تاثیر قیمت جهانی بر قیمت سهام مس در بازار بورس

فصل اول

کلیات تحقیق

1 - مقدمه:

آنچه كه در بورس فلزات لندن بر نوسان قيمت‌ها موثر است ميزان عرضه و تقاضا است و مادامي ‌كه بعضي عوامل بر اين توازن اثر گذارد باعث نوسان قيمت‌ها خواهد شد. بطور مثال تغيير در ساختار توليد بزرگترين توليد كننده مس جهان ( شيلي)، اعتصاب در شركت هاي بزرك توليد كننده مس، بلاياي طبيعي در معادن مهم، تقاضاي بزرگترين مصرف كننده هاي مس جهان (چين، هند، امريكا ) يا تغيير در ارزش دلار مي تواند باعث افزايش يا كاهش قيمت جهاني مس[1] گردد، از طرفي ركود اقتصادي جهان كه اين روزها دامن كليه كشورها را گرفته تاثير زيادي بر معادلات اقتصادي گذاشته و ثبات قيمتها را در بازارهاي مالي و سرمايه تحت شعاع خود قرار داده است.

در موارد عادي قيمت سهام شركت ملي صنايع مس[2] از قيمت جهاني مس تبعيت مي كند ولي مواردي وجود دارد كه ازاين قاعده مستثنی است. بطورمثال تعديلهاي EPS بيش از10% (مثبت و منفي) مي تواند باعث تغيير قيمت سهم حتي در زمان ثبات قيمتهاي جهاني گردد، همچنين اثر ميزان تقسيم سود سالانه شركت مس بر قيمت سهم از قيمتهاي جهاني پيروي نمي كند.

شاخص بورس كه نمادي از وضعيت بازار سرمايه است هم مي تواند جهتي همسو يا مغاير با بازارهاي جهاني داشته باشد. همچنين در اين دوره ها قيمت سهام بورس ايران از جمله مس بي تاثير از مسائل سياسي هم نبوده و با توجه به اينكه بيشترين درآمد مس از طريق صادرات ( حدود 135000 تن درسال ) مي باشد، لذا تحريم ها بر قيمت اين سهم در زمانهاي مرتبط تاثير گذار بوده است.

از ديگر مواد موثر بر اين موارد پيش بيني توسط شركتهاي صاحب نام و ومعتبر در رابطه با قيمت جهاني فلزات مي باشد كه در بعضي مواقع بطور مقطعي درست بوده ولي مواردي هم وجود داردكه نتوانسته با قيمتها هم خواني داشته باشد. بطوريكه شركت کودلکو [3] بزرگترين شركت توليد مس در جهان براي سال 2008، قيمت مس را 6820 دلار در تن پيش بيني كرده است. در حالي كه متوسط قيمت جهاني مس در سال 2007 معادل 7106 دلار در تن بوده است. اين شركت بازار مس را در سال جاري ميلادي محكم و باثبات مي داند و پيش بيني مي نمايد كه تقاضا به 4/18 ميليون تن و توليد نيز 5/18 ميليون تن برسد. همچنين اين شركت براي سال 2009 نيز قيمت مس را بالا پيش بيني مي كند و قيمت 5940 دلار در تن را براي سال 2009 محتمل دانسته و علت آن را تقاضاي بالاي چين مي داند. پيش بيني توليد توسط اين شركت در سال جاري (2008) 7/5 ميليون تن است كه از ميزان سال 2007 بيشتر است.(همكاران، 1387، 190 )

به هرحال هميشه بازارهاي جهاني با وضعيت اقتصادي در تعامل بوده و به طريقي بر هم تا ثير گذاشته و روند اين فراز و نشيبها را باعث شدهاند.

2-اهميت تحقيق:

باتوجه به اهميت روز افزون بازار سرمايه و اجراي اصل 44 و به تبع آن ورود سهامداران جديد از طريق واگذاريهاي اوليه سهام اصل 44 ازطرفي و عرضه سهام شركت ملي صنايع مس در بورس اوراق بهادر ازسوي ديگر و عدم ثبات قيمتي اين سهم از زمان عرضه اوليه درتاريخ 2/11/1385 به مبلغ3600 ريال وصعود بي رويه آن تا 9252 ريال در تاريخ 12/4/87 و روند نزولي قيمت سهام بورس ايران و جهان و قيمت مس در بورس فلزات لندن، و برگشت قيمت سهم در اين روزها كه حتي پائين تر از قيمت عرضه اوليه رسيده و پيش بيني مي شود تا زير 3000 ريال هم برسد، زمينه اي را فراهم آورد تا شايد تجزيه و تحليل اين موارد روزي در تصميم عده اي از سهامداران جديد الورود و خريداران سهام تاثير گذار باشد و بتواند گوشه اي از پرسشگري، كنجكاوي و نيازمنديهاي آنها را برآورده سازد.

3-اهداف تحقيق:

- بالابردن اطلاعات سهامداران جديد الورود

- آگاهي سهامداران ازافزايش يا كاهش قيمت سهام دربازه زماني

- ارتباط پوشش سود عملياتي شركت و بهره وري شركت با قیمت سهام آن در بازار بورس

- تاثير قيمت جهاني فلزات برارزش سهام شرکت ملی صنایع مس

4- سوابق تحقیق:

طبق جستجوهای به عمل آمده، تحليل هايي در اين زمينه در روزنامه ها و سایتهای اقتصادي ايران انجام شده ولي تا کنون تحقیق علمی مشابه با موضوع این تحقیق در رابطه با شرکت ملی صنایع مس ایران صورت نگرفته است.

5- قلمرو مكاني و زماني تحقيق:

سال ميلادي 2008

6- واژه هاي کلیدی تحقيق:

LME : بورس فلزات لندن

بورس اوراق بهادار(TSE): بازار بورس اوراق بهادار تهران که سهام شرکتهای پذیرفته شده در آن معامله می شود.

شركت ملي صنايع مس(NICICO): اين شركت بااستخراج و بهره برداري از معادن مس سرچشمه و ميدوك در كرمان و معدن مس سونگون در آذريايجان شرقي محصولات مسي نظير كاتد، اسلب، بيلت و مفتول هشت ميليمتري تولید می کند و با نماد فملي در بازار بورس تهران مورد معامله قرار مي گيرد.

