گذری بر کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ

کتاب سه جلدی "اردبیل در گذرگاه تاریخ" نوشته "بابا صفری" بوده که در سال 1355 نوشته شده است. ایشان از مسئولین شهری اردبیل بوده و سمتهایی مثل شهرداری اردبیل و مسئول حج و زیارت و ... را برعهده داشته است. ایشان همچنین از ترجمه کنندگان قران کریم نیز می باشد. ایشان در جلد اول به بررسی تاریخی اردبیل از عهد باستان تا زمان قبل از انقلاب می پردازد و به توضیح مسائل و آداب و رسومات فرهنگی اردبیل مثل چهارشنبه سوری و مراسم سوگواری و ... پرداخته است.

در جلد اول در پاورقی صفحه 13 در مورد سرعین چنین آمده است:

"سرعین قریه ای است در 20 کیلومتری اردبیل که به سبب آبهای گرم معدنی شهرت دارد. در این قریه، در پشت خانه های دهقانان، تپه مرتفعی است که از ریختن خاکستر تنورها در مدتی متجاوز از هزار سال بوجود آمده است. در سالهای اخیر سکنة آن دریافته اند که برای کاهگل مالی خانه ها و ساختن بناهای مورد نیاز، خاک این تپه استقامت زیادی دارد و از این جهت در بیست سال اخیر هر کسی که بفکر چنین کاری افتاده، قسمتی از دامنه های تپه را کنده و مورد استفاده قرار داده است.

چند سال پیش در آنجا دیواره قلعه کهنی پیدا شده و در قسمتی از آن خشتهایی که بطول 40 و ارتفاع 15 سانتی متر با ملاتهای گلی بر روی پایه های سنگی بکار رفته بود، ظاهر گشته بود که تأسفاً دهقانان بدون توجه به اهمیت تاریخی آنها، بنام آنکه خاک آنها دوام بیشتری دارد آنرا نیز خراب کردند. با اینحال این تپه هم اکنون پا برجاست و روزی که حفاری علمی در آن صورت گیرد، قسمت هایی از تاریخ گذشته این حدود را روشن خواهد نمود. لازم به یاد آوری هست که این خشتها از حیث شکل و اندازه شبیه خشتهایی بود که در دیوار معروف کرمانشاه بین آن شهر و طاق بستان به چشم می خورد و متعلق به دوره ساسانیان میباشد."

جلد دوم بیشتر مربوط به آثار تاریخی اردبیل می باشد و من مطلبی در مورد سرعین ندیدم.

جلد سوم که بعد از انقلاب نوشته شده است، به فصلهای متنوعی تقسیم بندی شده است. مثل فرقه دموکرات آدربایجان، اردبیل از آغاز پیدایش فرقه تا سقوط حکومت ملی آذربایجان، بازیها و تفریحات سالم اردبیلیها و ... . در فصلی از این کتاب به بررسی آبهای معدنی اردبیل پرداخته شده است. صفحات 416 تا 425 به آبهای گرم سرعین اختصاص دارد. مطالب زیادی گفته شده که در کتابهایی که قبلاً بررسی کرده ام، مفصلتر آمده بود. اما مطالب جالبی آورده شده است که من به صورت گلچین در زیر می آورم:

"قریه سرعین مرکب از تقریباً 250 خانه روستایی است. ولی از ربع قرن پیش که آبهای معدنی آن شهرت یافته و مخصوصاً مرکز ییلاقی مهمی در تابستانها شده است، بناهای زیادی احداث گردیده و در فاصله بین آبادی قریه و دورترین چشمه های موجود بنام «پِهِنلی سو» که بالغ بر 600 متر می شود، خانه های نوینی به صورت مسافرخانه، ولی نه با اصول مهندسی ساخته شده است. تعداد اتاقهای این بناهای جدید در سال 1357 خورشیدی بالغ بر 2300 باب بوده است."

