تفکر و شعر (۵) : مايا آنجلو، در حسرت خواب

مايا آنجلو

مارگرت آن جانسون (مايا آنجلو) شاعر و نويسنده آمريکائي در چهارم آوريل ۱۹۲۸ در سن لوئي در ولايت ميسوري چشم به جهان گشود. او يکي از معروفترين نويسندگان زن سياهپوست آمريکائي محسوب شده است. اثر شش جلدي او که به شرح حال خود اختصاص دارد، بيشترين شهرت نويسندگي را براي او به ارمغان آورد که مروري بر دوره کودکي و نوجواني اوست. نخستين جلد اين اثر شش جلدي موسوم به «ميدانم چرا مرغان قفس آواز ميخوانند» (۱۹۶۹)، از بيشترين معروفيت برخوردار است و به شرح حوادث زندگي او در ۱۷ سال نخستين زندگي‌اش اختصاص دارد. اين اثر براي او شهرت جهاني به همراه داشت و به خاطر آن کانديداي جايزه ملي بهترين کتاب آمريکا شد. او در طول نويسندگي خود بيش از ۳۰ جايزه افتخاري را کسب کرد و در سال ۱۹۷۱ به خاطر کتاب شعر جديدش موسوم به «پيش از مرگ جرعه‌اي آب خنک ميخواهم»، موفق به اخذ جايزه پوليتزر گرديد. مايا آنجلو در پايان دهه ۱۹۵۰ عضو اتحاديه نويسندگان هارلم بود. او در اين دوره در جنبش حقوق شهروندان فعاليت ميکرد و يکي از هماهنگ کنندگان کنفرانسهاي دکتر مارتين لوتر کينگ بود. او از سال ۱۹۹۱ در دانشگاه ويک فارست در وينستون سيلم در کاروليناي شمالي تدريس ميکرد و مقام استادي مادام العمر اين دانشگاه در زمينه مطالعات تاريخ آمريکا را داراست. مايا آنجلو از سال ۱۹۹۰ به بعد به طور متوسط ساليانه ۸۰ سخنراني انجام داده است. در سال ۱۹۹۳ در مراسم آغاز رياست جمهوري بيل کلينتون با خواندن شعر «ضربان صبح» به ايراد سخنراني پرداخت. مايا آنجلو در سال ۱۹۹۵ رکورد جديدي را به خود اختصاص داد، زيرا آثار او به مدت دو سال متوالي در ليست پرفروش‌ترين کتابهاي مجله نيويورک تايمز در زمينه ادبيات غير داستاني باقي مانده بود. شعر «ضربان صبح» بسيار تفکر برانگيز است. تصاوير زنده‌اي که شاعر در اين شعر موفق به خلق آنها شده است، در اوج زيبائي و غناي فلسفي است. او از صخره‌اي سخن ميگويد که انسان را دعوت ميکند تا با ايستادن بر فراز آن به تماشاي کائنات نايل شود، اما ناتوان است از اين که سايه‌اي براي آسودن انسان در اختيار او بگذارد. بي‌ترديد مايا آنجلو در اين شعر، که به مناسبت آغاز فعاليت يک زمامدار آمريکائي قرائت ميشد، و بخصوص در تمثيل صخره، جامعه آمريکا را از ديد فلسفي و انتقادي معرفي ميکرد. انتشار کتاب «ميدانم چرا مرغان قفس آواز ميخوانند» موجب شد که او به عنوان بنيان‌گذار سبکي نوين در نوشتن شرح حال شخصي شناخته شود و نخستين زن سياه‌پوست آمريکائي بود که به شکل علني در باره حوادث زندگي شخصي خود سخن ميگفت. او به عنوان مدافع حقوق سياهان و به ويژه حقوق زنان سياه‌پوست مقام برجسته‌اي را داراست. آثار او عمدتا به طرح مسائل هويت، خانواده و نقد نژاد پرستي اختصاص دارد و در مقياس جهاني به عنوان مواد درسي مدارس و دانشگاهها مورد استفاده قرار ميگيرد. برخي از آثار جنجالي او در مدارس آمريکائي ممنوع التدريس بوده و از کتابخانه‌ها نيز حذف شده‌اند. در اين مقاله به معرفي چند شعر از مايا آنجلو مي‌پردازم که ظاهرا همگي به ناکامي در عشق مربوط ميشود، و ميتوان حدس زد که شاعر ضربه‌هاي عاطفي غير قابل وصفي را در زندگي شاهد بوده است. در نخستين شعر کوتاهي که از مايا آنجلو معرفي ميکنم، ميخواهم نظر خواننده را به بار عاطفي شعر جلب کنم و به قدرت بي‌نظيري که شاعر در روان‌شناسي اين رابطه به کار مي‌برد:

فريب

دستت را به من بده،
تا در آن سوي خشم شاعرانه،
پيشاپيش تو راه روم،
يا از پشت سر تو بيايم.
سخنان فريبنده را براي ديگران نگاهدار،
بگذار احساس پايان يافتن عشق، نصيب ديگران شود،
تنها دستت را به من بده!

آلدانيش

اليني منه وئر کي،
بوُ شعر اؤفکه‌سي‌نين اؤته‌سينده،
اؤنونجه گئديم، يا آرخانجا گليم،
دادلي سؤزلري باشقالارينا ساخلا،
سئوگي‌نين بيتمه‌سي‌نين دوُيغوسو،
اؤزگه‌لره نصيب اوْلسون،
منه آنجاق اليني وئر، اليني.

تفکر و شعر (۵) : مايا آنجلو، در حسرت خواب

مطالب مشابه :

شعر مخصوص رژه حماسی(ضربه چهار)

ضربه ی کاری

نقدی روی شعر رضا باب المراد

تفکر و شعر (۵) : مايا آنجلو، در حسرت خواب

احمد امیری:خودباوري‌هاي بي‌جا ضربه‌هاي مهلكي به پيكره شعر نو فارسي زده است

معرفی 25 فیلم + نقد آبگوشتی

آموزش دفاع شخصی-نقاط حساس بدن

شعر عاشقانه 2

همسایه