بررسی عوامل مؤثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه آزاد

مقدمه

شاید بتوان گفت محور بنیادی آموزش و پرورش آینده، انگیزش و مطالعات مربوط به آن است یکی از وظایف اصلی روانشناسی و علوم تربیتی آن است که در کنار پیشرفت سریع و فراینده ی علم و فن به پرورش استعداد، ایجاد انگیزه های پایدار، بالابردن ظرفیت افراد و در مجموع به آماده ساختن انسان هایی بپردازد که از لحاظ عاطفی و روانشناختی قادرند خود را با چنین پیشرفت سریعی در علم، هماهنگ کنند و از عوارض احتمالی آن مصون بمانند.

کلمه انگیزش مفاهیم مختلفی دارد، اما همه روانشناسان دراین نکته اتفاق نظر دارند که انگیزه عاملی است درونی که رفتار شخص را تحریک کرده و در جهت معینی سوق می دهد و آن را هماهنگ می سازد انگیزه رابه طور مستقیم نمی توان مشاهده کرد ولی وجود آن را از روی رفتارشخص استنباط می کنیم درهر حال چنین مفهومی رابرای توجیه رفتار لازم می دانیم ( موری[1]،1983)

یکی از مهمترین انگیزه های تعیین کننده رفتار انسانی « انگیزه پیشرفت یا نیاز به پیشرفت است».

موری (1983) انگیزه پیشرفت را چنین تعریف می کند:

« کارمشکلی را با موفقیت دادن، تسلط یافتن، دستکاری کردن و انتظام بخشیدن به اشیاء آدمها و افکار، اعمال حداکثر سرعت و استقلال عمل در چنین فعالیت ها، گذاشتن از موانع دست یافتن به درجات ممتاز در فعالیتها ، سرآمدبودن ، رقابت کردن و پیشی جستن از دیگران و بالابردن و عزت نفس از طریق موفقیت آمیز استعدادها ».

پژوهش های انجام شده نشان داده اند که افراد دارای انگیزه پیشرفت زیاد در انجام کارها ازجمله یادگیری برافرادی که ازاین انگیزه بی بهره اند پیشی می گیرند بنا به نظر ات کینسون اشخاصی که دارای انگیزه پیشرفت زیاد هستند در تکالیفی که دارای درجه استواری متوسطند توفیق زیادی به دست می آوردند یعنی تکالیفی که این افراد در آن حداکثر جدیت را نشان می دهند تکالیفی هستند که انجام دادن آنها مستلزم قدری تقبل خطر است.

- چرا بعضی از دانشجویان مشتاقانه به دانشگاه روی می آورند و در مطالعه کردن از خود سخت کوشی نشان می دهند حال آنکه بعضی دیگر از مطالعه اجتناب می ورزند؟

- چرا بعضی از دانشجویان از تحصیل در دانشگاه و خارج از آن لذت می برند و به پیشرفتشان افتخار می کنند، حال آنکه بعضی دیگر نسبت به یادگیری دلواپس و ناشادند؟

این ها پرسش های انگیزشی هستند و برای یادگیری تحصیلی دانشجویان اشارات مبهمی در بردارند انگیزش با یادگیری ارتباط دارد زیرا یادگیری فرایندی متعالیست که مستلزم کوشش عمدی و آگاهانه است، حتی اگر دانشجویانی که از توانایی بالا برخوردارند، هنگام یادگیری توجه کافی نداشته باشند و کوشش از خود نشان ندهند قادر به یادگیری نخواهند بود برای اینکه دانشجویان بتوانند از برنامه های درسی دانشگاه حداکثر بهره را ببرند باید اساتید زمینه ای فراهم آورند که در آن دانشجویان به درگیری در فعالیت یادگیری برانگیخته شوند ( محمدپور، 1387).

انگیزه پیشرفت مهمترین انگیزه در روانشناسی تربیتی است و تحقیقاتی هم که پیرامون این سازه صورت می گیرد تلاشی است در جهت بهبود پیشرفت تحصیلی دانشجویان و مهمترین کاربردها را در امر آموزش و پرورش دارد (موسوی راد ،1382) . البته گاهی افراد در امر جستجوی فعالیت مثبت و پیشرفت در کار موفق شده و زمانی نیز شکست می خورند زمانی که دانشجویان تصور می کنند در یک تلاش موفق بوده اند آنها تشویق به یادگیری در آینده می شوند و برعکس زمانی که دانشجویان دریک دروان با شکست مواجه شده انگیزه آنها برای ادامه تلاش با مشکل روبرو می شود.

بحث انگیزه پیشرفت برای اولین بار و به صورت علمی تحت عنوان نیاز توسط موری مطرح شد ( بهرامی، 1383) . او برای انسان چندین نیاز مطرح کرد که برخی زیستی و برخی روانی هستند. انگیزش پیشرفت یک نیاز اجتماعی است و عبارت است از غلبه کردن بر موانع، رسیدن به استاندارد های عالی، رقابت با دیگران و پیشی گرفتن از آنها( دارابی ،1380).

