جزوه درس ترجمه قرآن کارشناسی مهر92-بخش سوم

15-2- مجتهده امين اصفهاني ( 1360 ش )=آزاد همراه باتفسیر

بانو نصرت امين معروف به بانوي اصفهاني (1313 – 1403 هـ ق) تفسيري فارسي در 15 جلد نگاشته است که به تفسير "مخزن العرفان و کنز العرفان" شهرت دارد. اين اثر که شامل تفسير تمام قرآن است به سبک بياني و تحليلي و با گرايش اخلاقي و عرفاني به تفسير آيات پرداخته است. روش مفسر در اين اثر گرانقدر چنين است که در آغاز ترجمه دسته اي از آيات را در ذيل آيات آورده است آنگاه وارد تفسير مي شود و با بياني ساده و قابل فهم پيام قرآن را تشريح مي کند.[3]

ترجمه بانو اصفهاني از آيات قرآني ترجمه اي آزاد و تفسيري است. كه در آن افزون بر ترجمه قرآن در صورت نياز عبارات تفسيري بدون تفکيک از ترجمه آورده شده است. برخي از اضافات تفسيريازقبيل ارجاع ضمير مي باشد اما اکثر آنها جنبه تفسيري دارد مثلا «ان الذين کفروا» چنين ترجمه کرده است: "بدرستي کساني که کافر شدند و نور ايمان را به ظلمت کفر پوشانيدند" اين توضيحات براي آن است که مخاطب اين تفسير که بانوان درس تفسير ايشان بوده اند بتوانند استفاده بيشتري از آن بنمايند.

_________________________

[1] - اهتمام ايرانيان قرآن، ص 123. [2] - شاهين، داريوش، ترجمه قرآن مجيد، انتشارات جاويدان، چاپ اول، 1359، تهران. [3] - سير تطور تفاسير شيعه، ص 164.

- سيد محمد باقر موسوي همداني ( 1363 ش )= روش ترجمه معنايي و تا حدي آزاد

آيت الله محمد باقر موسوي همداني بنا بر سفارش مرحوم علامه طباطبائي از ابتدا تا انتهاي تفسير الميزان را ترجمه کرده و ترجمه آيات را نيز به آن افزوده است.[1] اين ترجمه با نثري نسبتا روان و ساده نگارش يافته است و روش مترجم ترجمه معنائي و تا حدي آزاد است از اين رو هماهنگي دقيق ميان ترجمه با متن وجود ندارد. در برخي موارد نيز بجاي ترجمه نقل به معني شده و معناي اصلي کلمه منظور نگرديده است.اين ترجمه داراي توضيحات تفسيري است که بر اصل ترجمه افزوده شده و بدون داشتن معيار دقيق و مشخصي،برخي ميان پرانتز و برخي بدون پرانتز در داخل متن آورده شدهاند.[2] از نکات قابل توجه در اين ترجمه ،عدم هماهنگي ترجمه با ديدگاههاي تفسيري علامه طباطبائي است تا آنجا که برخي گفته اند نگارنده به ترجمه مرحوم پاينده نظر داشته است نه تفسير الميزان.[3]

15-3- سيد محمد باقر حجتي ( 1363 ش )=تفسیر پیوسته وترجمه آوایی

دکتر سيد محمد باقر حجتي ( متولد 1315 هـ.ش) از قرآن پژوهان معاصر و صاحب آثاري چون پژوهشي در تاريخ قرآن، و اسباب النزول مي باشد.[4] تفسير کاشف با همکاري ايشان و دکتر عبد الکريم بي آزار شيرازي ( متولد 1323 هـ.ش) با سبکي جديد که نشانگر چهره موزون سوره هاي قرآن و روابط پيوستگي آيات است به تحرير در آمد . در تقسيم کار، گزينش بحث هاي تفسيري، توضيح مفاهيم و انتخاب نکته هاي ادبي به عهده آقاي بي آزار شيرازي بود. و آقاي حجّتي ترجمه آيات و اطلاعات علوم قرآني و هماهنگي مباحث را انجام مي داد.[5]

ترجمه ذيل آيات تفسير کاشف، با نثري ساده و روان و مطابق نثر معيار با واژه گزيني امروزي ارائه شده است که براي عموم مخاطبين قابل فهم است. تناسب تقريبي شيوه ترجمه در چند جلد موجود از اين تفسير از محاسن آن است. مترجم سعي نموده است حجم توضيحات تفسيري نه چندان زياد آن را، مجزّاي از متن مشخص نمايد. ميتوان گفت اين ترجمه و تفسير کاشف پايه اصلي تفسير پيوسته و ترجمه آوايي آقاي بي آزار شيرازي با عنوان قرآن ناطق قرار گرفت.

115-4-سيد علي اکبر قرشي ( 1366 ش )= تحت اللفظي ، روشن و روان باتوضيحات تفسيري

احسن الحديث تفسير و ترجمه اي ساده و روان از سيد علي اكبر قرشي (متولد 1307 ش) است. وي تمام آيات قرآن در 12 جلد براي مخاطبان جوان تفسير كرده است. اين تفسير شامل آيات، ترجمه، شرح مفردات، شرح و تفسير آيات و در پايان نکته ها و برداشت هايي از آيات قرآن است.

نثر بخش ترجمهاين اثر ساده و روان و مطابق با نثر معيار است البته در واژه گزيني ، سعي مترجم در نقل دقيق برخي از کلمات قرآني بوده تا آنجا كه در ترجمه صفات الهي عين كلمات آورده شده است. با آنكه اين ترجمه، ترجمه اي تحت ________________________________________

[1] - طباطبائي، محمد حسين، تفسير الميزان، مترجم سيد محمد باقر موسوي همداني، چاپ اول، 1363 دفتر انتشارات اسلامي، قم.
[2] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 138.
[3] - دانش نامه قرآن و قرآن پژوهي،ج 1،صفحه 575

[4] - دانش نامه قرآن و قرآن پژوهي / ج 1/ 901

[5] - سير تطور تفاسير شيعه، ص 203.

