آموزش سیم کشی ساختمان ازسیرتا پیاز

تعریف هدایت الکتریکی : سهولت عبورجریان الکتریکی ازیک سیم را هدایت الکتریکی گویند هدایت الکتریکی با مقاومت الکتریکی رابطه عکس دارد. رابطه ان بصورت. G=1÷ R است. واحد هدایت الکتریکی 1÷امگا یا زیمنس نام دارد.

آموزش سیم کشی ساختمان ازسیرتا پیاز

استانداردهای برق ساختمان

آموزش سیم کشی ساختمان ازسیرتا پیاز

برق کشی ساختمان-سیم کشی ساختمان

آموزش سیم کشی ساختمان ازسیرتا پیاز

نحوه سيم كشي ساختمان

راهنمای سیم کشی ساختمان

مراحل کامل سیم کشی برق ساختمان ها

آشنایی با رشته برق صنعتی درجه 2

مقدّمه

ابتدا به بررسی حفاظت ایمنی درکارگاه برق ونکات ایمنی درکارگاه برق ومعرفی وسایل مورد نیازو...وبعدهم به اموزش اتصال مدارات الکتریکی ومعرفی مدارات الکتریکی می پردازیم.(كليه نقشه مدارات دراخر)

فصل اوٌل

((حفاظت وایمنی درکارگاه برق))

یک برقکارهنگام انجام کاردرسیاری ازوضعیت وموقعیت خطرناک قرارمی گیرد.مقداری ازاین وضعیتها درصورت مهارت ورعایت نکات ایمنی توسط شخص برقکاررفع ومقداری نیزبارعایت نکات ایمنی درمدارات دستگاه ها مرتفع می گرددبه منظورافزایش ایمنی وحفاظت اشخاص درمقابل برق کرفتگی از روشهای مختلفی استفاده می شود که عبارتنداز:‏

1)استفاده ازسیستم ارت(اتصال به زمین):دراین روش توسط سیمی بدنه ی فلزی(کلاً قسمتهای فلزی دستگاه هارابه زمین وصل می کنند)جهت بوجود اوردن این اتصال ازدوشاخه وپریزارت داراستفاده می شود.دراین روش اتصال بدنه های خفیف به زمین انتقال داده می شود(سیم زمین را ازصفحه یا میله ای که درزیرزمین کارگذاشته می شود،می گیرند.)سیم ارت راباslیاpE نشان می دهند.ورنگ آن سبزوزرد می بباشد.

2)وصل سیم نول به بدنه دستگاه ها

3)استفاده ازلتاژکم باترنسفورماتورکاهنده

4)استفاده ازترانس ایزوله یا یک به یک

5)عایق نمودن محل دستگاه ها یا محل کار

6) استفاده ازکلیدحفاظتیFI(کلیدخطای جریان)

7) استفاده ازکلیدFu(خطای ولتاژ)

مقاومتالکتریکی بدن انسان بادرنظرگرفتن وضعیت مختلف آن از1300تا3000اهم می باشد.(درصورت زخمی یاخیس بودن این مقدارتاصفرکاهش می یابد.)حداقل جریان و ولتاژخطرناک50mA میلی امپرباولتاژ65ولت می باشد.

ضمناًبرق جریان متناوب خطرناک ترازجریان مستقیم است.وجهت افزایش حفاظت شخصی استفاده ازدستگاه کفش ولباس کارتوصیه می گردد.

همچنین دلیل اوردن سیم فازبه کلید ودادن فازبه ته لامپ

جنبه حفاظتی داشته وبرای جلوگیری ازبرق گرفتی می باشد.برای حفاظت مدارات درمقابل جریانهای بیش ازحدمجازازفیوزها استفاده می شود.

((فیوز))

فیوزها مصرف کننده های الکتریکی را(مدارات)درمقابل اتصال کوتاه یا جریان اضافی محافظت می کنند. فیوزهاهمانندتمام قطع کننده هادرمداربصورت سری قرار می گیرند.علامت الکتریکی فیوزبصورت(دراخرین صفحه در تیترتوضیح علائم اختصاصی درجدول توضیح داده می شود)نوع استفاده،فیوزهادارای انواع مختلفی می باشندکه عبارتنداز:

1) فیوزهای مغناطیسی(اتوماتیک)

در فیوزهای مغناطیسی به طورمعمول دوعصرمغناطیسی وحرارتی وجود دارد.عنصرمغناطیسی(رله مغناطیسی)این فیوزهااتصال کوتاه(افزایش انی جریان)وعنصرحرارتی ان اضافه بارتدریجی(افزایش تدریجی جریان)راقطع می کند.دونوع معمول فیوزهای اتوماتیک عبارتنداز:

الف) فیوزآلفا:که برروی پایه فیوزنصب می شودودردکمه قطع ووصل دارد.

ب)کلید فیوزمینیاتوری:این فیوزبصورت تک فازوسه فازساخته می شودودارای یک کلیدقطع ووصل می باشدجریان فیوزها برروی بدنه انها نوشته می شود.(علاوه برکلیدرله مغناطیسی وحرارتی دارند)

2) فیوزهای فشنگی : فیوزهای فشنگی یاذوب شونده(حرارتی)دونوع اند:

الف)تندکار(فرز،روشنایی):ازاین فیوزهادرمدارات روشنایی استفاده می شود.این فیوزافزایش جریان رادرزمان کمتری نسبت به فیوزموتوری قطع میکند.علامت ان برروی بدنه فشنگ بصورت glمی باشد.

ب)کندکار(موتوری،تنبل):این فیوزجریان بیشترازحدمجازرادیرترازفیوز روشنایی قطع می کند.ازاین فیوزدرراه اندازی الکتروموتورها به منظورتحمل جریان استارت استفاده می شودبه همین منظوربه ان فیوزموتوری گفته می شودو علامت روی بدنه فشنگ ان بصورت Gمی باشد. فیوزهای فشنگی ازسه قسمت تشکیل شده اند.

الف)کلاهک فیوز:قسمت داخلی ان فلزی وخارجی ان چینی می باشد.کلاهک به پایه پیچ می شودوشیشه پشت ان رنگ پولک رانشان می دهد

ب)فشنگ:عامل اصلی درحفاظت مدارمی باشددرداخل ان ازسیم حرارتی که درمقابل افزایش جریان بیش ازحدمجاز،ذوب شده وارتباط راقطع می کند.ازانجایی که عمل قطع جریان همراه جرقه می باشدجهت خفه (خاموش)وخنک کردن جرقه درداخل فشنگ ازخاک نرم کوارتزهمراه براده های سرامیک استفاده می شود.جریانی که سیم ذوب شونده فیوزمی تواندتحمل کند(جریان مجاز)برروی بدنه فشنگ نوشته می شود.همچنین جهت تسریع درکار، جریان مجاز فیوزهاراکدبندی نموده وهریک رابارنگ خاصی مشخص می کنندبه همین منظورازپولک های رنگی که برروی فشنگ نصب شده استفاده می شود.(ازشیشه پشت کلاهک،پولک مذکوردیده می شود.و در صورتی که سیم فیوزذوب شده باشدپولک به پایین می افتد.)

