گردشگری روستایی (نمونه : حوزه آبخیز پشت بسطام شاهرود)

َََََََََََََََگردشگري روستايي و جايگاه دهياريها در توسعه آن<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

نمونه : حوزه ي آبخيز پشت بسطام شاهرود

یونس شاه حسيني

جهانگردي امروزه به يكي از فعاليت هاي مهم اقتصادي در جهان تبديل شده است و بخش مهمي از درآمد بسياري از كشورها از طريق فعاليت هاي جهانگردي تأمين مي شود . علاوه بر اين توسعه جهانگردي آثار مثبت اجتماعي و فرهنگي قابل توجهي نيز به دنبال دارد .

كشور ما به عنوان يكي از ده كشور اول داراي جاذبه هاي جهانگردي در سطح جهان مطرح است ولي از نظر جذب جهانگرد و بالتبع كسب درآمد از اين فعاليت مهم و رو به رشد ، در رده ي بسيار پاييني قرار دارد . از طرف ديگر با عنايت به وجود بيش از 65739 مكان تفريحي ، تاريخي و مذهبي در روستاهاي كشور ، اهميت توجه به آثار تاريخي _ فرهنگي و مذهبي در مناطق روستايي بيش از پيش نمايان مي شود .

علاوه بر اين مناطق روستايي كشور به دليل تنوع ويژگي هاي طبيعي داراي انواع مختلفي از جاذبه هاي گردشگري طبيعي نيز مي باشد . وجود انواع مختلفي از روستاهاي كوهستاني ، جنگلي ، جلگه اي ، دشتي و كويري ، توليد انواع محصولات زراعي و باغي ، دامي و صنايع دستي ، زندگي كوچ نشيني و وجود اقوام و طوايف مختلف با فرهنگ هاي گوناگون ، زمينه هاي فراواني براي توسعه جهانگردي روستايي فراهم آورده است .

حوزه آبخيز پشت بسطام شهرستان شاهرود به دليل دارا بودن ويژگيهاي منحصر به فرد طبيعي همچون جنگل هاي ابر، آب و هواي مطبوع و آثار تاريخي فراوان قابليت هاي فراواني براي توسعه گردشگري دارد و يكي از قطب هاي گردشگري روستايي استان سمنان محسوب مي شود .

با تشكيل دهياري درروستاهاي اين حوزه زمينه ي احياء و مرمت آثار تاريخي و تجهيز گردشگاههاي طبيعي و توسعه جهانگردي فراهم آمده است .

موقعيت جغرافيايي و اوضاع اقليمي حوزه

اين حوزه با 29 روستاي داراي سكنه با جمعيتي حدود 20117 نفر (4639 خانوار) بخش هايي از دهستان خرقان در بخش بسطام و دهستان حومه ي بخش مركزي شاهرود را در بر مي گيرد .

بخش شمالي حوزه در يك منطقه ي كوهستاني و مرتفع قرار گرفته و قله شاهوار ( مرتفع ترين قله استان سمنان ) با ارتفاع حدود 4000 متر در شمال غرب اين حوزه واقع شده است . بخش جنوبي اين حوزه دشت هاي همواري است كه به مناطق كويري منتهي مي شود .

متوسط بارندگي سالانه ي منطقه 9/145 ميليمتر است كه بيش از 53 درصد آن در فصل زمستان اتفاق مي افتد .تعداد روزهاي باراني ( بيش از 5 ميليمتر ) 33 روز در سال و تعداد روزهاي برفي 27 روز در سال مي باشد . ميانگين دماي سالانه در مناطق دشتي حدود 7/14 درجه و در ارتفاعات 1- درجه ي سانتيگراد است . تعداد روزهاي يخبندان در مناطق دشتي حدود 92 روز و در ارتفاعات 192 روز اندازه گيري شده است . به طوركلي منطقه ي مورد مطالعه داراي آب و هواي خشك و سرد مي باشد .