نماد: علامت اختصاري شركتهاي پذيرفته شده در بورس ميباشد.

سهم: نوعی اوراق بهادار که نماینده مالکیت دارنده آن بر شرکت می باشد.

EPS: عایدی یا سود هر سهم که سالیانه برای هر سهم ÷یش بینی می شود.

DPS: درصدی ازسود هر سهم که بین سهامداران توذیع میشود.

فصل دوم

ادبيات تحقيق

الف: ادبيات تحقيق

1-بورس فلزات لندن [4]

تجارت جهاني فلزات به هنگام تهاجم رومي ها در سال 43 پيش از ميلاد مسيح به انگلستان شروع شد و با استخراج كانسارهاي بزرگ سنگ معدن مس و قلع در سرزمينهاي كورن وال[5] و ولز به منظور پاسخگوئي به نياز روز افزون آنها به توليد برنز و آلياژهاي ديگر ادامه يافت.

ريشه هاي بورس فلزات لندن را مي توان در بورس پادشاهي[6] لندن به سال 1571 و هنگام حكومت ملكه اليزابت اول يافت. در آن جا بود كه بازرگانان فلزات و ساير اجناس، تحت قواعد منظمي شروع به تجارت كردند. در آغاز بازرگانان صرفا" فلز موجود را براي بازار داخلي معامله مي كردند ولي با تبديل سريع انگلستان به صادر كننده عمده فلزات، خيلي زود بازرگانان اروپائي هم به اين فعاليت پيوستند.

در اوايل قرن 19 آنقدر تراكم معامله گران، شركتهاي كشتيراني و صرافان در بورس پادشاهي زياد شد كه عملا" انجام معاملات مختل گرديد. در نتيجه گروه هاي منفردي از سوداگران مغازه هاي در قهوه خانه هاي شهر مجاور بنا كردند. قهوه خانه شهر اورشليم[7] در كورن هيل[8] مورد توجه جامعه معامله گران فلزي قرار گرفت و در آنجا بود كه سنت رينگ[9] ابداع شد. تاجري كه مي خواست فلزي را بفروشد مي بايست دايره اي روي زمين شني رسم مي كرد و فرياد بر مي آورد " معامله" و تمام آنها كه علاقه مند به معامله بودند دور دايره جمع مي شدند و تقاضاهايشان را ارائه مي دادند.

در آغاز قرن نوزدهم ،انگلستان از نظر مس وقلع خودكفا بود و با پيشروي انقلاب صنعتي همه چيز تغيير كرد و انگلستان تبديل به پيشرفته ترين كشور صنعتي زمان خود شد و شروع به واردات مقادير فراوان فلز كرد. با افزايش حجم تحويل كالا براي رويا روئي با تقاضاي روز افزون صنعت انگليس، بازرگانان زيادي جذب تجارت شدند و وجود مكاني براي مبادلات روزمره ضروري شد. در آغاز بازرگانان به بورس لومبارد[10] و نيوزروم[11] نقل مكان كردند ولي مجددا" افزايش تعداد بازرگانان آنها را وادار به يافتن مكاني جديد كرد.

درسال 1877 شركت معدنكاري لندن[12] شكل گرفت و با افزايش سريع اعضا و پس از فزوني آن به 300 عضو، به بورس خيابان وايتينگتون[13] نقل مكان كردند. اين مكان تا 98 سال مورد استفاده قرار گرفت. پس از دوره اي 14 ساله در پلنتيشن هاوس[14] در خيابان فنچرچ[15] ، بورس فلزات در سال 1994 به جايگاه معتبر فعلي اش در خيابان ليدن هال [16] نقل مكان كرد (خادم شريف، 1387، 19-20)

2- بورس اوراق بهادار ايران[17]

به هرحال ، پیدایش اولین بورس اوراق بهادار را می‎توان به تشکیل آن در انگلستان، فرانسه و هلند در قرن 18 نسبت داد، درحالی که اقتصاد در ایالات کشور نوپای آمریکا به شدت تحت کنترل بریتانیا قرارداشت. تا اینکه اولین بازار حراج غیر رسمی در سال 1752 در نیویورک تأسیس و در سال 1792 با امضای قرارداد بین کارگزاران، بورس اوراق بهادار نیویورک رسماً معرفی گردید ، نهادی که بی شک قلب اقتصاد جهان در آن می‎تپد.

ریشه های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال 1315 بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، دربارة تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامة آن را تنظیم کردند. در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعة موضوع پرداختند و در سال 1317 گزارش کاملی دربارة جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند.

اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامة فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسبتری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای 28 مرداد 1332 و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.

این گروه فعالیت خود را به صورت جدی از سال 1333 آغاز نمودند و پس از 12 سال تحقیق و بررسی، در سال 1345 قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار را تهیه و لایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال کردند. لایحه مزبور در اردیبهشت 1345 تصویب شد،اما به دلیل عدم آمادگی بخش صنعتی و بازرگانی بورس تهران در پانزدهم بهمن ماه 1346 با ورود سهام بانک صنعت و معدن- به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان- فعالیت خود را آغاز کرد.

در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضة دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضة سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضة عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. در این میان اعطای معافیت‌های مالیاتی به شرکت‌ها و مؤسسات پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضة سهام آنها نقش مهمی داشته است. در طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران (سال‌های 1346 تا 1357) تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمة پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با 2/6 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال سرمایه در سال 57 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال در سال 1346 به بیش از 150 میلیارد ریال در سال 1357 افزایش یافت.

هرچند بورس اوراق بهادار تهران در این دوره از رونق چشمگیری برخوردار نبوده است، رشد شتابان محصول ناخالص داخلی و ارزش افزوده بخش صنعت، و نیز حضور اوراق قرضه دولتی و اصلاحات ارضی، افزایش حجم معاملات را در بورس اوراق بهادار در پی داشت. در این دوره نسبت حجم معانلات بورس به سرمایه ثابت ناخالص داخلی در حدود 4/2 درصد بود که موقعیت ضعیف بورس در آن دوره را به خوبی نشان می دهد.