ج)پایه فیوز:نگاه دارنده ی کلاهک همراه فشنگ بوده وبصورت بوکسی وکتابی ساخته می شود.ازانجایی که سایزفشنگها درجریان بالاتر،بزرگتراست.پایه فیوزهانیزبه بزرگترباشد.(مواردی که برفیوزهای فشنگی رادر نوع مداری که سیار ضریف وکوچک است می سازند.)

استاندارد جریان فیوزهاهمراه رنگ پولک مربوطه وپایه فیوزهابشرح زیرمی باشد.

200	160	125	100	80	63	50
ابی	مسی تیره	زردتیره	قرمزتیره	نقره ای	مسی روشن	سفید

جریان نامی(A)	25-2	63-100	100-35	200-80
پایه(A)	25	63	100	200

3) فیوزهای توان بالا(NH):

ازفیوزهای NHبرای شبکه های فشارضعیف باتوان زیاداستاده می شوداین فیوزهارافیوزکاردی می گویند.

برای جازدن ودراوردن فیوزهای کاردی ازفیوزکش استفاده می شود.

4) فیوزهای فشارقوی(HH):ازاین نوع فیوزهابرای ولتاژوتوان بالا استفاده می شود.

(درNHوHHحرف سمت چپ برای ولتاژوحرف سمت راست برای توان می باشد.)

((فصل دوم))

فلزکاری،ابزارشناسی:

فلزکاری:شامل برش کاری،سوهان کاری،پرداخت،اندازه گیری،کشیدن خطوط ونقشه روی قطعه کار،سوراخ کاری،قلاویزکاری،حدیده کاری وفلزرابه صورت های مختلف دراوردن به همین منظورآنرا مادرصنعت می نامند.

ابزارهای مورداستفاده درفلزکاری راازجنس فولاد ابزارکم کوبین می سازند.وابکاری می کنند.

مهمترین این ابزارها عبارتنداز:

چکش:جهت وارد کردن ضربه استفاده می شود.وبصورت:الف)کروی ب)تبری ج)تیشه ای ساخته می شود.

انبردست:برای محکم گرفتن اشیاء وبریدن سیم ها استفاده می شود.شامل انبردست،دم باریک،سیم چین،سیم لخت کن و...می باشد.

اچار:براي بازوبسته كردن پيچ ومهره استفاده مي شود.وشامل اچارتخت،فرانسه،رينگي،بوكس،مغزي(آلن،شش پر)وپيچ گوشتي مي باشد.

سوزن خط كشي :ساده وسركج –سوزن خط كشي پايه دار(ازسوزن خط كش پايه داربراي كشيدن خطوط موازي استفاده مي شود.)

سمبه نشان:براي گذاشتن نشانه برروي فلزات استفاده مي شود.شامل:الف)سمبه مركزنشان(هنگام استفاده ازپرگاريامترازاين سمبه استفاده مي شود.)ب)سمبه خودكار(بدون استفاده ازچكش نشانه گذاري مي كند.)ج)سمبه انگشتي (جهت داخل وخارج كردن پين ها استفاده مي شود.)د)سمبه جفت كردن(جهت سنتزياجفت كردن)سوراخ هاي دوقطعه كار استفاده مي شود.

ارّه اهن بر:براي بريدن فلزات استفاده مي شودودردونوع دستي وماشيني (برقي)و درنوع دستي شامل كمان ارّه،تيغه ارّه وپيچ خروسك مي باشد.جنس تيغه اره ازفولاد سخت وشكننده مي باشد،هنگام برشكاري توسط اره بايدجهت دندانه ها روبه جلو و تيغه اره باسطح كارزاويه 30ْداشته باشد.تعداددندانه هاي تيغه اره درهراينچ 14(كارهاي سخت وضخيم)-18(بريدن فولادسخت)-24(براي بريدن اهن،مس،برنزولوله هاي معمولي)-32(براي بريدن فولادهاي خيلي ظريف مانندلوله هاي نازك مسي،ورقه هاي فلزي)دندانه مي باشد.ازهريك براي كارخاصي استفاده مي شود.

گونيا: جهت كنترل زوايا وتعيين مركزدايره ها استفاده مي شودوشامل:الف) گونياتخت ياساده:براي كنترل زاويه 90ْومعروف به گونياي فارسي مي باشد.ب) گونياي مركزياب:براي تعيين ويافتن مركزميله هاوصفحات گرداستفاده مي شود. ج) گونياي مركب(از زاويه سنج ونقاله وخط كش تشكيل شده است.)

پرگار: براي كشيدن دايره وانتقال اندازه استفاده مي شودودونوع است:1)پرگارخط كشي2)پرگاراندازه گيري:خودشامل)1) داخلي(داخل سنج)(2)خارجي(خارج سنج)

قلم: براي براده برداري،بريدن قطعات فلزي يا ايجادشكاف درقطعات فلزي بكارميرود.نوع معمول ان قلم تخت براي بريدن ورق ها وميله هاي نازك استفاده مي شودوزاويه نوك ان60ْ مي باشد.

گيره فلزكاري:جهت محكم نگهداري قطعه كارشامل:فك ثابت،فك متحرك،دسته كمان مي باشد .ارتفاع گيره بايدطوري باشدكه وقتي كارگردست خودراشت كرده وزيرچانه قراردهد،ارنج اوبرروي گيره باشد.

ميزكار:جهت نصب گيره وانجام عمليات فلزكاري استفاده مي شود ارتفاع ان ازسطح كارگاهCm80 باشد.

سوهان: جهت براده برداري فلزات استفاده مي شودوداراي اج(1)يك آجه جهت ساييدن مواد نرم مانند(الومينيوم،كائوچو،چدن،لاستيك سخت وازسوهان دوآجه جهت ساييدن مواد سخت مانند چدن خشك،اهن و...وازسوهان آج درشت درنجاري استفاده مي شود.سوهان ها ازنظرسطح مقطع(شكل ظاهري)عبارتنداز:سوهان تخت-چهارگوش(مربعي)-مثلثي(سه گوش)-گرد-نيم گرد.براي پاك كردن سوهان هاي آج درشت ازبرس سيمي،ورق فلزي نرم و براي سوهان هاي ريزازقطعه چوب،ورق برنجي استفاده مي شود.

