اقدام پژوهي

مقدمه:...........................................................................................................2

تعريفي از اضطراب: ...........................................................................................3

توصيف وضعيت موجود:.......................................................................................4

طرح و بيان مساله...............................................................................................5

گرد آوري اطلاعات ( شواهد 1): ............................................................................6

تجزيه و تحليل داده ها: ..........................................................................................8

خلاصه يافته هاي اوليه: ........................................................................................9

چگونگي اجراي راه جديد: ....................................................................................10

گرد آوري اطلاعات (شواهد 2):..............................................................................11

چگونگي ارزيابي راه حل جديد:................................................................................12

نتيجه گيري:..........................................................................................................13

منابع :................................................................................................................. 14

راههاي مقابله با ترس و اضطراب در دانش آموز،..................... يكي از دانش آموزان كلاس اول ابتدايي دبستان مختلط غزالي شهر شاوور

چكيده:

در اوايل سال تحصيلي 92-91(امسال ) در بين دانش آموزان كلاسم متوجه شدم كه يكي از دانش آموزانم در كلاس درس فعال نيست و اگر از اودرس پرسيده مي شد شدت ترس و اضطراب در او به حدي بود كه شروع به گريه و زاري مي كرد.

تصميم گرفتم كه با مدير مدرسه و ديگر همكاران و خانواده (.................) در اين زمينه صحبت كنم و ريشه ي اصلي اين اضطراب را در او پيدا كنم با توجه به اين كه اين اضطراب يا ريشه در محيط مدرسه داشت يا در محيط خانواده بايد امنيت و آرامش روحي را در محيط هاي مذكور از طريق دادن مسئوليت – تشويق و ... فراهم مي كردم. (............... تنها دانش آموزي در كلاسم بو د كه پارسال هم كلاس اول را خواند ه ومردود شده بو د . )بعد از مدتي نتايج روش هاي به كاربرده شده به وضوح در دانش آموز قابل مشاهده بود و وضعيت درسي و روحي او بهتر از گذشته شد.

مقدمه:

از زمان تولد تا هنگام مرگ هر انساني در موقعيت هاي گوناگون بالندگي درگير مسائل و مشكلاتي مي شود كه به نحوي روان او را متأثر مي سازد. از جملة اين مسائل مي توان ترس و اضطراب را نام برد كه در تمام دوره هاي زندگي ممكن است بر انسان چيره شود.

بخشي از رشد كودك، متضمن آموختن و كنترل اضطراب و ترس است، كودكان ترس هاي بسياري دارند و ممكن است برخي از آن ها در بزرگسالي هم دچار ترس باشند. اما بسياري از استرس هاي و اضطرابهاي دوران كودكي در اثر گذشت زمان و تجربه از بين مي روند و تنها بخشي از آنها تغيير شكل مي دهد و بصورت نيرويي مؤثر در رفتار درمي آيند. اما ترس و اضطراب به يك مفهوم نيستند، ترس علت و موقعيت مشخص دارد و در اكثر موارد، كاربرد و تأثير مثبت دارد . مثلاً كودكان با وجود ترس مي تواند از جان خود حفاظت كنند. اما اضطراب هم كاركرد مثبت دارد و هم كاركرد منفي. يا به عبارت بهتر، احساس اضطراب تا يك جاي خاص كاركرد افراد را بهتر مي كند و از يك جايي به بعد، افزايش اضطراب باعث افت كاركرد مي شود.

تفاوت ديگري كه اضطراب با ترس دارد اين است كه علت شفاف و واضحي براي اضطراب نمي توان يافت. اگر چه براي برخي افراد، اضطراب ناشي از موقعيت خاصي است كه در آن قرار مي گيرند (در يك جمع جديدي از انسان ها، زمان امتحان هنگام جدايي از خانواده و ...) اما در هيچ يك علت بيروني دليل قابل استناد و ملموس براي اين نگراني و اضطراب وجود ندارد . بلكه تصور فرد نسبت به اين موقعيت ها مثبت نيست.