پژوهش های انجام شده در زمینه انگیزه نشان داده اند که افراد از لحاظ این نیاز تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. بعضی از افراد دارای انگیزش سطح بالایی هستند و در رقابت با دیگران درکارهای خود برای کسب موفقیت به سختی می کوشند بعضی دیگر انگیزش چندانی به پیشرفت وموفقیت ندارند و از ترس شکست آماده خطر کردن برای موفقیت نیستند( به نقل از سیف ،1385).

انگیزه پیشرفت یک ویژگی شخصیتی است که افراد ازجهت آنها با هم متفاوتند و براساس آن می توان رفتارهای خاصی را پیش بینی کرد. انگیزه پیشرفت ،گرایشی است برای پیشی گرفتن بر دیگران جهت پیشرفت با توجه به ملاک های مشخص و تلاش برای کسب موفقیت ( شکر کن و باقری ،1373). روانشناسان انگیزه پیشرفت وموفقیت را جزء انگیزه های اکتسابی آدمی دانسته اند. مک کللند [2] و همکاران (1961) بیش از سایرین مفهوم انگیزه پیشرفت را مورد بررسی قرار داده اند. از نظر آنها انگیزش پیشرفت زمانی مطرح می شود که شخص درفعالیت خود معیار ممتازی را الگو قرار دهد و در پی موفقیت باشد.

تحقیقات نشان می دهد که هر چه شدت انگیزش پیشرفت بیشتر باشد به همان اندازه موفقیت فرد افزایش خواهد یافت( امیر فشاری،1380).

همچنین انگیزه پیشرفت به عنوان یکی از پیش نیازهای اساسی یادگیری درنظر گرفته می شود انگیزش پیشرفت تأثیر فراوانی بر عملکرد افراد دارد. به اعتقاد بسیاری از روانشناسان و مربیان همانند بلوم[3] و واینر [4] (1972) یکی از عوامل پیشرفت در کلاس درس عامل انگیزش است و اغلب مربیان به احتمال قوی با نظر بیوگلسکی [5] موافقند که انگیزش عامل اساسی پیشرفت تحصیلی می باشد( امیر افشاری، 1380).

انگیزش پیشرفت بر پایه دستیابی به موفقیت و برآورده ساختن آرزوهایمان در زندگی استوار می باشد و انگیزش پیشرفت باعث تاثیر گذاری بر شیوه اجرای یک تکلیف و نشان دادن تمایلات شایستگی می شود ( هاراکیویز، رون، کارترز، اتووالیوت [6] ،1997). سائق های فیزیولوژیکی پایه، رفتار طبیعی ما را در محیط‌های گوناگون تحت تاثیر قرار می دهند. بسیاری از اهداف ما بر پایه مشوق ها[7] استوار است و دامنه آن می تواند از گرسنگی تا نیاز به عشق و روابط جنسی پخته در نوسان باشد. دامنه انگیزش پیشرفت می تواند از نیازهای بیولوژیکی تا ارضای تمایلات خلاق و دستیابی به موفقیت در رقابت های مخاطره آمیز تغییر یابد.

پنج هدف خاص حاصل از انگیزش پیشرفت را به شرح زیر می توان برشمرد:

- بررسی و تعیین عوامل موثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نی ریز فارس

- توصیف و تبیین عوامل اقتصادی موثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان

- توصیف و تبیین عوامل فرهنگی ـ اجتماعی موثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان

- توصیف و تبیین عوامل آموزشی موثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان

- توصیف و تبیین عوامل روانشناسی موثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان

علاوه بر نقش انگیزش در یادگیری تحصیلی،انگیزش پیشرفت می تواند تاثیراتی برآینده یک جامعه و رشد وتوسعه یک کشور داشته باشد، مک کللند (1965) مشاهده کرد که 83 درصد فارغ التحصیلان دانشگاهی که نیاز به پیشرفت بالایی داشتند ،پست هایی پذیرفته اند که با دشواری ،تصمیم گیری و امکان موفقیت بزرگ همراه بوده است. آنها معتقدند که آینده در دست خود آنهاست و حتی کارگرانی هم نیاز به پیشرفت بالایی داشتند، درکارهای خود بیشتر احساس رضایت کردند ( به نقل از راتوس ،1994).

با توجه به نقش حیاتی انگیزش پیشرفت درفراینده یادگیری و پیشرفت دانشجویان لازم است تاحد امکان شرایط بهینه اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و روانی جهت افزایش این انگیزه ،تقلیل عوامل کاهنده آن، وهدایت این انگیزه، فراهم گردد تا بتوان جامعه ای پویا و شاد را پرورش داده و از رقابت ها و استعدادهای افراد به نحو شایسته در خدمت هدف های جامعه مسئولیت پذیر و مدنی بهره جست.مک کللند معتقد است جوامعی که افراد آن فاقد انگیزه باشند، حتی با وجود امکانات عالی و شرایط مساعد طبیعی کمتر شانس توسعه و ترقی خواهند یافت. همچنین مک کللند با بررسی های بسیار دقیق متوجه شد که وضع اقلیمی یک منطقه نمی تواند عامل مهمی در توسعه اقتصادی باشد وی سرانجام به این نتیجه رسید که رشد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی یک جامعه به انگیزه پیشرفت افراد بستگی دارد او معتقد است که در کشورهایی که والدین انگیزه پیشرفت را در دانشجویان خود پرورش داده اند در بزرگسالی این دانشجویان افراد توسعه جویی می شوند و به رشد اقتصادی خود کمک کرده اند( اسودی ، 1379).