مته: براي سوراخ كاري استفاده مي شودشامل نوك،قطر،طول،ساق وبدنه مي باشد.انواع مته ها ازنظرشكل ظاهري عبارتنداز: مته ساق استوانه اي براي قطرهايmm 16،مته ساق مخروطي براي قطرهاي بزرگترازmm 16،مته باساق چهارگوش،(براي بستن مته هاي ساق مخروطي به دريل،درقطرهاي زيادمستقيماََوقطرهاي كم ازكلاهك استفاده مي شود)زاويه بين مته براي فلزات نرم كم وبراي فلزات سخت زياد مي باشد.بعنوان مثال:الومينيوم90ْوبرنز115ْواهن وپروفيل117ْو فلزاتسخت مثل فولاد120ْالي130ْ.

شيارهاي روي مته كه براي خارج كردن براده به بيرون روي بدنه مته ايجاد شده تعداد ان براي فلزات نرم كمتراست وبلعكس.سرعت چرخش وميزان پيشروي مته به قطرمته وجنس قطعه كاربستگي دارد،هرچقدرقطرمته بزرگتر وجنس قطعه كارسخت تر باشدسرعت چرخش مته كه بايد توسط دريل انجام مي گيرد،بايد كمترباشد.

هنگام سنگ زدن مته جهت تيزكاري وهمچنين هنگام سوراخ كاري توسط مته،براي جلوگيري ازداغ شدن وسوختن مته بايدآنراتوسط مايع خنك كننده(اب صابون ياروغن)خنك نمود.درصنعت برحسب نيازازمته هاي مختلفي استفاده مي شودكه يك نوع ان مته خزينه است.اين مته داراي ساق استوانه اي بوده وبراي پخ زدن سوراخ ها ياجا بازكردن براي سرپيچ ها استفاده مي شود.

14)قلاويز:براي بوجود اوردن رزوه(دنده)داخل سوراخ هايي كه توسط مته ايجاد شده استفاده مي شود دردونوع دستي،ماشيني.دونوع دستي قلاويزكاري طي سه مرحله انجام مي گيرد.

الف)قلاويزپيشرو:علامت مشخصّه ان يك حلقه برروي ساق ب)قلاويزميانه رو:علامت مشخصّه ان دوحلقه برروي ساق

ج) قلاويزپيشرو(تكميلي):بدون هرگونه حلقه برروي ساق.

در قلاويزهاوپيچ ها فاصله تاج يك دنده(نوك دنده)تادنده مجاورگام دنده يا پيچ گويند.

در قلاويزكاري،قطرمته بايدكمترازقطر قلاويز باشدوبراي محاسبه قطرمته ازرابطه(گام قلاويز×108)D=(M-ــــ»(گام قلاويز×108)M=Dاستفاده مي شود.Dقطرمته،Mقطر قلاويز، Lبه معني چپگردبودن قلاويز،R به معني راست گردبودن،HSSبه معني جنس قلاويزمي باشند. قلاويزهاعموماُراستگرد مي باشندواز قلاويزچپگرد براي دراوردن پيچ هاي شكسته استفاده مي شود

15)وسايل اندازه گيري:الف)ثابت مانندمتر،تكه هاي اندازه گيري وشابلن ب)متحرك مانندكوليس،ميكرومتروساعت اندازه گيري

كوليس:از كوليس براي اندازه گيري طولها، ضخامت ها وقطرسوراخ ها وشكافها استفاده مي شودودردونوع الف) ساده ب)متحرك

ساده: كوليسها فقط يك اندازه مثل طول قطريا عمق شكاف را اندازه گيري مي كنندولي درمركب همه مواردذكرشده را اندازه گيري مي كنند.

اجزاي كوليس:1-شاخك ثابت ومتحرك(براي سنجش قطرداخلي اجسام) 2-فك ثابت ومتحرك(براي سنجش قطرخارجي اجسام)3-تيغه عمق سنج (براي اندازه گيري عمق شكاف ها، شيارها وگوديها)4-ورينهُ ميليمتري:براي اعشاري ازميليمتراستفاده مي شود5-ورينه اينچي:براي اعشاري ازاينچ استفاده مي شود6-خط كشاصلي:يراساس سيستم ميليمتري واينچي مدرج شده است7-پيچ محكم كننده كشوبرروي خط كش.كوليس هاي ميليمتري ازنظردقت( 1÷10)و(1‍÷20)و(1÷50).دقت كوليسهاي اينچي( 1÷128)و(1÷100)اينچ)ودقت كوليس ها برروي بدنه انها مشخص مي شود.وروش ديگرتعدادخطوط ورينه راشمرده وعدديك رابه تعدادخطوط تقسيم وودقت بدست مي ايد.

(روش مدرج نمودن وخواندن كوليس 1÷10) براي مدرج نمودن اين كوليس9mmازخط كش معمولي رابه 10قسمت مساوي برروي ورينه تقسيم كرده ــــ»فاصله خطوط ورينه 1÷10كوچكترازخطوط خطكش اصلي است.براي خواندن اين كوليس ابتدابامراجعه به صفرورينه،ممكن است صفرورينه خطي ازخطكش باشد.شماره خط سمت چپ رابعنوان عددصحيح نوشته سپس مقدارباقيمانده اعشاري رابامراجعه به يكي ازخطوط ورينه كه باخطي ازخطكش اصلي دريك امتداد مي باشد شماره ان كوليس رابه دقت كوليس ضرب ونتيجه رابعنوان اعشارجاري عدد صحيح مي نويسيم.

نكته:درصورتي كه خط صفرورينه باخطي ازخطكش اصليدريك امتداد باشد.مقداري كه كوليس نشان مي دهد.بدون اعشاريعني بصورت صحيح نوشته مي شود.

17)ميكرومتر:ازابزارهاي بسياردقيق(دقيق تراز كوليس)وبراي براي سنجش قطرهاي داخلي وخارجي استفاده مي شودودقت ميكرومترها 1÷100مي باشد.وسايزهاي معمول ميكرومترها25-0،50-25-75-50،100-75و...

نكته:اگرپوسته خارجي يك ميكرومتريك دوركامل بزند،تيغه متحرك ان 5/0ميليمترحركت خواهدكرد.

سيستم هاي اندازه گيري طول :1) سيستم اندازه گيري متري وبخشهاي متر،دسيمتر1÷10،سانتي متر1÷100،ميليمتر1÷1000 بنام اجزاي مترتقسيم مي شوند.وبراي تبديل واحد كوچكتربه واحدبزرگترعمل تقسيم انجام مي دهيم. 2) سيستم اندازه گيري اينچي:سيستم اندازه گيري طول دربعضي ازكشورها اينچ مي باشد.سيستم اندازه گيري اينچي شامل:يارد(y)،فوت1(F)÷3يارد،اينچ(In)=1÷12فوت يا1÷36يارد.اينچ رابادوخط كج روي عددنشان مي دهندمثل:5ً=5اينچ.تبديل واحدمتري واينچي به يكديگر1ً=mm4/25=cm54/2=dm254/0=m0254/0 است.