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویدادها و تحولات بسیاری را به دنبال داشت. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار نخستین رویداد، تصویب لایحة قانون ادارة امور بانک‌ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن36 بانک‌ تجاری و تخصصی کشور در چهارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعة صنایع ایران در تیر 1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه‌ای که تعداد آنها از 105 شرکت و مؤسسة اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت.

پایان یافتن جنگ تحمیلی و آغاز دوره سازندگی زمینه های احیای دوباره بورس اوراق بهادار را فراهم ساخت. درواقع، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار یکی از مهمترین سازوکارهای اجرایی بهسازی اقتصاد ملی به شمار می آمد که از طریق انتقال پاره ای از وظایف تصدی دولتی به بخش خصوصی،جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس اندازی سرگردان و هدایت آنها به سوی مصارف سرمایه گذاری می توانست به تجهیز و مشارکت فعالانه بخش خصوصی در فعالیتهای تولیدی بینجامد.

بدین ترتیب ، توجه سیاستگزاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال 1368، افزایش چشمگیر تعداد شرکتهای پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس اوراق بهادار را در پی داشت، تا به آنجا که تعداد اینگونه شرکتها از 56 شرکت در سال 1367 به 249 شرکت در سال 1375 افزایش یافت.در همین دوره،میانگین ارزش معاملات سالانه در حدود 213 درصد رشد یافت که در نهایت به فراهم آوردن بیش از 4920 میلیارد ریال برای تامین منابع مالی مورد نیاز فعالیتهای مولد در اقتصاد ایران انجامید.

باوجود این، بررسی عملکرد بورس تهران در این زمان نشان می دهد که در عمل جایگاه واقعی و مناسب خود را در اقتصاد ملی بدست نیاورد، به گونه ای که سهم منابع مالی تامین شده توسط این نهاد در سنجش با سرمایه ثابت ناخالص داخلی به طور میانگین از مرز 6/1 درصد فراتر نرفت.

از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1369 تا 1375،به ویژه نوسانهای شدید و یک سویه قیمتها در سالهای 1370،1373و1374،افت وخیزهای دوره ای قابل توجهی را در پی داشته که برآیند آنها به انتظارات سرمایه گذاران و بی اطمینانی حاکم بر این بازار انجامیده است.

سال 1370 سال پررونقی برای بازار سرمایه بود. در این سال افزایش چشمگیری در ارزش و حجم معاملات بازار پدید آمد. این رشد به سبب عرضة سهام در مقیاس بالا از طرف سازمان‌های دولتی، ورود 29 شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، عرضة سهام به صورت نسبتاً فراگیر در سراسر کشور از طریق شبکة بانکی و عرضة سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبه موقت بود. ارزش معاملات در این سال نسبت به سال قبل 637 درصد و تعداد سهام معامله شده 369 درصد رشد یافت.

از آنجا که در سال 1371 اقتصاد کشور دچار رکود نسبی شده بود بورس اوراق بهادار با شرایط دشواری روبرو شد، آمار معاملات در این سال رو به کاهش رفت به طوری که ارزش معاملات از 3/478 به 352 میلیارد ریال رسید.

از اواسط سال 1372 عدم عرضة سهام و جریان بیشتر منابع مالی به سوی بورس موجب شد تا شاخص قیمت سهام رو به افزایش گذارد. به هر حال ارزش معاملات برای نخستین بار در طول تاریخ بورس در این سال از مرز 515 میلیارد ریال گذشت.

برنامه‌ریزی‌ها و تمهیداتی که از اواسط سال 1372 در جهت تعدیل قیمت‌ها و افزایش بازده سهام به عمل آمد، تأثیر مثبت زیادی بر بازار در این سال داشت، به طوری که خرید سهام اعم از جزئی و کلی (خرده‌فروشی و عمده فروشی) با استقبال عام روبه‌رو شد به طوری که ارزش معاملات در سال 1373 به بیش از 793 میلیارد ریال رسید.

عامل اصلی افزایش حجم معاملات به طور عمده مربوط به چهار ماه آخر سال 1373 و ناشی از عدم عرضة سهام توسط عرضه‌کنندگان عمدة دولتی، افزایش قیمت شناور ارزهای خارجی و تشدید تورم بوده است که موجب ایجاد صف‌های تقاضا در این سال شد.

سال 1374 سال تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامی عام بود. در این سال 4 شرکت سرمایه‌گذاری جدید تأسیس شد، همچنین یک شرکت توسعة منطقه‌ای به صورت سهامی عام در استان فارس تأسیس شد، از وقایع دیگر سال 1374 افزایش سرمایه‌گذاری در بخش دولتی بود که بر رشد بورس تأثیر به سزایی داشت.در این سال ارزش معاملات به بیش از 1880 میلیارد ریال رسید.

وضعیت بورس در سال 1375 وضعیتی دوگانه بود. در نیمة نخست سال، روندهای حرکتی سال پیش همچنان ادامه یافت و شاخص‌های مختلف فعالیت در بازار بورس از روندی افزایشی برخوردار بود ، در نیمة دوم سال، شتاب یک سویة نوسان‌های قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران کند شد و شاخص قیمت سهام از مهرماه تا پایان آن سال به میزان 6/9 درصد کاهش یافت.

بورس تهران به عنوان نماد اصلی بازارسرمایه ایران، از آغاز سال 1376 دوره تازه ای از فعالیت را به خود دید. حرکتهای بنیادی انجام شده در راستای بازسازی ساختار سازمانی و مدیریتی، به کارگیری نوآوریهای فنی و تخصصی،اصلاح رویه های مقرراتی و نظارتی، فراهم آوردن زمینه های ارتقای کارایی و اصلاح کارکردهای بازار، و کوشش درجهت همسازی سیاستگزاریها با نیازهای واقعی بازار سرمایه در کانون توجهات و برنامه های اصلاح ساختاری این سازمان قرار داشت.