اللفظي است امّا آيات روشن و روان و تقريبا يکدست ترجمه شده اند. توضيحات تفسيري در اين اثر اندک و عموما جدا شده از متن آورده شده اند. اکثر اين توضيحات براي بيان، مفهوم و يا مصداق برخي واژه هاي مجمل ارائه شده است.[1]

15-5- جلال الدين فارسي (1366 ش)

ترجمه آقاي جلال الدين فارسي ترجمه اي است خوشنما و تا حدودي خوشخوان[2] که بر اساس قواعد و دستور زبان فارسي و به شيوه اي روان شکل گرفته است و کم و بيش در آن واژه هاي مصطلح جديد نيز به کار رفته است.
روش مترجم در ترجمه، آميخته اي از روش ترجمه تحت اللفظ و محتوايي بوده اما دغدغه اش انتقال محتواي مفاهيم آيات به قالب زبان فارسي بوده است.ترجمه،توضيحات فراواني ندارد تنها در مواردي که نيازمند به توضيح بوده جملات افزوده شده در داخل پرانتز قرار گرفته است.ترجمه مورد نظر از نظر ساختار جملات و اسلوب کلام ترجمه اي روان و نسبتا گويا است و عمده انتقاداتي که نسبت به آن صورت گرفته از لحاظ معايب محتوايي در ترجمه و در عين حال در مورد نکات تفسيري غير متعارفي بوده که در ترجمه آمده است.[3]

15-6- عبد المحمد آيتي ( 1367 ش )

استاد عبد المحمد آيتي (متولد 1305)يکي از برجسته ترين مترجمان و ادباي امروز ايران و عضو فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي است. ترجمه او از قرآن کريم در سال 1367 به چاپ رسيد و با استقبال خوانندگان و توجه ويژه منتقدان عرصه ترجمه مواجه شد. به اعتقاد يکي از ترجمه پژوهان معاصر اين اثر ارزش ادبي فراوان دارد و از جمله آثار ماندني و جاويد به شمار مي رود. وي سلامت و استحکام جمله بندي، پرهيز از سره نويسي فارسي، اجتناب از عربي گرائي افراطي و دوري از هر گونه حشو و زوائد را از ويژگي هاي اين ترجمه ارزشمند مي داند. البته همين ترجمه پژوه، بيش از صدوهفتاد اشکال خرد و کلان نيز بر اين ترجمه گرفته است.[4] اين ترجمه از جهت گزينش معادل هاي زيبا براي کلمات موجود در قرآن ستوده شده است. به دليل اهميت و ارزش ترجمه آيتي ،مقالات متعددي در نقد آن به رشته تحرير در آمده است و اين ترجمه را از جهت ساختار نحوي و صرفي عبارات، واژه گزيني، عدول از قرائت مشهور و ميزان دخالت عنصر تفسير بررسي کرده اند.

15-7-ترجمه کليم الله متين (1369 هـ. ش)= تحت اللفظي ، ساده و روان باتوضيحات تفسيري داخل متن

اين ترجمه فارسي بر اساس ترجمه اردوي ابوالاعلي مودودي از آيات قرآن در تفسير تفهيم القرآن تنظيم شده است ابو الاعلي مودودي مؤسس جماعت اسلامي پاکستان در پي ارائه تفسيري ساده و مختصر از قرآن براي عموم مردم بود. ______________________________________

[1] - قرشي، سيد علي اكبر، تفسير احسن الحديث، انتشارات بعثت، 1366، تهران.

[2] - دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي ص401.

[3] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 59.

[4] - كوشا، محمد علي، وقف ميراث جاويدان، بهار 1375.

اصل تفسير به زبان اردو و در 6 جلد به انجام رسيد.[1]
در اين اثر ترجمه اي تحت اللفظي و به سبک ساده و روان ارائه شده است. حجم توضيحات تفسيري داخل شده در متن، قابل توجه و زياد است. و اغلاط چاپي چندي که نشان از عدم دقت در نمونه خواني و ويرايش است در آن به چشم مي خورد.

15-8- محمد باقر بهبودي ( 1369 ش )= آزاد همراه باتفسیر

محمد باقر بهبودي (متولد 1308 ش) از حديث پژوهان معاصر است که آثار قلمي بسياري از خود ارائه کرده است .يکي از مهم ترين آثار وي ترجمه اي آزاد و تفسيري قرآن است که با عنوان "معاني القرآن" منتشر شده است.[2]

روش ترجمه ايشان روشي جذاب است وي ترجمه و تفسير قرآن را بگونه اي بديع درهم آميخته است بگونهاي که خواننده از مطالعه آن احساس خستگي نمي کند و اگر اشتباهات و کاستي هاي محتوائي آن نبود به يکي از ترجمه هاي عامه پسند فارسي تبديل مي شد.ترجمه پژوهان اين اثر را به دليل در بر داشتن اشتباهات فراوان تفسيري و فقهي و ادبي مورد انتقاد شديد قرار داده اند.[3] در اين اثر اضافات تفسيري بدون آنکه از اصل ترجمه مشخص شده باشد به صورت پراکنده آمده است.

15-9- ابوالفضل داور پناه ( 1369 ش )= آزاد همراه باتفسیر

تفسير "انوار العرفان" به قلم دكتر ابوالفضل داور پناه تفسيري است ساده به زبان فارسي که به احتمال تا 40 جلد ادامه داشته باشد. تا کنون 11 جلد از آن چاپ شده است.[4] مطالب علمي، آموزشي و ارشادي آن قابل توجه است. اين تفسير شامل: ترجمه و شرح آيات به نثر، ترجمه و شرح آيات به نظم ،شأن نزول، واژگان، توضيحات و وجوه تفسيري، متناسب با درک مخاطب متوسط است.[5] اگر چه نثر اين کتاب ساده و روان است اما ترجمه اين تفسير کاملا ممزوج و با توضيحات تفسيري است و قابل جدا شدن از متن نمي باشد؛ لذا شايد نتوان آن را در رديف ترجمه هاي موجود از قرآن محسوب داشت. نثر اين کتاب استوار و مطابق با نثر معيار است و مفسر به زبان نظم نيز به شرح و بسط و احيانا ترجمه آيات مي پردازد. حجم توضيحات تفسيري اين کتاب بسيار زياد و آميخته با متن است و قابل تفکيک نيست.