جاذبه هاي طبيعي گردشگري منطقه

ويژگي هاي اقليمي و توپوگرافي منطقه باعث پيدايش مناظر و چشم اندازهاي طبيعي فراواني در منطقه شده است . بخش شمالي اين حوزه را كوه هاي مرتفعي احاطه كرده است كه مهمترين آنها كوه هاي شاهوار ، گاوخسبان ، كوه سرخان و كوه ذغال چال مي باشد . از ميان كوه هاي فوق قله شاهوار از نظر كوهنوردي اهميت خاصي دارد و يكي از مقاصد مهم كوهنوردان استان سمنان و كشور مي باشد . كوه هاي اطراف روستاي ابر نيز به واسطه ي جنگل هاي ابر و وجود گردشگاه هاي طبيعي و مناظر زيبا مورد توجه مي باشند و جهانگردان داخلي و خارجي بسياري هر ساله از اين منطقه بازديد مي كنند .

قله ي شاهوار به علت ارتفاع زياد به مدت حدود 8 ماه از سال پوشيده از برف است . در فصل بهار بر روي قله چند آبگير زيبا شكل مي گيرد . بهترين زمان صعود به اين قله اواخر تير ماه مي باشد .

در قسمت هاي جنوبي اين كوه مي توان به مراتع كوهستاني با پوشش گياهي تنك از درختان اُرس ، درختچه هاي زرشك ، نسترن وحشي و ... رسيد .

وجود انواع حيات وحش از جمله خرس ، خوك ، قوچ ، ميش ، كل ، بز و پلنگ از ديگر جذابيت هاي گردشگري اين منطقه است . آب و هواي مطبوع ، چشمه سارها ، آبشارها ، جنگل ها و مراتع هر ساله بسياري از مردم را از مناطق دور و نزديك به اين ناحيه مي كشاند كه هر ساله به تعداد آنها افزوده مي شود .

تفرجگاه هاي تخته شبدري ، چشمه ي شاه پسند و آرام كلا در اطراف روستاي ابر ، تفرجگاه بُران بُران در اطراف روستاي قلعه نوخرقان ، تفرجگاه چشمه بيدر در روستاي گرمن ، چشمه ميرزا در كوه هاي سياه كوه در مشرق روستاي كلامو ، چشمه عبدالحسين در روستاي ميقان و آبشار و رودخانه ي ابرسج مهمترين تفرجگاه هاي طبيعي منطقه است كه در فصول بهار و تابستان پذيراي گردشگران و جهانگردان است .

مناطق كوهستاني منطقه مورد مطالعه محل مناسبي براي ورزش كوهنوردي است ، لذا در فصول مختلف سال ، علاقمندان بسياري براي صعود به ارتفاعات راهي اين منطقه مي شوند . در فصول بهار و تابستان هواي ارتفاعات منطقه از خنكي مطبوعي برخوردار است كه كوهنوردي در ارتفاعات را مطبوع تر مي نمايد . علاوه بر كوهنوردي ، پياده روي ، اسكي ، شكار ، اسب سواري و ... از ديگر قابليت هاي منطقه در زمينه ي ورزش و تفريح است .

جنگل هاي ابر

ويژگي منحصر به فرد اين منطقه وجود جنگل هاي ابر در مناطق شمالي دهستان خرقان مي باشد . هر روز پس از قطع باد « خوشاباد » كه از سمت جنوب منطقه در جريان است ، پوششي از مه و يا ابر منطقه را مي پوشاند . اين اتفاق بيشتر در ساعات اوليه بعد از ظهر تا غروب پيش مي آيد. پايين آمدن اين مه ، زيبايي منطقه را دو چندان مي كند . آب و هواي معتدل به مدد بارشهاي مناسب مناظري زيبا را ايجاد كرده است كه در ساعات بعد از ظهر با مه رقيقي كه آنها را احاطه مي كند سوژه هاي نادري است كه در هر فصل از سال زيبايي خاصي دارد و گردشگران داخلي و خارجي بسياري را هر ساله به خود جذب مي نمايد .