بی گمان،یکی از محورهای اساسی برنامه بهسازی بورس اوراق بهادار تهران،اتخاذ سیاست تثبیت بازار برای حذف عوامل وروندهای ناپایدار ساز و اختلال زا و پیش گیری از تکرار رویدادهای سالهای پیش بوده است.در واقع، بخشی از پایداری و قاعده مندی به دست آمده در بورس تهران طی سال 1376 بر اثر پیاده سازی همین برنامه های تثبیت بازار بدست آمد و محور اصلی آن نیز برقراری رابطه ای منطقی و متناسب بین تعداد و قیمت سهام دادوستد شده دربازار بوده است.

از سوی دیگر در سال 1376 ساماندهی وضعیت اطلاع رسانی به عنوان یکی از مهمترین تمهیدات بازیابی کارکردهای طبیعی بورس اوراق بهادار تهران مورد توجه قرار گرفته است. در این باره، به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران مختلف به اطلاعات آماری درست،دقیق و بهنگام، کمیت و کیفیت اطلاعات عرضه شده در چارچوب نشریه های آماری ادواری بورس بازنگری و بهسازی شد.

سال 1376 بر اثر برنامه‌های اجرا شده برای ارزیابی یک روند منطقی، رو به رشد و پایدار و زدودن نابسامانی‌های مشهود آن، نقطة عطفی در سال‌ها تجدید فعالیت بورس بود.

روند سریع بهبود شاخص‌ها، رشد ارزش معاملات، افزایش حجم دادوستد سهام، رشد پرشتاب قیمت‌ها، حضور پرتعداد روزانه سهامداران در تالار بورس، افزایش شمار خریداران و تحولات دیگر بیانگر رشد و توسعة بازار سرمایة ایران بود. رشد روزافزون بورس نشان از جایگاه مهم این نهاد در پیشبرد و توسعة اقتصاد ملی در سال‌های آتی داشت.

رشد بورس تهران در سال 1378 نیز ادامه یافت. حجم کل معاملات در این سال بیش از 1056 میلیون و 223 هزار سهم، به ارزش 5137 میلیارد و 80 میلیون ریال بود.

سال 1379 سال درخشانی در پرونده بورس تهران بود. در این سال بازدهی بورس به 86/59 درصد رسید که در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تورم 6/12 درصدی در این سال بسیار شایان توجه بود. بورس اوراق بهادار تهران در ضمن پدید‌آوردن یک روند پررونق فعالیت طی چند سال گذشته، از فراهم آوردن تمهیدات لازم برای توسعة فراگیر بازار سرمایه نیز غافل نمانده بود. برنامه‌های در دست اجرا طی این سال‌ها، دامنه‌ای فراگیر از بهسازی نظام اداری و تشکیلاتی بازار، بهبود اطلاع‌رسانی، ارتقای شفافیت و کارایی بازار و تقویت نظام تنظیمی و نظارتی بورس گرفته تا گسترش سطح فعالیت آن به سایر مناطق جغرافیایی کشور، تنوع‌سازی بازارهای دادوستد، معرفی ابزارهای جدید مالی، ایجاد بورس ابزارهای مشتق و بسیاری دیگر از الزام‌ها و نیازهای ایجاد یک بازار قاعده‌مند و کارآمد اوراق بهادار را در ایران پوشش داده است.

حجم کل معاملات در سال 1380 بیش از 1621 میلیون و 98 خزار سهم، به ارزش 7723 میلیارد و 509 میلیون ریال بود.

سال 1381 سال پرفراز و نشیبی برای بورس بود. شاخص کل بورس تا شهریور ماه این سال با افزایش همراه بود. در این سال به تدریج رفتار سرمایه‌گذاران تغییر یافته و با وجود آنکه انتظار کاهش نسبی قیمت سهام شرکت‌های ناشی از تقسیم سود در مجامع عادی متصور بود، اما عملاً بازار با رفتار دیگری روبه‌رو شد که به ظاهر متناقض با آموخته و شیوه‌های متداول رفتار سرمایه‌گذاران بود.

سال 1382، سال ثبت رکوردهای جدید در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این سال همۀ نماگرهای عمدة فعالیت، با رسیدن به حد نصاب‌های تازه، که از بدو فعالیت بورس اوراق بهادار تهران بی‌سابقه بوده است، عملاً چشم‌اندازی مطمئن و امیدوارکننده برای مهم‌ترین رکن بازار سرمایة کشور ترسیم کرده‌اند. این روند رو به رشد اگر چه از سال پیش شروع شده است، اما جهش خیره‌کنندة آن در سال 1382 حکایت از ظرفیت‌های بزرگ بازار سرمایة کشور و به ثمر نشستن برنامه‌های اصولی اتخاذشده توسط سازمان دارد.

برای نشان دادن عملکرد چشمگیر بورس اوراق بهادار تهران در این سال، نگاهی به رشد نسبت ارزش بازار سهام به محصول ناخالص داخلی، نشان می‌دهد که این نسبت با رشد تقریباً 100 درصدی از 8/12 درصد در سال 1381 به 25 درصد در پایان سال 1382 افزایش یافته است.

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران طی سال 1383 در دو بخش متمایز رونق و رکود نسبی بازار قابل بررسی است. عملکرد بورس تهران در نیمة‌ اول سال به‌رغم دو افت محسوس در ماه‌های اردیبهشت و مرداد، هم‌چنان متأثر از روندهای حرکتی سال پیش از آن بود و نماگرهای مختلف فعالیت بورس از روندی افزایشی برخوردار بودند، به‌گونه‌ای که حجم دادوستد و شاخص قیمت سهام در این دوره به بالاترین حد خود در تمامی سال‌های فعالیت بورس رسید.

یک ارزیابی کلی می‌توان گفت که به‌رغم مسایل و مشکلات ناپایدارساز داخلی و خارجی از قبیل انتخابات ریاست جمهوری، پیشنهاد افزایش نرخ مالیات نقل‌وانتقال سهام، مصوبات مجلس در زمینة تثبیت قیمت‌ها و کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی، تهدیدهای خارجی در زمینة انرژی اتمی، و...، موقعیت بازار سرمایه در اقتصاد ایران، در سال 1383 نیز بهبود یافت. در اثبات این ادعا می‌توان به نماگر نسبت ارزش بازار سهام به محصول ناخالص داخلی - که نشانگر جایگاه بورس در اقتصاد ملی است - اشاره نمود که با رشدی حدود 11 درصد، از 27 درصد در سال 1382 به بیش از 30 درصددر پایان سال 1383 رسیده است.