تعريفي از اضطراب:

اضطراب عبارت از ترس فرد از نتايج مجهول مربوط به آينده كه گاهي تفكر و اعمال گوناگون را به تعويق مي اندازد و يا از ديدگاهي ديگر مي توان گفت كه اضطراب شامل احساس عدم اطمينان درماندگي و برانگيختگي فيزيولوژيكي است. به طور كلي اضطراب يك احساس منتشر، بسيار ناخوشايند و اغلب مبهم دلواپسي است كه با يك يا چند حس جسمي مانند احساس خالي شدنِ سردل، تنگي قفسه سينه، تپش قلب، تعرق؛ سردرد و ... همراه است از ديگر علايم مربوط به اضطراب مي توان به عصبي بودن، تنش، احساس خستگي، بي خوابي، لرزش، تنگي نفس، بي حالي، اشكال در تمركز حواس، تپش قلب، تكرار ادرار، سرگيجه و گوش به زنگ بودن اشاره كرد.

توصيف وضعيت موجود:

بیست ویک سال است كه مشغول به تدريس در آموزش و پرورش در مقطع ابتدايي وخدمت به آينده سازان مملكت اسلاميمان ايران در منطقه محروم شاوور از مناطق محروم خوزستان هستم سابقه سال هاي تدريس در پايه اول هيجده سال به صورت موظف و بقيه ي پايه ها بصورت غير موظف وسابقه مدیریت را دارم. در طول اين مدت هميشه سعي كرده ام نسبت به شاگردانم احساس مسئوليت داشته باشم، در سال تحصيلي 92-91 يعني امسال در دبستان غزالي ‹مختلط› تحت پوشش منطقه شاوور مشغول به تدريس در پايه اول شدم. در اين كلاس 20 دانش آموز مشغول به تحصيل بودند؛ طبق روال هر سال روزهاي ابتداي سال تحصيلي جديد را به ارزشیابی ورودي دانش آموزان پرداختيم تا حدودي از وضعيت معلومات آنها ؛ وذهن وهوش دانش آموزان آگاه شوم. در اين بررسي و ارزش يابي متوجه شدم كه هر وقت به يكي از دانش آموزان به اسم ............. تكليفي مي دادم يا سوالي مي پرسيدم ترس و لرز داشت ويا با ترس ولرز دست وپا شكسته جواب مي داد ، ‹كلمات هم آغاز وهم پايان › و هر وقت از وي سوال مي كردم چرا به پيش دبستاني نرفتي گريه و زاري مي كرد مدتي همين روال گذشت و دانش آموز تغييري نكرد و متوجه شدم اين دانش اموز داراي اضطراب شديد و با توجه به مسئوليت ها يي كه در قبال او احساس مي كردم، تصميم گرفتم كه در صدد رفع مشكل او برايم.

طرح و بيان مساله:

بسيارند دانش آموزاني كه به خاطر ترس از مدرسه و معلم و ناظم و ... در دوره هاي مختلفي از درس و تحصيل عقب افتاده اند و در مقاطع مختلف زندگي به خاطر ترس هاي كه برطرف نشده اند با شكست مواجه مي شوند. چه بسا دانش آموزي به دلايل مختلف از مدرسه يا عوامل ديگر مي ترسد و نمي تواند در زندگي موفق باشد. بعضي دانش اموزان استعدادهاي درخشاني دارند كه اگر شكوفا نشوند (به دلايل مختلف) در زندگي با شكست مواجه شده و نمي توانند مراحال موفقيت را طي كنند. وظيفه معلمين اين است كه اين ترسها و اضطراب ها را شناخته و در صدد بر طرف كردن آنها بر آييم، چون مقطع ابتدايي ،خصوصا پايه اول ابتدايي از دوره هاي مختلف تحصيلي ، يكي از دوره هاي مهم و شايد بتوان گفت مهم ترين دوره مي باشد كه اگر دانش آموزان و عوامل موثر بر روحيه آنها و مسائل و مشكلات مختلف آنها بيان و رفع نشود، در دوره هاي ديگر زندگي به مراتب با مشكلات بيشتري روبروي خواهند شد. در اين تحقيق ما مشكل يكي از دانش آموزان را بررسي مي كنيم و سعي بر اين است كه هرچه بهتر ترس و اضطراب را در وجود اين دانش_ آموز از بين ببريم، اميد است اين كار بتواند مقدمه اي باشد براي شناسايي مشكلات دانش آموزان ديگر.