آثار تاريخي حوزه

حوزه مورد مطالعه به دليل وجود آرامگاه شيخ ابوالحسن خرقاني_ عارف قرن چهارم و پنجم هجري_ و بايزيد بسطامي _ عارف نامي قرن دوم هجري _ ، بارگاه 5 امامزاده ، مساجد قديمي ، كاروانسرا ، حمام قديمي ، قلعه هاي تاريخي ، يخدان هاي قديمي و تپه هاي تاريخي و باستاني از مناطق مهم و كم نظير روستايي استان سمنان از نظر تعداد و تنوع آثار تاريخي و مذهبي محسوب مي شود . برخي از اين آثار تاريخي و مذهبي از جمله آرامگاه هاي شيخ ابوالحسن خرقاني و بايزيد بسطامي از اشتهار و معروفيت جهاني برخوردارند و هر ساله جهانگرداني از كشورهاي مختلف به خصوص كشورهاي اسلامي براي زيارت اين آرامگاه ها به اين منطقه مسافرت مي نمايند .

وجود قلعه هاي فراوان و روستاهايي همچون قلعه نوخرقان ، قلعه عبدالله ، قلعه محمد آقا و قلعه آقا عبدالله كه اسامي آنها داراي پيشوند « قلعه » مي باشد نشانه ي بارزي از وضعيت تدافعي روستاهاي اين منطقه بوده است . اين قلعه ها عمدتاً مربوط به دوره ي قاجاريه مي باشند . لازم به ذكر است كه روستاييان منطقه در برخي از اين قلعه ها اقدام به احداث ساختمان و سكونت در آن كرده اند .

وجود امكانات زير بنايي همچون آب ، برق ، مخابرات ، راه نسبتاًمناسب ، جاذبه هاي طبيعي و آثار تاريخي فراوان و كم نظير زمينه ي لازم را براي برنامه ريزي گردشگري در منطقه فراهم نموده است.

جدول شماره ي ( 1 ) : آثار تاريخي ، فرهنگي و مذهبي منطقه مورد مطالعه

شرح	تعداد (باب)
مسجد	51
حسينه، فاطميه و زينبيه	31
امامزاده	5
كاروانسرا	1
مقبره و زيارتگاه	6
حمام تاريخي	2
يخدان قديمي	5
قلعه تاريخي	8
تپه تاريخي و باستاني	9

فعاليت هاي انجام شده در زمينه ي گردشگري در منطقه ي مورد مطالعه

با توجه به ويژگي هاي اقليمي _ طبيعي و آثار تاريخي و فرهنگي منطقه، شوراهاي اسلامي روستايي و نهادهاي مردمي و برخي از ادارات فعاليت هايي را در زمينه ي توسعه ي گردشگري در منطقه انجام داده اند كه مهمترين آنها تشكيل تعاوني گردشگري با عنوان «موسسه ي گردشگري چشمه ساران روستاي ابر» با 736 نفر عضو مي باشد كه مراحل اوليه ي شكل گيري و ثبت آن انجام گرفته است . اين تعاوني با همكاري شوراي اسلامي روستاي ابر و با همكاري و مشاركت اكثريت مردم اين روستا تشكيل شده است. علاوه بر اين هيأت امناي امامزاده محمد سراوين ( كه از اهالي روستاي ابر مي باشند ) با مرمت امامزاده ي مذكور اقداماتي در جهت جذب زائر و گردشگر به اين منطقه انجام داده اند . لازم به ذكر است كه امامزاده محمد سراوين در روستاي خالي از سكنه «قطري» و در حاشيه ي جنگل ابر واقع شده است . از مهمترين اقدامات هيأت امنا مرمت و بازسازي بناي امامزاده ، احداث سرويس هاي بهداشتي، احداث سوله و پيگيري رفع تصرف از اراضي موقوفه ي اطراف امامزاده به منظور ايجاد فضاي سبز مي باشد .

