حافظ شيرين سخن( قسمت اول)

به نام خدا<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

حافظ شيرين سخن( قسمت اول)

مرحوم دكتر محمد معين به حافظ بسيار علاقه داشت، بطوريكه از وقتي خواندن و نوشتن را آموخت، ديوان حافظ مونسش بود. اشعارش را مي خواند و حفظ مي كرد و براي ديگران تعريف مي نمود. به همين دليل او را حافظ پرست ناميدند. مرحوم معين به اين امر مباهات مي كرد و مي گفت:

* فتاد از بهره ي روز الستم يكي جام جم از حافظ به دستم

معين ار مست و مخمورم شب و روز مكن منعم كه من حافظ پرستم

ايشان اين مقالات را درباره ي حافظ نوشته اند:

1- حافظ شيرين سخن

2- زيارتگه رندان

3- جام جهان نما

4- يادداشتهايي درباره ي اشعار حافظ

5- حافظ و غني

6- آيينه ي اسكندر

كتاب حافظ شيرين سخن سالها پس از درگذشت استاد معين ، به همت فرزندش خانم مهدخت معين به چاپ رسيد. خانم مهدخت معين با جمع آوري يادداشتهاي فراواني كه از پدرشان باقي مانده بود، با كمك و تشويق چندتن از اساتيد محترم توانستند اين كتاب را به چاپ برسانند. اين كتاب اطلاعات جامعي درباره ي حافظ به خوانندگان عرضه مي دارد.

در اين كتاب ،درباره ي هويت حافظ چنين مي خوانيم: شهرت وي خواجه حافظ و گاهي خواجه(تنها) است. كلمه ي خواجه از زمان سامانيان به وزرا و عيون اطلاق مي شده وچون بزرگان علم و ادب در عصر حافظ بدين كلمه مشهور بودند، وي را نيز كه از عيون ادب و حكمت بودند، بدين نام خواندند. خودگويد:

* دي ميشد و گفتم صنما عهد بجاي آر گفتا غلطي خواجه دراين عهد وفا نيست

لقب اصلي او شمس الدين بوده است، چنانچه از بيت زيرين نيز كه قطعه اي در تاريخ وفات اوست برمي آيد:

به سوي جنت اعلي روان شد فريد عهد شمس الدين محمد

حافظ در غزليات خود، صفات و نامهايي را كه حقاً شايسته ي آنهاست به خود نسبت داده كه درضمن القاب او به شمار مي رود؛ مانند: شيرين سخن، خوش لهجه، غزلخوان، خوش آواز، خوشگوي، خوش كلام،
پشمينه پوش، خلوت نشين، شب خيز ، سحرخيز.

* سرود مجلست اكنون به رقص آرد كه شعر حافظ شيرين سخن ترانه ي تست

* خوش چمني است عارضت، خاصه كه در بهار حسن حافظ خوش كلام شد مرغ سخن سراي تو

*حافظ خلوت نشين ، دوش به ميخانه شد از سر پيمان گذشت، بر سر پيمانه شد

* به خدا كه جرعه اي ده تو به حافظ سحرخيز كه دعاي صبحگاهي اثري دهد شما را

*دلم از پرده بشد حافظ خوشگوي كجاست تا به قول و غزلش ساز نوايي بكنيم

همه ي تذكره نويسان نام او را محمد نوشته اند و تخلص وي حافظ بوده است. حافظ لقب بسياري از بزرگان بود. از قديم اين كلمه به كساني كه قرآن را از بر داشتند، اطلاق ميشد. حافظ نيز قرآن را با روايات مختلف از بر داشت و بدين نام متخلص شد. خودش دراين باره فرموده است:

* عشقت رسد به فرياد ، گر خود بسان حافظ قرآن زِ بر بخواني با چارده روايت

*نديدم خوشتر از شعر تو حافظ به قرآني كه اندر سينه داري

اغلب شاعران ايران به همان تخلص خود مشهور شده اند و حتي اسم و لقب بعضي از آنها متروك مانده است.مانند: رودكي، فردوسي ، انوري،خاقاني و سعدي كه به همين نامها مشهورند. حافظ نيز بدين نام بيشتر ناميده مي شود تا به اسم و القاب خود.

در مورد تاريخ تولد حافظ اختلاف نظرهايي هست، اما آنچه مسلم است در اوايل قرن هشتم هجري(چهاردهم ميلادي) به دنيا آمده و به روايتي 46 سال و به روايتي هم 65 سال عمر كرده است. مرحوم دكتر غني تاريخ تولد او را سال 717 ه.ق مي داند. حافظ در اشعارش به چهل سال تحصيل علم و قيل و قال مدرسه اشاره كرده و مي فرمايد:

* علم و فضلي كه به چل سال دلم جمع آورد ترسم آن نرگس مستانه به يغما ببرد

حافظ شيرين سخن( قسمت اول)

مطالب مشابه :

فال حافظ

آفاق شعر سعدي‌ و حافظ‌ بحثي‌ در سهولت‌ و امتناع‌

از خدا به انسان!

كتاب عرفان و رندي در شعر حافظ

حافظ شيرين سخن( قسمت اول)

جلوه جمال در ‌شعر ‌خواجه شیراز

حافظ شیرین سخن

حافظ ابراهیم(نقل قول)

شعری از میرزا محمد علی خان چورسی که ما را با اندیشه های او آشنا می کند

مطرب‌ عشق‌ : بحثي‌ پيرامون‌ استفاده‌ حافظ از اصطلاحات‌ موسيقي‌