'سفر قندهار' در آپارات

درباره فیلم

نمایی از فیلم 'سفر قندهار'

در دورانی که نام طالبان و افغانستان بر سر زبان‌ها افتاد و سرنگون کردن حکومت طالبان در افغانستان تبدیل به مساله‌ای جهانی شد، خیلی‌ها حتی سیاستمداران و تحلیل گران غربی نمی دانستند که افغانستان چگونه جایی است و طالبان اصلا چگونه مرامی دارند. در روزهایی که هیچ تصویری از طالبان و افغانستان در بیرون دیده نمی‌شد، ناگهان نام یک فیلم در همه دنیا پیچید.محسن مخملباف فیلم ساز نام آشنای ایرانی، قبل از آن که حوادث یازدهم سپتامنبر سال ۲۰۰۱، نام طالبان و افغانستان را به روی زبان ها بیندازد، فیلم'سفر قندهار' را درباره جهل و نادانی وجنگ و شرایط زنان و آوراگان در افغانستان ساخت و خطرات بنیاد گرایی و میزان سرایتش در این منطقه از جهان را به تصویر کشید. سفر قندهار ساختهٔ سال ۱۳۷۹ است ، در نزدیکی مرز ایران و افغانستان ساخته شده و سه ماه قبل از یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ برای اولین بار به نمایش درآمد و ناگهان بعد از حادثه یازدهم سپتامبر به شدت مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفت. مقامات سیاسی جهان به دیدن این فیلم نشستند و صدها سینما در شهر های مختلف جهان فیلم را برای مردم عادی به نمایش درآوردند .'سفر قندهار' در جشنواره های سینمایی هم درخشید و جوایز بسیاری را برای سازنده اش به همراه آورد. این فیلم در سال ۲۰۰۵ به انتخاب مجله تایم به عنوان یکی از صد فیلم برتر تاریخ سینمای جهان معرفی شد. فیلم تصویری شاعرانه است از سیستم اجتماعی افغانستان در دوره تسلط طالبان.

ویژگی فیلم

'سفر قندهار' تصویری از رنج مردم افغان دردوره گسترش بنیادگرایی در منطقه است. فیلمی متفاوت با فیلم های دیگری که محسن مخملباف تا آن زمان ساخته بود با تصاویر شاعرانه و در بسیاری از بخش ها درعین حال مستند وار. فیلمساز در این فیلم از شیوه روایت گویی مدرن برای گفتن قصه اش استفاده کرده و مساله محدودیت زنان ، اختلافات قومی ، فقر و جنگ را در زندگی افغان ها در قالب سفر نفس به سرزمین اش ، به تصویر کشیده است. تصویری که در زمان خودش جهان را با جایی به نام افغناستان و مساله بنیاد گرایی مذهبی آشنا کرد.

خلاصه فیلم

نفس دختر روزنامه‌نگار جوان افغان که مدتی است به کانادا مهاجرت کرده، از خواهر کوچک خود که در افغانستان مانده است نامه‌ای دریافت می کند که به دلیل ناامیدی از زندگی در افغانستان کنونی به هنگام کسوف خورشید قصد خودکشی دارد. نفس تصمیم می گیرد برای نجات خواهر خود تا قبل از کسوف به قندهار برسد.

شناسنامه فیلم

نمایی از فیلم 'سفر قندهار'

نام فیلم: سفر قندهار فیلمنامه، تدوین و کارگردانی: محسن مخملباف

بازیگران: نیلوفر پذیرا حسن طنطایی سدو تیموری حیات ا… حکیمی صفدر شجاعی محمد حیدر بربری ملا ظاهر تیموری مگدا لنا اوزداوسکا مونیکا هانکیه ویچ محمد جواد عارفیان زهرا شفاهی نفس گل مدیر فیلمبرداری: ابراهیم غفوری موسیقی اصیل افغان: محمدرضا درویشی صدا: بهروز شهامت فرخ فدایی دستیاران کارگردان: مجتبی میرطهماسب کاوه معین‌فر حسن سراجیان دستیار تدوین: مستانه مهاجر عکاس: محمدرضا شریفی‌نیا مدیر تدارکات: عباس‌ سقری ‌ساز طراح صحنه: اکبر مشکینی تهیه کننده: خانه فیلم‌ مخملباف ۸۵ دقیقه، رنگی، ۱۳۷۹