همچنين شركت ملي نفت در منطقه ي قطري اقدام به احداث اردوگاه تفريحي به نام « انصار الحسين » نموده است كه در فصول بهار و تابستان پذيراي كاركنان شركت مذكور است .

گردشگري روستايي

در زمينه ي گردشگري روستايي در بين صاحبنظران و متخصصان جهانگردي اتفاق نظر وجود ندارد و تعاريف مختلفي در اين خصوص ارائه شده است .

برخي صاحبنظران ، جهانگردي را كه در حومه ي شهرها اتفاق مي افتد جهانگردي روستايي مي دانند .[1]

در سال 1986 كميسيون جوامع اروپائي ، جهانگردي روستايي را نه فقط جهانگردي در مزارع يا جهانگردي كشاورزي دانست بلكه انواع فعاليت هاي جهانگردي در نواحي روستايي را در تعريف جهانگردي روستايي گنجاند.[2]

آبرمان نيز در تعريف گردشگري مي گويد : « گردشگري روستايي به فعاليت هاي مزرعه اي و غير مزرعه اي گفته مي شود كه در جوامع و نواحي روستايي انجام مي شود اما فعاليت هاي تفريحي بيروني مانند پارك هاي موضوعي و نواحي حيات و حش را شامل نمي شود .»[3]

به طوركلي گردشگري روستايي را مي توان كليه از فعاليت هاي تفريحي و گردشگري در مناطق روستايي كه بر پايه ي كشاورزي ، دامداري ، ماهيگيري ، هنرها و صنايع دستي ، آداب و رسوم محلي ، بافت سنتي ، معماري بومي ، شكار و ... انجام مي گيرد ، ناميد .

برخي از صاحبنظران، گردشگري روستايي را از نظر نوع فعاليت به دو نوع تفكيك مي نمايند:

الف ) گردشگري روستايي با تاكيد بر كشاورزي و در مزرعه : كشاورزي و ديگر فعاليت هاي مربوط به آن محور اصلي اين نوع از گردشگري را تشكيل مي دهد كه به آن اگروتوريسم ( Agrotourism ) نيز اطلاق مي شود و به طوركلي هدف از اگروتوريسم تمدد اعصاب، استراحت و در صورت تمايل ، درگير شدن در فعاليت هاي روزمره ي كشاورزي است .

ب ) گردشگري روستايي بدون تكيه بر كشاورزي و خارج از مزرعه : محور فعاليت ها چيزي غير از فعاليت هاي كشاورزي است ، مثل شكار ، گشت و گذار در طبيعت و حضور در روستاها ، صعود از ارتفاعات ، دوچرخه سواري ، قاطر سواري ، اسب سواري ، شتر سواري و ديدن هنر عامه ي مردم روستايي.

بنابراين فعاليت هاي گردشگري روستايي بسيار متنوع است از جمله ديدن مزارع و مناظر مناطق روستايي ، كسب آرامش در محيط روستا ، آشنا كردن مردم شهر با زندگي روستايي ، گشت و گذار در طبيعت ، داد و ستد با روستاييان ، شكار ، راهپيمايي و پياده روي ، كوهنوردي ، قايقراني ، مطالعه ي طبيعت ، دوچرخه سواري ، مطالعه ي آداب و رسوم و سنن روستايي ، گذران اوقات فراغت براي تمدد اعصاب در محيط روستا ، شركت در جشنواره هاي روستايي، خريد صنايع دستي، اسب سواري ، شتر سواري و ...