در سال 1384، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامة روند حرکتی نیمه دوم سال 1383، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویة شاخص‌ها در سال‌های قبل از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دورة کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود.

از آذرماه سال 1384، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد، به‌گونه‌ای که تصویب قانون بازار اوراق بهادار، تغییر سیاست‌های داخلی سازمان بورس و پیش‌بینی آزادسازی قیمت سیمان به‌دلیل ورود این محصول به بورس فلزات، باعث رشد 6/6 درصدی شاخص قیمت در آذر ماه 1384 نسبت به ماه پیش از آن شد.(شركت بورس، تاريخچه)

3- شرکت ملي صنايع مس ايران [18]

مس از جمله فلزاتي است كه در طول ساليان دراز، بسيار مورد استفاده قرار گرفته است. 85 تا 90 درصد مس مصرفي دنيا از طريق استخراج معادن مس حاصل مي‫گردد. بطور كلي استحصال فلزات از سنگ معدن به دو روش پيرومتالورژي و هيدرومتالورژي صورت مي گيرد. فرآيندهاي پيرومتالورژي از آغاز تاريخ بشر مورد استفاده قرار گرفته‫اند و امروزه بيش از 95 درصد فلزات با استفاده از اين روشها تهيه مي‫شوند. گرچه تاكنون روشهاي پيرومتالورژيكي غالب بوده‫اند، اما در سالهاي اخير روشهاي جديد هيدرومتالورژيكي مورد توجه قرار گرفته و توليد مس و ساير فلزات پايه از طريق اين روشها افزايش چشمگيري داشته است. بر اساس آخرين ارزيابي صورت گرفته در سال 1376 ، ذخاير معدني مس در كل جهان (به استثناي چين و شوروي سابق) معادل 57000 ميليون تن برآورد گرديده است و ذخيره معادن مس ايران حدود 1900 ميليون تن با 14 ميليون تن مس محتوي مي‫باشد كه حدود 3 درصد از ذخاير معدني مس جهان را در بر مي‫گيرد. طبق بررسيهاي انجام شده، ايران از لحاظ ذخاير معدني مس بر روي كمربند جهاني اين فلز قرار گرفته است كه در راستاي محور شمال غرب ـ جنوب شرق كشور امتداد دارد.

گذشتة مس در ايران نشانگر اشياء مسي و آلياژهاي به دست آمده در نقاط مختلف ايران و همچنين آثار كوره‫هاي قديمي و ابتدايي ذوب مس حاكي از آشنايي ايرانيان قديم با صنعت استخراج و ذوب است. اكتشافات باستان‫شناسي نشان مي‫دهد كه در ايران از هزاره پنجم پيش از ميلاد، استفاده از معادن رونق نسبي داشته است. اشياي مفرغي، زري و سيمي بدست آمده از هزاره‫هاي بعد، گوياي پيشرفت بهره برداري از معادن و صنعت ذوب فلزات در ايران است. بعد از ظهور اسلام، خصوصاً در دوران سلجوقيان (قرن ششم هجري) و صفويان (قرن يازدهم هجري)، بهره برداري از معادن و صنعت ذوب فلزات در ايران بسيار شكوفا بوده است .

در 12 تير ماه 1351، شركت سهامي معادن مس سرچشمه كرمان، تشكيل و در سال 1355 به شركت ملي صنايع مس ايران كه در برگيرنده كليه فعاليتهاي معادن مس كشور است تغيير نام داد واز سال 1361 به بهره برداري رسيد. فرآيند توليدي محصولات شرکت ملي صنايع مس ايران از بخشهاي معدن ، تغليظ ، ذوب ، پالايشگاه و ريخته گري ها و ليچينگ تشكيل يافته و از وظايف اين شركت، استخراج و بهره برداري از معادن مس، توليد محصولات پر عيار سنگ معدن و محصولات مسي نظير كاتد، اسلب، بيلت و مفتول هشت ميليمتري مي‫باشد. معادن مس سرچشمه و ميدوك در كرمان و معدن مس سونگون در آذريايجان شرقي از مهمترين معادن مس كشور به شمار مي‫رود. درتاريخ 2/11/1385 شركت ملي صنايع مس با تعداد 5.789.644.600 سهم به مبلغ اسمي 1،000 ریال و سرمايه اي معادل 5.789.644.600.000 ریال بعنوان اولين شركت مشمول بند (ج) اصل 44 قانون اساسي در بورس اوراق بهادار پذيرفته شد و قيمت سهم درتاريخ 2/11/1385 با نرخ 3600 ريال بعنوان اولين عرضه رقم خورد.(شركت ملي صنايع مس، تاريخچه)

4- ادبيات مرتبط با موضوع

با نگاهي به قيمت جهاني مس در پنج سال گذشته (نمودار ه ) از تني حدود 2400 دلار در ژانويه 2004 تا حدود تني 9000 دلار در ژوئن 2008 كه بالاترين ميزان خود درتاريخ معاملاتي بورس فلزات لندن ميباشد، مسيري پر فرازو نشيب براي اين فلز سرخ رنگ مشاهده مي كنيم. با رشد اقتصادي كشورهاي مصرف كننده آسيائي چون چين، هند و ساير كشورهاي اروپائي و امريكا باعث رونقي در ميزان مصرف اين فلز و در پي آن افزايش تقاضا و قيمت جهاني آن صورت گرفت. با افزايش تقاضا، توليد كنندگان مس با نگاهي توسعه گرايانه به روند توليد و بهروري خود از طرفي و سيراب نمودن اين بازارهاي به رقابتي بلند مدت درگير شدند. بطوري كه با برنامه ريزي هاي استراتژيك در ايجاد طرح هاي توسعه و بهره برداري از معادن جديد در اين راه سهمي به خود اختصاص دادند. با توجه به افزايش تقاضا و به تبع آن، قيمتها روز به روز افزايش يافت تا درمارس 2008( فروردين87) به ثبات نسبي دست يافت و اين روندتا ژوئن(خرداد ماه) ادامه يافت (نمودار الف ) كه علت آن افزايش حجم تقاضاي چين، كاهش توليد و استفاده از مواد جايگزين مس و تداوم افت ارزش دلار بود. هرچند هميشه پيش بيني ها تداوم ندارند لذا پس از اين دوره، بازار اين فلز وارد دورهاي تازه با ركودي پيش رونده روبرو گرديد بطوريكه در تاريخ23 دسامبر(3/10/87) به مبلغ 2503/1 دلار بر پوند معادل 2759 دلار بر تن به كمترين ميزان خود در سه سال گذشته رسيد(نمودار ج).

