بورس اوراق بهادار

مقدمه

بورس اوراق بهادار

سابقه بورس اوراق بهادار در جهان

تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار، بازار رسمی و سازمان ‌یافته سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار دولتی یا مؤسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. در بورس اوراق بهادار، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه هرچند کوچک خود، در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، سرمایه‌گذاری نماید. سرمایه‌گذاران بورس، برای خرید و فروش سهام می‌بایست این کار را از طریق شرکت‌های کارگزاری بورس انجام دهند.

در واقع بورس اوراق بهادار به عنوان رکن اساسی بازار سرمایه، مرکز تجمع پس اندازها ونقدینگی بخش خصوصی جهت تأمین مالی پروژه های سرمایه گذاری بلندمدت و همچنین مرجعی مطمئن و رسمی جهت سرمایه گذاری دارندگان پس اندازهای راکد است. و به عبارتی به دنبال جذب و هدایت نقدینگی سرگردان و پراکنده جامعه به مسیرهای بهینه می باشد.

بحرانهای بزرگ دنیا از بازارهای مالی کشورها شروع شده است. و رکود و رونق بازار بورسپاره ای از کشورها نه تنها اقتصاد ملی بلکه اقتصاد جهان را تحت تأثیر قرار داده است. به عنوان مثال بحران بزرگ اقتصادی سال 1929 که تا سال 1933 اغلب کشورهای
سرمایه داری اروپا و آمریکا را با رکود و بی کاری بی سابقه ای مواجه ساخت از بورس اوراق بهادار نیویورک شروع شد. همچنین بحران سال 1997 که کشورهای جنوب آسیای شرقی آسیا را فرا گرفت و بر اقتصاد جهانی از جمله اقتصاد ایران از طریق کاهش تقاضای کشورهای مزبور برای نفت خام و درنتیجه سقوط قیمت نفت، تأثیر گذاشت؛ از بازارهای مالی کشورهای مزبور شروع شد و به بخشهای دیگر اقتصاد و نیز اقتصاد کشورهای دیگر سرایت کرد. بنابراین
می توان اذعان داشت که بین تحولات بورس و رکود و رونق اقتصادی رابطه معنی داری وجود دارد. متقابلاً سیاستهای کلان اقتصادی خصوصاً سیاستهای پولی و ارزی نیز بازار بورس را تحت تأثیر قرار می دهد. تبیین چنین رابطه ای می تواند درجهت گیری سیاستهای پولی و ارزی سیاستگذاران مثمر ثمر واقع شود.

2-3) سابقه بورس اوراق بهادار در جهان

سالها پیش زمانی که بازرگانان در پی یافتن راهی جهت تسهیم ضرر و زیان احتمالی خود با شرکای فرضی بودند، ایده اولیه تأسیس یک شرکت سهامی با چند نفر شریک و سهامی متفاوت یا مساوی و مسئولیتی محدود به سرمایه های پرداخت شده، بوجود آمد. و با تأسیس اولین شرکت سهامی عام در دنیا توسط کمپانی هند شرقی، فرم تکامل یافته این نحوه مشارکت بوجود آمد. و درحقیقت این کمپانی استعماری فقط هزینه سرمایه را می پرداخت و با جمع آوری نقدینگی لازم نه تنها ریسک را تسهیم می کرد بلکه عملیات خود را با سرمایه دیگران انجام می داد.

بعدها، با گسترش مبادلات تجاری در اروپا، مرکزی بوجود آمد که در آن دارندگان سرمایه و متقاضیان استفاده از نقدینگی مردم با یکدیگر تماس یافته و با دادوستدهای مالی به منظور رفع احتیاجات بلند مدت یکدیگر، بازار سرمایه را بوجود آوردند.

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی بنام "واندر بورس" اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم در شهر بروژ[1] در بلژیک می زیست و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد آمده و به دادو ستد کالا، پول و اوراق بهادار می پرداختند. نام او بعدها به کلیه اماکنی اطلاق می شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.