درباره کارگردان

محسن مخملباف سینماگر و داستان نویس شناخته ایران، فعالیت سینمایی خود را از پس از انقلاب و به صورت تجربی آغاز کرد و در دوره های مختلف کاری اش، فیلم های متفاوتی را در بیش از سی سال گذشته ساخته است. از فیلم های ایدیولوژیک و مذهبی اولیه که مورد حمایت و توجه نهادهای حکومتی در ایران بود تا فیلم های فلسفی، تابو شکن و متفکرانه ای که موجبات تکفیرش در همان حکومت را فراهم آورد و سبب شد که او امکان و اجازه فیلم ساختن در ایران را از دست بدهد و از سرزمین اش مهاجرت کند. او در طول این سال ها ۱۹ فیلم بلند سینمایی و هشت فیلم کوتاه و مستند ساخته، داستان ها و رمان ها و فیلمنامه های بسیار نوشته همچنان در خارج از ایران مشغول فیلم سازی است. فیلم های او برنده حدود ۴۴ جایزه بین المللی از جشنواره های مهم شده اند. او به جز اینها خانواده اش را به شکلی ابتکاری در مدرسه فیلمسازی خانگی اش تعلیم داده و همه اعضای خانواده اش فیلم ساز شده اند. او برای روش منحصر به فردش در آموزش فیلم سازی مورد توجه قرار گرفته و به رغم آن که خودش مدرسه را به پایان نرسانده است، اما دانشگاه های معتبر بسیاری به او به خاطر روش آموزش و همچنین آثارش به او دکترای افتخاری داده اند.

نگاه کارگردان

فیلم 'سفر قندهار' در سال ۲۰۰۰ ساخته شد: یک سال قبل از حادثه ۱۱سپتامبر. در آن زمان دنیا افغانستان را فراموش کرده بود. من که از زمان ساخت فیلم 'بایسیکل ران' پیگیر مسائل افغانستان شده بودم در سال ۱۹۹۹مخفیانه سفری یک هفته ای به شهر هرات دوران طالبان کردم و به چشم خود ظلم طالبان و فقر و محرومیت مردم افغانستان را دیدم و تصمیم گرفتم مخاطبان خود را از این بی خبری خارج کنم. من علاوه بر ساخت فیلم 'قندهار' یاداشت های سفر یک هفته ای خود را در کتابی با نام 'بودا در افغانستان تخریب نشد از شرم فرو ریخت' منتشر کردم که به بیش از ده زبان مختلف در جهان منتشر شد. (این کتاب را در اینجا بخوانید: http://makhmalbaf.com/?q=fa/node/725/)

اکران جهانی فیلم سفر قندهار همزمان شد با حادثه ۱۱سپتامبر و فرو پاشی طالبان. فیلم در کشورهای بسیاری اکران شد و در ایتالیا رکورد پر تماشاچی ترین فیلم آسیایی را شکست و مجله تایمز قندهار را به عنوان یکی از صد فیلم برتر تاریخ جهان انتخاب کرد اما فیلم در کشور خودم ایران تنها در دو سالن اجازه نمایش یافت، زیرا مسئولین ایران در نقد اوضاع طالبان، نقد خود را می دیدند و خوش نمی داشتند. تمامی درآمد حاصل از فیلم که سهم خانه فیلم مخملباف بود، صرف ساخت دو مدرسه دخترانه به نام های رودکی و فردوسی در شهر هرات افغانستان شد. مساحت این دو مدرسه پنج هزار متر و دارای دو هزار و پانصد متر زیر بنا و بیست و هفت کلاس آموزشی است. خانواده من در مورد افغانستان فیلم های مختلفی ساخته اند که از جمله آن ها می توان از 'بایسیکل ران', 'سفر قندهار ', ' الفبای افغان' از خودم ،'پنج عصر', 'اسب دو پا', 'یازده سپتامبر' از سمیرا 'لذت دیوانگی', 'بودا از شرم فرو ریخت' از حنا و 'سگ های ولگرد' از مرضیه مشکینی نام برد.

