از مهندسی نفت چه می‌دانید؟

معرفی کلی

مهندسی نفت یکی از رشته‌های مهندسی است که دانش‌آموزان داوطلب ریاضی فیزیک می توانند در دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری در ایران تحصیل کنند. این رشته دارای سه گرایش به نام های بهره‌برداری از منابع نفت و گاز، مخازن نفت و گاز و حفاری و استخراج است و در کنار آن رشته‌های مهندسی اکتشاف نفت و مهندسی طراحی فرآیندهای نفتی با کمی تفاوت در دروس آن‌ها وجود دارند. برخلاف تصور عامه در هیچیک از رشته‌ها و گرایشات فوق، تمرکز دروس روی دروس شیمی نبوده و بیش از نه الی نوزده واحد شیمی در این رشته‌ها و گرایشات وجود ندارد. اکثر دانش‌آموزان با تصور اینکه در این رشته‌ها با غرق شدن در واحدهای شیمی و شیمی آلی مواجه می‌شوند، از انتخاب این رشته خودداری کرده و به نوعی از این رشته فرار می‌کنند؛ این درحالی است که هر گرایش و هر رشته واحدهای بخصوص خود را دارد و حتی در رشته مهندسی طراحی فرآیندهای نفتی که تمرکز بیشتری بر روی دروس شیمی دارد، تنها نوزده واحد از صد چهل چهار واحد (شامل شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی فیزیک یک و دو، شیمی تجزیه و موازنه انرژی و مواد) دروس مرتبط با شیمی است. در گرایشات و رشته‌های دیگر دروس شیمی سهم کمتری دارند و به ده واحد می‌رسند. بطور خلاصه دانشجویان اکتشاف نفت بیشتر بر روی دروس زمین شناسی من جمله زمین شناسی عمومی، زمین شناسی ساختمانی، زمین ساختمان، زمین شناسی نفت و غیره تمرکز دارند و دانشجویان مهندسی مخازن و بهره‌برداری بیشتر بر روی دروس مکانیک سیالات تمرکز می‌کنند.

البته کلیه دانشجویان، کلیه دروس را تا حداقل ده واحد می‌خوانند، اما هر گروه بر روی بخشی از کار تمرکز دارد که نشان از تخصصی بودن کار دارد.

معرفی جزئی رشته‌ها و گرایشات و دانشگاه‌ها

مهندسی نفت – بهره‌برداری از منابع نفت و گاز :

مهندسی بهره برداری از منابع نفت و گاز یا (Production Engineering، که در واقع مهندسی تولید است) شاخه‌ای از مهندسی نفت می‌باشد که به بررسی تولید از مخازن نفت و گاز و مشکلات متنابه آن می‌پردازد.

این دوره کارشناسی یکی از گرایشهای اصلی رشته مهندسی نفت و از دوره های عالی فنی، مهندسی می‌باشد که هدف آن تربیت متخصصانی است که داری توانایی و مهارت‌های لازم بری انجام طرح‌ها جهت اجرای روشهای بهینه برای بهره برداری از منابع نفت و گاز باشند.

این زیر شاخه از مهندسی نفت معمولا پس از به اتمام رسیدن کشف مخزن و حفاری آن به کار می آید و مهمترین کار یک مهندس نفت جلوگیری از افت فشار ناگهانی چاه به دلیل بهره برداری نامناسب و صیانت از مخزن جهت بهره برداری بیشتر میباشد.

این دوره مبتنی بر دروس مکانیک سیالات و دینامیک گازها، ترمودینامیک سیالات، انتقال جرم، طرح و اقتصاد مهندسی، مهندسی مخازن، مهندسی حفاری و مهندسی بهره برداری است.