اولین بورس اوراق بهادار در جهان در سال 1460 میلادی در شهر آنورس[2] بلژیک، که موقعیت تجاری قابل ملاحظه ای داشت، تشکیل شد.

و به مرور، همزمان با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده و پا گرفتن معاملات بورس و جهش آن، قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد، توسط دولتهای اروپایی از جمله انگلستان، آلمان و سوئیس، وضع گردید تا از هر گونه تقلب و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام، جلوگیری شود. و بدین ترتیب دومین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم در شهر آمستردام تشکیل گردید و کمپانی معروف هند شرقی، سهام خود را در آن بورس عرضه نمود. این بورس امروزه نیز یکی از منابع مهم تأمین سرمایه در سطح بین المللی است.

سومین بورس دنیا بورس نیویورک[3] (NYSE) می باشد که در اواخر قرن هجدهم تأسیس شده و با وجود رقیب دیگری بنام بورس امریکن، از نظر حجم معادلات و اهمیت سرمایه آمریکا، در مقام اول قرار دارد. بورس نیویورک در حال حاضر بزرگترین بازار سرمایه دنیا است.

چهارمین بورس معتبر دنیا، بورس لندن[4] (LSE) است که از سال 1801 میلادی، با عضویت 500 نفر افتتاح گردید و از ابتدای امر در این بورس، اوراق بهادار خارجی و داخلی مورد
دادو ستد قرار می گرفته است.

در ژاپن نیز چندین بورس معتبر و فعال وجود دارد. بورسهای معتبر و مشهور دیگری در دنیا وجود دارد که سابقه وجودی آنها به قرون گذشته می رسد از جمله بورس زوریخ، فرانکفورت، وین و...[5]

2-4) تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران [6]

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال 1346 بر پايه قانون مصوب ارديبهشت ‌ماه سال 1345 تأسيس شد. دوران فعاليت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسيم کرد:

دوره نخست (1357-1346)، دوره دوم (1367-1358)، دوره سوم (1383-1368) و دوره چهارم (از 1384 تاکنون).

اما ریشه های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال 1315 بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام "ران لوترفلد" به همراه یک کارشناس هلندی، بهدرخواست دولت وقت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرحتأسیس و اساسنامه آن را تنظیم کردند. در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملینیز به مطالعه موضوع پرداختند و در سال 1317 گزارش کاملی درباره جزئیات مربوط بهتشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند.

اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامه فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسبتری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای 28 مرداد 1332 و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی، اتاق صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند. و سرانجام در سال 1345 قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال کردند. لایحه مزبور در اردیبهشت ماه سال 1345 تصویب شد، اما به دلیل عدم آمادگی بخش صنعتی و بازرگانی، بورس تهران در پانزدهم بهمن ماه 1346 با ورود سهام بانک صنعت و معدن- به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان- فعالیت خود را آغاز کرد.

دوره نخست (1357-1346):

بعد از ورود بانک صنعت و معدن در 15 بهمن ماه سال 1346، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. در طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران (سال‌های 1346 تا 1357) تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی در سال 1346 به 105 بنگاه در سال 1357 افزایش یافت.

دوره دوم (1367-1358):

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویدادها و تحولات بسیاری را به دنبال داشت. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار، نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن36 بانک‌ تجاری و تخصصی کشور در چارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ماه سال 1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه‌ای که تعداد آنها از 105 شرکت و مؤسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت.

دوره سوم (1383-1368):

با توجه سیاستگذاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال 1368، تعداد شرکتها از 56 شرکت در سال 1367 به 249 شرکت در سال 1375 افزایش یافت.

از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1369 تا 1375، به ویژه نوسانهای شدید و یک سویه قیمتها در سالهای 1370 ،1373 و1374 افت وخیزهای دوره ای قابل توجهی را در پی داشته که برآیند آنها به انتظارات سرمایه گذاران و
بی اطمینانی حاکم بر این بازار انجامیده است.