"گاومیش گوئلی تا سی سال پیش گودی بی جداری در میان دره بود و آب چشمه در آن گودی بصورت برکه ای جمع می گشت و مازاد آن از گوشه ای در سمت جنوب شرقی وارد نهری می شد و بفاصله یکصد و پنجاه متری آسیابی را می گردانید. این آسیاب در آن ایام گرانبهاترین آسیابهای آبی صفحه آذربایجان به حساب می آمد زیرا که بر خلاف آسابهای دیگر، آب آن در زمستان یخ نمی زد.

از ربع قرن پیش دور این برکه دیواری کشیده شده و حوضچه ای بمساحت تقریبی 400 متر مربع بوجود آمده استکه با عمق یک متری، محل استحمام مراجعین می باشد. در سال 1332 خورشیدی قرار بود در کنار این آب، حمام بزرگی احداث شود و استفاده از آن بطریق بهداشتی صورت گیرد ولی اقدامات مالکان دهکده و رأی ناصواب قاضی مربوطه در دادگاه، از این کار خیر جلوگیری کرد."

در پاورقی این صفحه (418) آمده است:

"در آن تاریخ نگارنده شهرداری اردبیل را بر عهده داشت. چون آبهای معدنی خارج از مالکیت اشخاص و متعلق به جامعه بود، درصدد تأمین موجبات استفاده صحیح عمومی از آن آبها بر آمد و چون آبها در خارج از حوزه عملکرد شهرداری بود، از این رو اعتبار بالنسبه مکفی از طریق شیر و خورشید سرخ برای احداث حمام بهداشتی منظور گردید و شهرداری برای مباشرت امر در نظر گرفته شد. در نتیجه برای رفتن به آنجا جاده مورد اطمینانی انتخاب گردید و مقدماتی نیز فراهم گردید تا وسایل راحتی در اختیار مسافرین دهکده گذاشته شود. ولی برخی از مالکان آنجا که ورزیدگی در ارجاع امور به دادگستری داشتند، به دادگاه متوسل گشتند و سر انجام در قبال یک رشته اقدامات ناصواب، قاضی دادگاه را وادار به صدور رأی در باب مالکیت این آبها برای خود کردند. شایعه در آن ایام بر آن بود که این حکم در برابر فقط نهصد تومانی که به قاضی مذکور داده شده بود، صادر گردیده است."

در جایی دیگر آمده است:

"در برنامه پنج ساله پنجم ایران (شاهنشاهی)، طرحی در زمینه احداث حمام و مسافرخانه های جدید در این دهکده به تصویب رسید و مبلغ در حدود 3500 ملیون ریال برای اجاره مرحلة اول آن برآورد گردید و مقدمات احداث برخی از بناهای مورد نظر فراهم گشت و قسمتی از آنها نیز آغاز شد تا این دهکده به صورت مرکز جهانگردی زیبای جهانی در آید و وسایل استراحت مراجعن، در سطحی همتراز و بلکه بالاتر از مراکزمشابه آن در دنیا فراهم شود. این طرح در چند مرحله بود و هر مرحله زمان اجرائی حساب شده ای داشت. طرح در سال 2000 میلادی به پایان می رسید و سرعین یکی از بزرگترین و مجهزترین مراکز جهانگردی می شد. اما با دگرگونی اوضاع (انقلاب اسلامی) این کار متوقف گشت و استخوان بندی فلزی برخی از بناها که نصب شده بود، به همان شکل باقی ماند."

گذری بر کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ

گذری بر کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ

مطالب مشابه :

اطلاعيه مديريت حج و زيارت استان اردبیل در خصوص نحوه تشرف متقاضيان سفر زيارتي عمره مفرده

اولین گروه برگشت

لیست کاروانهای حج تمتع سال 1392 استان آذربایجان شرقی

سازمان حج و زیارت جزئیات قرعه کشی اعزام زائران عمره مفرده، چگونگی و زمان سفر را اعلام کرد.

اعلام نتایج ثبت نام حج عمره در بانک ملی و ملت

سایت فاخر حج،سامانه فاخر،فیش حج

برقراری پرواز عتبات عالیات

گذری بر کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