نقش و توانائیهائی که دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در این رشته کسب می کنند عبارتند از:

ارزیابی قابلیت تولید در مخازن و بررسی امکان پذیری روشهی بهره برداری موردنظر. ارزیابی فنی-اقتصادی مخازن و تجهیزات آن. طرح و اجری بهینه عملیات بهره برداری. تشخیص ویژگیها و چگونگی رفتار با چاههی گوناگون. توجیه و انتخاب روش مناسب بری بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شریط فنی و اقتصادی. صیانت از منابع نفت و گاز و ارائه روش هی عملی بری افزیش طول عمر ین منابع. بررسی و ارزیابی اثر استراتژیک روش بهره برداری بر محیط زیست. فارغ التحصیلان این دوره می توانند در بخش‌های مختلف مربوط به تولید و بهره برداری در کشور مشغول به فعالیت شده و سبب کارایی و بازده بالاتر این بخش از صنعت شوند و نقشی مؤثر در حل مشکلات فراروی تولید و بهره برداری از مخازن داشته باشند.

به عنوان یکی از دانشجویان این گرایش، باید بگم که شاید یکی از بهترین و جذاب‌ترین بخش رشته مهندسی نفت همین بخش بهره برداری است. البته در بین دانشجویان مهندسی نفت (که خودشون میگن نفتی‌ها!) دانشجوهای این گرایش به “پشت میز نشین‌ها” معروف‌اند؛ چراکه کار این مهندس‌ها بیشتر کارهای محاسباتی ه و کمتر مثل مهندسان حفاری و اکتشاف با فعالیت‌های عملی (یَدی!) سروکار دارند. جالبی این گرایش این است که درس‌های متنوعی دارد و مثل برخی گرایشات روی مثلا زمین شناسی یا شیمی تمرکز شدید ندارد در کنار اینکه به همه این بخش‌ها تسلط کلی و کافی دارد. لازم به ذکره کسانی که از خانواده نفت هستن فرزندانشون رو بیشتر به این گرایش می‌فرستن! در کل پیشنهاد من طبیعتاً این گرایش است!

مهندسی نفت – مخازن نفت و گاز :

مهندسی مخزن (Petroleum Reservoir Engineering) یکی از زیر شاخه‌های کلیدی مهندسی نفت محسوب می‌شود.

پس از کشف مخازن هیدروکربن که می‌تواند نفت، گاز و غیره توسط تیم اکتشاف نوبت به فاز مهندسی مخزن می‌رسد که نقش مهمی در چرخه برداشت از مخازن را عهده دار است. پاره‌ای از این وظایف بصورت خلاصه در زیر آورده شده است:

شناخت مخزن (Reservoir Characterization) که شامل تکمیل مطالعات زمین‌شناسی و پتروفیزیک مخزن می‌شود.

مدلسازی واقعگرایانه با جزییات زمین‌شناسی از مخزن هیدروکربنی، ایجاد جدول زمانی تولید برگزیدن مناسب‌ترین شیوه و نرخ تولید به جهت رسیدن به حداکثر برداشت سیالات نفتی، انتخاب مناسب‌ترین شیوه ازدیاد برداشت با توجه به شبیه سازی‌های رایانه‌ای و شرایط و خصوصیات مخزن از جمله وظایف مهندسان مخزن است.

این دوره کارشناسی یکی از گرایش‌های رشته مهندسی نفت و از دوره‌های عالی فنی، مهندسی می‌باشد که هدف آن تربیت متخصصانی است که داری توانیی و مهارت هی لازم بری انجام طرحها و اجرای روشهی بهینه تولید و مطالعات و مدلسازی مخازن نفت و گاز می باشند. این دوره مبتنی بر دروس مکانیک سیالات، دینامیک گازها، ترمودینامیک سیالات، انتقال جرم، خواص سیالات مخزن، مهندسی حفاری، زمین‌شناسی نفت، مهندسی مخازن و روشهای ازدیاد برداشت و … می باشد.

