وضعیت رشته گفتار درمانی در ایران

آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:

در مقابل هر ۲ يا ۳ هزار نفر جمعيت يك گفتار درمانگر مورد نياز است. آمار فوق كه مورد قبول جامعه پزشكي و بهداشتي جهان است، نشانگر نياز جامعه به فارغ‌التحصيلان گفتار درماني است چرا كه تخصص گفتار درماني بر دو محور اصلي درمان و پيشگيري استوار شده است.
با اين كه رشته گفتار درماني در گروه پزشكي است اما كار آن بيشتر پيشگيري مي‌باشد. براي مثال در حوزه بهداشت مدارس علاوه بر پيام‌هاي بهداشتي مبني بر اين كه «از دستفروشان خوراكي نخريد» و يا «از خوردن لواشك و بستني غيربهداشتي خودداري كنيد» بايد پيام‌هايي در زمينه بهداشت گفتار و زبان نيز داده شود. يعني بايد به دانش‌آموزان گفت كه «هنگام بازي فوتبال در حياط مدرسه جيغ نزنيد» يا «وقتي زنگ تفريح زده شد، فرياد نزنيد» كه البته براي قانع‌كردن دانش‌آموزان و نشان دادن اهميت پيام‌هاي فوق لازم است كه مدلي از حنجره را به سر كلاسها برده تا دانش‌آموزان به وضوح ببينند كه اگر جيغ بزنند، حنجره آنها چه آسيبي مي‌بيند.
همچنين يك گفتار درمانگر مي‌تواند به قاريان قرآن ، مداحان، خواننده‌ها ،‌گويندگان صدا و سيما ، دوبلورها و در كل افرادي كه از صوت خود به صورت حرفه‌اي استفاده مي‌كنند، آموزش بدهند كه چگونه سخن بگويند و يا از صوت خود استفاده كنند تا مشكلي برايشان به وجود نيايد.