به نظر می رسد که بسیاری از دانشجویان به دلیل داشتن افکار بدبینانه و منفی نسبت به مسائل اقتصادی و اجتماعی، نسبت به آینده خودشان ناامید هستند و خطر ابتلا به مسائل روانی مانند افسردگی بیش از بیش سلامت آن ها را تهدید می کند. جمعیت قابل توجهی از دانشجویان نسبت به مشکلاتشان نگاه مبالغه آمیز و آشفته کننده دارند و خودشان را به عنوان فردی که هیچ کنترلی بر محیط و یا بر رفتارهای مخرب خود ندارند می پندارند. لذا برای اینکه دانشجویان از روحیه مثبت نگرانه درباره خود و دیگران و دنیا برخوردار شوند و خود را مفید و اثر بخش دانسته و بتوانند زندگی خود را با اندیشه ای روشن، دیدی واقع بینانه تر و با اطمینان سپری کنند، نیاز به مداخله و آموزش برای آنان بیش از هر زمان دیگری احساس می شود تا آن ها به امید و انگیزه بیشتری به تحصیل بپردازند نکات گفته شده همگی تأکیدی بر ضرورت بررسی این موضوع است. با توجه به نکات فوق و تاثیری که انگیزه پیشرفت می تواند داشته باشد، پرداختن به آن امری مهم واساسی است. این پژوهش درصد توصیف و تبیین عوامل مؤثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نی ریز فارس می باشد.

پیشینه پژوهش

(آگوروگلو[8] و والبرگ [9] ،1979؛ به نقل از سیف، 1385) . ضریب همبستگی بین اندازه های انگیزش و پیشرفت تحصیلی حاصل از پژوهش های انجام شده در مورد 637000 دانش آموز کلاس اول تا کلاس 12 را بررسی کرده و نشان داده اند که میانگین ضرایب همبستگی موجود برابر با 34/0+ است رابطه بین انگیزش (ویژگی های ورودی عاطفی) وپیشرفت تحصیلی راباضریب 50/0+ گزارش کرده است.

در یک مطالعه تازه تر، (کیت[10] وکول[11] ، 1992 ؛ به نقل ازسیف ،1385) آثار چند عامل مهم مانند توانایی یادگیرندگان ،آموزش معلمان، انگیزش بر یادگیری را درمتجاوز از 25000 دانش آموز مورد بررسی قرار دادند. مهمترین عاملی که مستقیماً با میزان یادگیری رابطه مثبت نشان داد سطح توانایی یادگیرندگان بود. پس از آن ، دوعامل مهم دیگر، یکی آموزش معلم و دیگری انگیزش برای یادگیری بودند کیت وکول درنتیجه گیری از بررسی خود نوشتند که : به نظر می رسد دانش آموزانی که دریک مدرسه دارای کیفیت وبرنامه های سطح بالا به تحصیل اشتغال دارند از انگیزش زیادی برخوردارند........

دانش آموزانی که انگیزش تحصیلی سطح بالایی دارند فعالیت های تحصیلی بیشتری را می پذیرند ، تکالیف درسی بیشتری انجام می دهند درنتیجه موفقیت بیشتری کسب می کنند( تهمتن،1377).

در پی بررسی رابطه بین شیوه های فرزند پروری با انگیزش پیشرفت و متغیر اخیر با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دریافتند که انگیزش پیشرفت در پسران از دختران بیشتر بوده با پیشرفت تحصیلی دارای همبستگی مثبت معنی داری است.

با بررسی رابطه خشنودی شغلی و انگیزش پیشرفت با سلامت روانی ومسئولیت پذیری مربیان تربیتی زن آموزشگاه های اهواز به این نتیجه رسید که بین انگیزش پیشرفت مربیان تربیتی زن آموزشگاههای اهواز با سلامت روانی آنها رابطه وجود دارد (رضایی،1378).

باقری (1373). درپایان نامه خود تحت عنوان بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری با انگیزش پیشرفت در رابطه متغیر اخیر با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی اهواز به این نتایج دست یافت.

1- بین متغیر استقلال آموزی ، تسلط آموزی ومراقبت آموزی با انگیزش پیشرفت رابطه معنی دار آماری وجود دارد.

2- بین نمره های انگیزش پیشرفت با نمره های پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد.