گرد آوري اطلاعات ( شواهد 1):

براي حل اين مشكل تصميم گرفتم موضوع را با مدير مدرسه و ديگر معلمان و همچنين خانواده .............. در ميان بگذارم و حتي با بعضي از دانش آموزان كه احساس كردم كمي به او نزديك هستندمثلا دختر عمو ودختر همسايه سؤالاتي در مورد .............. پرسيدم مثلا:«ِآيا خداي نكرده ...................را ماشين زده است ؟»اما جواب قانع كننده اي از آنها نگرفتم آنها اظهار داشتند كه ................. چند سالي است كه اين وضعيت را دارد و گوشه گير است.

در جلسه اي كه با مدير مدرسه و ديگر معلمان داشتم آنها نيز مدعي شدند كه .............. هم خواهري دارد كه كلاس پنجم است ودر سال هاي قبل والان هم نامرتب و از نظر درسي هم ضعيف است وآنها گفتند براي مطلوب كردن درس خواهر ............. خيلي سعي كرده اند اما فايده اي نداشته و خانواده اش نيز حاضر به همكاري با آنها نشده اند. من هم با كمك مدير مدرسه تصميم گرفتم كه مسئله را به طور جدي پي گير شوم علت اين اضطراب و همچنين راه حل هاي مناسبي را براي رفع آن پيدا كنم تا وظيفه خود را به عنوان يك معلم در قبال او انجام داده باشم.

از .................خواستم كه اولياء خود را به مدرسه بياورد ولي او از اين كار خودداري كرد پس مجبور شدم خود به ديدار آنها بروم و از نزديك با آنها صحبتي داشته باشم. بعد از صحبت هايي كه با نامادری ........... داشتم متوجه شدم كه .................... در خانه آرامش چنداني ندارد چون پدر و مادرش با هم مشكل دارند و محيط خانه ي آنها محيطي پر از مشاجره و بحث و جدال است چند جلسه اي با پدر و نامادري ................ در اين مورد گفتگو كردم و از پيامدهايي كه بعداً ممكن است گريبانگير .................. و ديگر فرزندان آنها شود براي آنها صحبت كردم وبه نامادريش گفتم:«مثلا آيااز خدا نمي ترسدورفتاري كه با فرزندان هوي خود دارد يك د فعه كسي همين رفتار را با فرزندخودش انجام دهد» به آنها گفتم به جاي مشاجره ايجاد تنش و بر هم ريختن آرامش خانواده مي توانند مشكلات خود را به دور از چشم فرزندان با يك گفتگوي ساده برطرف نمايند آنها نيز قبول كردند كه در اين زمينه اشتباه كرده اند و من بعد سعي بر جبران آن مي كنند.«مادر .................. در سفري كه به كربلا داشته در آنجا سكته كرده ويكي از دستان ويكي از پا هاي او فلج شده بود ، ................... پنج برادر تني ويك برادر ناتني داشت.»

تجزيه و تحليل داده ها:

پس از جمع آوري اطلاعات مورد نياز در مورد وضعيت تحصيلي سال قبل ................ وهمچنين وضعيت خانوادگي و چگونگي برخورد او با ديگر دانش آموزان ، معاونين مدرسه اعم از آموزشي وپرورشي ، معلم ورزش وضعيت رفتاري ..................... كه شايدبرخي از آنها علل ايجاد چنين اضطرابي بود و باعث ايجاد اختلال رفتاري در .............. شده بود ،را فهرست وار نوشتم و سعي بر جبران آنها كردم البته براي اين كار، از ديگر دانش آموزان، مدير مدرسه و خانواده ................ كمك گرفتم كه آنها نيز حاضر به همكاري با من شدند.

خلاصه يافته هاي اوليه:

پس از مطالعات انجام شده و صحبت هاي به عمل آمده نتايج زير را بدست آورديم.

اينكه اضطراب مي تواند ريشه در يكي از مورد زير داشته باشد:

حالات دروني فرد و انگيزه هاي ناخودآگاه

ناتواني فرد در مقابله با فشارهاي محيطي«فشار هايي كه از طرف نامادريش بخاطر دعواهاي كودكانه كه بين برادر ناتنيش و خود سكينه صورت مي گرفت ونامادريش تنها .......... را مورد باز خواست قرار مي داد .»

احساس جدايي يا طرد شدن« بي توجه اي نامادر ي ........... به او»

احساس فقدان و يا از دست دادن حمايت هاي عاطفي « مادر وي كه زمين گير شده بود ونامادريش جلو وي به فرزندش خيلي محبت مي كرد .»

تغييرات ناگهاني محيطي يا حوادث غير منتظره «سكته مادرش و زن دوم گرفتن پدر ..............»

