي كردن مرد به فرزندش، نيكي كردن اوست بهپدرومادرش.

 209 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 464 

22719- بحار الأنوار : امام صادق عليه السلام به مردي كه عرض كرد: به كه نيكي كنم؟ فرمود : بهپدرومادرت، عرض كرد: آنها از دنيا رفته اند. فرمود: به فرزندت نيكي كن.

 210 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 467 

22735- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : همچنان كه فرزند نبايد به والدين خود بي احترامي كند،پدرومادر نيز نبايد به فرزند خود ـ اگر صالحباشد ـ بي حرمتي روا دارند.

22736- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : همچنان كهپدربر فرزندحقوقي دارد، فرزند را نيز برپدرحقوقياست.

 211 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 518 

«و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه: جز خدا را نپرستيد وبه پدر ومادر وخويشان ويتيمان ومستمندان احسان كنيد وبا مردم [به زبانِ ]خوش سخن گوييد ونماز را به پا داريد وزكات را بدهيد. آنگاه جز اندكي از شما، [همگي ]به حالت اعراض روي برتافتيد».

22849- پيامبر خدا صليالله عليه وآله : براي يتيم چونپدرمهربانباش وبدان كه هرچه بكاري همان ميدروى.

 212 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 522 

22864- امام رضا عليهالسلام ـ در نامه خود به محمّد بن سنان، درباره علّت تحريم خوردن مال يتيم ـ نوشت : [خداوند ]به ناحق خوردن مال يتيم را به اين دليل حرام فرموده كه مفاسد زيادي در اينكار مي باشد: اول اينكه هر گاه مال يتيم را به ناحق بخورد در كشتن او كمك كرده است؛زيرا يتيم بي نياز نيست ونمي تواند خودش را اداره كند وروي پاي خودش بايستد وكسي راهم، مانندپدرومادر، ندارد كه او راسرپرستي واداره كند. بنا بر اين وقتي مال او را بخورد مثل اين است كه او را كشتهوبه فقر وبيچارگي اش كشانده است... واين باعث مي شود كه وقتي يتيم به سنّ بلوغ رسيدوبزرگ شد در صدد انتقامگيري برآيد وميان آنها كينه ودشمني ونفرت به وجود آيد تاجايي كه يكديگر را از بين ببرند.

 213 - «ميزان الحكمه 13» صفحه 558