خلاصه فیلم هفته گذشته 'اسامه' ساخته صدیق برمک

نمایی از فیلم 'اسامه'

زن افغان شوهر از دست داده به همراه دخترش آخرین روز را در محل کارش بیمارستانی در حومه کابل می‌گذراند بدون آن که موفق شود حقوق معوقه ‌ش را از مدیر بیمارستان دریافت کند. طالبان به بیمارستان حمله می‌کنند و زنان تنها و پرستاران خارجی را دستگیر می‌کنند و با خود می‌برند ولی زن به همراه دختر موفق به فرار می‌شوند. در خانه موهای دختر را کوتاه می‌کنند تا او بتواند همچون یک پسر از خانه بیرون بیاید و در مغازه یکی از دوستان پدرش کار کند. طالبان دوباره یورش می‌آورند و او را به همراه پسرهای دیگر به مدرسه مذهبی می‌برند تا قرآن و احکام اسلامی و فنون نظامی بیاموزد. در آنجا بعضی یه این که او پسر باشد شک می‌کنند.

نظرات بینندگان درباره فیلم هفته گذشته

مریم

اسامه ، فیلمی ست بسیار روان و دلنشین. کارگردان توانسته است فرهنگ وشرایط حاکم بر جامعه را با هوشیاری ترسیم کند.

عبدالرحیم

اینگونه فیلم سازها که اخیرا شما در آپارات فیلمهایشان را بصورت سریالی نشان می دهید، دقیقا به دنبال تبلیغ علیه اسلام هستند. با سیاه نمایی های اغراق آمیز در مورد منتسبین به اسلام (طلاب و علما) قصد این کار را دارند. هیچ عقل سلیمی که حتی کمی از اسلام آگاهی داشته باشد چنین نسبت هایی را نخواهد پذیرفت. افراطیهایی بوده اند و هستند که خود جیره‌خور ضد اسلام هستند ولی این که به شکل عمومی چنین نارواییهایی انجام گیرد یک دروغ محض برنامه ریزی شده است.

صبرالله

من به عنوان یک جوان افغانستانی می‌گویم این‌که افغانستان شاید زمانی چنین بوده ولی امروزه پا به پای کشور های متمدن در حرکت است. فعلا" یکی از صادر کنندگان زعفران می‌باشد و مثلا دو دانشمندان افغانستانی داریم که موفق به ساختن روبات شده اند.

مونا

این فیلم را بسیار دوست داشتم. در این فیلم هنرمند هم به تعهدات اجتماعیش پایبند بود و هم از نظر هنری و تکنیکی کارش موفق بود. این فیلم پر بود از صحنه های تلخ شاعرانه , چقدر صحنه ای که دختربچه روی شیشه بخار گرفته تصویر یک دختر با موهای بلند را کشید و پشت آن تصویر زنان شهر در حال فرار بودند را دوست داشتم. تبریک می‌گویم به همه عوامل این فیلم و به امید روزهای قشنگ.

فری

جالب این است که مادر در فیلم علی رغم تحصیلات بالا و سطح عالی این کار با دختر خودش کرده بود به جای این‌که به فکر تغییر سنت های غلط باشند، دارند به آن دامن می‌زنند.

فریاد

فیلم بسیار خوبی بود و حقایق را بازگو می‌کرد ولی به نظرم دست کم از حالا به بعد باید فیلمها را طوری ساخت که زنان و دختران افغان را تشویق کند از خودشان جسارت نشان دهند و کم کم از این وضعیت در آیند. هرچند این فیلم واقعی نباشد افسانه ها و اسطوره های تاریخ به مین خاطر بوجود آمدند و اتفاقا تاثیر هم داشتند! اگر دختر افغانی را ببینیم که سرخم نمیکند شجاع است و حتی انتقام می‌گیرد،به مراتب بهتر از این است که شاهد باشیم چطور تا ابد اسیر مردان خواهد ماند .