مختاری (1373). درپایان نامه خود به نام " مقایسه میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دو نظام آموزشی جدید و قدیم درشهر اصفهان " به این نتیجه رسید: آنچه بیشتر از نظام آموزشی بر میزان پیشرفت تحصیلی موثر است، خصوصیات دانش آموزان می باشد. به عبارت دیگر دانش آموزانی که دارای توانایی قبلی بیشتری هستند ،تصور مثبت تری ازخود دارند و انگیزش بیشتری برای پیشرفت دارند، درهر دو نظام از پیشرفت تحصیلی بیشتری برخوردارند.

گشتاسبی (1375) . درپایان نامه خود تحت عنوان " رابطه بین عزت نفس، انگیزش وهوش با پیشرفت تحصیلی دربین دانش آموزانی که به دوره پیش دانشگاهی راه یافته اند ومقایسه آن با دانش آموزانی که به این دوره راه نیافته اند درسال 1375-1374 در شهرستان شیراز" به این نتایج دست یافت:

1- دانش آموزانی که وارد دوره پیش دانشگاهی شده اند از نظر متغیر هوشی نسبت به دانش آموزانی که وارد این دوره نشده اند ،از لحاظ متغیر هوشی تفاوت معناداری باهم دارند.

2- عزت نفس دانش آموزانی که وارد دوره پیش دانشگاهی شده اند نسبت به دانش آموزانی که وارد این دوره نشده اند، تفاوت معناداری بایکدیگر دارد.

3- رابطه بین هوش، عزت نفس وعزت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی معنی دارست.

4- رابطه بین متغیر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی معنی دار نیست.

خوانسار ( 1375). درپایان نامه خود تحت عنوان" بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان های منطقه 3 شهر تهران" به نتایج زیر دست یافت:

متغیرهای جو عاطفی (دموکراسی ،دیکتاتوری و آزادی مطلق) خانواده وهمچنین تحصیلات پدر پیش بینی کننده مناسبی برای انگیزش پیشرفت محسوب نمی شود و فقط تحصیل مادر یک پیش بینی کننده معنادار برای انگیزش پیشرفت بوده واهمیت دارد.

تاجوند(1377) .درپایان نامه خود تحت عنوان" بررسی رابطه هوش انگیزه پیشرفت ،شیوه های فرزند پروری ومدت عضویت با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه دوم وسوم راهنمایی عضو کتابخانه های کانون پرورش وفکری کودکان ونوجوانان درشهر اهواز " به نتایج زیر دست یافت:

عملکرد تحصیلی با متغیر های هوش، خزانه لغات برای کل آزمودنی ها ، انگیزه پیشرفت ومدت عضویت درکتابخانه های کانون ، همبستگی معنی داری نداشت.

محمدی زاده(1377). درپایان نامه تحت عنوان" بررسی رابطه انگیزه پیشرفت با عملکرد دبیران دبیرستان های شهر بم" به این نتایج رسید:

1- بین انگیزه پیشرفت وعمکلرد دبیران به علت مسئولیت پذیری آنان همبستگی مثبت وجود دارد.

2- بین انگیزه پیشرفت ودبیران به علت رقابت مندی آنان همبستگی مثبت وجود دارد.

3- بین انگیزه پیشرفت وعملکرد دبیران به علت سخت کوشی آنان همبستگی مثبت وجود دارد.

4- بین انگیزه پیشرفت وعملکرد دبیران به علت هدف مندی آنان همبستگی مثبت وجود ندارد.

5- بین انگیزه پیشرفت وعملکرد دبیران همبستگی مثبت وجود دارد.

امیر افشاری(1380) . درپایان نامه خود تحت عنوان" بررسی رابطه پیشرفت تحصیلی با انگیزش پیشرفت و منبع کنترل در دانش آموزان شاهد سال سوم راهنمایی " به این نتیجه دست یافت:

بین دختران و پسران ازنظر منبع کنترل و انگیزش پیشرفت تفاوت وجود ندارد ولی از نظر پیشرفت تحصیلی تفاوت وجود دارد.

دارابی(1380). در پایان نامه خود تحت عنوان" رابطه جو خانواده"،پایگاه اجتماعی، ومکان کنترل با انگیزش درونی در مقایسه با افراد برخوردار از مکان کنترل بیرونی از انگیزش پیشرفت بالاتری برخوردارند.

مولاخواه (1383). درپایان نامه خود تحت عنوان" بررسی رابطه بین سبک ها اسنادی با انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم مقطع متوسطه شهرتهران" به نتایج زیر دست یافت:

1- دانش آموزان دارای سبک اسناد درونی و با اثبات از انگیزش پیشرفت بالایی برخوردارند.

2- دانش آموزان برخوردار از سبک اسناد اختصاصی ، انگیزه پیشرفت بالایی دارند.

3- بین نمرات رشته های تحصیلی و آزمون انگیزه پیشرفت رابطه وجود ندارد.

جوانبخت (1384). درپایان نامه خود تحت عنوان" رابطه بین سبک های فرزند پروری وانگیزه پیشرفت " به یافته های زیر دست یافت:

1- بین سبک فرزند پروری مقتدرانه والدین و انگیزه پیشرفت فرزندان ، همبستگی مثبت معنی داری وجود دارد.