15-39-محمد خواجوي ( 1369 ش )= روش ترجمه معنايي بر مبناي وجوه نظاير با توضيحات و اضافات بسياراندک

استاد محمد خواجوي از مترجمان و حکمت پژوهان معاصر هستند که اکثر قريب به اتفاق آثار ملاصدرا بزرگترين فيلسوف قرون اخير ايران را به فارسي ترجمه کرده اند. ترجمه وي از قرآن مجيد در سال 1369 (ه ش) ارائه شد.[6]

_______________________________

[1] ترجمه تفهيم القرآن ابوالاعلي مودودي، کليم الله متين، منصوره لا هور پاکستان، دار العروبه للدعوات الاسلاميه، 1990 به بعد، (1369 ه.

[2] - بهبودي، محمدباقر، معاني القرآن، چاپ اول، 1369، خانه كتاب.

[3] - فصلنامه مترجم، شماره 10، ص 123-93، حسين استاد ولي، ترجمه اي اسف انگيز از قرآن.

[4] - انوار العرفان في تفسير القرآن ابوالفضل داور پناه اردبيلي، چاپ اول 1369 ، انتشارات کتابخانه صدر

[5] - سير تفاسير شيعه ص 208 و 209

[6] - خواجوي، محمد، ترجمه قرآن كريم، چاپ اول، 1369، انتشارات مولي

15-10- ابو القاسم امامي (1370 ش)

دکتر ابو القاسم امامي از اساتيد دانشکده الهيات دانشگاه تهران داراي ترجمه اي است از قرآن مجيد که در سال 1370 ش منتشر گرديد. در اين اثر مترجم سعي نموده با استفاده از توانايي هاي زبان فارسي دري و ترجمه هاي کهن فارسي ترجمه اي استوار ارائه دهد، که از جهت بلاغت و شيوايي همخوان و هماهنگ با قرآن باشد.[1] از اين جهت ترجمه اي محتوايي با در نظر گرفتن قواعد زباني و مراعات شرايط ساختاري جملات در زبان فارسي ارائه شده و افزوده ها و توضيحات وسيعي در آن به چشم نمي خورد و موارداندکي که موجود است بدون پرانتز در داخل متن ذکر شده

است.علاوه بر اين آنچه از آيات به ضرورت بلاغت حذف گشته در پاورقي توضيح داده شده تا متن کلام دچار از هم گسيختگي نشود.يکي ديگر از نکات مثبت ترجمه اين است که براي بسياري از کلمات قرآني که عين عربي آنها در ترجمه هاي ديگر ذکر گشته معادل يابي شده است.[2] يکي از ترجمه پژوهان معاصر اين ترجمه را بهترين ترجمه قرآن تا زمان حاضر دانسته است و براي آن ويژگي هائي مانند:معادل يابي کلمات قرآن بر پايه فارسي روان، نشان دادن توانايي زبان فارسي در ارائه پيام الهي،ارائه هنر زيبا شناختي لفظي و معنوي زبان فارسي و درآميختن اسلوب ادب و شيوه هنر بر شمرده است.[3]

3-10- مصطفي خرم دل ( 1371 ش )= روش ترجمه معنايي با افزوده هاي تفسيري

دکتر مصطفي خرم دل از دانشوان و قرآن پژوهان مشهور کردستان ايران است. ترجمه خرم دل از قرآن با عنوان ترجمه و تفسير نور در تهران توسط نشر احسان چندين بار به طبع رسيده است اين اثر در حقيقت ترجمه اي است روان و معنايي كه به گفته مترجم ترجمه اي گويا رسا و تفسير آميز از آيات قرآن کريم است.[6] وي افزوده هاي تفسيري را درون پرانتز جاي داده تا خواننده بتواند به آساني آنها را از ترجمه آيات باز شناسد. افزون بر آن واژگان و عبارات دشوار را به اختصار اما روشنگر توضيح داده است.علاوه بر اين مترجم هرگاه ضرورتي احساس کرده به نکات قابل توجه و ارزشمندي اشاره کرده است. از ديگر ويژگيهاي اين اثر اشاره به تناسب و ارتباط آيات است.مؤلف هر جا که تشخيص داده معناي آيه اي با آيه اي ديگر در ارتباط است به آن ارجاع داده است.اين اثر به نثري امروزي و آسان فهم و به دور از افراطي گرايي در گرايش به فارسي يا عربي نگارش يافته است و از لحاظ مطابقت با متن نيز نسبتا دقيق است.[7] برخي قرآن پژوهان اين اثر را از جهت جامعيت مطالب آن در زمينه ترجمه و تفسير و لغات قرآني ستوده اند و بر رواني و دلپذيري نثر آن، هنرمندانه بودن تلفيق ترجمه آيات با تفسير در عين حفظ مرز بندي آنها و عالمانه بودن ارائه توضيح اصطلاحات قرآني در پا نوشت ها تأکيد کردهاند.[8]

____________________________________

[1] - دكتر امامي، ابوالقاسم، ترجمه هاي جديد، بينات شماره 2 سال اول.

[2] - كوشا، محمد علي، وقف ميراث جاويدان، شماره 6، نقدي بر ترجمه ابوالقاسم امامي.

[3] - اهتمام ايرانانيان به قرآن، ص 63.

[6] - خرم دل، مصطفي، ترجمه و تفسير نور، چاپ اول، 1373، نشر احسان، تهران.
[7] - دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي، ص 774.
[8] - محمد علي کوشا،ترجمان وحي،سال پنجم ،شماره دوم ص 37

15-11- سيد جلال الدين مجتبوي ( 1372 ش )=دقیق،همگام با اضافات وتوضیحات تفسیری

استاد سيد جلال الدين مجتبوي (1378ـ1307 ه ش) که چندين سال رياست دانشکده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران را بعهده داشت آثار متنوعي در زمينه ترجمه از زبان انگليسي و عربي تأليف کرده است.يکي از ارزشمندترين آثار ماندگار استاد، ترجمه و توضيح قرآن حکيم است که توسط حسين استاد ولي ويرايش شده و در سال 1372 چاپ شده است.[1]
اين ترجمه از دقيق ترين و صحيح ترين ترجمه هاي معاصر مي باشد. مترجم تأکيد بسياري بر رعايت دقت و همگامي ترجمه با متن داشته است.
روش مترجم مطابقت دقيق ترجمه با متن آيات بوده که اضافات و توضيحات تفسيري را براي درک و فهم معاني آيات همراه ترجمه آورده است.
مترجم در مؤخره اعلام مي كند که در اين برگردان تا آنجا که ميسر بوده از کلمات فارسي استفاده کرده ولي اعتقادي به نوشتن فارسي سره نداشته است.يکي از خصوصيات ممتاز اين ترجمه آن است که مترجم سعي کرده از کلمات عربي کمتر استفاده کند و براي آنها معادلهاي فارسي در نظر بگيرد و ديگر اينکه در برگرداندن واژه هاي قرآني و ترکيب آيات دقت زيادي به کار گرفته است.[2]