نقش و توانائیهائی که دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در این رشته کسب می کنند عبارتند از:

بررسی قابلیت تولید در مخزن با بکارگیری و بهره مندی از شیوه‌های جدید مطالعاتی و مدلسازی. ارزیابی توزیع فشار و توجیه افت آن در مخزن و چگونگی کنترل آن. ارائه شرایط عملیاتی برای بهره برداری از مخزن با بکارگیری خصوصیات و رفتار مخزن. انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی واقتصادی. ارزیابی عملیات بهره برداری و ارائه روش بهینه. مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز. توانائی ارزیابی فنی – اقتصادی طرح‌ها و عملیات ازدیاد برداشت از مخازن و بهینه سازی آن. ارزیابی تأثیر روشهی ازدیاد برداشت از مخازن بر محیط زیست. فارغ التحصیلان این دوره می توانند نقشی مؤثر در مطالعات و مدلسازی مخازن و استفاده از روشهی بهینه ازدیاد برداشت و بطور کلی مدیریت بهینه مخزن داشته باشند.

مهندسان مخازن فعالیت‌هایی شبیه به مهندسان بهره‌برداری دارند و درواقع یک جور پل ارتباطی بین تیم اکتشاف و حفاری و تیم بهره‌برداری هستند و حلقه گمشده ارتباطی بین این دو گروه می‌باشند. برخلاف تصور برخی دوستان که فکر میکنند کار این مهندسان، مدیریت و مهندسی مخازن نفت (اون مخازن استوانه‌ای شکلی که توی تلویزیون یا جاهای دیگه دیدید) است، اینطور نیست و تخصص این مهندسان در مخازن زیرزمینی نفت ه! گرایش خوبیه در کل!

مهندسی نفت – حفاری و استخراج :

مهندسی حفاری (به انگلیسی: Drilling engineering) شاخه‌ای از مهندسی نفت می‌باشد که عملیاتهایی نظیر عملیات حفاری، مهندسی گل حفاری و … را بر عهده دارند. فعالیت این گروه از متخصصان بعد از عملیات اکتشاف نفت شروع و منجر به استخراج نفت توسط بهره‌برداران می‌شود. مهندسی حفاری یکی از سخت ترین و پر خطر ترین، و البته پر درآمد ترین مراحل در طی عملیات استخراج نفت می باشد.

شاید بشه گفت یکی از پرطرفدارترین گرایش‌ها باشه (مثل اکتشاف، البته اکتشاف رشته است، چون واحدهاش تفاوت زیادی با مهندسی نفت داره). همونطور که توی ویکیپدیا نوشته، کارشون سخت و پرمشغله است. محیط کار طبیعتا در ایران محیط کار سختی ه. این مهندس‌ها با همراهی مهندسین اکتشاف نفت، نقش بسزایی در تولید نفت ایفا می‌کنند. اگر حاضرید شرایط سخت محیط کار رو تحمل کنید و پول خوبی هم بگیرید، پیشنهاد میکنم این گرایش رو انتخاب کنید؛ چراکه شرکت‌های نفتی ایرانی بیشتر به دنبال متخصصان این گرایش و مهندسی اکتشاف هستن؛ علتشم علم پایین مهندسی نفت در ایرانه که ترجیح میدن چاه‌های جدید اکتشاف و استخراج کنن، تا چاه‌های قدیمی رو بهینه کنن.

مهندسی اکتشاف نفت :

این مهندسان یک منطقه انتخاب‌شده را مطالعهٔ نمونه‌های سنگی زمین، مورد استخراج قرار می‌دهند. اندازه‌گیری‌ها انجام می‌شود و اگر مکان از لحاظ نفتی مکان موفقیت‌آمیزی باشد، حفاری آغاز می‌شود. بالای چاه ساختاری که «دکل» نامیده می‌شود، برای جادادن وسایل و لوله‌های مورد استفاده در چاه ساخته می‌شود. زمانی که حفاری تمام می‌شود، چاه حفرشده یک جریان ثابتی از نفت را به‌سطح زمین خواهد آورد.