2- بین سبک فرزند پروری مستبدانه والدین و انگیزه پیشرفت فرزندان ، همبستگی منفی معنی داری وجود دارد.

3- بین سبک فرزند پروری سهل گیرانه والدین و انگیزه پیشرفت فرزندان ، همبستگی منفی معنی داری وجود دارد.

( وان بی باک[12] ،1989؛ به نقل از توحیدی،1381). در پژوهشی باهدف بررسی رابطه بین میزان انگیزش پیشرفت تحصیلی با نمرات عزت نفس، میزان اضطراب ، پیشرفت تحصیلی ونوع اسنادها در دانش آموزان دختر وپسر، به این نتیجه رسید که دانش آموزانی که از انگیزش پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردارند. درمقایسه با آنهایی که از انگیزش متوسطی برخوردارند، دارای نمرات اضطراب کمتری بوده و عزت نفس بالاتری دارند وموفقیت‌های خود را بیشتر به کوشش وتلاش و شکست های خود رابه مشکل بودن تکالیف نسبت می‌دهند .

در پژوهشی که توسط ( گراب [13]،1979؛ به نقل از توحیدی، 1381). انجام شد، روابط بین انگیزه پیشرفت تحصیلی، تلاش و پیشرفت تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تلاش مناسب به طور فزاینده ای با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط دارد .

در پژوهشی که (ولرند [14]،1997؛ به نقل از توحیدی، 1381). درکانادا بر روی دانش آموزان دبیرستانی انجام داد، مقیاس انگیزش تحصیلی را بر روی آنها اجرا نمود. نتایج نشان داد که دانش آموزانی که انگیزش درونی بالاتری دارند، از پیشرفت تحصیلی بالاتری نیز برخوردارند. همچنین دراین تحقیق مشخص گردید که دختران نسبت به پسران از انگیزش درونی بالاتری برخوردارند .

مک کیاچی [15] (1985). در پژوهشی به این نتیجه دست یافت که راهکارهای یادگیری همیشه منجر به عملکرد تحصیلی بهتر نمی گردد. وی اذعان داشت که احساس کارآیی شخصی در افزایش انگیزه پیشرفت ،نقش مهمی ایفا می کند.

هیون[16](1989). درپژوهش خود گزارش نمود انگیزش پیشرفت به طور مثبت با برونگرایی وبه طور منفی با تکانشگری و روان پریشی در دانش آموزان دبیرستانی در ارتباط است.

کاسیدی [17] (2000) .درپژوهشی تحت عنوان" پیشینه اجتماعی، انگیزش پیشرفت ، خوش بینی و سلامت" به این نتیجه رسید که زمینه خانوادگی مانند وضعیت اجتماعی اقتصادی ،اندازه خانواده و استخدام والدین پیش بینی کنند سلامت روانی ، انگیزش پیشرفت و خوش بینی می باشد. انگیزش پیشرفت از نقشی میانجی گربین زمینه خانوادگی و سلامت روانی برخوردار است.

فونتاین[18] وهمکاران(2001). در پژوهش خود تحت عنوان " فرهنگ و انگیزش پیشرفت در ورزش، مطالعه کیفی بر روی دانش آموزان مغربی و فرانسوی" به این نتیجه رسیدند که دانش آموزان مغربی بیشتر مدرسه رابه خاطر موقعیت های اجتماعی پیشرفت انتخاب می کنند، درحالی که دانش آموزان اروپایی مدرسه رابه دلیل امکان انجام ورزش و فعالیت های هنری انتخاب می نمایند. همچنین پسران درمقایسه با دختران کمتر اهداف مهارتی را نشان می دهند و بیشتر درپی موقعیت های اجتماعی پیشرفت می باشند. این موضوع بیشتر در بین دانش آموزان مغربی صادق بود. دراین پژوهش تحلیل اطلاعات نشان داد که موقعیت های اجتماعی پیشرفت باعث انگیزش درونی و بیرونی در دانش آموزان می شود.

پرسش های پژوهش

1- آیا بین عوامل اقتصادی و انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود دارد؟

2- آیا بین عوامل فرهنگی ـ اجتماعی و انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود دارد؟

3- آیا بین عوامل آموزشی و انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود دارد؟

4- آیا بین عوامل روانشناسی و انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود دارد؟

روش شناسی پژوهش

جهت انجام این پژوهش از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شده است روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای می باشد جامعه آمار پژوهش را، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نی ریز فارس درسال 89-88 که تعداد آن ها بالغ بر 4000 نفر می باشد تشکیل می دهند که از بین آن ها تعداد 360 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند .

ابزار پژوهش

ابزار اندازه گیری پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس است که شامل 29 جمله ناتمام می باشد که آزمودنی با تکمیل هر جمله ناقص پرسشنامه را تکمیل می کند .

روش آماری

روش آماری که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی و نمودار و در سطح آمار استنباطی از روش آماری F ( تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون می باشد) .

