چگونه میتوان رابطه بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و اعتماد بنفس را بوجود آورم؟

"بنام خدا"

"مقدمه"

اهمیت اعتماد به نفس برای کسانی که با کودکان و نوجوانان سرو کار دارند امری روشن است مشکل است بتوان ارتباط نزدیکی با کودکان داشت ولی از باورهای مهم آنان در مورد خودشان غافل بود اخیراً به نظر می رسد که اعتمادبه نفس یک موضوع عموم پسند باشد که مقبولیت آن همچنان در حال افزایش است کتابهای مختلف برای والدین ، معلمان با مشاوران وخود کودکان ونوجوانان بر نیاز به داشتن اعتماد به نفس تأکید دارد.

اعتماد بنفس و یا احساس ارزشمندی یکی از نیازهای اساسی و اولیه بشر است,اعتماد بنفس در چگونگی کیفیت اعمال و رفتار بشر در تمامی مراحل زندگی نقش مهمی بازی میکند.مطالعه های تاثیر اعتماد بنفس بالا را در بهبود عملکرد و ارضای شغلی ,اجتماعی,خانوادگی و حفظ بهداشت و سلامت جسمی و روانی در مراحل مختلف سنی نشان میدهد.اعتماد بنفس پایین یکی از معضلات روانی بشر به خصوص در سنین نوجوانی و اوایل جوانی است.زیرا در بین گروه های مختلف سنی اعتماد بنفس در دوره نوجوانی با توجه به تغییرات جسمی و روانی و شکلگیری شخصیت و بحرانهای مختلف آسیب پذیر تر است.عدم وجود اعتماد بنفس میتواند مشکلات متعددی از جمله درگیریهای اجتماعی,افت تحصیلی,امادگی جهت ابتلا به انواع اختلالهای روانی بخصوص افسردگی و خودکشی,اضطراب و اعتیاد بوجود آورد.

منابع:

اسلامی نسب ع.روانشناسی اعتماد بنفس.تهران:انتشارات مهرداد:1373

میلانی فر ب.بهداشت روانی.تهران:انتشارات قدس:1374

Mutran EJ.Self-esteem and subjective responses to work among mature workers.Similarities and difference by gender.J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci.1997

Lancaster j.Adult Psychiatric 8th Ed.New York:Nursing MedicalExamination:1990

قره چی داغی م.از حال بد به حال خوب.تهران:انتشارات آریانکار:1373

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}

وضعیت موجود:

نسرین توابی کاشانی هستم ,تحصیلات کاردانی خود را در سال 62 با داشتن سه فرزند کوچک به اتمام رساندم و بعد از 8 سال وقفه در سال 70 مشغول به خدمت در مقطع راهنمایی در رشته حرفه وفن در شهرستان تربت جام شدم و پس از 2سال تعهد خدمت به مشهد و ناحیه یک منتقل شدم.در سال 76 بعنوان دبیر نمونه انتخاب شدم.در سالهای 80 تا 83 معاون نمونه بودم.در سال 84 به ناحیه 7 امده وتالیفی با عنوان "پرورش طیور"واحد دام پروری به اداره ناحیه ارائه دادم.در سال 89 در کلاسهای اقدام پژوهی شرکت کرده و تشویقی گرفتم.

از همان ابتدا متوجه شدم که دخترانِ دانش آموزم دچارعدم اعتماد بنفس و خود ناباوری هستند.با خیلی از سوالها و دغدغه های انها روبرو شدم.سوالهای کلیشه ایی که ریشه در تربیت و فرهنگ خانواده هایشان داشت...مانند:برای چه درس بخوانیم؟ایا خواندن این درسها آینده مان را تغییر خواهد داد؟ویا این درسها مثلا برق,کشاورزی, چوب و...موضوعاتی مردانه نیستند و به چکار ما می ایند؟؟؟...

چون در طول این سالها تقریبا 7 سال هم در کنار تدریس معاون آموزشی مدارس راهنمایی عدالت و آسیه در ناحیه 1 بودم همیشه تلاشم بر این بود که رابطه ایی دوستانه با دانش آموزانم داشته باشم و بهترین جوابها را برای پرسشها یشان پیدا کنم.با تشویق و بالا بردن روحیه سعی در تقویت اعتماد بنفسشان داشتم که تا حدود زیاد در این امر موفق بودم و دیدن موفقیتهای تحصیلی دانش آموزانم همواره برایم بهترین پاداش بوده است.بنظر من آموزگاری در این زمینه موفق خواهد بود که خود از اعتماد بنفس بالایی برخوردار باشد و من چون این توانایی را در خود میدیدم با وجود مسائل و دغدغه های خانوادگی اقدام به ادامه تحصیل کردم و هم اکنون در ترم 4 کارشناسی میباشم و امیدوارم تحقیقات علمی در این زمینه به نتایج قابل توجهی دست یابم که برای ادامه مسیر خود و دانش آموزانم مفید باشد.

