تاثیرات فیلم بر کودکان

«كودك من از سه سالگى با ديدن كارتونى شيفته يكى از شخصيت هاى اين كارتون شد. او از ما خواست كه سى دى اين كارتون را برايش تهيه كنيم و ما را واداشت تمام اسباب بازى ها، كارت هاى بازى، عكس، عكس برگردون و حتى لباس هايى را كه مربوط به اين كارتون و به ويژه شخصيت اصلى كارتون است را براى او گردآورى كنيم.»

اين نمونه كه از زبان مادر يك كودك پنج ساله بيان شده كافى است تا نشان دهد كودكان تا چه اندازه تحت تأثير فيلم ها و كارتون هايى كه در جعبه جادو به نمايش در مى آيد قرار مى گيرند. تماشاى تلويزيون در كودكان در حد اعتدال مشكلى ايجاد نمى كند. اما هنگامى كه ميزان تماشاى آن به چندين ساعت در روز افزايش مى يابد تبديل به موضوعى مى شود كه نگرانى هاى زيادى را در ميان كارشناسان مسائل اجتماعى و روانشناسان به وجود مى آورد. به همين خاطر كنترل ساعت هايى كه كودكان و نوجوانان تلويزيون تماشا مى كنند و نوع برنامه هايى كه نگاه مى كنند ضرورى است.

ساعت هاى تماشاى تلويزيون را براى بچه ها محدود كنيم
در حال حاضر در همه خانه ها تلويزيون وجود دارد و كودكان از همان ابتدا به ديدن تلويزيون عادت مى كنند. به طور كلى هم تصاوير تلويزيون براى بچه ها پديده جالبى است. تحقيقاتى كه در سراسر جهان انجام مى شود حاكى از اين است كه اكثر كودكان تماشاى تلويزيون را يكى از تفريحات روزانه به حساب مى آورند. به عنوان مثال در امريكا آمارها نشان مى دهد، هر كودك به طور متوسط چهار تا پنج ساعت در روز تلويزيون تماشا مى كند كه اين ساعت ها در روزهاى شنبه و يكشنبه به ۱۰ ساعت نيز مى رسد. تحقيقات ديگر نشان مى دهد بچه هايى كه در طبقات پائين تر اقتصادى و اجتماعى هستند زمان بيشترى را صرف تماشاى تلويزيون مى كنند. آنها بيشتر از آن كه با والدينشان حرف بزنند يا با دوستانشان بازى كنند و به ورزش و تفريح بپردازند و يا كتاب بخوانند تلويزيون تماشا مى كنند.
يك نكته جالب در كشور ما هم اين است كه برخى از والدين براى ساكت كردن بچه هايشان حتى آنها را تشويق مى كنند كه بيشتر و بيشتر تلويزيون نگاه كنند و به هيچ وجه هم توجه نمى كنند كه چه برنامه اى از تلويزيون در حال پخش است. در بسيارى از خانه ها هم مى بينيم كه كودكان تا اواخر شب همراه پدر و مادرشان مشغول تماشاى برنامه ها و سريال هاى پليسى و خشن و يا فيلم هايى با موضوع دعواهاى خانوادگى هستند. بدون اين كه والدين به اين نكته توجه كنند كه با اين كار ممكن است بچه هايى پرخاشگر و يا با احساس ترس و ناامنى پرورش دهند.
اين در حالى است كه محققان نيز تأكيد مى كنند كودكانى كه به ويژه بيش از پنج ساعت تلويزيون تماشا مى كنند در آينده در معرض بسيارى از اختلالات جسمى و فكرى قرار مى گيرند. چراكه تماشاى زياد تلويزيون بر عملكرد طبيعى مغز اثر مى گذارد، به چاقى و خشونت و پرخاشگرى منجر مى شود و اختلالاتى در حافظه به وجود مى آورد.
يك تحقيق در امريكا نشان مى دهد كه كودكانى كه در سنين بسيار كم تلويزيون تماشا كنند، وقتى به سن مدرسه مى رسند، قدرت تمركز و دقتشان كاهش مى يابد. به همين علت، انجمن متخصصان اطفال امريكا توصيه مى كند كه كودكان كمتر از دو سال اصلاً تلويزيون تماشا نكنند. از نظر روانى نيز كودكان با تماشاى تلويزيون ممكن است كه تكيه كلام هاى نامناسب پيدا كنند، رفتارهاى بى ادبانه داشته باشند، پرخاشگر شوند و يا به رفتارهاى خطرناك دست بزنند. اما بيشترين نگرانى اى كه از بابت تماشاى زياد تلويزيون به وسيله كودكان و نوجوانان به وجود مى آيد اين است كه نسل آينده ممكن است خشن و پرخاشگر شوند. ما بارها شنيده ايم كه كودكان يا نوجوانانى به تقليد از شخصيت فيلم ها به همسالانشان آسيب رسانده اند. برخى از كودكان هم با الگو گرفتن از اين برنامه ها و توسل به پرخاشگرى و خشونت سعى مى كنند جلب توجه كنند.