15-12- ترجمه تفسير بيان السعاده (1372 ش)= تحت اللفظي با رعايت ساختار زبان فارسي وتاحدی معادل

تفسير بيان السعاده از حاج سلطان محمد تابنده گنابادي معروف به سلطانعليشاه از علماي صوفي است.همت مفسر در ارائه مباحث عرفاني و فلسفي با گرايش شيعي و بهره گيري از اقوال معصومين(ع) است. ترجمه آيات توسط مترجمين محمد رضا خاني و حشمت الله رياضي به زبان ساده و روان و تا حدي تحت اللفظي اما با رعايت ساختار زبان فارسي ارائه شده است از اين رو با اندکي تسامح مي توان آن را در شمار ترجمه هاي معادل قرار داد. در ترجمه

برخي از آيات توضيحات بسيار کوتاه تفسيري نيز وجود دارد که از متن جدا نشده است.[3]

15-13- احمد کاويا نپور ( 1372 ش )= ادبي ، شيوا و دقیق همراه با توضيحات و زير نويس

احمد کاويانپور سرهنگ ارتش و از خاندان علم و دين است وي پس از آنکه در سال 1357 از خدمت ارتش باز نشسته شد به تحقيق و پژوهش روي آورد و از جمله قرآن را به زبان آذري و فارسي ترجمه کرد.ترجمه کاويان پور در سال 1372 از سوي انتشارات اقبال منتشر گرديد.
اين اثر که ترجمه اي ادبي و شيوا همراه با توضيحات و زير نويس است با استفاده از تفسير ابو الفتوح رازي و کشف الحقايق نگارش يافته است.در تقريظي که آيت الله وحيدي بر اين اثر نگاشته است آن را ترجمه اي دقيق ناميده که در آن _______________________________________

[1]- مجتبوي، سيد جلال الدين، قرآن حكيم، انشارات حكمت، 1372 اثر، تهران.

[2] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 128.
[3] - ترجمه تفسير بيان السعاده في مقامات العباده، مترجم: محمدرضا خاني، حشمت الله رياضي، چاپ اول، 1372، مركز چاپ و انتشارات دانشگاه پيام نور.

سعي شده است هيچ چيز و لو يک حرف در ترجمه از متن قرآن زياد یا کم نشود. همچنين ايشان اين ترجمه را از جهت روان و ساده بودن و دقت در واژه گزيني ستوده است.[1] گفتني است اين ترجمه توضيحات و اضافات زيادي دارد که شامل نکات تفسيري،شرح آيات و واژگان و ذکر محذوفات مي شود که اکثر آنها داخل پرانتز قرار گرفته و بخشی از آن نيز در زير نويس ارائه شده است.

15-14- ترجمه کاظم پور جوادي ( 1372 ش )= معادل با داراي توضيحات مختصري در داخل پرانتز

دکتر کاظم پور جوادي از مترجمين و قرآن پژوهان معاصر است. ترجمه ايشان از قرآن سليس و روان است که بر اساس قواعد نحوي زبان فارسي و به تعبير مترجم از انتخاب برابر نهاده هاي فارسي و حداقل کلمات و واژه هاي دخيل نگارش يافته است.آقاي بهاء الدين خرمشاهي كه ويراستار اين ترجمه مي باشند آن را چنين معرفي مي کند:«اين ترجمه يکي از روان ترين و خوشخوان ترين ترجمه هاي عصر جديد است. اما همواره ميزان دقت علمي اش و مطابقه اش با نص مقدس قرآن، به اندازه رواني و خوشخواني اش نيست.»[2] روش ترجمه ،روش معادل است و داراي توضيحات مختصري در داخل پرانتز مي باشد. بر ترجمه پورجوادي انتقاداتي مانند عدم دقت در ترجمه آيات اعتقادي، عدم دقت در معادل گزيني، ايجاز مخل، رعايت نشدن همساني در ترجمه و ابهام در ترجمه ذکر شده است.[3]

15-15- ترجمه محمود ياسري (1373 ه . ش)= تحت اللفظي همراه با توضيحات تفسيري

آيت الله حاج شيخ محمود ياسري از علماي با تقواي تهران و امام جماعت مسجد ارک بود. ايشان در طول عمر با برکت خود ترجمه اي فارسي را از قرآن به سرانجام رساندند.[4] که به عنوان خلاصة التفاسير توسط کتابفروشي اسلاميه در سال 1363 به طبع رسيده است.اين ترجمه همراه با تفسير مختصر و تجويد مي باشد که آيت الله ابوالحسن شعراني تصحيح آن را به عهده گرفته است.علاوه بر اين ، ترجمه ياد شده توسط آقاي حائري نيز تصحيح شده و از

سوي بنياد فرهنگي امام مهدي(عج)در سال 1373 منتشر شده است.[5] اين اثر، ترجمه اي است تحت اللفظي و روان که توضيحات تفسيري بدان افزوده شده است. بخشي از اين توضيحات از اصل ترجمه تفکيک شده و در داخل پرانتز قرار گرفته است و بخش ديگر بدون پرانتز در داخل متن افزوده شده است .نگارش اين ترجمه نسبتا روان مي باشد ولي قواعد نحوي زبان فارسي به طور کامل در آن رعايت نشده است .

15-16- ترجمه اشرفي تبريزي ( 1373 هـ.ش )= تحت اللفظي همراه با خلاصه التفسير

محمود اشرفي تبريزي از روحانيون و خطاطان معاصر است.از وي قرآنهاي متعددي به خط نسخ به طبع رسيده است . وي ترجمه اي از قرآن مجيد ارائه داده که توسط انتشارات جاويدان در سال 1373 منتشر شده است. اين اثر ترجمه اي __________________________________________
[1] - كاويان پور، احمد، ترجمه قرآن كريم، انتشارات اقبال، چاپ اول، 1372، تهران.
[2] - دانش نامه قرآن و قرآن پژوهي، ص 551.
[3] - محمد خوان، نقدي بر ترجمه قرآن پورجوادي، بينات، شماره 49 و 50، ص 205.