در رابطه با قيمت سهم مس در بازار بورس اوراق بهادار تهران با حداقل قيمتي 6800 ريال در تاريخ 12/10/86 و روند صعودي زيگزاگي نمودار تا چهارشنبه 12/4/87 ( 2 July 2008 )به مبلغ 9252 ريال و كاهش منطقي آن تا مبلغ 9034 ريال در اخرين روز قبل از مجمع به تاريخ 17/4/87 با توجه به اعلاميه بسته شدن نماد براي مجمع ساليانه روندي جالب توجه را پشت سر گذاشت. مجمع عادي سال مالي منتهي به 29/12/86 در تاريخ 18/4/87 تشكيل و با تصويب 1200 ريال بعنوان DPS از ميزان 1528 ريال EPS پيشنهادي، معادل 53/78 درصد آن به پايان رسيد هرچند طي اعلام آخرين گزارش هيت مديره قرار بود ميزان50 درصد EPSبين سهامداران تقسيم گردد.

در تاريخ 31/4/87 (21 July 2008 ) زمان بازگشائي نماد پس از مجمع عادي ساليانه با توجه به سفارشهاي وارد شده در سامانه بورس، ميزان عرضه و تقاضا محدوده قيمتي 7669 تا 8002 ريال را به خود اختصاص داد بطوريكه در پايان معاملات روزانه با ميانگين قيمت7790 ريال به ثبت رسيد در حالي كه قيمت جهاني در اين زمان در محدوده قيمتي8300 دلار بود و اين محدوده قيمتي نتوانست اهرمي براي نگهداري قيمت سهم در محدوده قبل از مجمع عادي ساليانه گردد و مانعي براي اين كاهش قيمت باشد.

روند نزولي قيمت سهم شركت مس تا مبلغ 6391 ريال در تاريخ 26/5/87 و با توجه به سياستهاي بازار و مشتريان با برگشت آن تا مبلغ 6967 ريال در تاريخ 5/6/87 ادامه داشت و اين بازي چند روزي قيمت سهم را تا محدوده قيمتي 5828 ريال در تاريخ 24/6/87 رساند. با توجه به تحلیل سایت بورس نگر در این زمان نوسانات قيمت جهاني مس يكي از عواملي است كه به شدت در سود شركت ملي مس تاثير مي گذارد. به همين دليل كاهش هاي جهاني قيمت مس سرمايه گذاران اين شركت را نگران كرده است. در ادامه به بررسي بيشتر پرداخته تا نوسانات قيمت اين سهم را پيش روي قرار دهيم.

در آخرين اطلاعيه شركت پيش بيني سود سال 87 مبلغ 1413 ريال اعلام شده است. اين در حالي است كه اين شركت در سال گذشته مبلغ 1528 ريال سود محقق كرد.

نگراني در مورد كاهش قيمت جهاني مس و به دنبال آن كاهش قيمت فروش محصولات اين شركت باعث شده است كه پيش بيني هاي تحليلي براي سود سال 87 به مبلغ تقريبي 1300 ريال كاهش يابد. در ادامه با توجه به اطلاعات فوق دو سناريو براي نوسانات قيمت سهام اين شركت تعريف خواهيم كرد.

قبل از اينكه قيمت جهاني مس كاهش يابد تحليل گران و سرمايه گذاران احتمال پوشش 1950 ريالي را براي سال 87 انتظار داشتند. اما با كاهش قيمت جهاني انتظارات نيز كاهش يافت.

با فرض پوشش 1413 ريالي سود 87 با توجه به اين سناريو نوسانات قيمت اين سهم دردامنه بين 4200 تا 6500 ريال پيش بيني مي شود. كه خريد اين سهم در سطح نزديك به 4200 ريال و فروش آن در سطحي نزديك به 6500 ريال توصيه مي شود.

با فرض پوشش تقريبي 1300 ريال سود 87 ( برخي نظرها 1280 ريال ، برخي 1277 ريال ، و برخي 1300 ريال مي باشد)

اگر سود شركت ملي مس بخواهد در سطح تقريبي 1300 ريال براي سال 87 محقق شود ، دامنه كف قيمتي در 3800 تا 4000 ريال و بالاترين قيمت در 5700 تا 5850 ريال قرار مي گيرد.(گروه تحلیلی بورس نگر، 1387 )

هرچند تعديل مثبت 2/10 درصدي EPS از 1413 به 1448 ريال در تاريخ 1/8/87 هم نتوانست جلوي افت قيمت سهم را بگيرد وبا مقاومتي در محدوده قيمتي 6499 ريال تا تارخ 5/8/87 مجددا" روند نزولي قيمت سهم شروع گرديد بطوریکه و سقوط آن تا قيمت 2867 ريال در تاريخ 11/10/87 معادل با آخرين روز سال ميلادي ادامه داشت .هرچند در اين دوره كاهش سهم مس و قيمت جهاني آن تواما" اتفاق افتاد ولي اين اتفاق بي تاثير از اقتصاد جهاني و افت شاخص بورسهاي جهان از جمله بورس ايران نبود.

با توجه به موارد فوق تاثیر این کاهش قیمت ها تحلیلهای زیادی را در روزنامه های کثیر الانتشار اقتصادی را بدنبال داشت که یکی از آنها را عینا" ارائه می نمایم.