عاقبت تماشاى فيلم ها و كارتون هاى خشن
فيلم ها و سريال هاى خشن براى كودكان و نوجوانان، بويژه پسران كشش زيادى دارد. برخى تئورى ها مى گويند فيلم هاى خشن مى تواند موجب تخليه روانى فرد شود. چون فرد با شخصيت هاى فيلم احساس همذات پندارى مى كند و در نتيجه سرخوردگى هايش را با رفتارها و حركات او تخليه مى كند. ولى نظريات روانشناسى ديگر تأكيد مى كند كه وقتى زمينه هاى فقر و بيكارى فراهم باشد، فيلم ها و سريال هاى خشنى كه مرگ و شكنجه و... را ساده مى گيرند به افزايش خشونت و حتى الگوبردارى از رفتارهاى خشن مى انجامند و به طور كلى احساسات پرخاشگرايانه تماشاگر را تحريك مى كنند به طورى كه وى مى خواهد آنچه را ديده بروز دهد.

دكتر معصومه رفيقى روانشناس كودك به تأثير صحنه هاى خشن بر كودكان اشاره مى كند. وى مى گويد: «بچه ها هرچيزى را كه مى بينند الگو قرار مى دهند. يادگيرى آنها براساس ديده ها و شنيده هايشان است. خشونتى كه فيلم نمايش مى دهد حتى بچه هاى آرام را پرتحرك مى كند. اگر آنها در خيالپردازى هايشان نسبت به قهرمان فيلم احساس سمپاتى پيدا كنند، با او همانندسازى مى كنند و رفتارش را الگو قرار مى دهند.» وى مى افزايد: «خانواده هاى زيادى به من مراجعه كرده و گفته اند كه فرزندشان پرخاشگر و لجباز است. وقتى بررسى كردم ديده ام كه در خانه شان، تلويزيون، ماهواره و بازى هاى رايانه اى وجود دارد. در حالى كه پدر و مادرها هم نظارت دقيقى روى كارهاى بچه ها ندارند. اگر فيلمى مشهور شده باشد، براى آنها تهيه مى كنند و ايشان را تنها مى گذارند كه فيلم را نگاه كنند، بدون اين كه بدانند در فيلم چه چيزهايى هست و چه قدر روى بچه تأثير مى گذارد. در حالى كه وقتى از خانواده هايى كه مراجعه مى كنند مى پرسم اوقات فراغت بچه هايشان را با چه پر مى كنند و بچه ها چه برنامه هايى مى بينند، مى گويند تا آخر شب فيلم مى بينند. در حالى كه كودكان حتى سريال هاى خاص بزرگسالان را هم همانندسازى مى كنند و از آنها الگو مى گيرند. بنابراين بهتر است پدر و مادرها خودشان را از برنامه خاص خودشان محروم كنند تا بچه ها هر چيزى را نبينند.»
جالب اين است كه كارشناسان مى گويند كه كارتون هاى خشن هم مى تواند موجب شود بچه ها پرخاشگر شوند و حتى با همكلاسيها و همبازى هايشان به زد و خورد بپردازند. به دليل تأثير منفى اى كه فيلم ها و كارتون ها بر شخصيت كودكان و نوجوانان به جا مى گذارد، كارشناسان مى گويند كه لازم است كه در تلويزيون براى فيلم ها و سريال ها محدوده سنى مشخص شود و دائم اين محدوده سنى گوشزد شود.