[4] - ياسري، محمود، خلاصه التفاسير (ترجمه قرآن)، كتابفروشي اسلاميه، چاپ اول، 1363، تهران.

[5] - به کوشش خرمشاهي، بهاءالدين، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي، حرف ياء/ 2365، انتشارات دوستان و ناهيد،1377

است تحت اللفظي همراه با خلاصه التفسير که تفاسير برخي آيات در حاشيه قرآن نگاشته شده است.در ترجمه نيز افزوده هاي کوتاه و مختصري وجود دارد که غالبا بوسيله پرانتز جدا و مشخص گشته اند.

15-17- ترجمه محمد مهدي فولادوند ( 1373 ش )=دقیق،همگام، ترجمه ميانه اي از تحت اللفظ و محتوايي

محمد مهدي فولادوند فرزند مرحوم محمد حسين بختياري است.فولادوند در چندين انجمن علمي چون انجمن فلسفه ايران و علوم انساني يونسکو و انجمن شعراي فرانسه و نويسندگان فرانسه زبان عضويت دارد.از ايشان نزديک به 30 جلد کتاب به فارسي و فرانسه منتشر شده است.[1] مهمترين اثر وي ترجمه قرآن کريم به فارسي است که در سال 1373 با ويرايش محمد رضا انصاري و سيد مهدي برهاني چاپ ونشر يافته است.[2] ترجمه استاد فولادوند ترجمه اي است به فارسي امروزي و سر راست و ساده و بدون سبک و فاقد گرايشهاي خاص و افراطي است يعني نه فارسي گرايي مفرط دارد و نه عربي گرايي: نحو عبارات، پيچيده نيست و بسيار مفهوم است. مهمترين ويژگي اين اثر دقت بي نظير مترجم در مطابقت آن با متن مقدس قرآن کريم است به گونه اي که حتي تأکيد هايي را که در نثر و زبان عربي و نيز قرآن کريم فراوان و در فارسي بسيار کمياب است به نحوي ظاهر کرده اند در مواردي(حدود 2 يا 3 در صد)[3]
اين ترجمه داراي توضيحاتي مي باشد که در داخل دو قلاب قرار گرفته است. روش مترجم در ترجمه ميانه اي از ترجمه تحت اللفظ و ترجمه محتوايي مي باشد يعني دقت و مطابقت ترجمه با اصل آيه و همچنين خوشخواني و رواني آن هيچکدام فداي ديگري نشده است. علاوه بر اين يکي از ويژگيهاي کم نظير ترجمه حاضر،همت مترجم در ارائه يک ترجمه آهنگين در سوره هاي مکي انتهاي قرآن است.
بدون اغراق اين ترجمه يکي از دقيق ترين و شيواترين ترجمه هاي معاصر است،آقايان ملکيان،مهدوي راد،خرمشاهی خاني در مؤخره ترجمه،آن را از حيث صحت و امانت و به کار گيري معادلهاي مصطلح در فارسي امروزين و در عين حال رواني،شيوايي و سادگي بهترين ترجمه در ميان ترجمه هاي منتشر شده در پنجاه سال اخيرمی دانند.[4]

3-11- مكارم شيرازي ( 1373 ش )= معنايي و به تعبيرمترجم" محتوا به محتوا"با توضيحات تفسيري

ترجمه آيت الله مکارم شيرازي ترجمه اي روان و سليس از قرآن است که اکنون در شمار ترجمه هاي رايج قرآن قرار دارد.اين ترجمه در اصل بخشي از تفسير نمونه بوده است که توسط گروهي از محققان حوزه تحقيق و باز نگري شده است و با ويراستاري آقاي جواد محدثي در سال 1373 چاپ شده است.روش ترجمه، معنائي و يا به تعبيرمترجم" محتوا به محتوا"ست که در آن معاني به طور دقيق از لباس زبان اول برهنه مي شود و در مغز جاي مي گيرد سپس به طور ____________________________________________

[1] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 184.
[2] - فولادوند، محمد مهدي، ترجمه قرآن كريم، چاپ اول، 1373، انتشارات دفتر مطالعات تاريخ و معارف اسلامي.
[3] - قرآن پژوهي، ص 344، بهاء الدين خرمشاهي، نشر فرهنگي مشرق، 1372.

[4] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 185.

دقيق به لباس زبان دوم آراسته مي گردد.[1] از آنجا که هدف ارائه ترجمه اي روان ،گويا و در عين حال دقيق و محکم براي همگان مخصوصا نسل جوان تحصيل کرده امروز بوده، نثر ترجمه کاملا ساده و عامه فهم انتخاب شده و با آوردن توضيحات تفسيري ابهام هاي موجود در فهم آيه برطرف گرديده است.

يکي از قرآن پژوهان معاصر اشکالات نحوي، ساختاري، لغوي و صرفي بر اين اثر را ياد آور شده است و ترجمه را از جهت نگارش فارسي،محتواي تفسيري و هماهنگي در بر گردان آيات مشابه دچار اشکال دانسته است.[2]

15-18- محسن قرائتي ( 1374 ش )=معادل با توضيحات اندک محتوايي و گاهی آمیخته با ترجمه و يا مشخص شده در پرانتز

تفسير نور اثر محسن قرائتي (متولد 1322 ش) تفسيري است که در آن به شيوه اي جذاب و نو، پيام هاي تربيتي قرآن استخراج و ارائه شده است.[3] تفسير نور علاوه بر تفسير، ترجمه آيات را به صورت مجزا نيز ارائه مي کند و به ترتيب شامل : آيات ، ترجمه ، توضيح ،پيام ها و نکته ها اين اثر تفسيري ساده و روشن و قابل استفاده عموم مردم است. بخش ترجمه تفسير نور، ترجمه اي ساده و روان و غير مکلف است. نثر واژه گزيني آن مطابق با زبان معيار مي باشد . در مواقع ضروري جهت انتقال درست مفاهيم و پيام آيه، به توضيحات اندک محتوايي و بعضا ممزوج با ترجمه و يا مشخص شده در پرانتز ، اکتفاء مي کند.

