اصول تغذيه و جيره غذايي درپرورش قرقاول

اصول تغذيه و جيره غذايي درپرورش قرقاول

گردآورندگان:

مهندس امید پرویزی عمران «« کارشناس ارشد علوم دامی- تغذیه دام و طیور»»

مهندس کیومرث مولادوست «« کارشناس علوم دامی»»

مقدمه

قرقاول پرنده اي است كه از راسته ماكيان Gallinace’s خانواده Phasianidee’s كه نام علمي آن Phaisianus می باشد و در حدود 49 نوع آن در جهان شناخته شده است. قرقاول معمولي به نام Phaisianus Coichicus مي باشد. اين پرنده داراي جثه اي به اندازه مرغ خانگي است.

تغذیه قرقاول به منظور پرواز کردن اخیراً در بسیاری از کشورها و از جمله کشور ما رایج شده است. گوشت قرقاول بسیار لذیذ و مقوی می باشد لذا آشنایی با اصول تغذیه این پرندۀ زیبا بسیار حائز اهمیت است. طعم و مزه گوشت قرقاول پرورشي با همنوعان وحشي آنها تفاوت چندانی ندارد.

اصول تغذیه

يكي از موارد مهم در پرورش طيور مسئله تغذيه مي باشد. تغذيه طيور بخش مهمي از وظايف يك پرورش دهنده طيور را تشكيل مي دهد. تغذيه از دو جنبه بهداشتي و اقتصادي حائز اهميت است. از نظر بهداشتي پرنده هنگامي مي تواند به فعاليتهاي مرفولوژيكي خود به طور مناسب ادامه دهد كه تمام مواد غذايي مورد نیاز در اختيارش قرار گيرد. از نظر اقتصادي هم بايد توجه داشت كه 75 درصد از هزینه پرورش را هزينه هاي مربوط به خوراک تشكيل مي دهد. واحد تهيه خوراک كار تأمين و توليد انواع جيره هاي غذايي براي پرندگان در كليه مراحل رشد و نمو را از جوجه هاي يكروزه تا پرندگان گوشتي و مولدين به عهده دارد. در اين واحد، مواد اوليه مورد نياز به نسبتهاي كاملاً دقيق و مشخص با هم مخلوط و آسياب مي شوند.

قرقاول ها از ابتدای پرورش نياز به انرژي بالایی دارند لذا بهترين نتيجه با جيره آغازین[1] حاوی 28% پروتئين تا 4 هفته اول، 25% پروتئين از 4 تا 9 هفته و 22% پروتئين از 9 تا 16 هفته بدست مي آيد. جيره غذايي پرندگان پرورشي از ذرت، گندم، کنجاله سويا، پودرصدف، نمك، مکمل ويتامين ها و مواد معدني و غیره تشكيل مي شود.

دسترسي به خوراک براي جوجه هاي قرقاول از ضروريات پرورش مي باشد. جيره هاي غذايي پرندگان زينتي و يا بوقلمون در کارخانجات خوراک توليد مي شود كه قابل اطمينان و توصيه مي باشد. جيره آغازين بايد حاوي 28 الي 30 درصد پروتئين باشد كه براي برآورد احتياجات اين پرنده براي رشد سريع و پردرآوري ضروري مي باشد. جيره هایي كه به شكل كرامبل[2] ارائه مي شوند نتايج رضايت بخشي را موجب گرديده اند. اما بايد توجه داشت كه جوجه هاي قرقاول قادر به مصرف خوراك پلت شده تا سن سه هفتگي نيستند. جيره هاي غذايي قرقاول بايد حتما حاوي كوكسيدواستات باشد تا از ابتلا به كوكسيدیوز جلوگيري شود.

جدول 1 : مقدار پروتئين جيره غذايي قرقاول در كل دوره پرورش
رديف	هفته	پروتئين(درصد)	توضيحات
1	4-1	30-28	آغازین
2	8-4	25-24	اگر جيره 24 درصد نتوانيم تهيه كنيم تا 7 هفتگي مي توان از جيره آغازین استفاده كرد
3	12-8	22-21	دو هفته قبل از تخلیه قرقاول ها به ازاي هر 100 پرنده یک کیلوگرم دانه ذرت كامل در سالن توزیع مي شود

جدول 2 : خوراک مصرفي هر قرقاول در مراحل مختلف پرورش
سن ( به هفته )	مقدار خوراک مصرفي به ازاي هر پرنده (گرم)
5-0	5/113
8-6	454
8 هفته به بعد	454

جداول 3 : ساير احتياجات غذايي قرقاول مطابق NRC 1994
مواد مغذی	4-0	8-4	17-9	تخمگذاری
انرژي	2800	2800	2700	2800
پروتئين	28	24	18	15
ليزين	5/1	4/1	8/0	68/0
متيونين	5/0	47/0	3/0	3/0
كلسيم	1	85/0	53/0	5/2