مهندسی طراحی فرآیندهای نفتی :

در مورد این رشته اطلاعات متمرکزی در اینترنت پیدا نکردم. این رشته از گرایشات مهندسی شیمی است و طبیعتاً تمرکز بیشتری روی دروس شیمی داره. در کل کار این مهندسان در پالایشگاه‌های نفتی است و بعد از بهره‌برداری نفت فعالیت این دوستان آغاز میشه.

جدول دروس تخصصی و عمومی مهندسی نفت

دروس اصلی و تخصصی مشترک تمامی گرایشهای مهندسی نفت
موازنه انرژی و مواد	استانیک و مقاومت مصالح
ترمودینامیک	مکانیک سیالات
آزمایشگاه مکانیک سیالات	انتقال حرارت
آزمایشگاه انتقال حرارت	کنترل فرآیندها
آزمایشگاه کنترل فرآیندها	زمین شناسی نفت
مبانی فرآیندهای صنایع نفت	خواص سنگ های مخزن
آزمایشگاه خواص سیالات مخزن	کارگاه عمومی
کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی	مبانی چاه آزمایی
نمودارگیری چاه	مهندسی مخازن ۱
زمین شناسی ساختمان	کارآموزی ۱ و ۲

دروس پایه در تمامی گرایشهای مهندسی نفت
ریاضی عمومی ۱ و ۲	معادلات دیفرانسیل
ریاضیات مهندسی	فیزیک ۱ و ۲
آزمایشگاه فیزیک ۱ و ۲	شیمی آلی
آزمایشگاه شیمی آلی	برنامه نویسی کامپیوتر
زمین شناسی عمومی	شیمی عمومی

جدول از گزینه دو

فرصت‌های شغلی در ایران

بطور عمومی کار برای مهندسان نفت، در شرکت ملی نفت ایران ه. اما خوب شرکت‌های خصوصی و نیمه خصوصی هم در این زمینه فعالیت می‌کنند. استخدام در شرکت نفت کار آسونی نیست و باید معدل بالای ۱۷ (دانشگاه‌های دولتی و آزاد واحد علوم تحقیقات تهران) داشته باشید تا به عنوان دانش‌آموخته ممتاز استخدام بشید. طبیعتا اولویت با کسانی ه که داوطلب کار در مناطق نفت خیز جنوب باشند. برای اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه کنید.

ادامه تحصیل در مقاطع عالی

در ایران دانشگاه‌ها تا مقطع کارشناسی ارشد مهندسی نفت دارند بتازگی دانشگاه‌های تهران، صنعتی امیرکبیر و صنعتی شریف دوره های دکتری را برگزار کرده‌اند؛ که فقط در سه گرایش مخازن، اکتشاف و حفاری پذیرش داره (دانشجویان بهره‌برداری معمولا به سمت گرایش مخازن یا حفاری میرن در ارشد یا به سمت رشته مکانیک سیالات). برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر کشورهای زیادی برای ادامه تحصیل وجود داره که در بین کشورهای انگلیسی زبان امریکا، کانادا و انگلستان از همه مطرح تر هستن و در غیرانگلیسی زبان کشور آلمان و نروژ. البته پذیرش دکتری در این کشورها (مخصوصا آلمان) کار سختیه و پیشنهاد میشه اگر هدفتون کار علمی در این رشته است، از ارشد وارد این کشورها بشید.

دانشگاه‌ها

دانشگاه‌های دولتی: صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، تهران، صنعت نفت آبادان، شیراز

دانشگاه‌های آزاد: علوم تحقیقات تهران، تهران جنوب (فقط مهندسی طراحی فرایندهای نفتی), علوم تحقیقات فارس، جهرم، فیروزآباد، مسجدسلیمان، ماهشهر، مرودشت

** حتما در مورد اسم دانشگاه‌های بالا تحقیق کنید؛ لیست بالا دقیق نیست، ممکنه بعضی دانشگاه‌ها بعضی گرایشات رو داشته باشن و بعضی رو نداشته باشن یا بعضی جاها این رشته رو جدید اضافه کنن یا از قلم افتاده باشن. روی لیست بالا حساب نکنید و خودتون بیشتر تحقیق کنید.