سال 1370 سال پررونقی برای بازار سرمایه بود. در این سال افزایش چشمگیری در ارزش و حجم معاملات بازار پدید آمد. این رشد به سبب عرضه سهام در مقیاس بالا از طرف سازمان‌های دولتی، ورود 29 شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، عرضه سهام به صورت نسبتاً فراگیر در سراسر کشور از طریق شبکه بانکی و عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبه موقت بود. از آنجا که در سال 1371 اقتصاد کشور دچار رکود نسبی شده بود، عامل اصلی افزایش حجم معاملات به طور عمده مربوط به چهار ماه آخر سال 1373 و ناشی از عدم عرضه سهام توسط عرضه‌کنندگان عمده دولتی، افزایش قیمت شناور ارزهای خارجی و تشدید تورم بوده است که موجب ایجاد صف‌های تقاضا در این سال شد.

سال 1374 سال تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامی عام بود. در این سال 4 شرکت سرمایه‌گذاری جدید تأسیس شد، همچنین یک شرکت توسعه منطقه‌ای به صورت سهامی عام در استان فارس تأسیس شد، از وقایع دیگر سال 1374 افزایش سرمایه‌گذاری در بخش دولتی بود که بر رشد بورس تأثیر به سزایی داشت.

وضعیت بورس در سال 1375 وضعیتی دوگانه بود. در نیمه نخست سال، روندهای حرکتی سال پیش همچنان ادامه یافت و شاخص‌های مختلف فعالیت در بازار بورس از روندی افزایشی برخوردار بود، در نیمه دوم سال، شتاب یک سویه نوسان‌های قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران کند شد و شاخص قیمت سهام از مهرماه تا پایان آن سال به میزان 6/9 درصد کاهش یافت.

در سال 1376 ساماندهی وضعیت اطلاع رسانی به عنوان یکی از مهمترین تمهیدات بازیابی کارکردهای طبیعی بورس اوراق بهادار تهران مورد توجه قرار گرفته است. در این باره، به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران مختلف به اطلاعات آماری درست، دقیق و بهنگام، کمیت و کیفیت اطلاعات عرضه شده در چارچوب نشریه های آماری ادواری بورس، بازنگری و بهسازی شد.

روند سریع بهبود شاخص‌ها، رشد ارزش معاملات، افزایش حجم داد وستد سهام، رشد پرشتاب قیمت‌ها، حضور پرتعداد روزانه سهامداران در تالار بورس، افزایش شمار خریداران و تحولات دیگر بیانگر رشد و توسعة بازار سرمایة ایران بود. رشد روزافزون بورس نشان از جایگاه مهم این نهاد در پیشبرد و توسعه اقتصاد ملی در سال‌های آتی داشت.

رشد بورس تهران در سال 1378 نیز ادامه یافت. و این رشد در سال 1379 باعث بوجود آمدن سال درخشانی در پرونده بورس تهران شد. در این سال بازدهی بورس به 86/59 درصد رسید که در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تورم 6/12 درصدی در این سال بسیار شایان توجه بود.

در سال 80 نیز بورس روند رو به رشدی را دنبال کرد.

سال 1381 سال پرفراز و نشیبی برای بورس بود. شاخص کل بورس تا شهریور ماه این سال با افزایش همراه بود. در این سال به تدریج رفتار سرمایه‌گذاران تغییر یافته و با وجود آنکه انتظار کاهش نسبی قیمت سهام شرکت‌های ناشی از تقسیم سود در مجامع عادی متصور بود، اما عملاً بازار با رفتار دیگری روبه‌رو شد که به ظاهر متناقض با آموخته و شیوه‌های متداول رفتار سرمایه‌گذاران بود.

سال 1382،سال ثبت رکوردهای جدید در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این سال همۀنماگرهای عمده فعالیت، با رسیدن به حد نصاب‌های تازه، که از بدو فعالیت بورس اوراقبهادار تهران بی‌سابقه بوده است،ركوردهای جديدی را در بورس تهران ثبت كردند.