15-19- سيد محمد جواد ذهني تهراني (1375 ش)=معنایی(آزاد وتفسیری)

المقامع شرح فارسي جوامع الجامع امين الاسلام طبرسي ، توسط سيد محمد جواد ذهني تهراني در 2 جلد و تا آيه 61 بقره به نگارش در آمد. تفسير موجز و ادبي جوامع يکي از مجموعه سه گانه تفسيري طبرسيو پس از مجمع البيان به رشته تحرير در آمد. [4]

ترجمه بخش آيات اين تفسير در ضمن کتاب المقامع، ترجمه اي معنايي از قرآن است و حجم قابل توجه توضيحات تفسيري در متن اصلي ممزوج شده است اگر چه آنگونه که مترجم اذعان [5]دارد، ترجمه اي ساده و روان و قابل

استفاده فارسي زبان امروز مي باشد. از ديگر ويژگيهاي اين ترجمه مي توان به اين نکته اشاره نمود که چون مترجم به نحو مستقل به ترجمه آيات نمي نگريست و در پي ترجمه اي فني و مستقل از آيات نبود لذا از کنار برخي از آيات بدون اينکه ترجمه اي از آنها را بيارورد به اغماض گذشته است.

_____________________________________________

[1] - مؤخره ترجمه،چاپ دوم ، انتشارات دفتر مطالعات تاريخ و معارف اسلامي- ص 607، مكارم شيرازي، ناصر، ترجمه قرآن كريم، چاپ اول، 1373.

[2] - مرتضي کريمي نيا ، بينات،سال سوم ، شماره 69 ص 11،مقاله نقد و بررسي ترجمه قرآن کريم از آيت الله مکارم شيرازي

[3] - قرائتي، محسن، تفسير نور، چاپ اول، 1374، انتشارات در راه حق، قم.

[4] - سيد محمد علي ايازي ، شناخت نامه تفاسير، ص 163.

[5] - المقامع في شرح جوامع الجامع ، سيد محمد جواد ذهني تهراني، انتشارات پيام حق ، نوبت اول ، 1375 ش ، ص 7 .

15-20- عبدالكريم بي آزار شيرازي ( 1376 ش )= تفسیر پیوسته وترجمه آوایی

عبدالكريم بي آزار شيرازي ترجمه خود را از قرآن کريم با عنوان " قرآن ناطق " در سال 1376 ارائه داده است . اگر چه مي توان ترجمه بي آزار شيرازي را در قرآن ناطق ترجمه اي محتوايي معادل به حساب آورد، امّا ايشان مدعّي است ترجمه او آوايي و تفسيري پيوسته مي باشد. واژه گزيني اين مترجم اگر چه مطابق با نثر معيار است ، امّا ترجمه اي ادبي مسجع و موزون ، شيوا و استوار با حجم متوسط توضيحات تفسيري ـ و البته مجزّاي از متن ـ است. سعي مترجم بر آن بوده که توضيحات خارج از متن را در ميان کروشه مشخص نمايد: بعلاوه اشعاري متناسب با موضوع، در ادامه ترجمه آورده است هماهنگي شيوه ترجمه در سراسر آن تقريبا رعايت شده در مجموع مي توان از نقاط قوت آن علاوه بر نثر موزون و مسجع[1] سبک تازه ترجمه آن که عبارت از پيوستگي ساختاري ترجمه آيات است را نام برد.[2] وي در ابتداي هر سوره، با ارئه فهرستي بسيار منظم ، ارتباط و پيوستگي آيات را به نمايش گذاشته است .

15-21- ترجمه تفسير مجمع البيان ( 1376 ش )= معادل و روان ، همراه با توضيحات کوتاه در قلاب

تفسير مجمع البيان يکي از مهمترين تفاسير شيعه است که در قرن ششم توسط ابو علي فضل بن حسن طبرسي (م 548 هـ ق) نگاشته شده است اين اثر گرانقدر در سال 1376 توسط علي کرمي بار ديگر ترجمه شد. مطالب کتاب را مورد بازنگري، باز آفريني و تحقيق و نگارش قرار داد. و ترجمه دقيقي نيز از آيات قرآن ارائه نمود.[3]
ترجمه آيات در اين اثر ترجمه اي معادل و روان است همراه با توضيحات بسيار کوتاه كه در قلاب ارائه شده است. توجه به زبان و نثر معيار فارسي و دقت در گزينش واژه ها بر اساس ديدگاههاي تفسير مجمع البيان ويژگي مهم اين اثر است.

15-22- ترجمه بهاء الدين خرمشاهي ( 1376 ش )= معادل با نثر روان و اضافاتدر ميان ترجمه و پابرگی

بهاء الدين خرمشاهي (متولد 1324 هـ.ش) از قرآن پژوهان و مترجمان معاصر است كه آثار بسياري در زمينه حافظ پژوهي و قرآن پژوهي دارد. يکي از مهمترين آثار ايشان ترجمه قرآن کريم همراه با توضيحات و واژه نامه مي باشد.
ترجمه مورد نظر ترجمه اي معادل است که نکات نحوي و صرفي به خوبي در آن دخالت داده شده است نثر آن روان و امروزين و در عين حال ادبي است در مواردي که توضيحي لازم بوده توضيحات و اضافات را در ميان ترجمه در داخل دو قلاب قرار داده است. ترجمه آيات در نيمه بالايي صفحه قراردارد و تفسير و توضيحات بيشتر در نيمه پاياني قرار داده شده است.
علاوه بر ترجمه و تفسير اين اثر داراي پيوستهايي شامل گفتار مترجم، مقاله هايي تحت عناوين قرآن و قرآن پژوهي، تحريف ناپذيري قرآن، فهم قرآن با قرآن، کلمات فارسي در قرآن مجيد و واژه نامه مي باشد.[4]
________________________

[1] - اهتمام ايرانيان به قرآن کريم / 155

2- قرآن ناطق / 299

[3] - كرمي، علي، ترجمه تفسير مجمع البيان، انتشارات....، چاپ اول، 1376، مقدمه ناشر.
[4] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 88.