در ضمن دانشگاه صنعت نفت آبادان برای کنکوری‌های ممتاز (زیر رتبه هزار) یک سری امتیازات قائل میشه اگر اون دانشگاه رو برای ادامه تحصیل انتخاب کنن. برای اطلاعات بیشتر به دفترچه امسال (که حدود دو سه هفته دیگه میاد) توجه کنید.

ظرفیت‌ها:

دانشگاه‌های دولتی: صنعتی شریف (سی نفر مرد و زن) – بدون گرایش // صنعتی امیرکبیر (سی و چهار نفر مرد و زن) – بدون گرایش // تهران (بیست و پنج نفر مرد و زن) – بدون گرایش // صنعت نفت: استخراج (سی و پنج نفر فقط مرد – محل تحصیل اهواز) – اکتشاف (سی نفر مرد و زن – محل تحصیل آبادان) – بهره‌برداری (سی و پنج نفر مرد و زن – محل تحصیل اهواز) – مخازن (سی و پنج نفر مرد و زن – محل تحصیل اهواز) // شیراز (چهل نفر مرد و زن – فقط گرایش مخازن)

دانشگاه‌های آزاد: فقط علوم تحقیقات تهران رو میدونم هر گرایش پنجاه نفر فقط مرد میگیره. البته پنجاه نفر بقول معروف ظرفیت اسمی ه (!) و ظرفیت رسمی هر گرایش حدود صد و بیست نفره! البته دانشگاه خوبیه. شرایط استخدامی در شرکت نفت برای این دانشگاه کاملا مثل دانشگاه‌های دولتی دیگس و با توجه به تهران بودنش خیلی از عاشق های نفت از خیر آبادان و اهواز میگذرن و به این دانشگاه میرن.

** ظرفیت‌ها براساس دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری سال ۸۹ بود.

در مجموع

در مجموع رشته نفت رشته‌ای یه که خز نیست! مثل بعضی رشته‌های مهندسی (با عرض پوزش!!). همونطور که میبینید دانشگاه‌های زیادی در ایران این رشته رو ندارن و خدا رو شکر دانشگاه آزاد فعالانه وارد این رشته نشده! این بدین معنی ه رقابت کاری در این رشته به شدت رشته های دیگه نیست و اگر کمی نخبه باشید و درس خون، می تونید براحتی یه کار خوب گیر بیارید (اونم توی این آشفته بازار کار ایران!). ادامه تحصیل هم در ارشد این رشته از مهندسی های دیگه خیلی آسون تره و البته کلا ۵۰تا برای هر گرایش در کل ایران (در دانشگاه های دولتی) ظرفیت هست و در آزاد علوم تحقیقات تهران (که فقط اوون ارشد داره) هر گرایش حدود صد نفر.