ارمغان گردشگري روستايي بخصوص اگروتوريسم براي گردشگران استفاده از غذاي سالم ، ورزش ، تفرج ، مشاهده ي رقص و موسيقي محلي ، رسيدن به آرامش و تمدد اعصاب است ، به علاوه از انواع تفرج كم هزينه به شمار مي آيد ولي با اين حال در ايران تاكنون از گردشگري روستايي به عنوان يك وسيله جهت رفع مشكلات روستاييان يا حفاظت از محيط زيست استفاده نشده و تنها تعداد معدودي از روستاها مانند ماسوله ، ابيانه ، كندوان و ... در طول سالهاي اخير مقصد گردشگران بوده است . لذا لازم است با توجه به ويژگي ها و قابليت هاي روستاها برنامه ريزي هاي لازم به منظور توسعه ي گردشگري روستايي و در نتيجه توسعه و عمران روستايي صورت پذيرد .

خط مشي گردشگري پايدار روستايي

خط مشي گردشگري پايدار موارد زير را شامل مي شود كه در يك پروژه ي گردشگري روستايي رعايت اين نكات ضروري است و توجه به اين اصول، چنين پروژه هايي را در درازمدت با موفقيت بيشتري توام مي نمايد :

1-برنامه ريزي به گونه اي باشد كه يك ديالوگ هميشگي بين بخش دولتي ، بخش خصوصي ، جوامع محلي و علائق آنها در ارتباط با آينده برقرار نمايد .

2-تقويت و تشويق سرمايه گذاري هاي زيربنايي در بخشهاي حمل و نقل ، اقامتي و پذيرايي، سرويس هاي عمومي ، بازار يابي و اطلاع رساني

3- گردشگري پايدار احتياج به منطقه ي آرام و با امنيت دارد .

4-خط مشي ما بايد بتواند نيروهاي گروه هاي مختلف هنري ، فرهنگي و زيست محيطي را در خدمت توسعه ي گردشگري قرار دهد .

5- حفظ مناظر زيبا ، ميراث فرهنگي و تاريخي منطقه

6-بايد فعاليت هاي متنوعي را در برگيرد تا موجبات اشتغال همه ي اركان اجتماع از جمله بانوان را فراهم كند .

7-انجام آناليز و تحقيقات منطقه اي شامل نيازهاي منطقه از نظر اقتصادي ، اكولوژيكي ، فرهنگي و اجتماعي

8-ايجاد زمينه ي مناسب به منظور مشاركت مردم در اجراي طرح هاي گردشگري روستايي

به منظور پايداري گردشگري از نظر زيست محيطي توجه به نكات زير ضروري است :

1 - مديريت صحيح بين بخش گردشگري و محيط زيست و روابط في ما بين

2 -محدود كردن آن دسته از فعاليت ها كه موجب ضربه زدن به منابع و موجوديت آينده ي آنها مي شود .

3 -فعاليت هاي پيشنهادي نبايد مناظر با ارزش و محيط طبيعي را تخريب كند .

4 - ايجاد تعادل بين نيازهاي جهانگردان ، ساكنين محلي و مكان گردشگري

5 - در نظر گرفتن اثرات توسعه ي گردشگري بر منطقه

6 - استفاده از منابع انرژي تجديد شونده و وسايل كم مصرف

7 - سهيم ساختن ساكنين محلي در فرآيند تصميم گيري و اجراي طرح

دهياري ها و گردشگري روستايي

هر چند سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري متولي بخش جهانگردي است ولي با توجه به اينكه دهياري ها مديريت محلي در سطح روستا را عهده دار مي باشند ، از طرف ديگر سياست عمومي دولت بر واگذاري فعاليت هاي تصدي گري بخش دولتي به بخش خصوصي و نهادهاي عمومي غير دولتي است و با عنايت به قوانين و مقررات وضع شده در زمينه ي شوراي اسلامي روستايي و دهياري ها كه در آنها وظايف و اختياراتي براي اين نهادها مشخص گرديده است ، لذا آنها مي توانند نقش اصلي در توسعه ي گردشگري روستايي ايفا نمايند .