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

اعتماد به نفس ( self-confidence ) :
اعتماد به نفس به معناي ، باور به توانائيها ، از عهده كارها برآمدن ، كارآمد بودن در ارتباطات انساني و در محيط زندگي شخصي [آقا بخشي ، 1383،ص614] به كار رفته است ، البته در اين پژوهش براي اين اصطلاح معناي وسيع تري قائل شديم ، تا جايي مفاهیمی مثل خود اتكايي و خود پشتواني (self - reliance) به معني اتكا به ظرفيت‌ها ، منابع و مهارتهاي خود براي كسب استقلال بيشتر در زمينه هاي اقتصادي ، سياسي ، اجتماعي و فرهنگي ؛ خودكفايي ( self-sufficiency ) ،استقلال اقتصادي ، عزت نفس و احترام به خود (self - esteem)، احساس قائل بودن ارزشي براي خود و طلب شناخته شدن آن ارزش ، يا ميزان ارزشمندي ، احترام، ‌شايستگي ، توانايي ، شناخت شأن و خصايص فردي و برخورداري از رضايت و خشنودي دروني ؛ [همان ] مد نظر بوده است . در دانشنامه آزاد ویکی پدیا چنین آمده است : «اعتماد به نفس يا خودباوري يکي از شرايط روحي است که شخص در آن بخاطر تجربه‌هاي قبلي، به توانايي‌ها و استعدادهاي خود در موفقيت انجام کارها بطور موفقيت‌آميز اعتماد و باور دارد. اعتماد به نفس انگيزه لازم براي شروع و ادامه کار را ابه شخص مي‌دهد و همواره توانا بودن در انجام کار مورد نظر را به شخص گوشزد مي‌کند.»[ویکی پدیا]
پیشرفت تحصیلی :
پیشرفت تحصیلی را اینگونه تعریف کرده اند : اختلاف بین توان بالقوه و (ظرفیت یادگیری ) و توان بالفعل (پيشرفت تحصيلي) [ افروز ، 1385، ص 71 ]

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

" ابزارهای تحقیق "

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

به دلیل نزدیکی به امتحانات اخر سال دانش اموزان و فشردگی درسها متاسفانه موفق به ارائه پرسشنامه و مصاحبه نشدم در نتیجه تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و تحلیلی است. سعی شده تا راهکار های مختلف بدون دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش و با جمع آوری اطلاعات واقعی و مقایسه به نتیجه گیری برسد.با استفاده از تحقیق کتابخانه ای به کمک شیوه تحلیل محتوا ، مسائل مرتبط با موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این تحقیق از منابع دست اول ، دوم ، اینترنت وکتابخانه های مجازی استفاده و در نهایت راهکار عملی ارائه شده است.

پرسشهای تحقیق:

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

١.اعتماد به نفس تأثير مهمي در سازماندهي رفتارهاي سالم و سازنده فردي و اجتماعي انسان‌ها دارد،در نتيجه والدين، نهادها و مربيان آموزشي همه مي‌خواهند بدانند بهترين راه و روش براي دروني كردن و نهادینه کردن اين حس در كودكان و نوجوانان چيست؟

٢.آیا فقدان اعتماد به نفس در دانش آموزان، پايه و اساس بسياري از معضلات اجتماعي و شکستهای تحصیلی است؟

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

٣.آیا رابطه ای بین اعتماد بنفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود دارد؟

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

" یافته های علمی "

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

اعتماد به نفس چیست ؟

در« واژه نامه ی روان شناسی » ساده ترین تعریفی که برای « اعتماد به نفس » ارائه شده ، چنین است : « اعتماد به نفس عبارت است از اعتقادی که شخص به خود و به توانایی ها ، مهارت ها و سایر قابلیت های خود دارد . »

بنا براین تعریف ، برای دست یافتن به اعتماد به نفس ،فرد ابتدا نیازمند شناختن توانایی ها و سایر ویژگی های ارزشمند خود است . ضعفاعتماد به نفس در فرد بر رفتار اجتماعی و پیشرفت تحصیلی او اثر می گذارد وباعث کمرویی و عملکرد نا مطلوب او در امتحانات شفاهی و کتبی می شود .