پرسشهای متداول دراستخدامی شرکت نفت

1- آزمون گروه هاي شغلي پزشكي و پيراپزشكي روز جمعه مورخ 92/02/06 خواهد بود.
2- درصورت عدم وجود نام دانشگاه محل تحصيل داوطلبان در جداول كدها مي بايست كد مربوط به "ساير دانشگاهها" درج گردد. براي هريك از انواع دانشگاه ها يك گزينه ساير دانشگاه ها پيش بيني شده است.
3- درصورت عدم وجود نام شهرستان داوطلب در جداول كدها مي بايست كد مربوط به "ساير شهرستانها" همان استان درج گردد. در هر استان يك كد به "ساير شهرستانها" اختصاص يافته است.
4- براساس مقررات اداري و استخدامي مرجع تاييد حضور داوطلبانه رزمندگان در جبهه هاي نبرد معاونت نيروي انساني بسيج سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و معاونت نيروي انساني وزارت جهاد كشاورزي خواهد بود. مرجع تاييد ساير مراتب ايثارگري بنياد شهيد و امور ايثارگران مي باشد.
5- درخصوص رشته هاي مشابه به بخش 12 راهنما مراجعه گردد.
6- كليه داوطلبان مي بايست با آخرين مدرك تحصيلي ماخوذه خود در آزمون ثبت نام نمايند.
7- گروه بندي دانشگاه هاي خارج از كشور به نوع 1 و نوع 2 توسط وزارت علوم، تحقيقات و فنآوري صورت مي گيرد و از پايگاه اينترنتي وزارت مذكور قابل مشاهده است.
8- در گروه هاي شغلي كه مقاطع و رشته هاي مختلف با يكديگر رقابت مي نمايند ملاك رتبه بندي صرفاً نمرات و امتيازات داوطلبان مي باشد و مقطع و رشته تحصيلي موجب هيچگونه امتيازي نخواهد بود.
9- سوالات تخصصي گروه هاي شغلي كه مقاطع كارشناسي و بالاتر با يكديگر رقابت مي نمايند در سطح كارشناسي مي باشد.
10- داوطلبان براي پاسخگويي به سوالات استعداد شغلي نياز به هيچگونه آمادگي ندارند و صرفاً مي بايست سوالات مذكور را با صداقت كامل پاسخ دهند.
11- كليه فارغ التحصيلان بورسيه و متعهد صنعت نفت مي توانند در آزمون ثبت نام و شركت نمايند
12- اطلاعات نوع دانشگاه، نوع دوره تحصيلي و رتبه فراغت از تحصيل صرفاً جهت تحليلهاي آماري اخذ مي گردد و موجب هيچ گونه امتيازي نمي باشند.
13- در مواردي كه بازه زماني مدنظر مي باشد داوطلبان مي توانند 15 روز به بالا را يك ماه در نظر بگيرند. مثلاً 5 ماه و 16 روز برابر 6 ماه و 5 ماه و 14 روز برابر 5 ماه16
14- جهت اطلاع از شرايط امريه سربازي به پايگاه اينترنتي معاونت توسعه منابع انساني وزارت نفت (www.pmhr.ir) مراجعه نماييد.
15- در بخش 12 راهنما درخصوص رشته هاي مشابه توضيح داده شده و تشخيص تشابه رشته تحصيلي داوطلب با يكي از رشته هاي تحصيلي اعلام شده با خود داوطلب مي باشد.
16- مدت خدمت كه به صورت امريه طرح نظام انجام شده باشد صرفاً به عنوان خدمت سربازي محسوب مي گردد.
17- داوطلبان مشمول سهميه 25 درصد جذب بنياد شهيد(جانبازان و آزادگان فاقد شغل، همسران و فرزندان شهدا، همسران و فرزندان جانبازان 25% و بالاتر و همسران و فرزندان آزادگان داراي حداقل يك سال سابقه اسارت) مي بايست جهت اطلاع از سهميه هاي اختصاص يافته به آن بنياد مراجعه نمايند. بديهي است در صورت عدم اختصاص سهميه به بنياد شهيد در گروه شغلي داوطلب و يا احتمال عدم معرفي داوطلب از سوي بنياد مذكور در قالب سهميه 25 درصد، داوطلب مي بايست جهت جذب در شركت ملي نفت ايران در آزمون استخدامي ثيت نام و شركت نمايند.