((فصل چهارم))

سيم كشي ساختمان

(اصول سيم كشي ساختمان):انواع سيم كشي:1) سيم كشي روكار:دراين روش سيم كشي سيمها ازروي ديواربصورت آزاد يا ازداخل لوله ها عبورمي كنددركارگاه هاي اموزشي رشته برق ساختمان ازروش روكارهمراه با فرمكاري استفاده مي شود.دليل فرمكاري سيمها جهت منظم بودن ومشخص بودن سيمها مي باشد.براي بستن سيم زيرپيچ هاي معمولي انرابصورت سئوالي درمي اورند.

2)سيم كشي توكار:دراين روش سيم كشي ،سيمها اززيرسيمان ياگچ يازيركارعبورمي كنند.درمحّلهايي كه نيازبه لوله گذاشتن نيست مستقيماً خودسيم مخصوص داخل ديوارگذاشته مي شود.مثلاًدرمحل هاي تيغه اي.

درسيم كشي روكاروتوكارهريكازاجزاطوري ساخته مي شود.كه براحتي قابل نصب و استفاده باشند.درسيم كشي ها بايدبه فاصله كليدها وريزها وتقسيم ها ازكف وسقف ساختمان توجه شود.ارتفاع قوطي كليدازكف (تمام شده)بين125-110سانتي متر(معمولاً120)وارتفاع پريزهاازكف 35-30سانتي متروفاصله ي قوطي تقسيم ازسقف 40-30سانتي مترمي باشد.در سيم كشي ساختمان ازسيم افشان استفاده مي شود.

در سيم كشي ساختمان هاي معمولي براي مسيرهاي اصلي ازسيم شماره 5/2ودرمواردي 4ودرانشعابات ازشماره هاي 5/2،5/1،1 استفاده مي شود.(براي پيداكردن مركزسقف يك اتاق معمولي جهت نصب روشنايي مي توان ازريسمان استفاده كرد.)براي تامين برق ساختمانها ازروي تيربرق هاي موجوددركنارخيابان نكته زيرياداوري مي گردد:سيم هاي موجودبرروي تيربرقها ازبالا به پايين بترتيب عبارتنداز:1-(سيم نول)2-(فازشب)3-(فاز(R4-(فازT)5-(فاز(Sفازشب سيمي است كه برق روشنايي معابر را تامين مي كند.وچون درشبها برقراراست فازشب ناميده مي شود. براي روشنايي معابربرقرارنمودن فازشب:ازدستگاهي بنام فتوسل استفاده مي شود.ودرمواردي ازتايمرنيزاستفاده مي شود.

فتوسل:كليداتوماتيكي است كه تابع نور(روشنايي)محيط مي باشد.البته فتوسل مستقيماًفرمان قطع ووصل راصادرنمي كند.بلكه يك كليد مغناطيسي(كنتاكتور)فرمان مي دهد وان كليد عمل قطع ووصل رااجرا مي كند.واحدشدت روشنايي بوكس نام دارد.

مدارات روشنايي دربرق ساختمان

مدارات روشنايي كه عملاًسيم كشي ساختمان نيز ناميده مي شوندشامل قطعات زيادي مي باشند كه ضروري ترين انها توضيح داده مي شود.تفاوت روكاروتوكارفقطدرروش نصب انهاست.

كليد تك پل:اين كليد داراي دوپيچ اتصال (كنتاكتور)مي باشدوبراي قطع ووصل يك لامپ يا يك گروه لامپ استفاده مي شود.

سرپيچ:سرپيچ براي نصب اسان لامپ درمداراستفاده مي شود.وعلامت الكتريكي خاصي ندارد.

پريز: پريزوسيله اي است كه برق را هميشه وبدون قطع ووصل،اماده براي استفاده دارد.وبه هنگام لزوم توسط دوشاخه وسيم هاي رابط به مصرف كننده منتقل مي كند.ودردونوع ساده وپريزارت دار(باكنتاكت محافظ شوكو)وپريزارت داربراي محافظت اشخاص درمقابل برق گرفتگي استفاده مي شود.

تفسيم:درگرفتن انشعاب ازسيم ،انشعابات بايددرمحل هاي معيني انجام گيرد تاازنظرايمني و فني محل انشعاب پوشش داده شودكه اين كارتوسط جزئي ازمداربنام جعبه تقسيم درنقشه مسيرجريان وجود ندارد.

نحوه اتصال مدارات الكتريكي

مدارساده كليد يك پل:سيم نول mp))رامستقيماًبه يكي ازكنتاكتورسرپيچ متصل كرده وسيم فازرابعدازفيوز(دركليه مدارات جهت محافظت مدار)به يكي ازكنتاكت كليد وكنتاكت دوم سرپيچ وكليد رانيزبه هم وصل مي كنيم.

‍‍‍ كليددوپل:بوسيله اين كليدمي توان دومداررابصورت جداگانه قطع ووصل كرد.درداخل اين كليدسه كنتاكت وجود دارد كه رنگ يكي از انها با دوتاي ديگرمتفاوت است (معمولاً رنگ مسي)نحوه اتصال ان نيزمانند تك پل است وفقط بايد سيم فازرابه كنتاكت مشترك (رنگ متفاوت)وصل كرد.

مداري كه تاكنون رسم شده اندبصورت ساده بوده تاقابل درك باشنددرحاليكه براي مدارات روشنايي وخصوصاً مدارات صنعتي استانداردهايي وجود دارند با حائظ اهميت يادگيري درابتدا توضيحاتي درموردهريك از نقشه ها داده مي شود.

نقشه اتصال حقيقي (شماي حقيقي):اين نقشه براي نمايش مجموع مدارباتمام تجهيزات لازم وهاديهاي (سيم هاي)اتصال است .

نقشه شماي فني (تك خطي ومهندسي):اين نقشه يك ديد واطلاعات كلي درباره تاسيسات برقي مورد نظربه بيننده مي دهد.دراين نقشه بااستفاده ازعلائم اختصاري يك نقشه ساده بصورت تك خطي وبدون سيم هاي فرعي داده مي شود(عدد نوشته شده دركنارخطوط نشان دهنده تعداد سيم هاست)

نقشه مسيرجريان :اين نقشه مشخص كننده تمام اتصالات الكتريكي بين اجزامداربوده وكاربرداصلي ان درمدارات صنعتي مي باشد.