پرسش از آقای طهمورث: وضعیت شرکت ملی مس را با توجه به قیمت 3000 دلاری مس و احتمال زیان‌دهی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ: به منظور ارزش گذاری سهم باید قبل از هر چیز پیش‌بینی قیمت آتی فلز مس انجام شود. به طور کلی تلاطم شدید در بازارهای جهانی امکان پیش‌بینی قیمت برای مس را دشوار کرده و هم اکنون پیش‌بینی‌های بسیار متنوعی برای میانگین قیمت مس در سال 2009 میلادی توسط موسسات معتبر تحلیلی منتشر شده است .

در اینجا به منظور تخمين وضعيت آتي، يك سناريوی فرضی را در نظر مي‌گيريم كه سال آينده مس در ميانگين 4000 دلار مورد معامله قرار گيرد. جدول 1 تغييرات فروش و بهاي تمام شده را نسبت به بودجه 7300 دلاري سال 87 (حسابرسی شده) نشان مي‌دهد.‌

در خصوص مفروضات جدول فوق بايد به چند نكته توجه داشت:

1 - قيمت كنسانتره مس، مفتول، اسلب، ته پاتيل و اكسيد مس در تخمين 4000 دلاري به تناسب كاهش قيمت جهاني كاتد مس (از 7300 به 4000 دلار) با كاهش محاسبه شده است. حجم تولید محصولات نسبت به پیش‌بینی سال جاری تغییر نیافته است.

2 - قيمت كنسانتره موليبدن از صورت‌هاي مالي سال 83 شركت (زماني كه بازار جهاني مس با قيمت 3000 دلاري در وضعيت مشابه شرايط فعلي قرار داشت) استخراج شده است.

3 - قيمت كنسانتره طلا و نقره بدون تاثير پذيري از افت قيمت جهاني مس (مطابق بودجه 87) در نظر گرفته شده است .

4 - نرخ تسعير دلار در سناريوي 7300 دلاري 930 تومان و در سناريوي 4000 دلاري معادل 1000 تومان در نظر گرفته شده است.

5 - ضریب اخذ مالیات در تخمین 4000 دلاری، مطابق بودجه حسابرسی شده لحاظ شده است.

6 - بهاي تمام شده كالاي فروش رفته در بخش دستمزد و سربار با 10 درصد رشد نسبت به سال 87 محاسبه شده که با توجه به سوابق تاريخي منطقی به نظر می‌رسد. اما در بخش مواد مستقيم، ملي مس علاوه بر استخراج كنسانتره، به منظور استفاده از ظرفيت توليد نورد خود به طور مستقيم خريدار كنسانتره پرعيار و قراضه مس ( عمدتا به صورت وارداتي ) نيز هست. در جدول 2 مقادير مربوط به پيش بيني خريد اين مواد اوليه در سال 87 را در كنار تخمين تحليلي از هزينه خريد اين مواد با مس 4000 دلاري مشاهده مي‌كنيد.‌ در جدول 2 به تناسب كاهش قيمت‌هاي جهاني مس، قيمت خريد كنسانتره و قراضه نيز تعديل شده است. بدين ترتيب در تخمين عملكرد با سناريوي 4000 دلاري، مابه‌التفاوت هزينه خريد مواد اولیه (6/138 ميليارد تومان) از بهاي تمام شده در بودجه 7300 دلاري كسر شده است. با توجه به جميع موارد مطروحه مشاهده مي‌شود كه فعاليت «فملي» با قيمت مس 4000 دلاري در صورت تحقق مفروضات فوق منجر به تحقق سود خالص 365 ريالی به ازاي هر سهم در سال 88 خواهد شد.

گفتني است به عنوان مثال يك افزايش 1000 دلاري در قيمت مس در اين محاسبه منجر به افزايش 327 ريالي سود هر سهم تا سطح 692 ريال( با فرض ثبات قيمت موليبدن، طلا و نقره) خواهد شد.

حال براي ارزش‌گذاري سهم از مدل قيمت بر درآمد استفاده مي‌كنيم. با فرض تقسيم سود 1000ريالي در مجمع 87 ارزش ذاتي «فملي» را بر اساس مفروضات اين تحليل در حالات مختلف در جدول 3 نمايش داده شده است.

شايان ذكر است با توجه به احتمال ناچيز كاهش بيشتر قيمت مس نسبت به سطوح فعلي (در مقابل احتمال افزايش آن)، طبيعي است كه سرمايه‌گذاران انتظارات خود را از وضعيت سودآوري آتي شركت افزايش دهند. بنابراين به طور كلي در نظر گرفتن P/E معادل 6 واحد (بالاتر از ميانگين بازار) نسبت به ساير ارقام جدول فوق منطقي‌تر خواهد بود . بدين ترتيب محدوده 320 توماني در صورت تحقق قيمت ميانگين 4000 دلاري مس در سال آينده به عنوان سطح ارزشمندي فاندامنتال با استفاده از مدل قيمت بر درآمد قابل شناسايي خواهد بود. بديهي است هر گونه كاهش يا افزايش قيمت مس مي‌تواند اين ارزش‌گذاري را با تغييرات اساسي مواجه نمايد.(شهریاری، 1387)

وضعيت شاخص بورس اوراق بهادر تهران نشانگر اين مسئله ميباشد كه با شروع 100 واحدي آن ازتاريخ 6/1/1369 به تدريج به بيشترين مقدار خود در تاريخ 14/5/1383 رسيده است. با نگاهي اجمالي به وضعيت شاخص در بازه زماني اين تحقيق (نمودار ي) نشانگر ميزان حدود 10200 واحدي آن در ابتداي سال ميلادي و بيشترين رشد آن تا 12918 واحد در تاريخ 25/4/87 (حدود اواسط سال ميلادي) ادامه داشته و همراه با قيمت سهم مس البته با كمي تاخير همگام با قيمت جهاني مس و ركود اقتصاد جهاني با شيب نسبتا" تندي كاهش يافته بطوريكه در تاريخ 11/10/87 (پايان سال ميلادي2008) به 8656 واحد رسيد، هرچند با ادامه اين روند به كمترين ميزان خوديعني 8457 واحد در تاريخ 25/10/87 نيز رسيده است.