سيمين عفيفى درباره نحوه تأثير فيلم ها و كارتون هاى خشن مى گويد: «اين فيلم ها موجب مى شوند بچه ها با همكلاسى ها و همبازى هايشان به زد و خورد بپردازند و خشونتى كه در آنها شكل مى گيرد در بزرگسالى هم ادامه مى يابد. ما بچه هايى را مى بينيم كه سريال هاى تلويزيونى را مثل آن چه كه ديده اند بازى مى كنند و يا كلام و رفتار شخصيت هايى را كه مى بينند تكرار مى كنند و به قالب نقش هنرپيشه مى روند. همه اينها مى تواند در صورتى كه برنامه مناسب كودك يا نوجوان نباشد زيانبار باشد. حالا اين را در نظر بگيريد كه در كشور ما فرهنگى كه براساس آن والدين كودكان و نوجوانان را از ديدن فيلم و كارتون يا سريال منع كنند نيز وجود ندارد. در بسيارى جاها يك خانواده پرجمعيت تنها يك تلويزيون دارد و همه يك فيلم را نگاه مى كنند. در بين اينها مى تواند كودك و نوجوان هم وجود داشته باشد. در اين صورت اگر در محيط اطراف زمينه فقر اقتصادى و فرهنگى هم وجود داشته باشد خشونت سريع در كودك و نوجوان جا باز مى كند.»
بسيارى از والدين فراموش كرده اند كه لازم است براى زمان اوقات فراغت بچه هايشان برنامه ريزى داشته باشند. در نتيجه فرزندان آنها ساعت هاى زيادى از اوقات فراغت شان را پاى تلويزيون مى گذرانند. بسيارى از والدين هم به اين نتيجه نرسيده اند كه لازم است بر برنامه هايى كه بچه هايشان تماشا مى كنند نظارت كنند و يا دست كم درباره صحنه هاى خشنى كه بچه ها مى بينند توضيح دهند تا آنها دچار ترس هاى احتمالى نشوند. همچنين همه والدين به كودكانشان گوشزد نمى كنند كه همه برنامه هاى تلويزيون قابل اعتماد نيستند و نبايد آنها را باور كنند و يا از آنها الگو بردارند.
والدين مى توانند به خاطر فرزندانشان از تعداد ساعت هايى كه تلويزيون تماشا مى كنند بكاهند و تلويزيون را خاموش نگه دارند و يا در ساعاتى برنامه مورد علاقه خود كه براى فرزندشان مفيد نيست را تماشا كنند كه او در منزل نيست يا خواب است. همچنين مى توان در ساعاتى كه كودكان و نوجوانان بيشتر تلويزيون تماشا مى كنند، پخش برنامه هاى خشن و نامناسب را محدود كرد و يا با آگهى هايى والدين را از پخش آنها در آن ساعت ها آگاه كرد. در غير اين صورت كنترل نسلى كه بدون برنامه ريزى با تماشاى بيش از حد برنامه هاى تلويزيون پرورش مى يابد براى همه مشكل خواهد بود.

● نويسنده: حمیده احمدیان راد

● منبع: روزنامه ایران- تاريخ شمسی نشر 10/10/1387

تاثیرات فیلم بر کودکان

مطالب مشابه :

مسؤل کمیته بانوان وجوانان آموزش وپرورش رودان گفت.

تاکنون رودان میزبان بیش از 2100فرهنگی بوده است

جشن تجلیل از مقام معلم باید درخور شأن آنها باشد.

طرح درس سالانه علوم تجربي سوم راهنمايي علوم تجربي

تاثیرات فیلم بر کودکان

ازمون جامع 50سوالی مطالعات ششم

گزارش تصویری دیدار معاون فرمانداری رودان با کارکنان اداره آموزش وپررش رودان