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران طی سال 1383 در دو بخش متمایز رونق و رکود نسبی بازار قابل بررسی است. عملکرد بورس تهران در نیمة‌ اول سال به‌رغم دو افت محسوس در ماه‌های اردیبهشت و مرداد، هم‌چنان متأثر از روندهای حرکتی سال پیش از آن بود و نماگرهای مختلف فعالیت بورس از روندی افزایشی برخوردار بودند، به‌گونه‌ای که حجم دادوستد و شاخص قیمت سهام در این دوره به بالاترین حد خود در تمامی سال‌های فعالیت بورس رسید. در همین سال سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی ایران تاسیس شد.

دوره چهارم (از 1384 تاکنون):

در سال 1384، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامه روند حرکتی نیمه دوم سال 1383، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دوره کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. از آذرماه سال 1384، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد، به‌گونه‌ای که تصویب قانون بازار اوراق بهادار، تغییرسیاست‌های داخلی سازمان بورس و پیش‌بینی آزادسازی قیمت سیمان به‌دلیل ورود این محصول به بورس فلزات، باعث رشد 6/6 درصدی شاخص قیمت در آذر ماه 1384 نسبت به ماه پیش از آن شد.

کاهش چشمگير معاملات سهام در سال 1384، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال 1385 به تعادل نسبی رسيد. تعداد شرکت‌های پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار از 422 شرکت در پايان سال 1383 به 435 شرکت در پايان سال 1385 افزايش يافت.

از جمله رويدادهای اساسی اين دوره عبارتند از:

تصويبقانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ايران(1/9/84)

تشکيل شورای عالی بورس و اوراقبهادار

تشکيل سازمان بورس و اوراقبهادار

تشکيلبورس اوراقبهادار تهران (شركت سهامی عام)

تشکيل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراقبهادار و تسويه وجوه

در سال 1386 بورس روند نسبتاً رو به رشدی را دنبال کرد. شاید از دلایل آن بتوان به واگذاری شرکتهای دولتی به بورس نام برد. در همین سال بورس های کشاورزی، فلزات و مشتقات نفتی در قالب بورس کالا به منظور بالا رفتن کارایی بازار با یکدیگر ادغام شدند. این روند در سال 1387 نیز دنبال شد و باعث بوجود آمدن شاخص کل بالا برای بورس شد. در این سال 5% سهام مخابرات وارد بورس شد. در این سال تعداد شرکتهای بورس با ورود شرکت سیمان کردستان در مهر 87 به 445 شرکت رسید.

در نیمه اول سال 1387 به دلیل شرایط رکودی حاکم بر معاملات مسکن و انتقال نقدینگی از این بازار به بورس، روند مثبتی بر بازار بورس حاکم بود. در نیمه دوم سال با توجه به بحران مالی آمریکا و اثرات آن براقتصاد جهانی، بازار سرمایه ایران نیز از شرایط رکودی حاکم بر جهان متأثر شد.اينبحرانباعثکاهشقيمتجهانیبرخی فلزات از جمله فولاد گردید و همراه با سایر آثار انتظاری، خود موجبات کاهش مجدد شاخصهای قیمت در بورس را فراهم آورد.

بازار سرمایه کشور ما که عملاً در بورس اوراق بهادار تهران خلاصه می شود گرچه بیش از سه دهه از پیشینه را پشت سر دارد ولی در آخرین دهه خود که فعال ترین آن نیز بوده است با نوسانات و فراز و نشیب های فراوانی روبرو بوده است و به دلیل افت و خیزهای فراوان
دوره های متفاوتی از رکود و رونق را پشت سر گذاشته است. که این امر روی مجموعه عملکرد بازار و رابطه آن با سایر بخشهای اقتصادی تأثیر گذاشته است. به طوری که با وجود فرصتهای بالقوه سرمایه گذاری در کشور، بورس اوراق بهادار هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در مجموعه اقتصاد پیدا کند و سهم اندکی از پس اندازها را جذب نموده است.