برخي از مهمترين قوانين و مقررات مرتبط با وظايف و اختيارات دهياري ها در زمينه ي گردشگري به شرح زير مي باشند :

1- در بند ( ج ) ماده ي ( 61 ) قانون برنامه ي چهارم توسعه ي، اجراي برنامه ي مديريت پسماندهاي كشور توسط شهرداري ها ، بخشداري ها و دهياري ها با روشهاي فني ، زيست محيطي و بهداشتي پيش بيني شده است .

2- در بند ( ج ) ماده ي ( 156 ) برنامه ي سوم ( كه توسط ماده ي 105 قانون برنامه ي چهارم تنفيذ گرديده است ) همكاري در حفاظت از ابنيه و آثار تاريخي و فرهنگي و بافت ها و محوطه هاي فرهنگي و تاريخي و ممانعت از تغيير كاربري آنها جزء وظايف شوراهاي اسلامي و دهياري ها آمده است .

3- در بند ( 8 ) ماده ي ( 69 ) قانون وظايف و تشكيلات شوراهاي اسلامي و بند ( 7 ) ماده ي ( 10 ) اساسنامه ي دهياري ها، همكاري مؤثر با مسئولان ذيربط در جهت حفظ و نگهداري منابع طبيعي واقع در محدوده و حريم روستا جزء وظايف دهيار عنوان شده است .

4- در بند ( 8 ) ماده ي ( 10 ) اساسنامه ي دهياري ها نيز تشويق و ترغيب روستائيان به توسعه ي صنايع دستي و اهتمام به ترويج ، توسعه و بازاريابي محصولات دامي و كشاورزي از جمله وظايف دهيار آمده است .

5- براساس بند ( 34 ) ماده ي ( 10 ) اساسنامه ي مذكور تشريك مساعي با سازمان ميراث فرهنگي در حفظ بناها و آثار باستاني روستا نيز جزء وظايف و اختيارات دهياري هاست .

6- همچنين آئين نامه ي اجرايي ماده ي ( 156 ) تنفيذي قانون برنامه ي سوم توسعه (موضوع ماده ي 105 قانون برنامه ي چهارم توسعه) مصوب 8/5/84 هيأت وزيران ، وظايف مختلفي از جمله مطالعه و شناخت و بررسي مشكلات ، نيازها و توانمنديهاي روستاها در زمينه ي ميراث فرهنگي ، مساعدت و همكاري در جهت حفظ ، نگهداري و تعيين حريم بافت تاريخي ، آثار و ابنيه ي تاريخي و گلزار شهدا ، مساعدت و مشاركت در زيباسازي و ايمني فضاهاي فرهنگي ، بافت ها و آثار تاريخي ، بقاع متبركه ، آرامگاه مشاهير ، مساجد و ... ، حمايت از تشكيل و توسعه اي فعاليت انجمن هاي ميراث فرهنگي ، انجمن هاي هنري ، فرهنگي، انجمن دوستداران ميراث فرهنگي ، حمايت از صاحبان مشاغل سنتي و بومي ، جلوگيري از تخريب و سرقت ، حفاري غير مجاز و ساير جرائم عليه ميراث فرهنگي و ... بر عهده ي شوراهاي اسلامي و دهياري ها گذارده است .