احمد

ظلمی که طالبان در حق مردم افغانستان کردند و هنوز هم در گوشه وکنار این کشور انجام می‌دهند غیر قابل بخشش است. خداوند از دست این افراد شیطان صفت هم به تنگ آمده است . آرزو دارم مردم افغان که هر چه زودتر از شر این قوم نجات پیدا کنند .فیلم هم بسیار زیبا و اثر گذار بود.

عتیق

نمی‌دانم چرا همیشه فیلم از بدبختی ها زمان طلبان وحشی درست می‌شود. مستند جور میکنند به پرده تلویزیون ها کشیده می‌شود. چرا یکبار از پیشرفت های آخر افغانستان از معارف و فرهنگ افغانها فیلم درست نمی‌کنند تا کسانی که بیرون از افغانستان هستند ببیند، چقدر افغانستان فرق کرده است.

راحله

اسامه یکی از بهترین فیلم ها ی افغان بود ! ممنونم که علیرغم برخی نقدهای بی اساس درباره فیلم های افغان در آپارات، به نمایش این فیلم ها ادامه دادید و ما را با فرهنگ ، زبان، آداب و رسوم و موسیقی و حتی طبیعت کشور همسایه آشنا کردید . این فیلم ها بهترین راوی برای بیان دردها و رنج های مردم افغان هستند.

الهام

افغانها هم روزی روزگاری کشوری داشتند با عظمت درست مثل دوران قبل از انقلاب ایران. اما بلاهایی که به سر آنها آمد و اسیر طالبان جنگ داخلی شدند. مسبب همه اینها روسها بودند .

بهزاد

بسیار تاثیرگذار بود. آن صحنه ای که دخترک را به منظور تنبیه در چاه آویزان کرده بودند ، برای من اسفناک‌ترین پلان بود. این فیلم ماهیت مذهبیون افراطی و متعصب را هم روشن می‌کرد که از این جهت برای من درخور توجه بود. شرم بر مذهب کورکورانه که عامل تمام شقاوت های بشر است.

امید

فیلمی بسیار زیبا از درد و رنج مردم دنیا که علت اصلی آن از مذهب و ادیان مختلف است. باشد که مردم با دیدن این گونه فیلم ها و داستانها به واقعیت عقاید و ادیان پی ببرند و انسانیت را سرلوحه و هدف اصلی زندگی خود قرار بدهند. چه بسیارند اسامه ها که مورد تجاوز و ظلم این عقاید و سنت ها قرار می‌گیرند.

سوران از کردستان ایران

با دیدن این فیلم اشک از چشمانم جاری شد. بارک الله به آقای برمک به خاطر این فیلمش. واقعآ چهره ی حکومت مذهب برجامعه و چهره واقعی اسلام عقب افتاده طالبانی را به درستی و زیبایی به تصویر کشیدند. مطمئن باشید چنین اتفاقهایی بارها در چنین جوامعی رخ داده است. ازنظر بنده بسیار فیلم جالبی بود و آقای برمک بسیار کار بزرگی انجام دادند و باید به ایشان تبریک گفت.

باران

البته نباید این رفتارها را به پای دین بگذاریم و بگوییم: هر چی می‌کشیم از دست دین است. نه اینطور نیست. به نظر من دین اسلام مشکلی ندارد و نه من، نه هیچ کس دیگری هیچ وقت نشنیده ایم که بزرگان دین در جایی از قرآن گفته باشد که با سواد آموزی و برابری انسانی و برابری زن و مرد مخالف باشد کما این‌که در دوران جاهلیت اعراب دخترهایشان را زنده به گور می‌کردند و با ظهور دین اسلام این کار غیر انسانی و غیر اخلاقیشان متوقف شد. رفتار طالبان وحشی و امثال آنها را نمی‌شود با هیچ بیانی توصیف کرد . طالبان و طالبانیان وحشی از شاخه انحرافی و افراطی و ساختگی از دین و یا مذهبی به اسم وهابیت هستند که حتی با خود پیامبر اسلام حضرت محمد مشکل دارند.

