اختلالات يادگيري-تعريف انواع ناتواني هاي يادگيري، عوامل بروز اختلالات يادگيري

افراد مبتلا به ناتوانی های یادگیری در تمام سطوح و در تمام پایه های
كلاسی از آمادگی تا دانشگاه وجود دارند امتیاز آن عده از كودكانی كه در
سطوح دبستانی درس می خوانند اصولا این است كه تاكید و علاقه به شناسایی و
درمان این گونه كودكان در این دوره بیشتر است بنابراین در آینده از شمار
مبتلایان به این ناتوانی در سطوح بالاتر آموزشی كاسته خواهد شد
( والاس – مك لافلین ،مترجم منشی طوسی ، 1373 ) .

انواع ناتوانی های یادگیری :

تشابه اولیه كودكان مبتلا به ناتوانی یادگیری ، عدم قدرت آنها در یادگیری
است اختلاف میان این كودكان تنها زمانی خود را نشان می دهد كه انواع
ناتوانی هایی كه به آن مبتلایند طبقه بندی شود .
(والاس .مک.لافلین.ترجمه منشی طوسی )
چه عواملی باعث بروز اختلالات یادگیری هستند ؟

ثابت شده است كه علل بروز ناتوانی های یادگیری نسبتا مبهم است برخی از
مشكلات كنونی درباره ی مفهوم ناتوانی های یادگیری بازتابی است از
ناتوانی ما در اشاره ی دقیق به علل بروز ناتوانی های یادگیری كه شاهدش
هستیم. روشن است كه آگاهانه یا ناآگاهانه مساله علل بروز ناتوانی های
یادگیری را به فراموشی و بی توجهی می سپاریم بر حسب درك ما از ناتوانی های
یادگیری و نگرش اولیه حرفه ای ما ( پزشكی ، روان شناسی ، تعلیم و تربیتی )
نسبت به ناتوانی های یادگیری ممكن است ما به علل خاصی توجه پیدا كنیم تا
آن كه به رابطه ی علّی دشواری بپردازیم .

اما تجربه ی گذشته و عمل كنونی به ما ثابت می كند كه ناتوانی های یادگیری
مفهومی چند رشته ای است و ارتباط بین متخصصان رشته های مختلف در این امر
باید برقرار باشد .

الف) عوامل آموزشی

1- تدریس ناكافی و ناصحیح به كودكان

2- عدم فراگیری معلم از مهارت های لازم جهت تدریس درسهای پایه در مدارس

3- توقعات فوق العاده بالا یا فوق العاده پایین معلمان

4- برنامه ریزی و طرح برنامه ی آموزشی ضعیف

5- عدم فعالیتهای برانگیزنده

6- تدریس عملی ناصحیح

7- عدم آموزش مهارت های اجتماعی ، یادگیری و حركتی و جسمی و
عدم پرداختن به یادگیری های زبان شفاهی

8- استفاده نادرست از روشها و مداد و برنامه درسی

ب) عوامل محیطی

عوامل محیطی بسیاری وجود د دارد كه می تواند به پیچیدگی ناتوانی های یادگیری بیفزاید و حتی شاید سبب ساز آن باشد .
- تغذیه بهداشت سلامتی

انگیزش ضعیف توجه ناكافی و ضعف در انجام كار بر اثر گرسنگی و وجود رنگ ها
و مزه های مصنوعی در غذاها طبق نظر فاین گولد روی تحرك بیش از حد كودك
موثر است .

سرماخوردگی مزمن ، مشكلات تنفسی ، آلرژیها و … در ناتوانی یادگیری كودك موثر است .

سقوط ، آسیب دیدگی مغزی ، ضربه وارد به سر و … در ناتوانی یادگیری موثر است .

- تحریك حسی

كودك در حال رشد نیازمند درون دادهای حسی است تا درباره محیط و خود و هر
دو بیاموزد یعنی كودك به تجربه هایی نیاز دارد تا بیاموزد كه چگونه
بیاموزد .

