تئوری انتخاب عقلانی

کنش های انسانی حسابگرانه بوده و فردگرایانه است

تئوری های اقتصادی به بررسی شیوه هایی می پردازد که در آن تولید ، توزیع و مصرف کالا و خدامات از طریق پول ساماندهی می شود نظریه پردازان تئوری انتخاب عقلانی معتقدند هرجا زمان، اطلاعات ، پذیرش و اعتبار منابع مورد مبادله باشند می توان از همین اصول برای فهم تعامل انسانها استفاده کرد. از آنجا امکان دستیابی انسانها به تمام چیزهای که ارزوی شان دارند وجود ندارد ناچارند هم دررابطه با اهداف و هم وسایل دستیابی به این اهداف دست به گزینش بزنند . انسانها باید مدت زمان کنش را پیش بینی کرده و بهترین شکل کنش را برای رسیدن به اهداف شان محاسبه کنند انسانهای عقلانی سرانجام کنشی را برمی گزینند که احتمالا بیشترین حد رضایت و خوشنودی را برایشان به ارمغان می اورد .

یک عنصر کلیدی در بحث تئوری انتخاب عقلانی این اعتقاد است که همه کنش ها ماهیتا " عقلانی " هستند همین نکته است این تئوری را از بقیه تئوری ها متمایز می سازد چرا که در این تئوری امکان وجود کنش های دیگر بغیر از کنش های صرفا حسابگرانه و عقلانی منتفی است . بر اساس این تئوری می توان همه کنش ها را تحت تاثیر عقلانیت دانست در حالی که موارد زیادی از کنش ها وجود دارند که غیرعقلانی اند.

همچنین برای همه اشکال تئوری انتخاب عقلانی آنچه اهمیت محوری دارد این پیشفرض است که پدیده های اجتماعی پیچیده را می توان برحسب کنش های فردیی که به آن کنش منجر شده اند تبیین کرد از این نگرش با عنوان " فردگرایی روش شناختی " یاد می شود طبق این نگرش روش شناختی واحد اصلی حیات اجتماعی کنش فرد انسانی است لذا چنانچه بدنبال تبیین تغییر اجتماعی و نهادهای اجتماعی هستیم کافی است نشان دهیم چگونه این تغییر و نهادهای اجتماعی در اثر کنش و تعاملات فردی شکل می گیرند.

انتقادات وارده بر تئوری انتخاب عقلانی

منتقدین اشکالات متعددی بر تئوری انتخاب عقلانی وارد دانسته اند اولین مساله در این تئوری به تبیین کنش های جمعی مربوط می شود به این معنا که اگر واقعا انسانها اعمال و کنش های خود را فقط بر اساس محاسبه سود و زیان شخصی شان بنا می کنند پس چرا همیشه کارهایی انجام می دهند که بیش از خود به نفع دیگران تمام می شود؟ تئوری انتخاب عقلانی بیشتر به رفتارهای می پردازد که غیرخودخواهانه ، دگرخواهانه و نوعدوستانه است.

در ارتباط با نکته اول در بالا توضیح داده شد .

به زعم منتقدین دومین مشکل تئوری انتخاب عقلانی مربوط به هنجارهای اجتماعی است این تئوری توضیح نمی دهد چرا افراد بیشتر مواقع هنجارهایی را می پذیرند و پیروی می کنند که آنها ترغیب می کند به شیوه غیرخودخواهانه عمل کنند و یا کمک می کند تا به حسی از اجبار و تعهد دست یابند که نقطه مقابل منافع فردی شان است .

انتقاد سوم منتقدین به تئوری انتخاب عقلانی به این موضوع اشاره می کند که این تئوری بیش از حد فردگرایانه است بزعم منتقدین تئوری های فردگرایانه ، تئوری پردازان انتخاب عقلانی توضیحی در باره موجودیت ساختارهای اجتماعی بزرگتر نمی دهند به تعبیر دیگر ، ساختارهای اجتماعی وجود دارند که قابل تقلیل به کنش های فردی افراد نیستند و لذا باید به شیوه متفاوتی تبیین شوند.

منبع :

Scott, J. (2000). Understanding Contemporary Society: Theories of the Present. Sage Publication

تئوری انتخاب عقلانی

مطالب مشابه :

نشست صمیمی سرپرست دانشگاه فرهنگیان با دانشجومعلمان پردیس های بوشهر

محفل شب شعر عاشورا

ظریفت پذیرش امسال دانشگاه فرهنگیان 175 نفر است

تغییر ادرس سایت دانشگاه بنت الهدی

دانلود پاور پوینت نظريه هاي جامعه شناسي

تئوری انتخاب عقلانی

در ایامی که دانشجو معلمان در پردیس­ ها حضور نداشته باشند،­هزینه­ ای از آنها دریافت نمی گردد

ثبت نام

فرم امتیاز بندی

در ایامی که دانشجو معلمان در پردیس ها حضور نداشته باشند،هزینه ای از آنها دریافت نمی گردد