یافته های پژوهش

فرضیه شماره 1: آیا بین عوامل اقتصادی و انگیزه پیشرفت تفاوت معنادار وجود دارد؟

جدول شماره 1 : آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل اقتصادی

توجه به عوامل اقتصادی	فراوانی	میانگین	انحراف معیار
کم	87	49/2	21/0
متوسط	243	86/2	25/0
زیاد	30	32/3	30/0
جمع	360	81/2	33/0

جدول شماره 2: نتایج آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل اقتصادی

	مجموع مجذورات	Df	میانگین مجذورات	F	sig
بین گروهی	21/17	2	61/8	39/134	000/0
درون گروهی	87/22	357	06/0
جمع	09/40	359

با توجه به داده های جدول 1:

میانگین پاسخگویانی که به عوامل اقتصادی توجه زیاد دارند (32/3) بیشتر از میانگین پاسخگویانی است که به عوامل اقتصادی توجه کم (49/2) و به طور متوسط (86/2) دارند.

و براساس داده های جدول شماره 2

تفاوت مشاهده شده بین 3 میانگین براساس آزمون F آآ با مقدار (39/134) در سطح 95% معنی دار می باشد. (یعنی sig < 0.05)

به عبارت دیگر: انگیزه پیشرفت پاسخگویانی که به عوامل اقتصادی توجه زیاد دارد بیشتر از سایر پاسخگویان می باشد.

فرضیه شماره 2: آیا بین عوامل اجتماعی ـ فرهنگی و انگیزه پیشرفت تفاوت معنادار وجود دارد؟

جدول شماره 3 :

آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل اجتماعی ـ فرهنگی

توجه به عوامل اجتماعی ـ فرهنگی	فراوانی	میانگین	انحراف معیار
کم	48	39/2	18/0
متوسط	262	80/2	24/0
زیاد	50	26/3	27/0
جمع	360	81/2	33/0

شماره 4: نتایج آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل اجتماعی ـ فرهنگی

	مجموع مجذورات	df	میانگین مجذورات	F	sig
بین گروهی	59/18	2	29/9	39/154	000/0
درون گروهی	49/21	357	06/0
جمع	09/40	359

با توجه به داده های جدول شماره 3

میانگین پاسخگویانی که به عوامل اجتماعی ـ فرهنگی توجه زیاد دارند (3.26) بیشتر از میانگین پاسخگویانی است که به عوامل اجتماعی ـ فرهنگی توجه کم (2.39) و به طور متوسط (2.80) دارند.

و براساس داده های جدول شماره4

تفاوت مشاهده شده بین 3 میانگین براساس آزمون F آآ با مقدار (39/154) در سطح 95% معنی دار می باشد. (یعنی sig < 0.05)

به عبارت دیگر: انگیزه پیشرفت پاسخگویانی که به عوامل اجتماعی ـ فرهنگی توجه زیاد دارد بیشتر از سایر پاسخگویان می باشد.

فرضیه شماره 3: آیا بین عوامل آموزشی و انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود دارد؟

جدول شماره 5 : آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل آموزشی

توجه به عوامل آموزشی	فراوانی	میانگین	انحراف معیار
کم	64	44/2	21/0
متوسط	280	86/2	26/0
زیاد	16	42/3	34/0
جمع	360	81/2	33/0

جدول شماره 6: نتایج آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل آموزشی

	مجموع مجذورات	df	میانگین مجذورات	F	sig
بین گروهی	34/15	2	67/7	63/110	000/0
درون گروهی	75/24	357	06/0
جمع	09/40	359

با توجه به داده های جدول شماره 5

میانگین پاسخگویانی که به عوامل آموزشی توجه زیاد دارند (42/3) بیشتر از میانگین پاسخگویانی است که به عوامل آموزشی توجه کم (44/2) و به طور متوسط (86/2) دارند.

و براساس داده های جدول شماره 6

تفاوت مشاهده شده بین 3 میانگین براساس آزمون F آآ با مقدار (63/110) در سطح 95% معنی دار می باشد. (یعنی sig < 0.05)

به عبارت دیگر: انگیزه پیشرفت پاسخگویانی که به عوامل آموزشی توجه زیاد دارد بیشتر از سایر پاسخگویان می باشد.

فرضیه شماره 4: آیا بین عوامل روانشناسی و انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود دارد؟

جدول شماره 7 : آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل روانشناسی

توجه به عوامل روانشناسی	فراوانی	میانگین	انحراف معیار
کم	61	42/2	21/0
متوسط	238	81/2	24/0
زیاد	61	18/3	29/0
جمع	360	81/2

جدول شماره 8: نتایج آزمون تحلیل واریانس انگیزه پیشرفت برحسب عوامل روانشناسی

	مجموع مجذورات	df	میانگین مجذورات	F	sig
بین گروهی	82/17	2	91/8	94/142	000/0
درون گروهی	26/22	357	06/0
جمع	09/40	359

با توجه به داده های جدول شماره 7

میانگین پاسخگویانی که به عوامل روانشناسی توجه زیاد دارند (18/3) بیشتر از میانگین پاسخگویانی است که به عوامل روانشناسی توجه کم (42/2) و به طور متوسط (81/2) دارند.