- تحریك زبانی

زبان به واسطه ی نقشش در تفكر و یادگیری سایر مهارتها در محیط زندگی كودك
جایگاه ویژه ای دارد و ممكن است ناتوانی كودك از نبود مدل های درست در
اوایل رشد وی سرچشمه گرفته باشد .

- رشد اجتماعی و عاطفی

بسیاری از كودكان مبتلا به ناتوانی یادگیری مضطرب ، نامطمئن و بی اختیار و
سركش هستند كه ممكن است این رفتارها با فقدان امنیت طبیعی ، ثبات محبت و
گرمی و پذیرش در منزل و محیط مدرسه پیوند داشته باشد .
ج) عوامل روانی

امكان دارد كودكان مبتلا به ناتوانی های یادگیری در عملكردهای روانی پایه
چون ادراك ، حافظه و شكل درون به مفاهیم اختلال داشته باشند .
د- عوامل فیزیولوژیكی

بسیاری از متخصصان بر این باورند كه علل اساسی و عمده ناتوانی های یادگیری
آسیب دیدگی مغزی ، شدید یا جزیی و صدمه وارده به دستگاه عصبی و مركزی است
. ه- عوامل ژنتیكی

شواهدی در دست است كه نشان می دهد ناتوانی های یادگیری احتمالا در برخی
خانواده ها بیش از دیگران دیده می شود در واقع عوامل ژنتیكی در شمار وسیعی
از ناتوانی های یادگیری نقش دارد .
ز – عوامل بیوشیمیایی

اختلال های گوناگون متابولیكی در حكم عواملی هستند كه موجب ناتوانی های یادگیری می شوند مثل هایپوگلیسمی ، كم كاری تیروئید و …
و- عوامل پیش ، هنگام و بعد از تولد

ژ- تاخیر رشد

بندر ، دهریش ، جانسكی ، لانگ فود … اظهار می دارند كه عدم ظهور علائم رشد
برخی از كودكان مبتلا به ناتوانی یادگیری ممكن است از تاخیر رشد برخی
اجزای دستگاه عصبی مركزی سرچشمه گرفته باشد كه این گونه كودكان پس از
بزرگتر شدن بر این مشكلات غلبه می كنند .
چ- نقص جزیی در كار مغز

به نظر می آید هر گونه نتیجه گیری درباره ی حیاتی بودن آسیب دیدگی مغزی در
كودكان مبتلا به ناتوانی یادگیری در بهترین شرایط فقط جنبه تجربی و
آزمایشی دارد .

سبب شناسی بیش از هر موضوع دیگر به موضوع پیش گیری تكیه دارد .
اختلالات یادگیری چگونه تشخیص داده می شود ؟

با توجه به تعاریفی كه از دانش آموزان دارای مشكلات یادگیری گفته شد به
نظر می رسد معلمین از جمله اولین كسانی هستند كه متوجه اینگونه دانش
آموزان می شوند و پس از اینكه روشهای گوناگون یاد دهی – یادگیری را اجرا
می كنند ولی در مورد چنین كودكانی به موفقیت چشمگیری نمی رسند آنان را به
مراكز آموزش وتوانبخشی مشكلات ویژه یادگیری هدایت می كنند .
مراحل ارزیابی و تشخیص در مراكز آموزشی مشكلات ویژه یادگیری شامل:

1- پیشینه كاوی و مصاحبه : كه عموما
شامل تهیه تاریخچه كلی از زندگی فرد كه به وسیله بازنگری پرونده های كودك
مصاحبه با والدین ، معلمین و خود كودك تهیه می شود .

2- مشاهدات بالینی : مشاهده گر در حین مراحل ارزیابی اطلاعاتی را از خصوصیات و ویژگیهای رفتاری كودك به دست می آورد كه او را در امر تشخیص یاری می دهد .