يادگيري در منزل و محيط مثل يادگيري اضطراب ها و ترس هاي والدين

افكار و عقايد غيرمنطقي، غلط و اغراق آميز و ... «اهميت ندادن به دختر در ميان بعضي از اقوام محلي »

چگونگي اجراي راه جديد:

با توجه به وظايف گفته شده به كمك مدير مدرسه و دانش آموزان در محيط كلاس فضايي ايجاد كرديم كه دانش آموز (.............. ) در آن احساس امنيت و آرامش كند. با گروهبندي نمودن دانش آموزان و تقويت ارتباط مؤثر بين دانش آموزان و ايجاد فضايي آرام و صميمي در كلاس و نزديك شدن هر چه بيشتر به دانش آموزان، دادن* مسئوليت* به ................ شور و اشتياق بيشتري براي وجود دركلاس نشان مي داد. *مثلا : يكي از كارهايي كه انجام دادم تقسيم نمودن شيريني در كلاس توسط ......... بين دانش آموزان بود « برنامه اي قبلا اجرا نموده بودم بدين صورت ، هر صدايي از صداهاي جدول الفبــــــــــا را كه ياد گرفتيم وتمام صداهاي ا سم هر دانش آموز؛از كلاس ، كه در آن جدول ياد گرفته شده بود، ودانش آموز توانست اسم خود را باتوجه به صداهايي كه خوانده بنويسد ، بايد فردا براي تمام كلاس شيريني بياورد وتقسيم نمودن شيريني ها را به .........محول نمودم بعد ازاينكه شيريني ها را تقسيم مي كرد پاكت جايزه ها راكه قبلا خودم مهيا نموده بودم به دست ........... مي دادم واز دانش آموز ي كه شيريني آورده بود خواستم تا جايزه ي خود را انتخاب نمايد .»

*انتخاب سر گروههاي درسي را بر عهده ............... نهادم .

گرد آوري اطلاعات (شواهد 2):

گرچه از رفتار و اظهار دانش آموزان پيدا بود كه تغيير و تحولي در دانش آموز مورد نظر به وجود آمده است براي اين كه دقيقاً مشخص شود كه روشهاي به كار گرفته شده مؤثر بوده است يا نه تصميم گرفتم درباره ي آنچه انجام داده ام اطلاعات عيني و مؤثق جمع آوري كنم.

Ø مقايسه ي مقياس هاي در دفتر ثبت شاخص ؛دانش آموز مورد نظر پيش از آموزش و پس از آن

Ø ارزشيابي از درس هاي تدريس شده

Ø نظرخواهي از افراد اهل فن درباره نمونه ما و گزارش ها و روش هاي به كار گرفته شده«مشاور مدرسه»

Ø نظرخواهي از دانش آموزان و اولياء دانش آموز مورد نظر درباره روش هاي جديد و نتايج آن

Ø جواب دادن به سؤالات با اعتماد به نفس كامل در حضور دانش آموزان و ديگر كاركنان مدرسه

شواهد به دست آمده نشان داد كه روش ها مؤثر بوده و همه ابراز رضايت نمودند.

چگونگي ارزيابي راه حل جديد:پس از مشخص شدن وظايف مربوط و به كارگيري آن در بهبود بخشيدن به وضعيت سكينه پس از مدتي تغيير رفتار در سكينه قابل مشاهده بود.

به طوري كه وضعيت درسي .................. روز به روز بهتر مي شد.

در بحث ها كلاسي و فعاليت هاي محوله مشتاقانه شركت مي كرد.

دانش آموز اعتماد به نفس را در خود پيدا كرد .

مسئوليت هايي كه در كلاس به او داده مي شد به نحو احسن انجام مي داد .

رابطه اش با دوستانش روز به روز صميمي تر مي شد.

از آن شخصيت گوشه گير و مضطرب كه قبلاً بود حال به يك شخصيت شاد و با انگيزه تبديل شده بود.

پدر و نا مادريش مرتباً وضعيت درسي او را جويا مي شدند و در جلسات اولياء مربيان شركت مي كردند.

با توجه به وضعيت ايجاد شده در .............. مشخص بود كه پدر و نا مادرش نيز در اين زمينه همكاري لازم را داشته اند و محيط خانه را به يك محيط آرام و صميمي تبديل كرده بودند .

دانش آموز با مطالب و ديدگاه هاي تجربه هاي جديدي آشنا شد.