2-5) شاخص قیمت بورس اوراق بهادار

شاخص از نظر لغوی به معنای وسيله ای برای تشخيص يا تميز بين دو پديده است. از نظر آماری، شاخص كميتی است كه به صورت نسبت، برای مقايسه بزرگی اندازه های مختلف يك يا چند متغير به كار می رود و تغييرات نسبی اندازه صفتی نسبت به يكی از اندازه های همان صفت به نام پايه را نشان می دهد. يك شاخص، كميتی است كه به عنوان نماينده كميتهای همگن متعدد به كار می رود و می تواند جهت و ميزان تغيير كميتهای مورد نظر را در طول زمان نشان دهد. نخستين ويژگی يك شاخص، اين است كه به عنوان نماينده ای از چندين كميت همجنس و همگن مورد استفاده قرار می گيرد. دومين ويژگی آن، اين است كه معمولاً اين كميت بر حسب مقدار آن در يك سال پايه سنجيده می شود. مقدار شاخص برای سال پايه را معمولاً 100 فرض می كنند.

جهت تجزیه و تحلیل عملکرد بورس ها نيز در بورس های معتبردنیا از شاخصهای متنوعی استفاده می شود. و توجه ویژه ای به شاخص ها می شود چرا که با کمک شاخص ها می توان بازدهی کل یا قسمتی از بازار را اندازه گیری کرده و با بازده پرتفوهای دیگر مقایسه نمود. بررسی روند تغییرات قیمت سهام، متداول ترین نقطه شروع سرمایه گذاران در زمان خرید سهام می باشد.

اولین شاخص استفاده شده در بورس اوراق بهادار، شاخص قیمت سهام می باشد که از مهمترین ابزارهای تجزیه و تحلیل تاریخی و پیش بینی برای سرمایه گذاران محسوب می شود. که به دلیل اهمیت برخی متغیرهای خاص از جمله تعداد شرکتها یا حجم معاملات از روشهای متفاوتی محاسبه می گردد. برای نخستین بار، شاخص قیمت سهام در سال 1884 در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. روش محاسبه آن فوق العاده ساده بود و به صورت میانگین ساده حسابی محاسبه می گردید. این روش، به عنوان تنها روش محاسبه شاخص، تا سال 1928 ادامه داشت. در این تاریخ، شاخص دیگری به نام روش داو جونز[7] طراحی و جایگزین شد تا اینکه در سال 1950، اندیشه تهیه شاخص دیگری به صورت میانگین وزنی مطرح شد و و از آن پس به عنوان شاخص قیمت سهام در بورس نیویورک مورد استفاده قرار گرفت.[8] به دليل جامع بودن شاخص قيمت سهام به روش ميانگين وزنی، اين شيوه محاسبه شاخص، مورد قبول بيشتر بيشتربورسهای جهان قرار گرفت.

رسمی ترین شاخص ایران، شاخص قیمتی بورس اوراق بهادار تهران[9] (TEPIX) می باشد که در اول شهریور ۱۳۶۹ با آغاز فعالیت مجدد بورس تهران و ضرورت محاسبه شاخص قیمت سهام ، با عدد ۱۰۰ واحد تعریف شد.

شاخص قیمت بورس بر اساس قیمت جاری سهام محاسبه می گردد و به دلیل تأکید بیشتر بر قیمت های جاری، همانند سایر بورسهای جهان، با استفاده از فرمول لاسپیر[10] محاسبه می گردد.

ارزش جاری سهام از مجموع حاصلضرب تک تک سهام منتشره شرکتهای پذیرفته شده در بورس در آخرین قیمت سهام (ارزش روز سهام)[11] بدست می آید.ارزش پایه سهام نیز کل ارزش پایه سهام منتشر شده شرکتهای پذیرفته شده در بورس می باشد که از حاصلضرب تک تک سهام منتشر شده شرکتهای پذیرفته شده در بورس در قیمت پایه سهام در سال 69 (1/1/1369) بدست می آید.

وي‍ژگيهای شاخص TEPIX عبارتند از:

1- جامعيت: شاخص فوق بر اساس تمامی سهام پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می شود لذا از جامعيت بالايی برخوردار است.