ب:پيشينه تحقيق

با توجه به پيش بيني هاي انجام شده توسط گروه بين المللي مطالعات مس[19]، يكي از مراجع مهم در تحليل و تعيين قيمت مس جهان در گزارشي پيش بيني اوليه خود را در زمينه توليدات مس جهاني بارشدي 3 درصدي از 1/18 ميليون تن در سال 2007 را به 5/18 ميليون تن در سال 2008 برسد و از نظر مصرف جهاني هم با رشد 2 در صدي در سال 2007 از 1/18 ميليون تن به 5/18 ميليون تن در سال 2008 اعلام نمود. به گزارش« معدن وتوسعه » پيش بيني بر اين قراربود كه تقاضاي جهاني براي مس درسال 2009 شتاب بگيرد و با 4/5 درصد افزايش به 5/19 ميليون تن برسد. توليدات نيز 7 درصد افزايش پيدا كند و بازار مس با 429 هزار تن مازاد روبرو گردد. (همكاران، 1387، 150 )

ولي و ركود اقتصاد جهاني با كاهش تقاضا و توليد و در پي آن كاهش قيمت هاي جهاني فلزات از جمله مس روبرو شد. با گذشت زمان این رکود دامن اقتصاد ایران را هم گرفت و بازار بورس را تحت تاثیر خود قرار داد تا جائی که تحلیلهای تکنیکالی و حتی فاندامنتالی شرکتها و سهام از پیش بینی ها فاصله گرفت.

فصل سوم

روش تحقيق

روش تحقيق (متدولوژي تحقيق):

روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق از نوع کتابخانه ای است و تحقیق از نوع توصیفی است. بهترين روش در مورد اين تحقيق مقايسه ارقام و اطلاعات موجود در بورسهاي فلزات لندن و سهام ايران و تجزيه و تحليل علت و معلول اين موارد با توجه به فرضييات تحقيق كه در ذيل آمده مي باشد.

فرضيه اصلی : تغيير قيمت جهاني باعث تغيير قيمت سهام مس مي شود.

فرضيات فرعی:

فرضیه1: تاثير قيمت جهاني بر تغيير قيمت سهام مس بستگي به وضعيت شاخص كل بورس دارد.

فرضيه 2 : قيمت جهاني مس هنگام باز شدن نماد پس از تعديل EPS اثر ندارد.

فرضيه 3 : تاثير قيميت جهاتي بر تغيير قيمت سهام مس بستگي به ميزان تحقق DPS دارد.

فصل چهارم

جدول بندي و تجزيه و تحليل آماري

نمودار (الف) : قيمت سالانه جهاني مس(پوند به دلار)

نمودار (ب) : قيمت سالانه سهم شركت ملي صنايع مس (ريال)

نمودار (ج) : قيمت ماهانه جهاني مس(پوند به دلار)

نمودار (د) : قيمت دو ماهه جهاني مس(پوند به دلار)

نمودار (ن) : قيمت شش ماهه جهاني مس(پوند به دلار)

نمودار (و) : قيمت شش ماهه سهم شركت ملي صنايع مس (ريال)

نمودار (ه) : قيمت پنج ساله مس(پوند به دلار)

نمودار (ی) : شاخص سالانه بورس اوراق بهادار تهران

فصل پنجم

بحث و نتيجه گيري

با توجه به بررسی انجام شده به این نتیجه می رسیم که همیشه اتفاقات پیش بینی شدهای که حتی توسط تحلیل گران باتجربه و کارآمد ارائه شده به واقعیت نمی پیوندد بنابراین نمیتوان در درازمدت بر ثبات قیمتهای جهانی یا سهام بورس تحلیلی منطقی نوشت و بر اساس آن تصمیم گرفت زیرا ممکن است حوادثی رخ دهد که تمامی برآوردها را تغییر دهد.

با توجه به جديد بودن اين تحقيق و عدم وجود تاليفات يا مراجعی در اين رابطه لذا استنادها بر گرفته از سایتهای مرتبط با بورس فلزات لندن[20] و بورس اوراق بهادار تهران[21] بوده و تحلیلها بیشتر متکی به مطالعات اقتصادی روزمره و تجربههای شخصي آن هم با فعالیتهای چند ساله اینجانب بعنوان سهامدار در تالار منطقهای بورس اوراق بهادار کرمان بوده است.

منابع:

(همكاران،1387،سقوط قيمتها در راه است، ماهنامه تخصصي پردازش، سبزآرنگ،16و17، 190)

(همكاران،1387،سال آينده تقاضا براي مس شتاب مي گيرد، ماهنامه تخصصي پردازش، سبزآرنگ،20و 21، 150)

(تاریخچه بورس؛ برگرفته شده از سایت www.seo.ir )

(تاريخچه شركت ملي صنايع مس؛ برگرفته شده از سايتهايwww.nicico.com و www.nicicobourse.com )

(گروه تحلیلی بورس نگر، 1387،استراتژی های خرید و فروش ؛برگرفته شده از سایت www.boursenegar.com)

(شهریاری، شروین، 1387، تاثير كاهش قيمت مس بر «فملي»،دنیای اقتصاد، 1719، کد خبر : DEN- 136981)

LME [1]

femeli [2]

COCHILCO [3]

London Metal Exchange [4]

Cornwall [5]

Royal Exchange [6]

Jerusalem Coffee House [7]

Corn Hill [8]

Ring [9]

Lombard Exchange [10]

Newsroom [11

تاثیر قیمت جهانی بر قیمت سهام مس در بازار بورس

مطالب مشابه :

تاثیر قیمت جهانی بر قیمت سهام مس در بازار بورس

چشم‌انداز بازار مس در سال 94

افزایش سطح ذخایر مس

کمترین قیمت مس طی ۴ سال گذشته

دومین معدن بزرگ مس جهان بازگشایی شد

آیا مس به کف رسیده است یا کف تر هم دارد؟

تحليل بنيادي ملي صنايع مس ايران

احتمال جهش قیمت در بازار مس وجود دارد ؟

تحلیل بینادی ملی مس ایران برای پنج سال

ملی مس ایران