تاریخچه ی کشتی
ورزش کشتي يکي از باسابقه ترين رشته هاي ورزشي است که در نزد ملل گيتي از دوران باستان به شکل هاي مختلف برگزار مي شده و تقريباً در هيچ ايل و قبيله و روستا و شهري نيست که اين ورزش براي مردم آشنا نباشد . با اطمينان مي توان گفت که زور آزمايي و کشتي گرفتن از دورانهاي نخستين ظهور انسان بر روي کره زمين مورد توجه بوده و در اوغات فراقت يا در جنگها و نزاعها به شکلي طبيعي و غريزي اجرا مي شده است .
انسان شايد نخستين درس راه و رسم کشتي گرفتن و زورآزمايي کردن را از حيوانات آموخته باشد . وقتي انسان نخستين دريافت که به کمک قدرت بدني و زوربازوي خود ميتواند بهتر بر حريفان و حيوانات مهاجم چيره شود بيشتر به اهميت کشتي پي برد . بنابراين بخشي از اوغات فراغت انسانهاي اوليه با کشتي گرفتن سپري مي شد تا مهارت و آمادگي لازم را در اين فن پيدا کنند و در وقت نياز بکار ببرند .
کشتي در طول تاريخ
بسياري از کتيبه هايي که از روزگاران قديم و در حدود پنج هزار سال پيش به جاي مانده و توسط باستان شناسان کشف شده است ثابت ميکند که کشتي در ميان مصريان و آشوريان رواج بسيار داشته و داراي قاعده و مقررات مخصوصي بوده است .
از بين النهرين و مصر فنون کشتي به مناطق دور و نزديک آسيا و روم و يونان راه پيدا کرد و در هر جا گسترش و تکامل بيشتري يافت . مربيان کشتي در يونان باستان مراحل اجراي هر فن کشتي را به صورت چند نقاشي در حالات مختلف بر روي صفحات کاغذ پاپيروس نقاشي مي کردند و به کمک آنها شاگردان خود را تعليم مي دادند .
با رواج کشتي در يونان مسابقات مربوط به آن نيز از سال 704 قبل از ميلاد به مواد پنجگانه بازيهاي المپيک باستان افزوده شد . مسابقات پنجگانه در بازيهاي المپيک يونان باستان که پنتاتلون گفته مي شد عبارت بود از دويدن – پريدن – پرتاب نيزه – پرتاب ديسک و کشتي گرفتن .
قوانين اوليه کشتي در يونان باستان چنين بود که هر کسي سه بار زمين بخورد مغلوب به حساب مي آيد . ولي در بيشتر کشتيهاي باستاني رسم بر اين بود که اگر هر قسمت از بدن البته به جز کف پاها با زمين تماس پيدا کند آن کشتي گير بازنده اعلام شود .
از مشهورترين پهلوانان و کشتي گيران يونان در قرن ششم پيش از ميلاد پهلواني بود به نام ميلو از اهالي کروتون . در 6 دوره پياپي از بازيهاي المپيک به مقام قهرماني رسيد و در 32 مسابقه بزرگ پهلواني هم حريفان خود را شکست داد تا بلند آوازه ترين کشتي گير زمان خود باشد .
در قاره پهناور آسيا ورزش کشتي در ميان قبايل و ايلات و عشاير همواره رايج بوده و محبوبيت بسيار داشته است اما رواج اين ورزش در مغولستان – ژاپن – ايران و هندوستان بيشتر از ديگر مناطق آسيا بوده و هنوز هم هست .
کشتي در ايران
در ايران قديم کشتي گرفتن و زور آزمايي کردن اهميت بسيار داشته است و اين ورزش در زندگي و سنتهاي ما ايرانيان به قدري ريشه دوانده که تبديل به يک ورزش ملي شده است .
درباره کلمه کشتي بايد گفت که زرتشتيان و پارسيان باستان هنگام غروب آفتاب بندي به کمر خود مي بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن مي پرداختند . آن کمربند کستي ناميده مي شد و کشتي گرفتن هم از اين کلمه آمده به معني کمر يکديگر را گرفتن . البته واژه کستي هم در طي زمان تبديل به کشتي شده است و امروزه براي ناميدن اين ورزش که زورگري و زور آزمايي است به کار ميرود .
تاريخ پهلواني ايران سرشار از نامهاي آشنايي است که قدرت بدني و نيروي خود را در راه مبارزه با بي عدالتي و دفاع از مظلومان بکار برده اند . از پهلوانان قديم پورياي ولي – عبدالرزاق – مفرد قلندر – فيله همداني – شمس محمد – محمد مالاني و يوسف ساوي شهرت و محبوبيت بيشتر دارند و از پهلوانان دوره معاصر ميتوان به نامهاي مشهوري همچون ابراهيم يزدي – اکبر خراساني – حاج محمد صادق بلور فروش و حاج سيد حسن رزاز اشاره کرد .