3)كليد تبديل:ازكليد تبديل يا تعويضي درمواردي كه نيازباشديك مدارازدو محل كنترل شود استفاده مي شود.وداراي سه كنتاكت يكي مشترك ودوتاي ان غير مشترك مي باشد.ودرصورت نوبودن كليد،توسط رنگ كنتاكت ،اهم مترويابانگاه كردن به اتصال داخلي كليد مشخص مي شود.براي كنترل مدارازدو نقطه توسط اين كليد سه روش (سه نوع اتصال)وجود دارد.

{1)اتصال استاندارد:دراين اتصال فازپس ازعبورازفيوزبه كنتاكت مشترك يكي ازكليدها (كليدي كه به فازنزديك تراست)ودوكنتاكت ديگرتبديل هابه هم متصل شده وكنتاكت ديگركليد دوم به سرپيچ وكنتاكت(ته)ديگربه سيم نول متصل مي شوند.

2)اتصال صرفه اي :دراين روش سيم فازبه يكي ازكنتاكت غيرمشترك هردوكليد تبديل ها متصل شده ودوكنتاكت مشترك كليدها به هم وصل مي شوند وبه يك سرلامپ وصل مي شوند.ونول رابه سرديگرلامپ وصل مي شود.

3)اتصال بازاري:دراين اتصال فازونول به ترتيب به كنتاكت هاي غير مشترك هردو كليد داده مي شودسپس ازكنتاكت مشترك دوكليد به لامپ متصل مي شوند. }

4)مداركليداتاق خواب:بااستفاده ازكليدتبديل وكليد تك پل مداري را مي توان تهيه نمودكه مورداستفاده ان دراتاقهاي خواب مي باشد،به همين جهت مداراتاق خواب ناميده مي شود.براي اتصال سيم فازرابعدازخروج ازفيوزبه كليد تك پل وكنتاكت دوم كليدتك پل رابه كنتاكت مشترك كليد تبديل ودوكنتاكت ديگر ان نيزيكي به ته لامپ يا مهتابي ويكي به ته لامپ يا شبخواب وصل شده وسيم نول به ته هردولامپ وصل مي شود.

) مداررئوستاي لامپي :رئوستا نوعي مقاومت متغيراست كه درمدارات الكترونيكي براي تغييرجريان استفاده مي شود.با استفاده ازتعدادي لامپ وكليديك پل مي توان يك مداررئوستاي لامپي تشكيل داد.وچگونگي عملكرد رئوستا را توشط ان تشريح نمود.درنحوه اتصال اين مداربايد سيم فازرابعدازعبورازفيوزبه يكي ازكنتاكت هاي چند كليد يك پل وصل كرده وكنتاكت دوم هركليد رابه ته يك لامپ(وفقط اخرين كليدرابه سيمي كه به كنتاكت دوم لامپ ها وصل شده وصل نمود. ودراول سيم نول يك لامپ (L )بصورت سري وصل نمود.)

عمل كرد لامپ Lبازدن يكي ازكليدها اين لامپ با نوركم روشن شده،بازدن تدريجي كليدهاي ديگرجريان عبورازمداررفته رفته افزايش يافته وبدين ترتيب نورلامپ تحت كنترل ها مي شودوبازدن اخرين كليد لامپ بصورت طبيعي روشن مي شود.

6) مدار پنانسيومترلامپي:نوعي مقاومت متغيراست كه درمدارات الكترونيكي براي تغييروكنترل ولتاژ استفاده مي شود.بااستفاده ازتعدادي لامپ وكليدتك پل اين مدارراتشكيل دادونحوه ي عمل كرد انرا تشريح نمود. باوصل مداربه برق لامپ Lبانوركم روشن مي شود.(تمام لامپ ها روشن)وبازدن تدريجي كليدها نورلامپLافزايش مي يابد.(درواقع ولتاژدوسرمدارافزايش مي يابد.)

براي اتصال مدارپنانسيومتر5لامپ به طورسري وصل كرده وازلامپ دوم به بعد4كليد تك پل بصورت موازي وصل كرد.

7) كليد صليبي:براي كنترل يك لامپ از3يا بيش از3نقطه ازاين كليد استفاده مي شود .براي اين كاردرابتدا وانتهاي مدارازكليد تبديل ودربين مدارازكليد صليبي استفاده مي شود.كليد صليبي داري 4كنتاكت است كه 2كنتاكت ورودي و2كنتاكت خروجي است وتحت هيچ شرايطي بهم وصل نمي شوند.واين كليد دردونوع ساخته مي شود.

الف) كليد صليبي دكمه اي:دراين نوع اتصال داخلي كليد بصورت ضربدري است.درنتيجه ورودي وخروجي ان بصورت موازي انتخاب مي شود.(دوكنتاكت بالا ورودي ودوكنتاكت پائين خروجي يا برعكس)

ب) كليد صليبي گردان: دراين نوع اتصال داخلي كليد بصورت موازي است.درنتيجه ورودي وخروجي ان بصورت ضربدري انتخاب مي شود. (كليد صليبي هاي موجود دربازاربصورت دكمه اي مي باشد.)

(كنترل يك لامپ ازسه محل توسط سه كليد صليبي نيزمقدورمي باشد.ولي به لحاظ اقتصادي ازدوتبديل ويك صليبي استفاده مي شود وهمچنين درمداراز4محل ازدوتبديل درطرفين ودو صليبي دربين انها استفاده مي شود.

8) زنگ اخبار:براي خبردادن توسط صدا استفاده مي شود وازيك بوبين(سيم پيچ)وهسته تشكيل شده است مداران شبيه مداريك پل است با اين تفاوت چون بايد لحظه اي كاركند ازشستي استفاده مي شود .(درصورت استفاده اززنگ اخبارجريان متناوب درجريان مستقيم بعلت صفربودن فركانس درDCبه صدادرنمي ايد.)

9) لامپ فلورسنت(مهتابي):مدارروشنايي لامپ فلورسنت برخلاف لامپ هاي معمولي براي روشن شدن نيازبه وسايل كمكي نظير((چك(ترانس مهتابي)واستارت))دارد.چون اساس تامين روشنايي دراين لامپ توسط گازداخل لامپ انجام مي گيرد.واين گازبراي عمل كردن نيازبه ولتاژلحظه اي800-1000ولت دارد(درلحظه استارت)ازچك و استارت به اين منظوراستفاده مي شود. استارت باقطع ووصل لحظه اي باعث مي شود.چك شك الكتريكي تاحدود800-1000ولت ايجاد كند كه درنتيجه ان لامپ فلورسنت روشن شود.