کتشافنفت در ایران
ویلیام ناکسی دارسی یک میلیونراسترالیایی ، نخستین فردی بود که با روشهای جدید روز ودستگاههای حفاری مکانیکی در ایران به اکتشاف نفت وحفر چاه پرداخت.او ابتدا گروهی فنی را به سرپرستی زمین شناسی به نام برلز استخدام و به ایران اعزام کرد. این گروه ، پس از بررسیهای زمین شناسی ، گزارش رضایت بخشی داد.احتمال وجود نفت در حوالی قصرشیرین و شوشتر را زیاد و دردیگرنقاط امیدوار کننده دانست. پس از دریافت این گزارش ،دارسی نماینده ای به نام ماریوت را در سال 1901 به دربار ایران فرستاد ماریوت امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در تمام ایران ، بجز پنج ایالات شمالی را از مظفرالدین شاه گرفت.چند ماه پس از امضای قرار داد، حفاری اولین چاه درمحلی به نام چیاسرخ یا چاه سرخ ، در شمال غرب قصرشیرین آغاز شد. کار حفاری به علت نبود راه و ناامنی به کندی پیش می رفت تا آنکه درتابستان 1903 در عمق 507 متری به گاز و کمی نفت رسید. چاه دوم هم در همین ناحیه در عمقی مشابه به نفت رسید. بهره دهی این چاه درحدود 175 بشکه در روز بود. دارسی با ارزیابی نتایج دریافت اگردر ناحیه چیاسرخ نفتی بیش از این مقدار هم بیابد به علت دوری ازدریا ونبود امکان حمل به بازار مصرف ، سودی عاید او نخواهد شد. ناحیه را ترک کرد و به خوزستان روی آورد.

منطقه چیارسرخ درمرزبندیهای بعدی به دولت عثمانی واگذار شد واکنون چیاسرخ یک میدان نفتی کوچکی درعراق است.
درمنطقه خوزستان اولین و دومین چاه حفر شده شرکت، خشک بودند. درنیمه اول سال 1908 سرمایه شرکت روبه پایان بود و هنوز نفتی کشف نشده بود. روسای شرکت به مسئول عملیات که مهندسی به نام دینولدز بود: دستور توقف عملیات را می دهد. ولی او که در محل وضع را بهتر ارزیابی کرده بود چند روزی از اجرای دستور توقف خودداری نمود وبه حفاری ادامه می دهد. درروز پنجم خرداد 1287 شمسی (1908 م) مته حفاری به لایه نفت دار برخورد ونفت با فشار از چاه فوران نمود. عمق چاه 360 متربود. دومین چاه که ده روز بعد به نفت رسید 307 متر عمق داشت با به نفت رسیدن این دو چاه وجود نفت به مقدار زیاد درایران به اثبات رسید. پس از کشف نفت در ایران درسال 1909 شرکت سابق نفت ایران وانگلیسی تشکیل شد.
از سال 1908 تا سال 1928 تمام نفت تولیدی ایران از میدان نفتی مسجدسلیمان استخراج شد. دراین سال میدان نفتی هفتکل ، در سال 1930 میدان نفتی گچساران ، درسال 1936 میدان نفتی آغاجاری و درسال 1938 میدان های نفتی لالی و نفت سفید کشف گردید. میدان نفت خانه را در عراق ، در سال1927 شرکت نفت انگلیسی و عراق کشف کرد.نیمی از این میدان درخاک ایران قرار دارد که اکنون نفت شهر نامیده می شود. با کشف این هفت میدان نفتی حوزه مورد قرار داد شرکت نفت سابق ایران وانگلیس به صورت یکی از مناطق مهم نفتی جهان درآمد.
درسال 1329 با ملی شدن صنعت نفت از شرکت نفت ایران و انگلیس خلع ید به عمل آمد. پس از کودتای 28 مرداد 1332 و عقدقرارداد با کنسرسیومی که از چندین شرکت بزرگ نفتی تشکیل شده بود عملیات اکتشافی گسترده ای در دو دهه 1960 و1970 درحوضه رسوبی زاگرس انجام شد و تعداد میدان های نفتی بزرگ وکوچک که در این حوضه و درخشکی کشف شده بود به پنجاه میدان رسید.
اکتشاف نفت درخلیج فارس در اواخر دهه 1950 آغاز گردید و اولین میدان نفتی بهرگانسر درسال 1960 کشف گردید. دردهه 1960 بیش ازده میدان نفتی در بخش ایرانی خلیج فارس کشف گردد. این دهه از نظر تعداد میدانهای نفتی کشف شده در خشکی و دریا درایران دهه منحصر به فردی است. در سال 1305 سه مهندس روسی درخارح از حوضه قرار داد شرکت سابق نفت ایران وانگلیس درخوریان سمنان اقدام به حفر چاه نمودند . چاه حفر شده در خوریان شایع شد که به نفت رسیده است ولی واقعیت این بود که در عمق صدمتری چاه به آبی مخلوط با مقدارکمی نفت برخورده بود.
در سال 1308 چند زمین شناس خارجی توسط شرکت تحقیقات ایران وفرانسه به نواحی مازندران وسمنان اعزام ومطالعاتی انجام دادند وپس از حفر دوحلقه چاه کم عمق درمشرق بابلسر که نتیجه ای به بارنیاورد، شرکت ، منحل وکارشناسانش درسال 1310 ایران را ترک کردند.