3- آزمون های رسمی

الف : آزمون روانی شناختی و كسلر :

یك تحول مهم در تشخیص و جایدهی كودكان ویژه دریافتهای جدیدی است كه از
چگونگی استفاده از آزمونهای روانی ، شناختی بدست آمده است . این گونه
ارزیابی و تشخیص ما را به این حقیقت رهنمون می شود كه خدمات آموزش و
پرورشی باید حوزه وسیعی را دربرگیرد و سعی شود تا دانش آموز كه در اكثر
حیطه های یادگیری عادی است ولی مشكلات یادگیری خاصی دارد بتواند در كلاس
عادی آموزش ببیند و در عین حال به كمك های تكمیلی ویژه دسترسی داشته باشد .

برای نیل به این اهداف آزمون و كسلر یكی از ابزارهای نسبتا گویا و فراگیر
است كه جهت ارزیابی كودكان با مشكلات خاص یادگیری كاربرد فراوانی دارد .

ب : آزمونهای بینایی مانند: دیداری حركتی بندر – گشتالت – آزمون ادراكی بینایی فراستیگ

ج : آزمونهای شنوایی وپمن

د: آزمون های پیشرفت تحصیلی : پیشرفت تحصیلی خواندن – پیشرفت تحصیلی نوشتن - پیشرفت تحصیلی ریاضیات

ه : آزمون رشد حركتی لینکلن- اوزرتسكی

ی : آزمون برتری طرفی

* آیا شخص دارای اختلالات بعد از توان بخشی و آموزش به حالت اول بر
می گردد ؟
بعد از انجام مراحل آموزشی و توانبخشی مربی به انجام مجدد آزمونهایی می
پردازد تا مطمئن شود كه ضعف های دانش آموز رفع گردیده آن گاه طی مشاوره با
والدین و آموزگار مربوطه به كار با دانش آموز در مركز پایان می دهد ، ولی
تا مدتها باید اولیاء و معلمین در ارتباط با مربی مركز بوده و به تبادل
نظر بپردازند و همواره كودك را مورد توجه قرار داده و فعالیت های ایشان را
كنترل كنند ، در غیر اینصورت اكر تعدیل رفتار از سوی والدین و اولیای
مدرسه صورت نگیرد و با این تفكر كه كودك درمان شده و دیگر نیازی به مشاوره
و راهنمایی ندارد و دانش آموز را رها كنند ممكن است به حالت قبلی بر گردد
و مجددا دچار افت تحصیلی و یا رفتاری شود .

منابع :

1-اچ ایلوارد ، الیزابت – ار براون ، فرانك ترجمه برادری ، رضا ، تشخیص و
ساماندهی ناتوانی های یادگیری ، ناشر ، سازمان آموزش و پرورش استثنایی ،
چاپ اول ، زمستان 77.
2- تبریزی ، مصطفی ، درمان اختلالات خواندن ، انتشارات گفتمان خلاق ، چاپ اروین، چاپ اول 1380.
3- دلاكاتو ، كارل ، ترجمه سرحدی زاده ، فاطمه ، اختلال خواندن ، چاپخانه پرتو ، تهران چاپ اول 1368.
4- فریار ،اكبر ، رخشان ، فریدون ، ناتوانی های یادگیری .
5- كرك ، ساموئل ، چالفانت ، جیمز ترجمه : رونقی ، سیمین ، خانجانی ، زینب
، وثوقی رهبری ، مهین، ناشر: سازمان آ.پ استثنایی ، چاپ اول زمستان 77 .

اختلالات يادگيري-تعريف انواع ناتواني هاي يادگيري، عوامل بروز اختلالات يادگيري

مطالب مشابه :

جلسه تودیع و معارفه مسئول حراست آموزش و پرورش لاهیجان

معرفی کتاب

تواناییهای معنا شناختی کودکان

آدرس و شماره تماس ستاد اسکان فرهنگیان شهرستانهای استان گیلان

اختلالات يادگيري-تعريف انواع ناتواني هاي يادگيري، عوامل بروز اختلالات يادگيري

روش ترمیمی دیویس بر کودکان نارساخوان

سازمان آموزش و پرورش استان گیلان

خلیل آقابیگی معاون پرورشی و تربیت بدنی آموزش وپرورش لاهیجان شد

نمونه ای دیگر از لاهیجان