پس ازروشن شدن لامپ اولاًنيازي به استارت نيست وعملاًازمدارخارج است ثانياً چك به عنوان مقاومت عمل مي كند وباعث كم شدن جريان مصرفي لامپ مي شود.

لامپ هاي فلورسنت درطولهايcm 120باقطرcm4و60×4و30×2 cmساخته مي شوندو همچنين بصورت گردنيزمي سازند توان مصرفي لامپ هاي فلورسنت 40،32،20وات مي باشد كه هركدام چك مخصوصي دارند.ازنظربازده نوردرمصرف يكسان نورش 3برابرلامپ معمولي است.دليل رنگي بودن لامپ هاي فلورسنت ،نوع گازتزريقي به لامپ مي باشد.

داخل استارت مهتابي ازتيغه بيمتالي استفاده مي شود.بيمتال دوتيغه فلزي غيرهمجنس است كه درموقع حرارت ازخودعكس العمل نشان مي دهد.همچنيندرداخل استارت مهتابي ازيك خازن براي جلوگيري ازاثرات ناشي ازامواج الكترومغناطيسي درلحظه روشن شدن لامپ ،برروي لوازم صوتي وتصويري مي باشد.

براي نصب مدارواجراي سيم كشي لامپ فلورسنت نيازبه پايه درطرفين،چك واستارت(استارتر)مي باشد.

براي اتصال موازي لامپ هاي فلورسنت :ابتدا بايد سيم فازرابعدازعبور

ازفيوزبه يكي ازكنتاكت كليد وكنتاكت دوم كليد رابه يكي ازكنتاكت چك و

كنتاكت دوم چك رابه ته يكي ازكنتاكت پايه ها و كنتاكت دوم ان پايه رابه يكي ازكنتاكت استارت وكنتاكت دوم استارت رابه يكي ازكنتاكت پايه دوم وسيم نول را به كنتاكت دوم همان پايه وصل نمود.

اتصال متوالي(سري) لامپ هاي فلورسنت: فقطدريك مورد لامپ هاي فلورسنت را مي توان بصورت سري وصل كرد كه دوتا لامپ W20موجود باشد.

نحوه اتصال سري لامپ هاي فلورسنت :(براي اين كارابتداسيمي كه ازكنتاكت چك خارج شده رابه يكي ازكنتاكت يكي از پايه هاي لامپ اول وكنتاكت دوم انرابه يكي ازكنتاكت استارت ان لامپ وكنتاكت دوم استارت رابه يكي ازكنتاكت پايه دوم ان لامپ وكنتاكت دوم ان پايه رابه يكي ازكنتاكت پايه هاي ان و وكنتاكت دوم انرابه يكي ازكنتاكت استارت ان لامپ وكنتاكت دوم استارت رابه يكي ازكنتاكت پايه دوم ان لامپ وسيم نول رابه كنتاكت مانده وصل مي كنيم.)وبااستفاده ازيك چك W40انها راروشن نمود.

درمدار دولامپ فلورسنت بصورت موازي خازن سري شده باچك دوم به منظورجلوگيري ازاثراستروبوسكوپي(سوسوزني) لامپ هاي فلورسنت وهمچنين ازبين بردن خاصيت سلفي چك برمقدارمصرف برق استفاده شده است.

اثراستروبوسكوپي:قطع هاي لحظه اي جريان متناوب به دليل وجود فركانس (بادرنظرگرفتن منحني AC)باعث ايجاد خاصيت سوسوزني درنورلامپ مهتابي مي گردد. بااستفاده ازخازن ،بين قطع انها فاصله مي افتد به عبارت ديگربطورهمزمان قطع نمي شوند ازاين خازن درداخل قابهاي دوتايي سه تايي مهتابي استفاده مي شود ودرجاهايي بكارمي روند كه نوربسياردقيق موردنظرباشد.

تسترچك واستارت مهتابي:درمدارلامپ هاي فلورسنت ممكن است هريك ازچك،استارت،لامپ معيوب شوند كه درنتيجه لامپ روشن نشود.معيوب بودن لامپ رامي توان توسط اهمتريا نگاه كردن به دوطرف ان تشخيص داد.باوصل اهمتربه دوالكترودهرطرف لامپ،عقربه اهمتربايدحركت كند ،درغيراين صورت لامپ معيوب است.همچنين تيره شدن زياد طرفين لامپ نشان ازپايان عمرلامپ مي باشد.

درصورتسالمبودنلامپبرايتعيينسالمياناسالمبودنچكواستارت،تشكيلمداري بنامتسترچكواستارتميدهيم.بهاينمنظوريكلامپمعمولي،هريكازچكواستارتبطورسريمتصلنمودهوبهبرقوصل

ميكنيم. درتسترچكدرصورتسالمبودنچكلامپبانوركمروشنميشود.ودرصورتمعيوببودنممكناستاصلاًلامپروشننشوديالامپبانورطبيعيروشنشود.

درتستراستارت (استارتر):درصورت سالم بودن استارت لامپ بصورت چشمك زن روشن مي شود.ودرصورت معيوب بودن، يالامپ روشن نمي شود ويا بطور پيوسته روشن مي شود.

كنتوردوتعرفه :درمواقعي ازشب وروزكه مصرف انرژي الكتريكي زياد است احتمال بوجود امدن اشكال درسيستم هاي توليدوانتقال برق مي شود براي جلوگيري ازاين احتمال وتشويق مشتركين به مصرف كم انرژي الكتريكي ازكنتورهاي دوتعرفه استفاده مي شود.

*كنتوردوتعرفه:مجهزبه دودستگاه شمارنده (نمراتور)بوده كه شماره دوم ان درساعات خاص (پيك مصرف)كه هزينه ان ساعتها گرانتردرنظر گرفته شده است،وارد مدارمي شود.مشترك مي تواند با كم كردن مصرف درساعات مذكورميزان پرداخت هزينه مصرف راكم كند.

*مدارمكالمه:اجزاي مدارمكالمه عبارتنداز1-ميكروفن(دهني)دستگاهي است كه نوسانات صوتي رابه نوسانات الكتريكي تبديل مي كند.2-گوشي(بلندگو) دستگاهي است كه نوسانات الكتريكي رابه نوسانات صوتي تبديل مي كند.3-منبع تغذيه: منبع تغذيه مدارمكالمه حتماً بايدازنوع DC (مستقيم،دائم)باشد.مقدارولتاژطبق دستورمعمولاً12ولت DCمي باشد.

تشكيل مدارمكالمه:جهت تشكيل مدارمكالمه درطرفين يك گوشي ويك دهنه نيازاست.ساده ترين مدارمكالمه مداريست كه گوشي ودهنه وطرفين باهم سري شده انها با يكديگرموازي مي شوند.وبه منبع ولتاژوصل مي شوند.