عوامل موثر در تقویت اعتماد به نفس:

در تعامل با اجتماع ، فرد برای نوع قضاوت دیگران نسبت به خود اهمیت زیادی قائل می شو د.به دیگر سخن ، تا حد زیادی شخص همان گونه خود را می بیند که فکر می کند دیگران او را می پندارند و نسبت به سراپای وجودش ،سرو وضعش ، رفتارش ، وضعیت تحصیلی اش و دیگر وجوه شخصیتش به قضاوت می پردازد . درمحیط آموزشی ، قضاوت دیگران در باره ی موفقیت ها یا شکست های تحصیلی فرد ،او را نسبت به نمره بسیار حساس می کند . از این رو به طور مداوم دستاوردتحصیلی خود را با دیگران مقایسه می کند . اگر عملکرد وی در کلاس درس خوبباشد ، اعتماد به نفسش افزون می شود و بر عکس ، گرفتن نمره ی پائین موجبتزلزل اعتماد به نفس در وی می شود . معمولاًدر موقعیت شکست تحصیلی ، دانش آموز ممکن است به دو گونه متفاوت عکس العملنشان دهد . بعضی ها عدم موفقیت خود را به کم کوشی خود نسبت می دهند و باتلاش پیگیر برای جبران نمره پائین خود اقدام می کنند . بعضی دیگر دلسرد میشوند و به خود نسبت های منفی می دهند ؛ مانند این که :« من اصلاً استعدادندارم » یا : « من بی هوشم . »

این طرز فکر مخرب و اندیشه ی منفی نسبت به خود ، دست کشیدن از تلاش بیش تر ، تسلیم در برابر شکست ، افت تحصیلی بیش تر و بحرانی تر شدن وضع را به دنبال دارد . در مورد این دسته از دانش آموزان ، کمک فوری مشاور و اطمینان خاطر دادن به آن ها نسبت به توانایی هایشان بسیار ضروری است . بهتر است مشاور ، دانش آموز و دبیر درس مربوط ، در جلسه ای کنار هم بنشینند و سعی کنند ، راه های مناسبی برای موفقیت بیش تر وی در ان درس پیدا کنند .

از بعد آموزشی ، عامل دیگردرکاهش میزان اعتماد به نفس ، تغییر دادن مدرسه ی محل تحصیل دانش آموز است . معمولاً محیط جدید تحصیلی باعث افت درسی می شود و بعضی ار افراد برای وفق دادن خود با موقعیت جدید به زمان زیادی نیاز دارند . پس نتیجه می گیریم که مدرسه در مجموع ، یک عامل محیطی بسیار موثر در رشد یا سرکوب اعتماد به نفس شخص است .

عاملموثر دیگر، تغییرات فیزیولوژیکی دوران بلوغ است که بر فرد فشارهای روانی وجسمی وارد می کند و منجر به غمزدگی او می شود . نگرش منفی شخص نسبت به خودکه حاصل این تغییرات است ، اعتماد به نفس او را خدشه دار می کند .

چگونه اعتماد به نفس کاهش می یابد؟

در این بخش بدین مطلب پرداخته می شود که چگونه اعتماد به نفس کاسته می شود، بنابراین ضروری است که خانواده ها و مربیان با توجه جدی به عوامل کاهش دهنده اعتماد به نفس، مانع رشد عوامل بازدارنده شوند.