کشتي هاي محلي در ايران
در نقاط مختلف ايران متناسب با شرايط آب و هوايي و آداب و رسوم مردم کشتي هاي مختلف و متنوعي رواج دارد که مشهورترين آنها عبارتند از :
کشتي پهلواني ( در زور خانه ها ) – کشتي باچوخه ( سراسر استان خراسان ) – کشتي لوچو ( روستاهاي مازندران ) – کشتي گيله مردي ( استان گيلان )– کشتي زوران پاتوله ( کردستان )– کشتي جنگ يا زوران ( اليگودرز و روستاهاي آن ) – کشتي بغل به بغل ( روستاهاي قزوين ) – کشتي آشيرما ( آذربايجان شرقي و روستاهاي اطراف خوي )– کشتي گرش ( مناطق ترکمن نشين )– کشتي عربي ( ايلات و عشاير خوزستان ) – کشتي کمر بندي ( اصفهان و روستاهاي فريدن )– کشتي لشکر کشي ( استان يزد ) – کشتي گچ گردان ( سيستان و بلوچستان به ويژه در روستاهاي زابل ) – کشتي دسته بغل ( استان فارس به ويژه منطقه ارسنجان ) و ديگر انواع کشتي در ميان ايلها و عشاير و مناطق روستايي ايران .
موقعيت کشورها
در مسابقات جهاني و بازيهاي المپيک هر بار حدود 500 کشتي گير قوي هيکل و زورمند از سراسر دنيا قدم به ميدان مسابقه مي گذارند که در آن ميان کشورهاي شوروي – آمريکا – آلمان – بلغارستان و ايران از قدرتهاي برتر کشتي جهان به شمار مي روند .
معروفترين کشتي گيران جهان
جورج هاکن اشميدت معروف به شير روسي . اين پهلوان به مدت 10 سال ( از سال 1898 تا سال 1908 ) از هيچ حريفي شکست نخورد . در سال 1968 در سن 91 سالگي در گذشت .
ياشار دوغو کشتي گير معروف ترکيه و فاتح مدال طلاي المپيک 1948 ( در وزن 73 کيلو ) و قهرمان جهان در سال 1951 .
تديا شويلي ( شوروي ) ازبهترين کشتي گيران جهان در دهه 1970 که در وزنهاي 82 و 90 کيلوگرم کشتي مي گرفت . او در فاصله سالهاي 76 – 1971 تعداد 6 مدال طلا از بازيهاي المپيک و مسابقات قهرماني جهان به گردن آويخت .
حميد کاپلان ( ترکيه ) کشتي گير سنگين وزن و قهرمان المپيک 1956 و قهرمان جهان در سال 1958 .
الکساندر مدويد ( شوروي ) برنده مدال طلا در المپيک هاي 1964 – 1968 – 1972 و قهرمان دنيا در سالهاي 1962 – 1963 – 1967 – 1969 – 1970 و 1971 . افتخارات و پيروزمنديهاي او در تاريخ کشتي جهان بي نظير است .
واتانابه ( ژاپن ) تنها کشتي گير بدون شکست جهان و قهرمان المپيک و دنيا در سالهاي 1964 – 1962 . او در طي سالهاي ورزش خود 186 کشتي در ميدانهاي ملي و بين المللي گرفت و در هيچ يک از آنها مغلوب نشد .
کشتي ايران
ورزش کشتي در ايران طرفداران بسيار زياد دارد و ورزش ملي ما محسوب مي شود . اين ورزش از قديم در زورخانه ها رواج داشته است ولي مسابقات کشتي زورخانه اي رفته رفته به خارج از گود زورخانه منتقل شده و به صورت آزاد و فرنگي گسترش يافته است .
ايران از سال 1948 ( المپيک لندن ) قدم به صحنه هاي بين المللي نهاد و به عنوان يک قدرت قابل حساب و درجه اول مطرح شد . درخشانترين پيروزي ايران 2 بار کسب مقام قهرماني جهان در سالهاي 1961 ( يوکوهاما ژاپن ) و 1965 ( منچستر انگلستان ) بوده است . ضمن آنکه در قاره آسيا هم کشتي ايران همواره درخشش داشته و اغلب به مقام قهرماني دست يافته است .
مشهورترين کشتي گيران ايران
از ميان پهلوانان و کشتي گيران آزاد و فرنگي ايران که در مسابقات قهرماني جهان و بازيهاي المپيک مدال گرفته اند ميتوان به اين نامهاي آشنا اشاره کرد :
جهان پهلوان غلامرضا تختي – عباس زندي – حبيبي – سيف پور – محمد علي صنعتکاران – منصور مهدي زاده – عبدالله موحد – ابراهيم جوادي – شمس الدين سيد عباسي – محسن فرح وشي – منصور برزگر – محمد رضا نوايي – رمضان خدر – رضا سوخته سرايي – محمد حسين محبي – مجيد ترکان – عسکري محمديان – عليرضا سليماني – برادران خادم و ... |