و براساس داده های جدول شماره 8

تفاوت مشاهده شده بین 3 میانگین براساس آزمون F آآ با مقدار (94/142) در سطح 95% معنی دار می باشد. (یعنی sig < 0.05)

به عبارت دیگر: انگیزه پیشرفت پاسخگویانی که به عوامل روانشناسی توجه زیاد دارد بیشتر از سایر پاسخگویان می باشد.

جدول شماره 9 : جدول تحلیل رگرسیون انگیزه پیشرفت

متغیرها	Beta	t	sig	ضریب همبستگی R	ضریب تعیین Rsquar
توجه به عوامل اقتصادی	33/0	41/14	000/0	923/0	85/0
توجه به عوامل اجتماعی ـ فرهنگی	31/0	83/12	000/0
توجه به عوامل آموزشی	27/0	01/12	000/0
توجه به عوامل روانشناسی	37/0	69/16	000/0

نتیجه بدست آمده از جدول فوق نشان می دهد، که ضریب همسبتگی بین متغیرهای مستقل وابسته (923/0) و ضرب تعیین (85/0) می باشد. وبه این معنی است که 85/0 از واریانس متغیر وابسته انگیزه پیشرفت توسط متغیرهای مستقل تعیین شده است و به این معنی است که 25/0 از واریانس متغیر وابسته تحلیل نشده باقی مانده است و علت این است که متغیر های دیگری غیر از متغیرهای مستقل مورد نظر بر متغیر وابسته تاثیر داشته اند.

وبا توجه به مقدار قبلی بدست آمده توجه به عوامل روانشناسی بیشترین تاثیر را بر متغیر وابسته داشته است وسپس از آن به ترتیب توجه به عوامل اقتصادی ،آموزشی واجتماعی ـ فرهنگی بر متغیر وابسته موثر بوده اند.

بحث و نتیجه گیری

یافته های این پژوهش نشان داد که بین انگیزه پیشرفت و عوامل اقتصادی تفاوت معنادار وجود دارد، نتیجه اینکه با افزایش عوامل مؤثر بر اقتصاد، انگیزش پیشرفت نیز افزایش پیدا می کند و با کاهش عوامل مؤثر بر اقتصاد نیز انگیزه پیشرفت کاهش پیدا می کند همچنین بین عوامل اجتماعی- فرهنگی و انگیزه پیشرفت تفاوت معنادار وجود دارد و در نتیجه باافزایش یافتن عوامل اجتماعی- فرهنگی، انگیزه پیشرفت نیز افزایش پیدا می کند و بر عکس با کاهش این عوامل نیز انگیزه پیشرفت کاهش پیدا می کند بنابراین بین دو تغییر همبستگی وجود دارد و همچنین بین عوامل آموزشی و انگیزه پیشرفت نیز تفاوت معناداری وجود دارد و نتیجه اینکه افزایش یافتن عوامل آموزشی، باعث افزایش انگیزه پیشرفت و نیز کاهش یافتن عوامل مؤثر بر آموزش باعث کاهش انگیزه پیشرفت می گردد همچنین بین عوامل روانشناسی و انگیزه پیشرفت تفاوت معنادار وجود دارد و در نتیجه با کاهش یافتن عوامل روانشناسی، انگیزه پیشرفت نیز کاهش پیدا می کند و بر عکس با افزایش عوامل روانشناسی، انگیزش پیشرفت نیز افزایش می یابد.

منابع فارسی

اسودی، مریم (1379). اثر بخشی درمان شناختی یک به شیوه گروهی برافزایش انگیزه پیشرفت

دانش آموزان دختر. پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه علامه طباطبایی.

امیر افشاری ،مهرداد (1380). بررسی رابطه پیشرفت تحصیلی با انگیزش پیشرفت ومنبع کنترل در دانش آموزان شاهد سال سوم راهنمایی0 پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات.

باقری ،مسعود(1373). بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری با انگیزش ورابطه متغیر اخیر با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دوره راهنمایی اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه شهید چمران اهواز.

تاجوند، اصغر(1377). بررسی رابطه هوش ، انگیزه پیشرفت ،شیوه های فرزند پروری ومدت عضویت با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه دوم وسوم راهنمایی عضو کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه شهید چمران اهواز.

تهمتن ،کلثوم(1377). بررسی ارتباط شیوه های فرزند پروری والدین انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختر وپسر بر مقطع راهنمایی شهرستان فسا. پایان نامه کارشناسی.

توحیدی، محسن(1381). مطالعه سبک های اسنادی ،اضطراب وانگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی درمیان دانش آموزان پسر سال اول دبیرستان دولتی شهر تهران . پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی ،دانشگاه تربیت معلم.