*ديمر:دستگاهي است(نوعي مقاومت متغير)كه توسط ان نورلامپ هارا مورد كنترل قرارمي دهندولامپ توسط ولوم تغيير مي كند.

*چگونگي توليد جريان مستقيم(DC): جريان مستقيم را مي توان توسط مولدهاي جريان مستقيم توليد نموده همچنين بااستفاده ازاجزائي درمدارمي توان جريان متناوب رابه جريان مستقيم تبديل كرد.اصليترينعنصر تبديل كننده جريان متناوب رابه جريان مستقيم ديود نام دارد.ديود يك عنصرالكترونيكي است كه مانند يك كليد يك طرفه عمل مي كند.در مدارات يكسوسازي علاوه برديودازخازن جهت فيلترنمودن (صاف نمودن)منحني يكسو شده استفاده مي شود(همچنين ازترانسفورماتورجهت كم كردن جريان متناوب استفاده مي شود).

مداريكسوسازي نيم موج:دريكسوسازي نيم موج تنها ازيك ديود استفاده مي شود درنتيجه فقط نصف موج مي گردد.(قسمت مثبت موج عبورمي كند ولي ازعبورقسمت منفي جلوگيري مي شود.)

كيفيت اين يكسو سازي بسيارپايين است.

يكسوسازي تمام موج:مداريكسوسازي تمام موج رابه دوصورت مي توان تشكيل داد كه هردوصورت تمام موج يك سوشونده وقابل بهره برداري است.1- مداريكسوسازي باترانس3~(سروترانس،سروسط يا سنترتب) دراين روش براي ترانس هايي كه دوخروجي يكسان دارنداستفاده مي شود.دراين نوع يكسوسازي ازدوديود استفاده مي شود.خازن موجود به عنوان فيلتر مي باشد.

*چگونگي توليد جريان مستقيم(DC): جريان مستقيم را مي توان توسط مولدهاي جريان مستقيم توليد نموده همچنين بااستفاده ازاجزائي درمدارمي توان جريان متناوب رابه جريان مستقيم تبديل كرد.اصلي ترين عنصر تبديل كننده جريان متناوب رابه جريان مستقيم ديود نام دارد.ديود يك عنصرالكترونيكي است كه مانند يك كليد يك طرفه عمل مي كند.در مدارات يكسوسازي علاوه برديودازخازن جهت فيلترنمودن (صاف نمودن)منحني يكسو شده استفاده مي شود(همچنين ازترانسفورماتورجهت كم كردن جريان متناوب استفاده مي شود).

كيفيت اين يكسو سازي بسيارپايين است.

یکسو سازی تمام موج پل دیود:دراین روش ازچهاردیود بصورت سری استفاده می شود.بعد قطب مثبت باتری رابه یکی ازکنتاکت دیودها وصل کرده و قطب منفی باتری رابه کنتاکت دوم همان دیود وصل نموده (دربین دوسیم فازونول یک خازن قرارداده ) وسیم نول رابه دومین کنتاکت بعد ازسیم نول وصل شده قرار می دهیم.بین دو قطب مثبت ومنفی باتری یک مصرف کننده قرارمی دهیم.

تست دیود جهت سالم یا ناسالم بودن دیودبا استفاده ازمولتی متر،مولتی مترراروی اهم R ضربدر1قرارداده وبه دوسر دیود وصل می کنیم ،چنانچه عقربه اهمترحرکت کند ودرحالت دوم حرکت نکند دیود سالم ودرغیراین صورت دیود معیوب است.

رله راه پله :ازاین رله برای روشنایی راه پله استفاده می شودباتنظیم ان روی سیستم تاخیری دقایقی پس ازروشن شدن خود بخود خاموش می شود.(درصورت عدم وجود این رله می توان ازکلید تبدبل وصلیبی استفاده کرد)

دستگاه نمراتور:دستگاهی است که ازتعدادی شماره تشکیل شده است که هرشماره دارای بوبین مخصوص به خود می باشد ممکن است با ولناژپائین متناوب ویابا 220 ولت عمل کند.(درصورت پائین بودن ان استفاده ازترانس فورماتورکاهنده ای است.)ازنمراتوردرهتلها وحمام ها استفاده می شود.

دستگاه کنسل یا سیستم احضارپرستار:ازاین دستگاه دربیمارستانها جهت احضارپرستارتوسط بیمار استفاده می شود وبا جریان متناوب عمل می کند.قسمت مرکزی این دستگاه دراتاق پرستاری قرارمی گیرد.

((فصل پنجم ))

الکتریسیته وقوانین آن

الکتریسیته چیست؟ الکتریسیته ازذرات بسیارریزی بنام الکترون تولید می گردد.

الکترون چیست؟ الکترون هاطی مداراتی دراطراف هسته اتم چرخش می کنند ودارای بارالکتریکی منفی می باشند.

اتم چیست؟کوچکترین ذره ازیک عنصرراکه خواص ان عنصرراداشته باشد اتم گویند.

نکته :پروتونها دارای بارمثبت ونوترون ازنظربارخنثی هستند ودرمرکزاتم قراردارند.

قانون بارهای الکتریکی :طبق این قانون بارهای همنام همدیگررادفع وبارهای ناهمنام یکدیگرراجذب می کنند.

قانون کولن : طبق این قانون نیروی جاذبه یا دافعه بین دوبارالکتریکی ،برابراست با حاصل ضرب بارهاونسبت عکس با مجذورفاصله بین دوبارR)F=kqqبتوان 2) وKثابت بوده وبستگی به محیطی داردکه دوبارالکتریکی دران قراردارند.

تعریف جسم باردار:چنانچه یک ماده خنثی تعدادی از الکترون های خود راازدست دهد ویا الکترون بگیرد.باردارمی شود.

برای باردارکردن اجسام دوروش تماسی و القاء وجود دارد.

هادی ها ،عایق ها، نیمه هادی ها:الکترونها طی مداراتی (لایه هایی)دراطراف هسته اتم درحال چرخش می باشند.هرکدام ازلایه ها فقط تعداد معینی الکترون می پذیرند.امّا لایه اخرنمی تواند بیش از8الکترون داشته باشد.لایه اخر،رالایه والانس والکترونهای لایه اخر راالکترون های والانس می نامند.

هادی ها: موادی که اتم های انهادرلایه اخرالکترون کمتری داشته باشند. راحتترمی توانندالکترون هایشان را آزاد کنند،به همین منظوربه موادی که اتمهای انها درلایه اخر1،2،3الکترون داشته باشندهادی یارسانای برق می گویند.

نکته:بهترین هادی ،هادی است که درلایه اخرخود(لایه ظرفیت)فقط یک الکترون داشته باشد.

