اگر غسل کردن سخت باشد، می‌توان تیمم کرد؟

آقای خامنه ای درموردکفاره روزه زن باردار چه میگوید

تیمّم در صورتی واجب می شود و از غسل کفایت می کند که شخص از استعمال آب بر جان خود بترسد، و یا بترسد که به واسطه استعمال آن، مرض یا عیبی در او پیدا شود و یا مرضش طول بکشد ، یا شدت پیدا کند و یا به سختی معالجه شود.

در این مقاله دو سوال در مورد تیمم را مطرح می کنیم:

سوال: نحوه انجام تیمم را توضیح دهید. تیمم بر چه چیزیهایی صحیح است؟

1ـ در تیمّم چهار چیز واجب است:

الف. نیّت، ب. زدن کف دو دست با هم بر چیزى که تیمّم بر آن صحیح است. ج. کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانى و دو طرف آن، از جایى که موى سر مى ‌روید تا ابروها و بالاى بینى و بنابر احتیاط واجب، دست‌ها باید روى ابروها نیز کشیده شود. د. کشیدن کف دست چپ بر تمام پشت دست راست، و سپس کشیدن کف دست راست بر تمام پشت دست چپ.

فتوای برخی از فقها در نحوه انجام تیمّم بدل از وضو و بدل از غسل چنین است:

در تیمّم بدل از غسل، قبل از اینکه پشت دستها را مسح کند، احتیاط مستحب[1] آن است که یک بار دیگر (بار دوم) دست ها را بر زمین بزند و مجدداً با آن، پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.[2] و برخی دیگر از فقها این استحباب را در تیمّم بدل از وضو نیز قائل اند.[ 3]

2ـ تیمّم بر خاک و اقسام سنگها صحیح است.

بنابر احتیاط واجب [4] در حال اختیار (که سنگ یا خاک وجود دارد) بر گچ و آهک پخته و آجر پخته و سفال و بر سنگ معدن مثل سنگ عقیق تیمّم نشود.[5]

سوال: آیا می توان به علت سخت شدن انجام غسل جنابت به جای آن تیمم کرد؟

غسل جنابت در صورت خروج منی از انسان یا جماع کردن (نزدیکی کردن و داشتن ارتباط زناشویی) بر انسان واجب می شود.

تیمّم در صورتی واجب می شود و از غسل کفایت می کند که شخص از استعمال آب بر جان خود بترسد، و یا بترسد که به واسطه استعمال آن، مرض یا عیبی در او پیدا شود و یا مرضش طول بکشد ، یا شدت پیدا کند و یا به سختی معالجه شود، (توضیح المسائل مراجع، ج1، ص373، م699) که در این صورت می تواند تیمم کند.

انجام غسل، اگر دارای مشقت فراوان باشد به طوری که مردم نوعاً چنین امری را تحمل نکنند؛ می توان بدل از آن، تیمم انجام داد. (توضیح المسائل مراجع، ج1، ص372، م664)

امّا اگر مشکل جزو مواردی نیست که نوع مردم تحمل آن را نداشته باشند و یا در جایی که مجوز تیمم نداشته باشیم، جایز نیست به جای غسل، تیمم کنیم. و باید بدانیم که با انجام تیممی که مجوزی برای انجامش نداشتیم نمی توانیم عباداتی که نیاز به طهارت دارند مانند نماز و ...، را بجای آوریم.

 

پی نوشتها:

[1]. آیت الله خامنه ای: (احتیاط واجب)؛ خامنه‌اى، سید على‌، أجوبة الاستفتاءات، ص 40، س 209

[2]. خمینى، سید روح اللّٰه موسوى،‌ توضیح المسائل (محشی)، ج 1، ص 386، م 701

[3]. همان.

[4]. آیت الله سیستانی: (بنابر احتیاط مستحب)؛ آیت الله شبیری زنجانی: (تیمّم بر سنگ و هر چیزى که مانند سنگ با زدن دست هیچ چیزى از آن به دست نمى‌چسبد، در حال اختیار یا غیر اختیار جایز نیست و کسى که تنها سنگ در اختیار دارد، بنا بر احتیاط مستحب با آن تیمم نموده و نماز بخواند ولى باید بعداً نماز را قضا نماید. سنگ گچ و سنگ آهک حکم سایر سنگها را دارد و تیمم به جواهر؛ مانند عقیق، هر چند پودر شده باشد، جایز نیست.)

[5]. همان، ج‌1، ص 379، م 685.

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش احکام اسلامی تبیان

منبع : tebyan.net

,