ردیف سازی آوازی مکتب اصفهان

اهمیت ضبط,ثبت ونگارش ردیف های موسیقی دستگاهی ایران بر کسی پوشیده نیست. این کار برای حفظ میراث ارزشمند برای نسل های آینده و فراموش نشدن تمام یا بخش هایی از این ردیف ها در گذر زمان بسیار ضروری است.

در نتیجه تلاش اهل موسیقی طی سالیان گذشته بسیاری از ردیف های سازی و آوازی,اجرا,ضبط و نت نویسی شده و گنجینه ای از آن ها برای نسل حاضر و نسل های آینده به یادگار مانده است.

علی رغم چنین تلاشهایی هنوز برخی از این ردیف ها گردآوری ,ثبت و ضبط نشده اند که سبب مهجور ماندن وناآشنایی بیشتر دوستدار ان موسیقی با آن ها شده است.

یکی از این ردیف ها , ردیف سازی آوازی مکتب اصفهان است که با محتوایی بی نظیر,گوشه هایی بسیار زیبا و دل انگیز یکی از گنجینه های ارزشمند فرهنگ شفاهی موسیقی ایران زمین است. این ردیف اساس مکتب اصفهان را که یکی از مهم ترین مکاتب موسیقی کشور است تشکیل می دهد.

در مکتب اصفهان ردیف سازی و آوازی چندان قابل تفکیک نیست بنابراین همه گوشه های سازی و آوازی در یک مجموعه قرار دارند.

ریشه ردیف مکتب اصفهان به ابراهیم آقاباشی (خواننده و نوازنده نی)و دو شاگرد وی یعنی نایب اسدالله(نوازنده نی) وسیدرحیم(خواننده) باز میگردد.

برای درک بهتر سلسله راویان ردیف سازی آوازی مکتب اصفهان تا امروز به شکل زیر توجه کنید:

در طی سالهایی که نزد اساتید گرانقدر مکتب اصفهان ردیف می آموختم, همواره مهم ترین مشغله ذهنی ام این بود که چرا چنین مجموعه ارزشمندی گردآوری و ضبط نشده است.پس از حدود سی سال شاگردی و تدریس , اندیشه ضبط این آموخته ها مرا بیش تر به خود مشغول می کرد تا اینکه در سال 1376 توفیق دیدار استاد فرامرز پایور را پیدا کردم. ایشان پس از شنیدن بخش هایی از ردیف -که خود اجرا و ضبط کرده بودم-مرا به ضبط همه گوشه های آن تشویق کردند.

به این ترتیب برای انتشار وبه تحقق رساندن این آرزوی دیرینه امیدوار شدم و با وسواس به بررسی آموخته های خود از اساتیدم پرداختم تا اجرای گوشه ها درست, بی اشکال و کیفیت انجام شود.

نتیجه این تلاش ها مجموعه ای است که در اختیار علاقه مندان قرار دارد که امیدوارم مقبول طبع صاحب نظران باشد.

مقایسه این ردیف با برخی از ردیف های موجود نشان می دهد که بیش تر گوشه های آن تفاوت ساختاری با ردیف های دیگر ندارند.تعدادی از این گوشه ها با وجود ساختار یکسان نام متفاوتی دارند.

برخی از گوشه ها نیز در سایر ردیف ها وجود ندارند . نکته قابل توجه این که در ردیف مکتب اصفهان گوشه های ضربی بیش تری نسبت به سایر ردیف ها وجود دارد.

این مجموعه با ساز نی و با توجه به امکانات این ساز اجرا شده است, اما برای دیگر سازها (به ویژه سازهای کششی) و خوانندگان هم قابل استفاده است.

از آنجایی که شعر در ردیف مکتب اصفهان دارای اهمیت ویژه ای است, به این سبب در اجرای گوشه ها اغلب از شعر نیز استفاده می شود.

بنا به این ضرورت , با وجود این که از کیفیت و گستره صوتی خوبی برخوردار نیستم اما برای درک بهتر ساختار گوشه ها اشعار آن ها را نیز خوانده ام. روشن است که این اجرا به معنی آموزش خوانندگی نیست و تنها جنبه کمک آموزشی برای فراگیری و درک بهتر گوشه ها دارد.

لازم به یادآوری است که این اجرا هنرجویان را از آموزش حضوری بی نیاز نمی کند, چرا که درک فواصل, زیبایی شناسی , تکنیک ها و تزیین های ویژه در هر مکتبی تنها با راهنمایی استاد امکان پذیر است.

بنابراین برای فراگیری و اجرای صحیح گوشه ها بهتر است هنرجویان از راهنمایی اساتید آگاه و مسلط به این مکتب استفاده کنند.

علاقه مندان جهت تهیه این اثر می توانند به آدرس: اصفهان, مجتمع پارک, وردی دو ,فروشگاه امیر خان (03116670720) مراجعه نمایند

حسن منصوری

ردیف سازی آوازی مکتب اصفهان

مطالب مشابه :

شناخت انواع قوسها و تاقها(9)

تعاریف اجزا گنبد

گنبد و اجزای آن در معماری اسلامی

گنبد در معماري ايران

گنبد در معماری ایرانی-اسلامی

لیست گوشه های آوازی ایران

اصطلاحات و واژه های موسیقی ایرانی

شکل هندسی گنبد

ردیف سازی آوازی مکتب اصفهان

گنبد گنبد در معماری ایران