جدول 4 : مواد مغذی جیره های غذایی قرقاول در مراحل پیش دان، رشد و تخمگذاری
مواد مغذی	پیش دان	رشد	تخمگذاری
1	2
سطح تقریبی پروتئین(%)	28	20	15	17
اسیدهای آمینه(درصد جیره)
آرژنین	6/1	2/1	80/0	72/0
لیزین	6/1	2/1	82/0	73/0
متیونین	6/0	45/0	34/0	41/0
متیونین+ سیستین	1/1	8/0	61/0	62/0
تریپتوفان	27/0	22/0	15/0	15/0
هیستیدین	6/0	45/0	35/0	35/0
لوسین	9/1	4/1	1/1	7/0
ایزولوسین	2/1	7/1	3/1	6/0
فنیل آلانین	2/1	93/0	74/0	61/0
فنیل آلانین+ تیروزین	9/1	4/1	1/1	1
ترنونین	1/1	81/0	62/0	63/0
والین	3/1	1	75/0	66/0
انرژی قابل متابولیسم(kcal/kg)	2900	2900	2700	2800
کلسیم(%)	2/1	1	8/0	5/2
فسفر قابل استفاده(%)	6/0	5/0	4/0	4/0
سدیم	18/0	18/0	18/0	18/0

جیره پیش دان تا سن 6 هفتگی و سپس جیره رشد اولیه تا 12 هفتگی و بعد از آن نیز جیره رشد ثانویه تا زمان ارسال پرنده به بازار بعنوان پرنده گوشتی و یا انتخاب آن جهت گلۀ مادر مورد استفاده قرار می گیرد.

جدول 5 : نمونه هایی از جیره های غذایی قرقاول (بر حسب کیلوگرم)
مواد خوراکی	پیش دان	رشد	تخمگذاری
1	2
ذرت	388	518	307	483
کنجاله سویا(48%)	520	295	120	220
جو	-	129	400	200
سبوس گندم	-	-	120	-
کربنات کلسیم	15	14	5/12	60
دی کلسیم فسفات(20% فسفر)	5/22	19	15	5/12
نمک(یددار)	5/3	5/3	5/3	5/3
روغن گیاهی	40	10	10	10
DL- متیونین	5/1	5/1	1	1
مکمل ویتامینه و معدنی(1)	10	10	10	10
L- لیزین	-	-	1	-
1- اگر مکمل فاقد کولین است از مکمل کولین استفاده نمایید.

جیره تخمگذاری باید حداقل 2 هفته پیش از تخمگذاری مورد استفاده قرار گیرد. مجدداً باید یادآور شد که چنین جیره ای کامل است و نیازی به استفاده از هیچ مکملی نمی باشد.

جدول 6 : میزان رشد، مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک در قرقاول طوقی[3]
سن(هفته)	میانگین وزن (گرم)	مصرف خوراک (گرم)	ضریب تبدیل خوراک
نر	ماده	نر	ماده	نر	ماده
2	85	85	144	144	71/1	71/1
4	220	200	430	416	98/1	07/2
6	380	350	866	794	25/2	25/2
8	620	520	1496	1352	43/2	61/2
10	830	660	2161	1915	61/2	88/2
12	1050	820	3136	2747	97/2	33/3
14	1300	960	4092	3640	15/3	78/3
16	1475	1025	5163	4709	51/3	59/4
18	1530	1080	6338	5827	14/4	4/5

احتياجات آب:

آب مصرفی جوحه قرقاول ها اثری مهم در حفظ سلامت آنان دارد. خنكي و تميزي آب بايد همواره رعايت شود. ابتدا مي توان از سنگهاي رنگين و سنگ مرمر در ظروف آب قرقاولها استفاده كرد تا از خيس شدن جوجه ها درنتيجه ورود به داخل آبخوري جلوگيري كند. يك قرقاول در حال رشد روزانه به 2 الي 5 گالن[4] آب نياز دارد و 200 قرقاول در حال رشد بعد از دو هفته اول به 5 گالن آب نياز دارند.

مصرف آب با افزایش سن حیوان، زیاد می شود ولی بازای هر واحد وزن بدن، کاهش می یابد. تمایل به نوشیدن آب رابطه نزدیکی با مصرف خوراک دارد بنابراین هر عاملی که بر مصرف خوراک مؤثر باشد به طور غیرمستقیم بر مصرف آب نیز مؤثر خواهد بود. در دمای معتدل، پرندگان دو برابر وزن خوراک مصرفی، آب می نوشند. هر مادۀ مغذی که سبب افزایش دفع مواد معدنی از طریق کلیه ها شود، بر مصرف آب نیز مؤثر خواهد بود.