١.تجارت منفی در زندگی

اغلب احساس مربوط به حقارت و ناامیدی از طریق تجارت منفی گوناگون در خانه و مدرسه ایجاد می شود. سرزنش های مکرر در منزل و مدرسه می تواند باعث شود که کودک یا نوجوان احساس حقارت نماید و دارای نگرشی منفی از خود شوند. بنابراین وجود تجربه های منفی در زندگی مانند شکست های تحصیلی یا مشکلات ارتباطی جدی در خانوداه می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس فرد شود. مثال زیر از مواردی است که در زمینه تجربه های منفی در زندگی مطرح می گردد. محمود 10 ساله در مدرسه ای که دانش آموزان زرنگی دارد درس می خواند کم کاری او باعث شده که کمی افت تحصیلی داشته باشد مدرسه از والدین او خواسته است که با فرزندشان بیشتر کار کنند. حتی اظهار داشته اند که اگر نتواند خود را به سایر دانش آموزان برساند مجبور خواهد بود که مدرسه را ترک و مدرسه دیگری را برگزیند . والدین نیز نگران شده و به سرزنش مکرر فرزند خود پرداختند تا تحریک شود و بیشتر درس بخواند. آنها با مقایسه او با سایر
همکلاسی ها و بستگان سعی داشتند او را به درس علاقه مند نمایند. ترس و اضطراب نیز در محمود افزایش یافته به گونه ای که تصور می کند درس هایش را درست نمی فهمد و با این که از
دانش آموزان زرنگ و با استعداد کلاس در سال پیش بوده است اینک دارای عملکرد پایین تری است او فکر می کند ریاضی درس سختی است چرا که نمی تواند نمرات خوبی از آن کسب کند. معلم محمود اظهار داشته که اعتماد به نفس محمود کاهش یافته است چرا که هر چند پاسخ سوالات معلم را می داند اما اطمینان ندارد و با تردید پاسخ های خود را ارائه می دهد. محمود 10 ساله وقایع منفی متعددی را در مدرسه و منزل تجربه می کرد و هر روز نسبت به توانمندی ها و قابلیت های خود ناتوان تر بود. بنابراین وجود تجارب منفی در زندگی می تواند باعث شود که از اعتماد به نفسفرد کاسته شود. نتواند از توانمندی های خدادادی خود به خوبی بهره گیرد. تاکنون روان شناسان زیادی در خصوص نقش تجارب منفی در زندگی کودکان ونوجوانان و تاثیر آن بر اعتماد به نفس فرد سخن گفته اند و همگی تاکید داشتهاند که وظیفه والدین و مدرسه ایجاد شرایطی است که فرد به موفقیت رسیده واحساس ارزشمندی نماید. وظیفه خانه و مدرسه ایجاد شکست نیست. گلاسر در کتابخود تحت عنوان مدارس بدون شکست به خوبی بدین مطلب پرداخته است و نقش تجاربمنفی را در کاهش اعتماد به نفس دانش آ موزان مورد تاکید قرار می دهد.

٢.گیر کردن غیر ضروری در وقایع منفی

همانطور که گفته شد بروز وقایع منفی گوناگون و پیاپی می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس شود اما درگیری غیر ضروری نیز می تواند عامل دیگری باشد به کاهش بیشتر اعتماد به نفس بیانجامد. دانش آموزانی که به خاطر این که از اولین امتحان های خود نتایج ضعیفی بدست آورده اند آنقدر ناراحت شده و اعتماد به نفس خود را از دست می دهند که قادر به گذرندان امتحانات دیگر خود نیستند این حالت شبیه یک تیم ورزشی است که در صورت اولین باخت اعتماد به نفسش کاسته می شود بهر جهت خانواده باید سعی کنند که در صورت بروز وقایع منفی توجه فرزندشان را به موارد مثبت هم جلب کنند و از این که به خاطر وقایع منفی خاص به طور مداوم او را سرزنش کنند بپرهیزند . والدین بهتر است که بدانند بسیاری از این وقایع مثل یک نمره ضعیف یا عملکرد نامناسب می تواند مقطعی و گذرا باشد اما تخریب اعتماد به نفس کودک و یا نوجوان تمام زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد.

٣. ارزیابی پیامدهای یک موقعیت به شکل بسیار بدتر از آنچه در واقعیت وجود دارد

گاه معلم یا والدین ارزیابی منفی بیش از حدی از عملکرد دانش آموز صورت میدهد. مثلاً در مورد دانش آموزان کلاس اول که چندان انتظار نمی رود که دقت بسیار داشته باشند یا بتوانند زمان های زیادی بر جای خود بنشیند ارزیابی های منفی به عمل می آوریم و با جملاتی همچون ((بیشتر دقت کن))، ((پسرم حواست پرت است))، ((قابل تصحیح نیست))، ((بسیار بد است))، ((ناآرام و بی قرار است)) در یا پایان دفتر مشق دانش آموز ارزیابی های غیر واقع بینانه انجام می دهیم که باعث کاهش اعتماد به نفس دانش آموز می گردد.

٤.فشارهای افراطی والدین و مدرسه و داشتن خواسته ها و انتظارات فراوان

گاه فشارهای افراطی والدین در پیشرفت سطح علمی و مهارتی کودک یا نوجوان چنان شدید است که سطح رشدی هر کودک را نادیده می گیرند. آنها با انتظارات فراوان خود سعی دارند فرزندشان را هر چه سریعتر به شأن و منزلت والائی برسانند حتی برخی از والدین آرزوهای برآورده نشده خود را در فرزندشان جستجو می کنند و این جمله آشنا را ما که به جایی نرسیدیم لااقل تو به جایی برس همواره بر زبان می آورند.