مثال:فلزمس باعدداتمی29هادی خوبی است.

عایق ها:موادی هستند که ازادکردن الکترون ازانها بسیارمشکل است.این مواددرلایه والانس 5،6،7الکترون دارند.(گازهای نجیب(بی اثر)که درلایه اخرخود8 الکترون دارند نیزجزءِ عایقها می باشند.)

نیمه هادی ها:به موادی که اتمهایشان درلایه اخرتعداد4 الکترون داشته باشندنیمه هادی یا نیمه رسانا گویند.

مهمترین نیمه هادی ها درالکترونیک سیکیلین وژرمانیم هستند.

الکترون های ازاد وحفره ها حامل بارالکتریکی درهدایت جریان هستند.

روش های تولید الکتریسیته : الکتریسیته رامی توان به روش های مختلف تولید می کنند که عبارتند از:

1) تریبو الکتریک(تولید الکتریسیته بوسیله اصطکاک)

2) الکتروشیمی (تولید الکتریسیته بوسیله فعل وانفعالات شیمیایی)

3) پیزو الکتریک(تولید الکتریسیته بوسیله فشار)

4) ترمو الکتریک(تولید الکتریسیته بوسیله حرارت)

5) فتو الکتریک(تولید الکتریسیته بوسیله نور)

6) الکترومغناطیسی(تولید الکتریسیته بوسیله مغناطیس)

الکترومغناطیسی :برای تولید الکتریسیته توسط مغناطیس(اثرژنراتوری) ابتدا باید سه شرط میدان مغناطیسی (که می تواند طبیعی یامصنوعی باشد)

هادی : (می تواند یک سیم مسی باشد)

حرکت نسبی بین میدان مغناطیسی وهادی که ممکن است میدان ثابت ،هادی متحرک یا هادی ثابت ،میدان متحرک باشد.

چگونگی تولید : هنگامیکه یک هادی خوب مثل سیم مسی را داخل میدان مغناطیسی به حرکت درمی آوریم الکترونهای آزاد (لایه آخر) اتمهای سیم مسی آزاد شده ودرطول سیم به حرکت درمی آیند ،حرکت این الکترون ها همه دریک جهت معین خواهد بود که به این حرکت الکترون ها جریان الکتریکی گویند .

شد ّت جریان الکتریکی (I) : مقدار جریانی که ازیک سیم می گذرد بوسیله تعداد الکترون ها ئی که ازیک نقطه معین ازسطح مقطع یک هادی می گذردتعیین می گردد که آنرا شدّت جریان الکتریکی گویند. شدّت جریان الکتریکی را با حرف(I) نشان می دهند ،واحد آن هم آمپر(A) نام دارد.

تعریف واحد شدّت جریان الکتریکی(A1) :عبارت است ازعبور28/6 ضربدر10بتوان 18الکترون که دریک ثانیه ازیک نقطه ازسطح مقطع سیم عبورمی کند. دستگاهی که شدّ ت جریان الکتریکی را اندازه گیری می کند.آمپرمتر(امپرسنج)نام دارد.ودرمداربصورت سری قرارمی گیرد.

واحد کوچکتر،میلی آمپر(mA)که برابر است با 001/0 آمپرواحد بزرگ تر(KA)کیلوآمپرکه برابراست با1000آمپر.

نکته : گرمای جریان الکتریکی(گرمای ناشی ازعبورجریان درسیم ها یا المنت) =24/0 ضربدرمقاومت ضربدرشدّت جریان بتوان 2ضربدر زمان (برحسب ثانیه).

نیروی محرکه الکتریکی (اختلاف پتانسیل،ولتاژ)((u،E)) : اختلاف تعداد الکترون های دو نقطه رانسبت به هم اختلاف پتانسیل یا ولتاژگویند.

واحد آن ولت(V) می باشد.

تعریف واحد ولتاژ(V) : یک ولت برابراست بامقدارولتاژی که بتواند بار الکتریکی یک کولن (28/6 ضربدر10بتوان 18) را ازیک نقطه به نقطه دیگرانتقال دهد.دستگاهی که ولتاژرااندازه گیری می کند ولت متر(ولت سنج)نام دارد.درمداربصورت موازی قرارمی گیرد.

مقاومت الکتریکی(R) : خاصیت مخالفت درمقابل جریان الکتریکی را مقاومت الکتریکی گویند .وباحرف (R) نشان داده وواحدآن اُهم می باشد. وباحرف اُمگا نشان داده می شوند.

یک اُهم :مقاومت سیمی است اگربین دو انتهای آن ولتاژ یک ولت اعمال شود،جریان عبوری از آن یک آمپر خواهد بود.برای اندازه گیری مقاومت ازاهم متراستفاده می شود.اهم متربرای سنجش مقاومت بصورت موازی قرار می گیرد. ازواحد کوچکتراستفاده نمی شود.

تعریف مدارالکتریکی : مدارالکتریکی اجزای تبدیل کننده الکتریسیته ازصورت یک پدیده طبیعی به صورت های قابل استفاده است .

مدارالکتریکی شامل :1)منبع انرژی الکتریکی 2) هادی یا سیم رابط 3) مصرف کننده یا بارمقاومت می باشد.

تعریف مداربسته : مداری که درآن یک مسیربسته بین منبع تغذیه ومصرف کننده وجود دارد. مثل مداریک پل وقتی لامپ روشن است.

تعریف مدارباز : مداری که درآن هیچ ارتباطی بین منبع تغذیه ومصرف کننده وجود دارد. مثل مداریک پل وقتی لامپ خاموش است.

قانون اُهم : دریک مدارالکتریکی شدت جریان درهر لحظه با مقدارولتاژ درآن لحظه نسبت مستقیم وبا مقدارمقاومت نسبت عکس دارد.این رابطه هم درجریان مستقیم(dc) وهم درجریان غیرمستقیم(Ac) وجود دارد .وروابط ان بصورت :V=RI ,U=RI=V

تفریف مقاومت ویژه (Pرو): مقاومت سیمی به طول یک متروبه سطح مقطع یک میلی مترمربّع راگویند.رابطه آن L ÷P=RS ( Rمقاومت با واحد اُهم،Sسطح مقطع با واحدمیلی مترمربع، L طول سیم باواحد متر)

یادآوری: اینکه درموادی سطح مقطع راباA نشان می دهند.

مقاومت یک جسم به چه عواملی بستگی دارد؟ 1) به طول سیم 2) باسطح مقطع ان رابطه معکوس دارد 3) به جنس ان وهمچنین درجه حرارت نیزبستگی دارد.

مطالب مشابه :

جریان فیوزهابه(A)

قهوه ای روشن