جوانبخت،فاطمه(1384). رابطه بین سبک های فرزند پروری و انگیزش پیشرفت . پایان نامه کارشناسی ارشد ، روانشناسی تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

خوانساری، فاطمه (1375). بررسی رابطه عاطفی خانواده با انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان های منطقه 3 شهر تهران . پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

دارابی، جعفر (1380). رابطه جو خانواده، پایگاه های اجتماعی ،مکان کنترل با انگیزش پیشرفت در دانش آموزان سوم متوسطه شهر ساری. رساله دکتری روانشناسی تربیتی، رانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

راتوس، اس.ای (1385) . روانشناسی عمومی (ترجمه حمزه گنجی). تهران: نشر ویرایش

رضایی ،پروین(1378) . رابطه خشنودی و انگیزش پیشرفت با سلامت روانی و مسئولیت پذیری مربیان تربیتی زن آموزشگاه های اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

سیف، علی اکبر(1385). روانشناسی پرورشی . تهران : انتشارات آگاه.

شکرکن، حسین، باقری ،مسعود (1373). رابطه شیوه های فرزند پروری باانگیزه پیشرفت در دانش آموزان پسر دوره راهنمایی اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه شهید چمران اهواز.

گشتاسبی، محمود(1375) .رابطه بین عزت نفس ، انگیزش هوش با پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزانی که به دوره پیش دانشگاهی راه یافته اند و مقایسه آن با دانش آموزانی که به این دوره راه نیافته اند در سال (75-74) درشهرستان شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

محمد پور، حسین (1387). بررسی رابطه بین انگیزه پیشرفت و سلامت روان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سوم متوسطه شهرستان لامرد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد مرودشت.

محمدی زاده ، رضا(1377). بررسی رابطه انگیزه پیشرفت با عملکرد دبیران دبیرستانهای شهر بم. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان.

مختاری ،احمد(1373). مقایسه میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دو نظام آموزشی جدید قدیم در شهر اصفهان . پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه تربیت مدرس.

موسوی راد، سید مجد الدین ( 1382) . بررسی رابطه انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان مقطع متوسطه شهر شیراز.

مولاخواه، فرشته (1383). بررسی رابطه بین سبک های اسنادی با انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم مقطع متوسطه شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات.

منابع انگلیسی

Cassidy, t. (2000). Social background , achievment motivation, optimism and health:A longitudinal study. Counselling psychology Quartery.

Fontyne, p.sarrazin ,p.,& famose, j .p. (2001). Culture and achievement motivation in sport: Agualitative comparative study between Maghrebian and European French adolescents. European journal of sport science.

geen,R.g.(1995).Human motivation :Asocial psychological approach .brooks/cole publishing compay.CA

Harackiewicz,Y.M.Barron,k.E.,Carters.s.M, lehto A.T,& Elliot,A.j.(1997).predictors and conseguences of achievement goals in the college classroom: Maintaining interest And making the grade. journal of personality and social psychologg. 73,1284-1295.

Heaven,P.l. (1989).Attiudinal and personality correlates of achievement motivation among high school student. personality and Individual differene

Mckeachie,w.j., printrich,p.R &lin,Y.(1985).Teaching learning strategies Educational psychologist

Murray H.A. (1983).Exploration in personality new york:oxford university press

Abstract

This article is aimed at investigating influential factors on the motivation to develop among Iranian students of Islamic Azad University.Thus, the whole students of Neyriz Azad University were selected as statistical sample group. This sample group was categorized on the basis of the educational structure of Azad University, where majors are subdivide into groups of Engineering, science, and Humanities. The categorization was also based on sexuality and several students were randomly selected from each group,according to the whole number of students of that group. As such,sampling is done in random-categorization Stratieied random sampling,the sample group consisting of 360Students at Islamic Azad University.The research Was carried out through Motivation Questionnaire by Hermens.for analyzing the data in descriptive statistics,We used ,Freguency ,Percent freguency,chart and in deduction Statistics we used the F statistics method(variance Analysis)and Regression Analysis.The results indicated that there exists a meaningful relationship between the economic,social,cultural,educational,and Psychological factors and the motivation of development.

KeyWords:Motivation,Motivation for development,and Students at Islamic Azad University

Murray-1

Mccelland-1

Bloom- 2

Weiner- 3

Bioglesky- 4

Harackiewicz , Barron , Carters ,Lehto & Elliot-1

Incentive-2

Uguroglu-1

Walberg-2

Keith-3

Cool-4

Wanbibak-1

Grab-2

Welernd-3

Mckeahie-4

Heaven-1

Cassidy-2

Fontayne-3

بررسی عوامل مؤثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه آزاد

مطالب مشابه :

فرم پروپوزال

پایان نامه

بررسی عوامل مؤثر بر انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه آزاد

آشنایی با استاد برجسته حسابداري ایران(Professor of Accounting)

مقالات مربوط به حسابداری ناب

لیست پایان نامه های حسابداری ایران

رشته روانشناسی شخصیت مشاوره پایان نامه مقاله اجرایی پروپوزال فوری09123600694