باز خورد والدین در قسمت نظرات کارنامه شاهد خوبی برانتظارات و خواسته های افراطی برخی والدین است . بارها شاهد بوده ایم که دانش آموزانی که تمام نمرات خود را 20 آورده ولی یک نمره 19 داشته والدین نوشته اند: اصلاً راضی نیستیم انشاء الله در نوبت بعد جبران خواهد کرد البته والدین خصوصاً مادران می پندارند که اگر سطح توقع و انتظارات خود را پایین بیاورند دانش آموز به نمرات پایین عادت پیدا می کند و افت تحصیلی می یابد. جالب آن که فشارهای افراطی و بازخود های منفی سطح اعتماد به نفس فرد را کاهش می دهد چرا که وقتی انتظارات وا اهداف بسیار بالایی را برای کودک یا نوجوان قرار می دهیم در صورت عدم دسترسی به اهداف مورد نظر اعتماد به نفس دانش آموز که خمیرمایه اصلی پیشرفت اوست کاهش می یابد.

این وضعیت را در برخی مدارس نیز می بینیم. متاسفانه برخی مدارس برای سربلندی مدرسه خود تلاش می کنند تا بالا بردن ظرفیت ها و قابلیت های دانش آموز مثلاً از دانش آموزان انتظار دارند در المپیاد ها و مسابقات گوناگون برای مدرسه مقام کسب کند و باعث حسن شهرت مدرسه شوند. حضور این دانش آموزان در مراکز مشاوره و افت روحی آنها همواره نگرانی های عمده ای را در برداشته است.

روان شناسان بر این باورند که نظام آموزشی و والدین به جای ایجاد فشارهای افراطی و انتظارات فراوان بهتر است با ایجاد فرصت هایی که باعث رشد هویت و استقلال فرد می شود سبب افزایش اعتماد به نفس و احترام به خود در دانش آموز گردند.

استفاده از روش های تدریس مشارکتی که دانش آموزان با مشارکت و همکاری یکدیگر مفاهیم را فرا بگیرند و رفاقت را جایگزین رقابت های ناسالم نمایند می تواند باعث رشد استقلال و اعتماد به نفس دانش آموز گردد.

٥. ترس از شکست

ترس از شکست باعث می شود که اعتماد به نفس فرد کاهش یابد. دانش اموزی را مجسم کنید که در یک امتحان خود نمره خوبی بدست نیاورده است. او خود را شخصی شکست خورده می بیند تا این که فردی باشد که در یک امتحان نتیجه مناسب را کسب نکرده باشد.

گاه والدین برخی از موقعیت ها را چنان بزرگ جلوه می دهند که عدم دستیابی به برخی نتایج را شکستی تمام عیار می دانند. مثلاً عدم قبولی در مدارس ویژه یا پذیرفته شدن در دانشگاه را به عنوان شکست دردناک تلقی می کنند و همواره ترس را با خود یدک می کشند که باعث کاهش اعتماد به نفس خواهد شد.

چگونه اعتماد به نفس دانش اموزان را افزایش دهیم؟

١.تفکر مثبت در مورد دانش اموز

افراد دارای اعتماد به نفس کافی در مورد خود مثبت فکر می کنند و تنها نقاط ضعف خود را نمی نگردند، لذا در مورد کودکان و نوجوانان ضروری است که خانواده ها و مربیان تصویر مثبتی را از کودک به او نشان دهند و از سرزنش های فراوان بپرهیزند.

برخی از کودکان در مورد خود احساس خوبی ندارند چرا که باز خوردهای منفی فراوانی به آنها نشان داده اند.

٣.تلاش معلمان برای افزایش اعتماد به نفس در خود ( و بهبود وضعیت روحی خود)

در واقع مربیان ناشاد و بی روحیه نمی توانند احساس خوب را به دانش اموزانشانمنتقل کنند معلمانی که افسرده و خسته اند،به ارتقاء سطح علمی خود نمی پردازند.در دوره های ضمن خدمت شرکت نکرده و خود را به جالش نمی کشند از زندگی خود راضی نیستند و درمسیر زندگی دیگر برای خود ارزش چندانی قائل نیستند نمی توانند به درستینقاط قوت و توانایی های دانش اموزانشان را به آنها نشان دهند.