خرمشاهي در مقدمه ترجمه اش ويژگي هاي همچون دقت و صحت ، پيروي از نثر معيار، حفظ کلمات و عبارات قرآني رايج مانند ايمان ،زکات،رعايت ساختار کلمه در ترجمه (يعني ترجمه صفت به صفت و فعل به فعل) واژه سازي در موارد ضروري و دخالت ندادن عنصر تفسير در ترجمه را بر شمرده است.[1]

3-12- مصطفي رحماندوست ( 1377ش)= ترجمه معنايي ،برای کودک و نوجوان باتوضيحات تفسيري درداخلمتن

ترجمه جزء سي ام قرآن کريم توسط مصطفي رحماندوست شاعر تواناي معاصر براي آشنايي كودكان و نوجوانان با قرآن در يك جلد ترجمه انجام شده است.[2] قلم روان و صميمي مترجم و سبک ساده و بي پيرايه ترجمه قابل تحسين است . زبان ترجمه امروزي است و واژه گزيني آن علاوه بر مطابقت با نثر معيار، ناظر به فهم و درك مخاطب ـ کودک و نوجوان ـ بوده است. و از حجم توضيحات تفسيري متوسطي بسته به نياز مخاطب بر خوردار مي باشد. اين توضيحات قابل توجه تفسيري ، بدون هيچگونه تمايز، داخل در متن عرضه شده اند. از ويژگيهاي اين ترجمه مي توان به نياز سنجي مترجم و مخاطب محوري آن و همچنين ارائه توضيحات برخي مفردات قرآني و يا اصطلاحات فارسي بکار رفته در ترجمه و يا تفسير مختصر برخي آيات در مؤخره کتاب به عنوان « ياد آوري» اشاره كرد.

3-13- مسعود انصاري ( 1377 ش )= روش ترجمه معنايي ومحتوایی با افزوده هاي تفسيري و پايبندي به نحو قرآني

مسعود انصاري قرآن پژوه پرتلاش معاصر است كه در زمينه ترجمه پژوهي قرآن نيز داراي آثار ارزشمندي است. که از آن جمله مي توان به ويرايش فني ترجمه محدث دهلوي،ترجمه بهاء الدين خرمشاهي و محمد مهدي فولادوند اشاره کرد.
ترجمه مسعود انصاري ترجمه محتوايي از قرآن كريم است که بارزترين ويژگي آن پايبندي به نحو قرآني است.در اين ترجمه مطابقت با متن از لحاظ لغوي و محتوايي به خوبي در نظر گرفته شده و درموارد ضروري افزوده هاي تفسيري را به همراه خود دارد. اين افزوده ها در مواردي که شرح مستقيم واژه ها بوده اند در درون دو هلال قرار گرفته اند و اگر به گونه اي ديگر بوده درون دو قلاب جاي گرفته است.نثر ترجمه نثر معيار و امروزي است و از آوردن عبارات نامأنوس و سره نويسي در آن پرهيز شده و مترجم هيچگونه گرايش افراطي نسبت به عربي يا فارسي گرايي نداشته است.از لحاظ مطابقت با متن آيات، ترجمه اي است دقيق که معادل يابي تک واژگان در آن با دقت بسياري صورت گرفته است.تأکيداتي که در متن عربي قرآن بسياربه کار رفته و در فارسي معادلي ندارد با روشي بسيار دقيق تا آنجا که براي خواننده فارسي ملال آور نباشد ظاهر شده اند.[3]

______________________________________

[1] - خرمشاهي، بهاءالدين، ترجمه قرآن كريم، با ويرايش مسعود انصاري و مرتضي كريمي نيا، چاپ اول، 1374 انتشارات نيلوفر و جامي.
[2] - رحمان دوست، مصطفي، ترجمه قرآن كريم، (جزء سي ام)، چاپ اول، زمستان 77، موسسه فرهنگي و انتشاراتي محراب قلم.
[3] - اهتمام ايرانيان به قرآن، ص 198.

15-23- ترجمه تفسير من هدي القرآن ( 1377 ش )= جمله به جمله و معادل با توضیحات اندک

کتابشناسي[1]:تفسيرمن هدي القرآن اثر سيد محمد تقي مدرسي توسط احمد آرام[2] اين تفسير شامل تفسير ترتيبي تمام آيات و به روش تحليلي و تربيتي است. ترجمه آيات در اين اثر ساده و روان و مطابق با نثر معيار است.حجم توضيحات اندک و جدا شده از متن مي باشد البته در برخي موارد ترجمه کامل نيست. در مجموع ترجمه آيات در اين تفسير، ترجمه اي جمله به جمله و معادل است و مطالعه آن به طور مستقل از تفسير نيز مفيد و قابل استفاده است .

15-24- اکبر يزدان پناه ( 1378 ش )= محتوايي معادل با توضيحات اندک تفسيري

ترجمه اکبر يزدان پناه از قرآن کريم به انضمام ترجمه انگليسي و با عنوان« القرآن الکريم عربي فارسي انگليسي» عرضه شده است.[3] اثر ترجمه اي محتوايي معادل بوده و به سبکي ساده و روان نگارش يافته است. معادل گزيني مترجم مطابق با نثر معيار مي باشد و سعي او در آن بود که حتي الامکان ترجمه اي شيوا و ادبي از آيات الهي ارائه دهد که اما توفيق چنداني در اين زمينه نيافت. مترجم را متمايز از متن و با پرانتز ارائه داده است.

3-14- گلي از بوستان خدا (سيد محمد حجتي 1378 ش)= روش ترجمه معنايي

گلي از بوستان خدا( ترجمه اي گويا از آيات قرآن) است كه توسط، سيد مهدي حجتي، انجام شده است.[4] است.اين ترجمه از قرآن با نثر معيار و امروزي و به صورت روان، سليس و قابل فهم براي همه مردم ارائه شده است مترجم براي حفظ انسجام آيات مطالب هر سوره را عنوان بندي کرده است . حجم توضيحات تفسيري اگر چه زياد نيست اما قابل توجه مي باشد . اين توضيحات در متن داخل شده و شامل مسائلي چون شأن نزول و علت نزول آيات مي باشد . متاسفانه اين ترجمه بدون متن عربي قرآن ارائه شده است و از سبک معمول تقسيم بندي آيه به آيه قرآن پيروي نکرده است .

15-25- کوثر ( 1379 ش )= معادل باتوضيحات دربخش تفسير

تفسير کوثر اثر حجه الاسلام يعقوب جعفري (متولد 1325) از قرآن پژوهان معاصر است. مخاطب اين تفسير عموم مردم هستند وي انگيزه خود از نگارش اين اثر را ارائه تفسيري عصري با ارائه پيام هاي جديد و نکات بديع مي داند.[5] ترجمه موجود در اين تفسير ترجمه اي معادل و خالي از تفسير است و تقريبا به ازاي هر سطر از آيات يک سطر ترجمه بيان شده مفسر و توضيح عبارت به بخش تفسير واگذار شده است ترجمه آيات ساده و روان مي باشد در واژه گزيني به نثر معيار توجه كرده و از ترجمه واژه هاي عربي که در فارسي رايج است اجتناب نموده است مثلا "عزيز ، انفاق، غيب" ترجمه نشده اند و عينا در ترجمه بكار رفته اند.