آب همراه با مواد غذایی: میزان آب موجود در خوراک معمولاً در برآورد آب مورد نیاز بدن در نظر گرفته نمی شود با این حال اکثر خوراکها حاوی حدود 10 درصد آب آزاد می باشند. شکل دیگری آن از آب پیوند شده نامیده می شود که در طول هضم و سوخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد بدین ترتیب 8-7 درصد از کل نیاز آب بدن از خوراک تأمین می شود.

آب متابولیک: آب، محصول فرعی سوخت و ساز عمومی بدن است. با سوخت و ساز هر گرم چربی 2/1گرم آب تولید می شود. به همین ترتیب هر گرم پروتئین و کربوهیدرات نیز به ترتیب حدود 6/0 و 5/0 گرم آب تولید
می نمایند. کل آب متابولیک را می توان بسادگی از روی میزان انرژی مصرفی برآورد نمود، بدین ترتیب که به طور متوسط به ازای هر کیلوکالری انرژی که مورد متابولیسم قرار گیرد، 14/0 گرم آب حاصل خواهد شد.

دمای آب آشامیدنی:

دمای آب مصرفی پرندگان عموماً با دمای محیط منطبق است. به عبارت دیگر، دمای آب آشامیدنی پرندگان که در شرایط محیطی کنترل شده قرار دارند، نسبتاً ثابت است در حالی که برای جوجه ها دمای آب، همراه با افزایش سن، به علت کاهش دمای محیط مادر مصنوعی کاهش می یابد.

کیفیت آب

آب مصرفی گله باید از لحاظ سختی و میزان نمک، مس، آهن، منگنز، منزیم، نیترات و ... و از لحاظ آلودگی باکتریایی در هر گله آزمایش گردد. در صورت آلوده بودن آب مصرفی، لازم است از یک ضدعفونی کننده مناسب استفاده شود. ارتفاع آبخوری باید روزانه کنترل و تنظیم گردد. تا سن دو هفتگی لبه بالای آبخوریهای آویز اتوماتیک، هم سطح پشت جوجه ها باشد.

بستر زیر آبخوری ها باید هموار باشد تا تمامی جوجه ها به طور یکنواخت و یکسان به آب دسترسی داشته باشند و از ریزش آب جلوگیری شود. توصیه می شود میزان مصرف آب سالن به صورت روزانه و دقیق رکوردگیری و ثبت شود. زیرا افزایش و کاهش ناگهانی در مصرف آب، نشانه اولیه استرس، بیماری و... است.

جدول7: جدول استاندارد آب مورد استفاده
ترکیبات	حداکثر سطح قابل قبول	ترکیبات	حداکثر سطح قابل قبول
کلی فرم	صفر میلی گرم در لیتر	مس	05/0-002/0 میلی گرم در لیتر
سختی کل	180	سدیم	50 میلی گرم در لیتر
pH	5/7-5/6	روی	5/1 – صفر میلی گرم در لیتر
نیترات	45-25 میلی گرم در لیتر	فلوئور	06/0 میلی گرم در لیتر
نیتریت	4 میلی گرم در لیتر	جیوه	002/0 میلی گرم در لیتر
کلرید	200 میلی گرم در لیتر	سرب	05/0- صفر میلی گرم در لیتر
سولفات	200 میلی گرم در لیتر	کلسیم	75 میلی گرم در لیتر
منگنز	5/0-1/0 میلی گرم در لیتر	منیزیم	50-30 میلی گرم در لیتر
آهن	1-3/0 میلی گرم در لیتر

راه های دفع آب

الف – فضولات: میزان آب دفعی از طریق مدفوع و ادرار برحسب تغییرات مصرف آب متغیر است. فضولات پرندگان حاوی 70-60 درصد رطوبت است.

ب- دفع از طریق تبخیر: تبخیر یکی از چهار روش فیزیکی است که پرندگان به کمک آن دمای بدن خود را کنترل مینمایند. آب به واسطۀ ساختمان ملکولی و پیوندهای شیمیایی خود، از گرمای نهان تبخیر بالایی برخوردار است. حدود 5/0 کیلوکالری حرارت جهت تبخیر یک گرم آب مورد نیاز است. دفع حرارت به روش تبخیر از سطح بدن و دستگاه تنفس انجام می شود.

ظروف آبخوری و دانخوری:

ظروف آبخوری و دانخوری، حتی الامکان باید از جنس پلاستیک باشد زیرا در برابر خمیدگی یا شکستگی مقاوم بوده و به سهولت می توان آنرا تمیز نمود.

آبخوري ها: انتخاب آبخوري مناسب يكي از مسائل مهم پرورشي به شمار مي رود. آبخوريها دو دسته هستند :

1. آبخوريهاي دستي كه شامل انواع مخروطي، استوانه اي، تشتكي و ناوداني مي باشند.