یاسر

فیلم دردناکی بود که گوشه ای از جنایتهای طالبان را نشون می‌دهد. واقعا قلب هر انسان دردمندی را به درد می‌آورد. چقدر دلم به حال این دختران مظلوم میسوزد. ای کاش هر چه سریعتر شر این سلطه های مردانه بر زنان در هر جای دنیا برداشته شود.

سعیده

هنوز هم در قریه جات و نقاط دور افغانستان مردم در بدترین شرایط زندگی می‌کنند و از ابتدایی‌ترین امکانات زندگی محروم اند. هنوز هم دختران خردسال را که چیزی از زندگی نمی‌فهمند در بدل(ازای) پول زیاد، اجباری به مردان کلان سن(کهن سال) و پیر که چند زن دارند نکاح می‌کنند. من خودم به چشم سر دیدم!

آرزو

من یک دختر افغان هستم. در ایران متولد شدم و در حال حاضر مدتهاست در کشور سویس زندگی می‌کنم و خودم بارها شاهد این ماجرا ها از جانب دختران فامیل که در افغانستان زندگی میکردند بوده‌ام .خیلی درد آور است.

فاطمه

ده سال پیش که برای اولین بار به افغانستان آمدم این فیلم را دیدم. واقعا تکان دهنده است. تا مدتها به موضوع فیلم و آن دختر فکر می کردم. این ها واقعیت هایی است که اتفاق افتاده و متاسفانه هنوز در جامعه افغانستان اتفاق می افتد.

وهاب

فیلم های خوبی را پخش نمی‌کنید! خاطرات سیاه را به یاد مردم می‌آورید ! بگذارید فراموش شود!

پانیز

یکی از بهترین فیلمهایی بود که در زندگیم دیده ام اگر بخواهم فیلمهای خوبی که دیده ام را نمره بدهم این فیلم همیشه جزو ۵ فیلم خوب خواهد بود. آن دختر با بازی بسیار زیبا و رئالیستی که ارائه کرد یا بازسازی دوران افغانستان و حمله طالبان به زنان و یا سکانس دادگاه و غرور آن قاضی مرتجع بی سواد و یا سکانس منزل ملاصاحب و در پایان هدیه ملاصاحب به آن دختر که در نهایت خود انتخاب می‌کند و آنهم یک قفل بزرگ است .

الشهاب

برمک در فلم اسامه به مدرسه و روحانیت توهین و تحقیر کر ده. علا وه از هد ف کلیدی اصلی فلم که دنبال آن بود.

احمد

این فلم توهین به اسلام، توهین به مدرسه، توهین به دختر افغان، توهین به الله اکبر، توهین به دنیای اسلام است. شما عزیزان این فلم را دقیق بیبنید. من ازطالبان دفاع نمی‌کنم. من از حیث یک مسلمان کاملا مخالف این فلم هستم. این فلم توهین به نماز ،توهین به مسجد، توهین به تمام مقدسات اسلامی است. باز هم تاکید می‌کنم. من مخالف طالب ها هستم. اما قطعا مخالف این فلم هستم.

غلام

آقا خواهش می کنم اسم مذهب را نیاورید. من خودم مسلمانم و افتخار می‌کنم که مسلمانم واهل سنت هستم. کسانی که این کارهایی که در فیلم بود را می‌کنند نه دین دار هستند و نه مذهبی. ما هم متنفریم از این کار ها.

نجف

من این فلم را دیدام. خیلی قشنک مطابق قانون و فرهنگ طالبان هست و ارزش زن را در زمان حکمت طالبان نشان میدهد.

پروین

ترس این دختر در خیابانهای افغانستان دوران طالبان مثل ترس دخترهای ایران هست زمانی که ماشین گشت ارشاد رد می‌شود. ناخودآگاه احساس مجرم بودن به ما دست می‌ده.

نعیم

موضوع فیلم موضوع نخ نما و گدا گرافانه و سفارشی برای جشنواره‌های خارجی است.

