منابع تعیین هدف های آموزشی

منابع تعیین هدف های آموزشی

درباره منابع و چگونگی تعیین هدف های آموزشی ،صاحبنظران دید گاههای مختلفی ارا ئه داده اند.روانشناسان تربیتی،کودک ونیاز مندیهای او رامحور تعیین هدفهای آموزشی می دانند.آنان هر گونه فعالیت آموزشی راخارج از نیاز،علاقه،رغبت وگرایش و توانمندی کودکبی ثمر می دانند،در حالی که جامعه شناسان و سایر صاحبنظران علاقه مند به حل مسائل ومشکلات اجتماعی معتقدند اطلاعاتی که در نتیجه تحلیل مسائل جامعه حاصل می شود باید منبع اصلی تعیین هدف های آموزشی قرار گیرند.به نظر ابنان ،مدرسه-که یک نهاد اجتماعی است –به منظور کمک به کودکان ونو جوانان،در مقابله موثر با مسائل جدی زندگی در جامعه به وجود آمده است؛بنابراین،ابتدا باید مشکلات اجتماعی مشخص شودو سپس بر اساس آن مشکلات ، هدفهای آموزشی پیش بینی وتعیین شود تا مدرسه بتواند معلومات ،مهارتها وشیوههای رفتار لازم را برای مقابله با مشکلات اجتماعی د رشاگردان به وجود آورد. فیلسوفان تربیتی عقیده دارند که ارزشهای اساسی زندگی به وسیله ی آموزش وپرورش از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود .آنان مدرسه را عامل اصلی انتقال این ارزشها می دانند ومعتقدند که این ارزشها در نتیجه ی مطالعات عمیق فلسفی مشخص می شود . پس ،از نظر آنان منبع اصلی تعیین هدفهای آموزشی فلسفه آموزش وپرورش است.گروهی نیز بر این عقیده اند که امر تعلیم وتربیت مستقل از سیاست نمی تواند باشدو بنابراین،نگرشهای سیاسی –اجتماعی را منبع تعیین هدفهای آموزشی می دانند.

با توجه به نگرشهای مختلف ذکر شده، می تواند چنین نتیجه گرفت که هدفهای آموزش وپرورش هر جامعه بر اساس جهان بینی آن جامعه تعیین می شود؛زیرا آموزش وپرورش هر جامعه از فرهنگ وباورهای اجتماعی نشأت گرفته است وتحت تأثیر ارزشها وقضاوتهای سیاسی – اجتماعی قرار دارد. درنتیجه ،هدفهای آموزشی نمی تواند خارج ازارزشها،فلسفه وباور اجتماعی ونیازهای آن جامعه تعیین شود. از طرف دیگر ،عوامل متعددی ،از جمله زمیته های فرهنگی خانواده ها،علایق ،گرایشهاونیازها ومهارتهای قبلی فراگیران وموقعیت  فیزیکی محیط های آموزشی ،نگرش مربیان ومتخصصان تعلیم وتربیت و وجود امکانات وتجهیزات مختلف ،می توانند در تعیین هدفهای آموزشی ،نقش مهمی داشته باشند .

منابع تعیین هدفهای آموزشی عبارت اند از:

1-نیاز فراگیران

بر اساس تعارف یادگیری وتدریس ،تمام تلاش نظام های آموزشی باید بر تبدیل رفتارهای نا مطلوب یا نسبتاً مطلوب شاگردان به رفتار ها وعمل کردهای مطلوب اجتماعی،فرهنگی وعلمی متمرکز شود.اگر تغییر رفتار شاگردان براساس پرورش تفکر ،گرایشها،ارزشهاومهارتهای عملی تعبیر وتفسیر شود ،باید به ویژگیهای شاگردان ،نظیر احتیاجات ،علایق وتوانایهای آنان ، اولویت خاصی  داده شود.اغلب شاگردان در مقاطع وسنین خاص ،نیازهای شبیه به هم دارند .شناخت نیازهای شاگردان درسنین ومقاطع مختلف از مهم ترین کارهای است که معلم وطراح آموزشی  باید به آن توجه داشته باشد.

2-نیاز جامعه

هدفهای تربیتی باید با توجه به احتیاجات ومشکلات اجتماعی تعیین شود .هنگامی که نیازهای جامعه به منظور تدارک وتنظیم  هدفهای آموزشی  مطالعه می شود ،باید وضع اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی جامعه را در زمان گذشته ،حال وآینده بررسی ،و هدف های آموزشی را بر اساس نیاز های آن جامعه  تنظیم کرد.

3-دید گاه متخصصان

ماهیت وساخت دانش ودیدگاههای متخصصان  یکی دیگر از عوامل تعیین کننده هدف های آموزشی است؛مثلاً برای تعیین هدفهای آموزشی درس روانشناسی یادگیری باید به یافته های جدید ،نظریه های نو و اصول وقوانین کشف شده توجه شود .