__________________________________

[1] - ترجمه تفسير من هدي القرآن سيد محمد تقي مدرسي به »« تفسير هدايت» توسط احمد آرام، چاپ اول 1377 ، مؤسسه بنياد پژوهشهاي آستان قدس رضوي
[2] - عبدالمحمد آيتي و پرويز اتابكي با عنوان «تفسير هدايت» ترجمه شده است.
[3] - القرآن کريم عربي فارسي انگليسي، ترجمه سي جزء کامل، خطاط: عثمان طه، مترجم: اکبر يزدان پناه نوبت چاپ : اول سال 1378 انتشارات پيک فرهنگ.

[4] - حجتي، سيد محمد، گلي از بوستان خدا، چاپ اول، 1378، موسسه فرهنگي جهان رايانه كوثر.

[5] - جعفري، يعقوب، تفسير كوثر، چاپ اول، 1379، انتشارات....

15-26- سيد علي غيوري (1379ش )= روان و دقيق با توضيحات بسيار کوتاه تفسيري

آيت الله سيد علي غيوري متولد 1309 هـ ش در دوران مبارزه با رژيم ستمشاهي پهلوي تفسيري را به نام "تفسير مبين" به رشته تحرير در آورده است. اين تفسير که در دهه 50 شمسي تدوين شده است در اوائل دهه هشتاد به چاپ رسيده ( چاپ دوم 1384 ) انگيزه نگارش اين تفسير بيان مهم ترين مسائل قرآن کريم با زباني ساده و به صورت مستند به مدارک حديثي براي عموم مومنان اعلام شده است.[1] از اين رو ترجمه آيات نيز متناسب با هدف نگارش کتاب، ترجمه اي بسيار ساده و روان و در عين حال دقيق است. در مواردي نيز برخي توضيحات بسيار کوتاه تفسيري به ترجمه افزوده شده است.

3-15- آيت الله مشكيني ( 1380 ش )= روش ترجمه معنايي

ترجمه آيت الله مشکيني از قرآن کريم ترجمه اي روان همراه با نکات تفسيري مناسب و به اندازه است. اين ترجمه با ويرايش حسين استاد ولي در سال 1380 به چاپ رسيد.[2] آيت الله مشکيني در نگارش اين ترجمه دقت هاي ويژه اي را بكار برده است. از جمله آنکه اگر در يك واژه چند معنا احتمال داده مي شد تمام معاني را منعكس كرده اند به اين ترتيب كه در صورت متضاد بودن معاني، معناي دوم و سوم را با کلمه «يا» و در غير اينصورت با کلمه «و» آورده اند. ايشان به ترجمه "واو"هاي عطف که در اول برخي آيات هست نيز توجه داشته اند و اگر عطف به محذوف بوده است نکته حذف شده را بيان کرده اند. نکته ديگر آن که مطالب اضافه شده چه به عنوان جملات تکميلي و چه به عنوان شرح، همه يکدست در پرانتز آورده شده است.[3]

3-16- طاهره صفار زاده ( 1380 ش )= روش ترجمه معنايي

خانم صفارزاده از مترجمان و اساتيد ادبيات فارسي و انگليسي است كه ترجمه خود را از قرآن كريم به دو زبان فارسي و انگليسي در سال 1380 منتشر كرد.[4] اين ترجمه با سبک ساده ارائه شده است نثر ترجمه اگر چه برخي مواقع متکلفانه مي شود امّا در مجموع امروزي و واژه گزيني آن مطابق با نثر معيار است و اين ترجمه مناسب سطح عمومي فارسي زبانان مي باشد . حجم توضيحات تفسيري اين ترجمه ، قابل ملاحظه و متوسط است. سعي مترجم بر آن بوده است توضيحات خارج از متن را در ميان کروشه بگذارد، که از اين نظر حجم کروشه ها زياد شده است در اين ترجمه كه به صورت دو زبانه ( فارسي ، انگليسي) عرضه شده است اغلب صفحات داراي پانوشت (تفسير، شأن نزول ، تاريخ نزول و ...) مي باشد . اثر از جهت عدم رعايت ساختار نحوي در برخي آيات، ترجمه نشدن برخي از عبارات و الفاظ، دقيق نبودن واژه گزيني ها و وجود اشكالات زباني، نقد شده است.[5]

____________________________

[1] - غيوري، سيد علي، تفسير مبين، چاپ دوم، 1384، داراللكتب الاسلاميه، تهران، ج 1، ص 12.
[2] - مشكيني، علي، ترجمه قرآن كريم، چاپ اول، 1380، با ويرايش حسين استاد ولي، انتشارات الهادي، قم.
[3] - مشكيني، علي، ترجمه قرآن كريم، گفتار مترجم، ص 614
[4] - صفارزاده، طارهره، ترجمه فارسي و انگليسي قرآن حكيم، چاپ اول، 1380، موسسه فرهنگي جهان رايانه كوثر.
[5] - كوشا، محمد علي، ترجمان وحي، شماره 12، ص 27.

3-17- علي اصغر حلبي ( 1380 ش )= روش ترجمه معنايي

ترجمه دکتر علي اصغر حلبي استاد دانشگاه در سال 1380 به چاپ رسيد.[1] در اين اثر تلاش شده است که ترجمه قرآن با توضيحات تف

جزوه درس ترجمه قرآن کارشناسی مهر92-بخش سوم

مطالب مشابه :

جزوه درس ترجمه قرآن کارشناسی مهر92-بخش سوم

کتاب نامه

ترجمه "عناصر روزنامه‌نگاري"

گفت‌وگو باابوالفضل بهرامپور مفسر و مترجم قرآن

کتابشناسی رویکردهای نوین نقد ادبی

نکاتی پیرامون درس آیات الاحکام

علوم قرآن و معارف اسلامی

ارتباط تحلیل گفتمان با ترجمه عربی به فارسی و غیره