٤.تعیین اهداف به طور دقیق و واقع بینانه و متناسب با انتظارات

یکی از راههای موثر در افزایش اعتماد به نفس افراد آن است که اهدافی واقعبینانه انتخاب کنند. از کودک یا نوجوان انتظاراتی داریم که از توان آنهاخارج است. برای مثال دانش آموزی را مجسم کنید که دوست دارد پزشک شود اما طیسال های تحصیلی تلاش چندانی انجام نداده است و اینک دوست دارد در امتحانکنکور و در رشته پزشکی پذیرفته شود. بنابراین ضروری است که اهداف خود را بهطور منطقی تعیین کنیم.

منابع:

مقاله/علی کریمی / روان شناس

استن هاوس گلن ، ترجمه (ملکی ، بهار ) 1376 –پرورش اعتماد کودکان انتشارات ققنوس

افروز ، غلامعلی (1370) تقویت اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان پیوند شماره 138

بیابانگر ، اسماعیل (1373 ) روشهای افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان انتشارات انجمن اولیاء و مربیان

استن هاوس گلن ترجمه (آزادمنش ، ناهید) (1378 ) کلید پرورش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان – انتشارات صابرین

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

اعتماد به نفس در سنین نوجوانی

نوجوانی زمان رشد هویت است. نوجوانان ا ز طریق ارتباط با همسالان شان شروع به شکل دادن هویت شان می کنند با رشد نوجوان، افکارش درباره ی ارتباطات، ادامه ی تحصیل و انتخاب شغل گسترش می یابد. در طفولیت نقش والدین به عنوان مراقبین اولیه در زندگی کودک بسیار پررنگ است، اما با شروع دوران نوجوانی جای والدین با گروه همسالان عوض می شود و آن ها مهم ترین نقش را در زندگی نوجوان ایفا می کنند.

ویژگی های اعتماد به نفس بالا

کودکان با اعتماد به نفس بالا به تعامل با دیگران گرایش دارند و از این تعامل لذت می برند. آن ها در محیط های اجتماعی احساس راحتی می کنند و از فعالیت های گروهی نیز لذت می برند. به هنگام مواجهه با مشکل قادر به یافتن راه حل مناسب هستند. به هنگام شکست خود یا دیگران را سرزنش نمی کنند. برای نمونه، درعوض گفتن، "من احمق هستم"، کودک با اعتماد به نفس بالا می گوید، "این موضوع را درک نمی کنم". او نقاط قوت و ضعفش را می شناسند، و آن ها را می پذیرد، و همواره خوش بین است.

کودکان دارای اعتماد به نفس بالا دارای ویژگی های زیر هستند:

-مستقل عمل می کنند.

-مسئولیت پذیرند.

-به پیشرفت هایشان افتخار می کنند.

-تحمل ناکامی را دارند.

-چالش های جدید را امتحان می کنند.

-قادر به کنترل هیجانات مثبت و منفی هستند.

-به دیگران پیشنهاد همکاری می دهند.

" پیشینه تحقیق "

١. روحانی (۱۳۵۹) در پژوهش خود، رابطه خود پنداری و اعتماد بنفس دانش آموزان را با موفقیت تحصیلی مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق ۲۴۰ دانش آموز سوم راهنمایی مركب از ۱۲۰ پسر و ۱۲۰ دختر شركت داشته اند كه در یك آزمون خودپنداری شركت نمودند و معدل كل سالانه آنها به عنوان معیاری برای میزان موفقیت تحصیلی استفاده شد. نتایج به وسیلهٔ ضریب همبستگی پیرسون محاسبه و نشان داد كه بین خودپنداری و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد و همبستگی به دست آمده برای گروه دختر و پسر متفاوت بود، و در مجموع برای گروه دختران میزان همبستگی بیشتری میان خودپنداری و پیشرفت تحصیلی مشاهده شد.

٢.نیسی (۱۳۶۴) در پایان نامه كارشناسی ارشد خود با عنوان «اثرات عزت نفس بر عملكرد
دانش آموزان دختر وپسر سال اول تا سوم دبیرستان» به این نتیجه دست یافت كه افزایش وكاهش عزت نفس دانش آموزان دختروپسر باعث افزایش و كاهش عملكرد آن ها شده است و بین عزت نفس وعملكرد تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر همبستگی وجود دارد.