2.آبخوريهاي اتوماتيك يا خودكار كه شامل انواع مخروطي ، ناوداني و قطره اي مي باشند.

دانخوري ها: دانخوري ها مكانيزم نهايي هستند كه دان را پس از تمام مراحل جهت تغذيه در اختيار طيور قرار مي دهند. اين وسايل بايستي به گونه اي باشند كه غذا به طور يكنواخت و كافي در اختيار جوجه ها قرار گيرد. ساختمان دانخوري بايد داراي مشخصات زير باشد :

- به آساني و با كمترين كار قابل پركردن باشند.

- ريخت و پاش خوراک بايستي كم و ناچيز باشد.

انواع دانخوري ها عبارتند از :

1. دانخوري ناوداني 2. دانخوري استوانه اي 3. دانخوري بشقابي 4. دانخوري سيني شكل

ظروف دانخوری جوجه ها در چند روز اول باید پهن و سینی مانند باشد تا براحتی بتوانند به خوراک دسترسی داشته و همچنین پنجه های خود را با به هم زدن دان تقویت نمایند.

خوراک دهی : براي خوراک دادن به پرندگان مي توانيد از 2 تا 4 دانخوری به طول 60 تا 90 سانتيمتر بازاي هر 50 جوجه و يا دانخوری هاي اتوماتيكي استفاده كنيد. بهتر است خوراکدهی جوجه ها بر روي مقواهاي مسطح به رنگ سبز انجام شود زيرا رنگ سبز جوجه ها را جذب مي كند و اين كار باعث مي شود جوجه ها زودتر خوراک را پيدا كنند. سعي كنيد غذا در ته ظرف به خوبي پهن شده باشد زيرا تجمع غذا در يك قسمت باعث ريختن خوراک به بيرون و نرسيدن خوراک به جوجه هاي ضعيف تر مي شود. سعی گردد تا زماني كه جوجه ها از كيسه زرده خود استفاده نكرده اند به آنها خوراک داده نشود، زيرا اين كار باعث مشكلات گوارشي مي گردد.

منابع :

1- اوحدي نيا، حسن؛ راهنماي پرورش طيور مزرعه، تهران، علم و قلم ، 1387 .

2- باتاگليا، آر.اي، و.ب.مي.رُز؛ روشهاي عملي در پرورش طيور، ترجمه: مسعود هاشمي، تهران، انتشارات فرهنگ جامع،1373.

3- زهري، مرادعلي؛ اصول پرورش طيور، چاپ نهم، انتشارات دانشگاه تهران، 1372.

4- صفائي فيروزآبادي، مهدي؛ بهداشت و پرورش كبك و قرقاول، تهران، ترقي، 1387.

5- ضيايي، هوشنگ؛ قرقاول ايران « حيوانات زيباي من »، تهران، انتشارات موزه آثار طبيعي وحيات وحش ايران،1375.

6- جوانمرد آرش ، الياسي زرين قبايي، قربان؛ قرقاول: مشخصات بيولوژيكي، اهميت و سودمنديها نكات مديريتي در پرورش و كنترل بيماري متداول، http://www.parsbiology.com

7- فرخوي، م، خليقي، ت. و نيك نفس، ف؛ راهنماي كامل پرورش طيور، انتشارات واحد آموزش و پژوهش معاونت كشاورزي سازمان اقتصادي كوثر، 1371.

8- كياني، شهرام؛ ماشينهاي دامپروري، قم، انتشارات آثار دانشوران، 1385 .

9- لیسون، اس و جی. دی. سامرز ؛ تغذیه طیور، تهران، مترجمین: ابوالقاسم گلیان و محمدسالار معینی، تهران: واحد آموزش و پژوهش معاونت کشاورزی سازمان اقتصادی کوثر، 1378.

10- مولادوست، کیومرث و پرویزی عمران، امید؛ اصول پرورش و نگهداری قرقاول، ماهنامه دامپروران، شماره 95، سال1388.

11- مقدس، احسان؛ پرورش،نگهداری و بیماری قرقاول، تهران، نیلوبرگ. 1388.

12- ناظر عدل، كامبيز؛ پرورش پرندگان مفيد، تهران، عميدي، 1375 .

13- نظام دامپروري كشور «جلد اول»، وزارت جهاد كشاورزي- معاونت امور دام ،1386.

[1]- Starter

[2] Crumble

[3] - Ring Neck Pheasants

[4] - یک گالن آب = 34/8 پوند= 79/3 کیلوگرم=231اینچ مکعب

آشنایی با خصوصیات رفتاری قرقاول ها به منظور انتخاب و نگهداری آنها

اصول پرورش و نگهداري قرقاول

اصول تغذيه و جيره غذايي درپرورش قرقاول

مطالب مشابه :

جفت انداختن قناری

شعر طنز دختر دم بخت

می پریم پایین هوا میریم