درسال 1314 هنگام حفرقنات درجنوب قم آثاری از مواد نفتی درروی آب قنات دیده شد. دولت وقت پس از اطلاع واحدی به نام اداره مهندسی اکتشافی در وزارت دارایی تاسیس نمود که وظیفه آن اکتشاف نفت درنواحی مرکزی وشمالی کشور بود. این واحد با استخدام چند کارشناس آلمانی وخرید دو دستگاه حفاری ضربه ای و دورانی ، عملیات را درنواح قم و مازندران آغاز کرد، دو حلقه چاه درخشت سرو دوحلقه چاه نزدیک به کوه نمک حفرشد. حفاری ها نتیجه ای به بار نیاورد و در سال 1318 متوقف شد.
درسال 1327 دولت ایران برای انجام اکتشاف درخارج از حوضه قراردادشرکت نفت سابق ایران وانگلیس ، شرکت سهامی نفت ایران را تشکیل داد. این شرکت از سال 1328 عملیات اکتشافی را با استخدام زمین شناسان سوئیسی و مهندسین معدن ایرانی آغاز ودر سال 1335درتاقدیسی البرز درناحیه قم نفت قابل ملاحظه ای کشف نمود. درسال 1337 میدان گازی سراجه در شرق قم کشف شد. پس از ملی شدن صنعت نفت وتشکیل شرکت ملی نفت ایران ، شرکت ایران نفت در سال 1339 به آن پیوست و به فعالیت اکتشافی درخارح از حوضه قرارداد باکنسرسیوم سابق با نام امور اکتشاف واستخراج ادامه داد. در سال 1345 این شرکت در دشت مغان آذربایجان و درسال 1346 درگرگان به ترتیب نفت وگاز کشف کرد.بهره برداری از نفت دشت مغان به علت تراوایی بسیار کم سنگ مخزن اقتصادی نیست. گاز کشف شده در گرگان نیز به علت بهره دهی کم چاه که در حدود پنج میلیون پای مکعب درروز است اقتصادی تشخیص داده نشده است.
اموراکتشاف واستخراج شرکت ملی نفت ایران در سال 1347 میدان عظیم گازی خانگیران و در سال 1360 میدان گازی گنبدلی را به ترتیب در غرب و جنوب شهر سرخس کشف کرد.ج

از مهندسی نفت چه می‌دانید؟

مطالب مشابه :

دستورالعمل امریه دار شدن دانشجوی دانشگاه صنعت نفت

نحوه ثبت نام امریه سربازی در صنعت نفت:

راهنمای گرفتن امریه سربازی لیست ارگان های دریافت امریه و پذیرش

کسری خدمت امریه داران

من، فلات قاره و اقماری!

جذب سرباز در قالب امریه به عنوان محیط بان

فراخوان طرح امریه خدمت نظام وظیفه (خدمت سربازی)

پاسخ تدوين مقررات وزارت نفت به دهها مورد از سووالات و ابهامات كاركنان صنعت نفت

زمان اعزام به دوره آموزشی شرکت نفت وگاز پارس POGC.IR

تامین و توزیع کمک‌ غیرنقدی به کارکنان نفتی/کارکنان صنعت نفت سبد کالایی می‌گیرند ؛