٣.كوپر اسمیت۲ (۱۹۵۹) در پژوهش خود به بررسی ارتباط بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی پرداخت و به این نتیجه دست یافت كه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی ارتباط مثبت دارد (به نقل از مفتاح، ۱۳۸۱(

٤.وگوآن (۱۹۶۰) در تحقیق خود نشان داد كه دانش آموزان موفق به ویژگی های اعتماد به نفس، خود باوری و برداشت از خود آراسته اند (به نقل از یوسفی، ۱۳۷۴.(

٥.مطالعات نشان میدهد افرادی كه دچار افت تحصیلی میشوند عموماً دارای كمبود اعتماد به نفس وبلند همتی هستند (کلدبرگ۴، ۱۹۶۰) خود را قبول ندارند (شاو و آلویس، ۱۹۶۳) و احساس فقدان شایستگی فردی می كنند (مور و اشمیتز، ۱۹۶۴ به نقل از فتحی، ۱۳۸۲.(

٦.مطالعات كالتون و مور (۱۹۶۶) حاكی از آن است كه پیشرفت تحصیلی بر سطح عزت نفس مؤثر است ( به نقل از فتحی (۱۳۸۲.(

٧.یوسفی (۱۳۷۴) در پایان نامه كارشناسی ارشد خود با عنوان «مقایسه عزت نفس دو گروه دانش آموزان موفق و ناموفق دبیرستانی شهرستان اردبیل» دریافت كه بین عزت نفس
دانش آموزان موفق و ناموفق، تفاوت معناداری وجود دارد ومیزان عزت نفس دانش آموزان ناموفق پسر بیش از دانش آموزان ناموفق دختر است. ولی تفاوت معناداری بین عزت نفس
دانش آموزان موفق پسر و دختر وجود ندارد. به طور كلی دانش آموزان موفق ازعزت نفس بالاتری نسبت به دانش آموزان ناموفق برخوردارند.

٨.اروین (۱۹۶۷) در پژوهش هایی كه انجام داد به این نتیجه رسید كه برداشت مثبت فرد از خود به عنوان یك انسان نه تنها مهمتر از تلاش او برای كسب پیشرفت و روحیهٔ رفتن به مدرسه است، بلكه عامل اصلی در جهت كارایی تحصیل می باشد ( به نقل از یوسفی، ۱۳۷۴.(

"تجزیه و تحلیل "

با توجه به یافته های علمی که ذکر شد رابطه بدست آمده بین اعتماد بنفس دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی یک رابطه دو طرفه است که اعتماد بنفس بالا باعث پیشرفت تحصیلی و موفقیتهای تحصیلی دانش آموزان باعث بالا رفتن اعتماد بنفسشان میشود.خانواده اولین نقش را در ایجاد اعتماد بنفس در کودکان دارند.مدرسه و مخصوصا معلمان در شکوفایی و جهت دادن به حس اعتماد بنفس دانش آموزان نقش عمده ایی را ایفا میکنند.

ندا دانش آموز کلاس دوم راهنمایی است.در کلاس بسیار گوشه گیر و منزویست.در بسیاری از مواقع با اینکه جواب پرسشها را میداند ولی تمایلی به داوطلب شدن برای پاسخگویی ندارد.در انجام فعالیتهای گروهی بسیار مضطرب است و همچنین در هنگام ارائه کارهای عملیش دچار وسواس و استرس شدید میشود....

راه حل های ارائه شده برای حل مساله :

١. دادن مسئولیت در کلاس و انجام فعالیت کلاسی.

٢. شناسایی توانایی ها و استعدادهای دانش آموز و تلاش در جهت رشد و شکوفایی آنها .

٣. تشویق دانش آموز به خاطر کوچکترین موفقیت های او .

٤. عدم مقایسه با دیگر دانش آموزان .

٥. صحبت با اولیا .

دلایل انتخاب راه حل :

١. از دلایل انتخاب راه حل اول یعنی دادن مسئولیت در کلاس و انجام فعالیت کلاس این بود که حضور موثر ندارا در کلاس افزایش داده و از رخوت و بی حالی دائمی وی جلوگیری نمایم . همچنین ترس ناشی از پذیرش مسئولیت را در وی از بین ببرم . این راه حل می تواند حس اعتماد به نفس و فعالیت و تلاش وی را افزایش داده و حضور وی را به عنوان دانش آموزی با انرژی کار آمد و موثر نشان دهد .