با توجه به مراتب فوق ، شوراهاي اسلامي روستايي يكي از اركان مهم مطالعه، برنامه ريزي و اجراي طرح هاي گردشگري در سطح روستاها مي باشند ، از طرف ديگر با عنايت به اينكه ادارات وابسته به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري عمدتاً در مراكز استان ها و شهرستان ها استقرار دارند و در روستاها معمولاً شعبه اي ندارند ، مسئوليت شوراهاي اسلامي و دهياري ها در زمينه ي فعاليت هاي فرهنگي ، هنري ، گردشگري و حفاظت از ميراث فرهنگي بيشتر مي باشد . علاوه بر اين چنانكه در بند ( ب ) ماده ي ( 137 ) قانون برنامه ي چهارم پيش بيني شده است وظايف تصدي گري دولت در امور توسعه و عمران روستايي با تصويب هيأت وزيران همراه با منابع مالي ذيربط به دهياري ها واگذار مي شود . اين امر گام مهمي در تقويت اين نهاد عمومي غير دولتي محسوب مي شود . در حال حاضر در 11 روستاي ابر ، ابرسج ، قلعه نوخرقان ، كلامو ، چهارطاق سيد آباد ، پرو ، قهچ بالا ، ميقان ، قلعه آقا عبدالله ، حسين آباد و ديزج دهياري تأسيس گرديده است . به طور خلاصه مي توان گفت با توجه به قابليت هاي مناطق روستايي ، وجود آثار تاريخي و جاذبه هاي طبيعي فراوان گردشگري در سطح روستاهاي كشور ، تهيه و تدوين قوانين و مقررات لازم ، زمينه ي مناسبي براي توسعه ي گردشگري روستايي فراهم شده است و دهياري هاي همجوار در محدوده ي يك دهستان و يا بخش مي توانند با تشكيل تعاوني گردشگري و جذب جهانگردان خارجي و گردشگران داخلي به توسعه و رونق اين فعاليت در سطح روستاها كمك نمايند .

نتيجه گيري و پيشنهاد

بهره برداري بي رويه از منابع طبيعي اعم از جنگل ها ، مراتع و آب و خاك طي دهه هاي اخير باعث تخريب بيش از حد اين منابع شده است ، به همين خاطر توسعه ي ساير فعاليت ها و ايجاد زمينه هاي لازم اشتغال در روستا و بهره برداري كمتر از منابع طبيعي داراي اهميت فراواني است . لذا توسعه ي فعاليت هاي گردشگري روستايي و اگروتوريسم به دليل اينكه تاثيرات منفي كمتري نسبت به ساير فعاليت هاي اقتصادي همچون دامداري و كشاورزي بر منابع طبيعي دارند از اولويت ويژه اي برخوردار است . از طرف ديگر منطقه ي مورد مطالعه هم از نظر ويژگي هاي طبيعي و هم از نظر آثار تاريخي ، فرهنگي و مذهبي داراي قابليت هاي فراواني براي توسعه ي گردشگري روستايي مي باشند.

با توجه به مطالب فوق گردشگري روستايي گزينه اي براي چند بعدي نمودن اقتصاد روستاهاست ليكن آنچه در موفقيت طرح هاي گردشگري روستايي اهميت بسزايي دارد همكاري وسيع و نزديك جامعه ي روستايي و مسئولين محلي و منطقه اي است ، بايد به توانايي هاي روستاييان در به انجام رساندن اين نوع فعاليت احترام گذارد و اعتماد نمود . كنترل انحصاري درآمدها توسط افراد غير بومي باعث مي شود تا روستاييان بهره ي كمي از اقتصاد گردشگري روستايي ببرند ، ضمن اينكه بر پايداري اين فعاليت اثر منفي دارد .

توانايي جامعه در جذب گردشگر ، توانايي ما در ترغيب گردشگران به اقامت طولاني تر و ديدار دوباره از محل ، تبليغات مثبت ، توانايي ما در معرفي منطقه و ايجاد شبكه ي اطلاع رساني اعم از نشانه گذاري راه ها و منطقه ، تهيه ي نقشه ها و بروشورهاي مناسب از راه ها و نقاط با اهميت و كليه ي اقداماتي كه باعث شوند تا گردشگر به راحتي مسير خود را پيدا كند از عوامل كليدي موفقيت در اين زمينه هستند . ساير عوامل مؤثر ديگر در توسعه ي گردشگري روستايي و موفقيت در آن عبارتند از :

1 -احداث اقامتگاه هاي بومي و سنتي و مرمت آثار و ابنيه ي تاريخي و استفاده از آنها به عنوان اماكن پذيرايي و استراحتي