والدين از پيشرفت تحصيلي دانش آموز اظهار رضايت كردند. «پدر وي يك بخاري گرماي جنوب هديه مدرسه نمود .»

مهارت سخن گفتن در دانش آموز در ميان جمع تقويت شد .

كلاس درس به محيطي گرم و دوست هم براي دانش آموز و معلم تبديل شد.

مشاركت در ميان دانش آموزان و معلمان و ديگر كاركنان مدرسه افزايش يافت .

نتيجه گيري:

اضطراب يك بخش طبيعي زندگي است در مورد كودكان اضطراب اغلب واكنشي به بعضي آشفتگي هاي فضاي زندگي و هيچ اقدام خاصي به جز مراقبت آرام، متضمن رفع آن نيست. وقتي كه اضطراب كودكي آن چنان ناتوان كننده است كه با عملكرد طبيعي تداخل مي نمايد، بعضي از اقدامات شديد همچون اطمينان بخشي، حمايت و آرامش دانش آموزي بايد اعمال گردد. همچنين توانايي ارتباط مؤثر به ما مي آموزد كه براي درك موقعيت ديگران – چگونه فعالانه به سخنان آنها گوش دهيم. اگر اين اقدامات روان شناختي مؤثر واقع شدند استفاده از آرام بخش هاي خفيف ممكن است در نظر گرفته شود كودك بايد به دقت ارزيابي شود تا احتمال افسردگي رد شود. تنها وقتي شيوه هاي ديگر مؤثر واقع نشوند بايد آرام بخش هاي مدنظر قرار گيرند و فقط به طور متناوب و غير مستمر و همراه ديگر اقدامات درماني موجود استفاده قرار گيرند – روابط ميان ولدين مهمترين عامل در تعيين رفتار غيرعادي خصوصاً اضطراب و ترس مي باشد هرگاه مادر در خانه بطور طبيعي قادر به بيان احساسات دروني خود نباشد موجب خواهد شد كه، تنگ كردن روابط اجتماعي خود در خانواده منشأ نوعي نگراني و اضطراب ابتدايي براي كودكان را در خانه فراهم نمايد.

ما به عنوان معلم بايد سعي كنيم دانش آموزان خود را بيشتر بشناسيم و با خانواده هاي آنها ارتباط بيشتري برقرار كنيم تا مشكلات دانش آموزان كمتر شود و روحيه شان شاد و روانشان آرام شود و بهتر بتوانند درس بخوانند.

منابع :

1- احمدي ، سيد احمد، مقدمه اي بر مشاوره و روان درماني ، انتشارات دانشگاه اصفهان ، 1371

2- بيرجندي ، پروين، روانشناسي رفتار غيرعادي ، نشر دهخدا ، 1375 .

3- جمال فر ، ترجمه، روانشناسي شخصيت ، انتشارات بعثت ، 1373 .

4- شاملو ، سعيد، آسيب شناسي رواني ، انتشارات رشد ، 1368

5- سرمد ، غلامعلي نشر، روانشناسي كودك ، دوروني راحرز ، ترجمه آواي نور ، 1373 .

6-مهري نژاد ، سيدابوالقاسم ،مشاوره و روان درماني كودكان مشكل دار ، ترجمه، انتشارات ابجد

7- شكركن ، حسين ،روانشناسي اجتماعي ، ترجمه انتشارات رشد .

8- احمديه ، ملك سيما ،بازيابي ارزشها در كودكان و نوجوانان ، انتشارات نشرني ، 1375 .

اقدام پژوهي

مطالب مشابه :

نمونه فرم طرح پیشنهادی اقدام پزوهی سال 92

تحليل موضوعات اقدام پژوهي در سال 92-

قسمت دوم:خلاصه اقدام پژوهی خانم زارع(رتبه اول کشوری در برنامه چهاردهم معلم پژوهنده از ناحیه2 قم

قسمت اول:خلاصه اقدام پژوهی خانم زارع(رتبه اول کشوری در برنامه چهاردهم معلم پژوهنده از ناحیه 2قم)

یک نمونه اقدام پژوهی که رتبه اول کشوری دارد...

اقدام پژوهي

پرتقاضاترین رشته های دانشگاهی گروه آزمایشی علوم تجربی در کنکور سراسری براساس رتبه کشوری

موضوع:چگونه توانستم مشکل ناسازگاری دانش آموزم راکاهش دهم؟