حمزه

ایده ناب بود. زیبائی از هر سکانس می بارید. تجربه کارگاردان در بعضی سکانسها کم بود اما طرح فیلم فضای خالی را پوشش داد.

سهیلا

ﻭﺿﻊ ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻤﻬﺎی اﻳﺮانی آﻧ‌‌ﻘﺪﺭ ﺑﺎ خانمهای کشور همسایه‌مان در دوره طالبان ﻓﺮﻕ ﻧﺪاﺭد. ﺧﺪا ﺩﺳﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎﻧﻬﺎ ﺭا اﺯ ﺯﻧﺪگی ﻣﺎ ﻛﻢ ﺑﻜﻨد.

آریان

این فیلم مربوط به وضعیت زنان در دوره طالبان بوده است. الان نسبت به ده سال پیش وضعیت بهتری دارند.

سینا

شناخت فیلمساز از شرایط طالبانی به خوش ساخت شدن فیلم خیلی کمک کرده، شاید یکی از بی نظیر ترین صحنه ها تبدیل جشن عروسی به عزا بود، اگر چه خنده دار بنظر میومد اما حقیقت تلخ و آزار دهنده ای بود. انتخاب این فیلم بعد از نشان دادن فیلم هفته گذشته، دو پسر معتاد خیلی هوشمندانه بود، پسرهای معتاد بارها گفتند اگر طالبان بود ما معتاد نمیشدیم، و واقعا هم درست میگفتند اگر طالبان بود شریعت اجازه نفس کشیدن بهشون نمیداد!

ناصر

در این فیلم از صد مشکل فقط چند مشکل به تصویر کشیده شده است. دوره طالبان سیاه ترین دوره است که ملت واقعا مظلوم افغانستان کشیده است.خودم یک خاطره از دوران سیاه طالبان دارم و آن اینکه : درحدود ۸-۹سال سن داشتم. روزی درجاده تیمور شاهی کابل قدم میزدم . حدوداً ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه بود که ناگهان 'امر به معروف' سر رسید. مشکل من آنوقت چه بود؟ این که موی سرم کمی مقبول دراز شده بود و از موی دراز خوشم می آمد. ناگهان ماشین شان جلوی من ترمز کرد با خشونت تمام فریاد زد 'هلکه دلته راسه' (پسر اینجا بیا) آنوقت خون توی بدنم خشکید. کمی لرزیدم و رفتم جلو. به زبان خودشان چیزی گفتند اما من نفهمیدم فقط دانستم که منظورشان موی دراز سرم هست . اول پرسیدند از کجا هستی ؟گفتم از کابل بعدش هم موی سرم را کوتاه کردند . راستی آنوقت خیلی‌ها گریستم. اکنون اما باز شرشان از سر ما کم نمی شود. ببینیم تا کجا دوام خواهد کرد؟

کبری

سپاس از انتخابتون. یکی از بهترین‌های آپارات بود.

قدرت + سنت + مذهب = تراژدی

کاوه

یادش به خیر ، دراین فیلم یک گروه ایرانی حرفه ای همکاری کردند ولی بنا بر کمتر بودن امکانات ارتباطی آن زمان، زیاد کسی اطلاع ندارد و حتی نمی دانند که این فیلم جایزه گلدن گلاب را هم برده.

زهرا

ممنون از پخش این فیلم بسیارزیبا و دردناک، اینقدر داستان و بازیها قشنگ و واقعی بود که آدم شک میکند مستند بود یا داستانی، به امید روزیکه نه طالبان،نه بوکوحرام،نه القاعده هیچکدوم تو این کره خاکی نباشند و از ریشه خشک بشند.

'سفر قندهار' در آپارات

خلاصه فیلم هفته گذشته 'اسامه' ساخته صدیق برمک

نظرات بینندگان درباره فیلم هفته گذشته

مطالب مشابه :

نمونه سوالات فصل 5،6،7،8 زیست شناسی 1

'سفر قندهار' در آپارات

وحشی بافقی

باغ عدن _ میوه دانش خیر و شر

وصیت نامه ای جالب منسوب به "وحشی بافقی"