2 - تهيه و توليد غذاها و خوراك هاي محلي و سنتي

3 - ايجاد ارتباط بين فعاليت هاي گردشگري و كشاورزي

4 -جذب مشاركت مردم و نهادهاي غير دولتي ( شوراهاي اسلامي و دهياري ها ) در جهت سرمايه گذاري در بخش گردشگري روستايي

5 -سوق دادن و جهت دهي به ساختار و امكانات محيطي نسبت به نيازها و خواسته هاي افرادي كه تمايل به استفاده از اماكن تفرجي را دارند .

6 -استفاده بهينه از داده هاي سيماي طبيعي محيط از نقطه نظرهاي كاربردي و زيبايي شناختي

7 - حفظ هويت فرهنگي و تاريخي روستاهاي منطقه

منابع و مآخذ

1 -رحيمي ، حسين ، جهانگردي روستايي و قلمرو آن ، اطلاعات سياسي _ اقتصادي ، سال 17 شماره ي 5 و 6 ، ( 1381 ) .

2 -قادري ، زاهد ، اصول برنامه ريزي توسعه ي پايدار گردشگري روستايي ، تهران : سازمان شهرداري ها و دهياري ها ، 1383 .

3 -سازمان شهرداري هاي كشور ، مجموعه قوانين و مقررات دهياري ها ، تهران : 1383 .

4 -اريسيان ، نسرين ، اگروتوريسم و نقش آن در توسعه ي روستايي . مجموعه مقاله هاي سمينار بررسي سياست ها و برنامه هاي توسعه ي جهانگردي در جمهوري اسلامي ايران، تهران : دانشگاه علامه طباطبايي ، سازمان ايرانگردي و جهانگردي ، 1382 .

5 -رياست جمهوري ، اداره كل تدوين و تنقيح قوانين و مقررات ، مجموعه قانون برنامه چهارم توسعه ي اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران ، تهران : 1383.

6 -مركز آمار ايران ، سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1375 ، شناسنامه ي روستايي شهرستان شاهرود ، تهران ، 1376 .

7 -شاه حسيني ، يونس ، جايگاه و توانمندي هاي مردم شناسي عشاير در صنعت گردشگري، در : ره آورد اولين جشنواره ي جهانگردي ، فرهنگ و آئين هاي عشايري، شهر كرد،1380 .

8 -شاه حسيني ، يونس ، برنامه ريزي اكوتوريستي منطقه ي تهران با تاكيد بر ناحيه ي دماوند و فيروزكوه ، تهران : دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي ، 1380 ( پايان نامه ي كارشناسي ارشد ) .

9 -شاه حسيني ، يونس ، طرح مطالعات مرحله ي توجيهي و منابع طبيعي تجديد شونده ، حوزه ي آبخيز پشت بسطام شاهرود . جلد 9 : تفريحات عمومي . تهران: وزارت جهاد كشاورزي، سازمان جنگل ها و آبخيزداري كشور، 1384.

10 - بني اسدي ، علي ، سيماي استان سمنان ، جلد اول ، جغرافيا ، تاريخ و جغرافياي تاريخي، سمنان : استانداري سمنان ، 1374 .مطالب مشابه :

گردشگری روستایی (نمونه : حوزه آبخیز پشت بسطام شاهرود)

تلفنبانک بانک ملی ایران، 100 گردش آخر حساب سیبا را ارائه می دهد

بانك كشاورزي به چه فعاليت‌هايي تسهيلات پرداخت مي‌كند؟

روستای فروان

گردش در هند

كنگاور

شرایط گرفتن وام کشاورزی

کارکنان مرکز جهاد کشاورزی دریاچه

کاشت و پرورش درخت کاشو(بادام هندی)

گردشگری روستایی (نمونه : حوزه آبخیز پشت بسطام شاهرود)