آنچه گفته شد بخشي از فرصت‌هاي شغلي يك گفتار درمانگر است كه بايد در جامعه وجود داشته باشد اما آيا در ايران نيز اين فرصت‌هاي شغلي موجود است؟
متاسفانه اين رشته در كشور ما جا نيفتاده است و در نتيجه فعاليت فارغ‌التحصيلان اين رشته محدود مي‌باشد.
براي مثال با اين كه به اعتقاد ما هر مدرسه‌اي به يك گفتار درمانگر نياز دارد، فارغ‌التحصيلان اين رشته زماني كه در آموزش و پرورش استخدام مي‌شوند، پستي براي آنها در نظر گرفته نشده است يعني در حكم استخدامي به عنوان دبير تلقي مي‌شوند نه به عنوان يك گفتار درمانگر.
يك گفتار درمانگر وابستگي خاصي به هيچ تخصصي ندارد البته ممكن است متخصص مغز و اعصاب در بعضي موارد به گفتار درمانگر ياري برساند اما در بسياري از موارد مانند لكنت زبان نمي‌تواند كمكي بكند.
با اين وجود نبايد علاقه‌مندان به اين رشته نااميد شوند چون اين رشته براي جواناني كنجكاو كه به دنبال كشف ناشناخته‌ها مي‌باشند و مي‌خواهند در زمينه تحصيلي‌شان حرف اول را بزنند، رشته بكري است و زمينه‌هاي ناشناخته زياد دارد. كه از آن جمله مي‌توان به درمان سريع لكنت زبان اشاره كرد. چون با اين كه در اين زمينه روشهايي وجود دارد اما روشهاي فوق به تدريج جواب مي‌دهد و اگر كسي درمان سريعي براي لكنت زبان پيشنهاد كند، بسيار ثروتمند خواهد شد. براي اين كه لكنتي‌ها هم افرادي باهوش طبيعي هستند و مي‌توانند مشاغل مختلف را به عهده بگيرند ولي اين اختلال در صحبت كردن آنها را دچار مشكل كرده است. بنابراين بسياري از آنها حاضرند هزينه زيادي بپردازند اما سريع مشكل آنها رفع شود.
با اين كه مشكل شغلي در جامعه ما براي همه رشته‌ها از جمله رشته گفتار درماني وجود دارد اما از آنجايي كه فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي توانبخشي و از جمله گفتاردرماني محدود هستند و از طرفي جامعه به آنها نياز بسياري دارد، رشته‌هاي علوم توانبخشي كمتر از ساير رشته‌ها با مشكل شغلي روبرو هستند. براي مثال يك گفتار درمانگر مي‌تواند در درمانگاهها و مراكز بهداشت، مراكز ويژه توانبخشي و مراكز آموزش و پرورش استثنايي فعاليت بكند چون قسمت عمده كار ما در ارتباط با ناشنواها و كم‌شنواها است يعني ما به يك ناشنوا و يا كم‌شنوا كمك مي‌كنيم كه گفتار افراد را درك كرده و بهتر از قبل منظورش را از طريق كلام برساند. كه از همين‌جا ناشنوايان زبان اشاره را مي‌آموزند اما ما به آنها درك گفتار و بيان آن را مي‌آموزيم .
توانايي‌هاي جسمي، علمي، رواني و … مورد نياز و قابل توصيه حروف را يك يك ادا كرده و يا كلمات را به آرامي بيان مي‌كند و سپس به صداي بيمار و نحوه اداكردن حروف و يا كلمات او نگاه كرده و گوش فرا مي‌دهد و اشتباه‌هايش را به آرامي تذكر مي‌دهد تا او بتواند از سنگلاخ دشواريهاي گفتار و زبان عبور كرده و به رواني سخن بگويد.
اين كار هميشگي يك گفتار درمانگر است. كاري كه بايد با صبر و بردباري به دفعات مختلف و به روش‌هاي گوناگون انجام دهد.
صبور بودن مهمترين ويژگي است كه يك گفتار درمانگر بايد داشته باشد چرا كه بعضي از بيماران ما به كندي پيشرفت مي‌كنند و به قول معروف پيشرفتشان ميليمتري است. بنابراين لازم است كه گفتار درمانگر بردبار بوده و پابه‌پاي بيمار پيش رفته و او را درك كند.
همچنين متخصص اين رشته بايد انعطاف‌پذير باشد. براي اين كه در اين كار تنوع مراجعه‌كنندگان بسيار زياد است يعني مراجعين ما مي‌توانند يك بچه ۲ ساله تا يك فرد ۹۰ ساله باشند كه بدون شك هر يك روحيات و ويژگي‌هاي خاص خود را دارند و يك گفتار درمانگر بايد با توجه به اين ويژگي‌هاي فردي نحوه درمان را انتخاب بكند.
دانشجوي موفق اين رشته كسي است كه به زبان انگليسي و دانش كامپيوتر مسلط باشد چون كتابهاي اين رشته در ايران بسيار كم است و دانشجو بايد بتواند از منابع خارجي يا از شبكه‌هاي رايانه‌اي استفاده كند.

همين‌طور بهتر است با لهجه‌هاي مختلف آشنايي داشته باشد چون ممكن است ناشنوايي به او مراجعه كند كه در يك محيط ترك يا كرد زبان زندگي كرده است و اگر فرد لهجه او را بلد باشد و يا حداقل با جايگاه‌هاي توليد صداي آن لهجه آشنا باشد، بهتر مي‌تواند به او كمك كند.
رشته گفتاردرماني نيازمند خلاقيت، هنر، صبر و پشتكار است و بايد دانشجو به مطالعه مداوم جهت پيشرفت زمينه‌هاي درمان بيماران علاقه‌مند باشد.
دانشجويان اين رشته بايد اختلال گفتاري نداشته باشند زيرا بخشي از تحصيل در اين رشته شامل آموزش عملي و برخورد كلامي با بيماران مي‌باشد و بايد سلامت كامل رواني داشته و بتوانند بدرستي ارتباط برقرار كنند. همچنين لازم است در دروس زبان و ادبيات فارسي، زيست‌شناسي، فيزيك و زبان انگليسي اطلاعات لازم و كافي را كسب كرده باشند.

وضعیت رشته گفتار درمانی در ایران

مطالب مشابه :

ماهیت و درمان لکنت

مراکز گفتاردرمانی شهرستان

تاملی در ابیاتی از خواجه شیراز

وضعیت رشته گفتار درمانی در ایران

فرایند درمان و توانبخشی بیماران روانی مزمن

رشته گفتار درمانی

مراکز اجتماعی برای بیماران روانی

معرفی رشته‌ی گفتار درمانی

ظرفیت پذیرش رشته گفتاردرمانی سال90

انواع روشهای آموزشی ویژه کودکان اتیسم