2- موزون بودن: دومين ويژگی اين شاخص، موزون بودن آن می باشد؛ به اين معنی كه قيمت هر يك از سهام در تعداد سهام منتشره آن شركت ضرب و در محاسبات شاخص منظور می شود. در نتيجه تغييرات سهام بر اساس تعداد سهام منتشره آنها، در شاخص قيمت، تأثير مثبت يا منفی خواهد گذاشت. هر چه قدر تعداد سهام بيشتر باشد، تأثير تغيير قيمت روی شاخص بيشتر خواهد بود و بالعكس.

3- در دسترس بودن: با نصب سخت افزار لازم و به تبع آن نرم افزار مناسب، امكان دسترسی به اين شاخص به صورت لحظه ای فراهم و از طريق شبكه كامپيوتری به صورت مستقيم[12] دراختيار علاقمندان قرار می گيرد.

در زمان ورود شرکت جدید، خروج شرکت، افزایش سرمایه ناشی از حق تقدم و ادغام شرکتها (از محل آورده نقدی یا مطالبات سهامداران)، ارزش پایه در فرمول شاخص قیمت سهام باید اصلاح گردد.

شاخص قیمت سهام که روند کلی حرکت بازار سرمایه را نشان می دهد و روند آن درجه موفقیت یا عدم موفقیت بازار سرمایه کشور می باشد، اطلاعات مفیدی را به نمایش می گذارد که این اطلاعات کاربردهای متعددی دارند:

1- اول آنکه سرمایه گذاری که مالک چندین سهم مختلف در یک بازار است می تواند به سرعت اطلاعاتی درباره اینکه حرکات بازار چه تأثیری بر ارزش مجموع سهام وی گذاشته، کسب کند.

2- دوم اینکه شاخصها جهت تجزیه و تحلیل های تاریخی مفید هستند چرا که از طریق تجزیه و تحلیل شاخصهای بازار و سایر معیارهای اقتصادی، یک تحلیل گر ممکن است به ارتباط پایداری بین شاخص های مختلف و فرصتهای متعدد بخشهای اقتصادی پی ببرد و چنین ارتباطی برای پیش بینی و تجزیه و تحلیل سودمند است. در حالت کلی می توان اذعان داشت که شاخص قیمت سهام، به عنوان یکی از مبانی تعیین استراتژی سرمایه گذاری بکار گرفته می شود.

در حالت کلی کاهش شاخص به معنای رکود اقتصادی و افزایش آن به معنای رونق اقتصادی می باشد. قیمت سهام در اکثر موارد انتظارات بازار از وضعیت اقتصادی شرکتها را بیان می کند و با بررسی روند حرکتی بازار بورس از طريق مقايسه و سنجش بازده سرمایه گذاری این بازار با فرصتهای دیگر سرمایه گذاری از جمله در بخش زمین، ساختمان، طلا، ارز و غیره انجام می گيرد.

[1] .Bruges

[2]. Anvers

[3]. New York Stock Exchange (NYSE)

[4]. London Stock Exchange (LSE)

[5]. مصطفی کریم زاده، بررسی رابطه بلند مدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با استفاده از تکنیک همجمعی در اقتصاد ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی

[6]. سازمان بورس اوراق بهادار تهران، سایت اطلاع رسانی در حوزه بازار سرمایه در ایران (www.iranbourse.com)

[7]. Dow Jones Method

[8].مهدی تقوی و همکاران "بررسی متغیرهای اقتصادی اثر گذار بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادارتهران" ، مجله برنامه و بودجه، شماره 40 و41، تابستان 87، 61-30

[9]. Tehran Stock Exchange Price Index

[10]. Laspeyers Price Index.

[11] . Market Capitalization

[12]. On-line

بورس اوراق بهادار

مطالب مشابه :

آموزش بورس (بورس مطمئن ترين روش افزايش سرمايه و كسب درآمد)

آموزش بورس

آموزش ترفندهاي اكسل (قسمت اول)

بورس اوراق بهادار

ترفند مخابرات براي فرار از زيان