٢. باشناسایی استعداد ها و توانایی ها می توان جهت شکوفایی و رشد آنها و نیز بالندگی بیش از پیش ندا برنامه ریزی نمود . توانایی هایی که در پس مشکلات روحی و جسمی وی پنهان شده اند و عدم بروز آنها بر دامنه مشکلات می افزاید. عدم رسیدگی به آنها آینده وی را تاریک و نامشخص می نماید . حضور وی در جامعه باید همراه با شکوفایی تمام استعدادهای بالقوه ای باشد که خداوند در وجود وی قرار داده است و قسمتی از این وظیفه در سال تحصیلی حاضر بر عهده بنده قرار داده شده است .

٣. عامل تشویق در صورتی که به موقع و درقبال فعالیتی هرچند کوچک باشد اثر مطلوب خود را خواهد گذاشت . در مورد خاصی همچون ندا که تاکنون گوشه گیربوده وسعی می کرده ارتباط خود را بادیگران به حداقل برساند. مشاهده فعالیت وروبه رشد بودن ، تغییری مثبت می باشد که بایستی به شیوه های درست تقویت گردد . در مواقعی که کمکی به کلاس یا معلم می کند تشکر از او در حضوردیگران و نیز تشویق به موقع وی اثر ماندگار ی بر وی گذاشته و افزایش رفتارهای خوب او را باعث می شود .

٣. هر فرد توانایی ها ، روحیات و اخلاق خاص خودش را دارد. مقایسه کردن در صورتی که در کارهای مثبت باشد اثر آن نیز تقویت کننده رفتار خواهد بود . اما در مورد ندا با توجه به شرایط وی مقایسه نمودن مخصوصاً در انجام تکالیف نباید صورت بگیرد زیرا باعث دلسردی وی خواهد شد و همان اقدمات مثبت اندک را نیز انجام نخواهد داد . بلکه صرفاً بایستی با گذشته خودش مقایسه انجام گیرد تا خودش نیز در جریان پیشرفت و روند رو به رشدش قرار گیرد .

٥. مطمئناً اولیای دانش آموزان به دلیل زندگی مستمر و در کنار هم بودن دائمی از بدو تولد ، بیشتر باشرایط جسمانی و روحی و روانی آنها آشنا هستند در نتیجه ارتباط همیشگی بااولیا مخصوصا ً والدین ندا که از مشکلات گفته شده رنج می برد می تواند از بسیاری از رفتارهای وی رمز گشایی نماید . لذا به عنوان یک راهکار تلاش نمودم تا ارتباط خودم را با آنها مخصوصاً مادرش افزایش دهم و در جریان تغییرات ایجاد شده قرارگیرم .

٦. با توجه به پیگیری مستمر شرایط ندا توسط مادر وی بر آن شدم تا بیش از پیش در جریان شرایط زندگی خانوادگی آنها و نحوه ی بر خورد والدین با ندا قرار بگیرم . در این بین متوجه شدم که پدر وی تمام مسئولیت ها را برعهده مادر ندا قرارداده است . باتوجه به اینکه ندا تنها فرزند خانواده می باشد ، مادرش تمام وقت خود را جهت بهبود شرایط وی اختصاص داده است . با صحبت های فراوان از مادرش خواستم سعی کند وابستگی شدید ندا به خودش را با راهکارهای مناسب کاهش دهد .

توصیف اقدامات انجام شده پس از تصمیم گیری :

١. با توجه به اینکه ندا از جمع فراری بود و سعی می کرد در بیشتر اوقات تنها باشد بر آن شدم تا کاری کنم که حضورش در کلاس مشخص تر و ارتباطات وی با دیگر دانش آموزان بیشتر از پیش باشد. لذا با دادن مسئولیت های متعدد در کلاس که جمع آوری تکالیف بچه ها و پاک کردن تابلو، بردن برگه حضور و غیاب به دفتر آموزشگاه از جمله ی این موارد بود در این راستا کوشیدم . برای دادن مسئولیت درکلاس و انجام فعالیت کلاسی با عنایت به اینکه ندا به تنهایی از عهده مسئول

چگونه میتوان رابطه بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و اعتماد بنفس را بوجود آورم؟

مطالب مشابه :

فرم ارتقای رتبه شغلی

شرح وظایف یک معلم

كشف توانمندي هاي منابع انساني و بكارگيري آن

چگونه میتوان رابطه بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و اعتماد بنفس را بوجود آورم؟

مشکلات کلاس های چند پایه(گرد آوری توسط همکار محترم آقای انور حاجی زاده).

الگوهای موفق مدیریت درمدارس کوچک