نکاتی چند در مورد کشت زعفران و خواص داروئی آن-کاربردی

زعفرانزعفران ، گياهی است چند ساله كه دارای پياز می باشد این پیاز دارای غلاف قهوه ای رنگی است. اين گياه در جنوب غربی آسيا، جنوب اسپانيا و جنوب اروپا روییده می شود. دارای ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و 3 رشته كلاله قرمز رنگ می باشد. قسمت مورد استفاده گیاه زعفران کلاله نارنجی رنگ گل آن می باشد. كلاله زعفران حاوی چربی، املاح معدنی و موسيلاژ است. تکثير زعفران منحصراً توسط غده زير زمينی بنه ( کورم ) متداول است. عطر و بوی زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و يك تركيب اكسيژن دار و همراه با سينئول به نام سافرانال می باشد. طعم زعفران مربوط به هيتروزيد تلخ پيكروكروسين است. رنگين بودن زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام كروسين می باشد.

با توجه به تنوع آب وهوائی امکان کشت این محصول در شرایط میانه وجود داردو در سال های گذشته بصورت آزمایشی در منطقه تیرچای روستای بالسین کشت گردیده و از وضعیت رشدی خوبی برخوردار می باشد.

زعفران ، گياهی است چند ساله كه دارای پياز می باشد این پیاز دارای غلاف قهوه ای رنگی است. اين گياه در جنوب غربی آسيا، جنوب اسپانيا و جنوب اروپا روییده می شود. دارای ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و 3 رشته كلاله قرمز رنگ می باشد. قسمت مورد استفاده گیاه زعفران کلاله نارنجی رنگ گل آن می باشد. كلاله زعفران حاوی چربی، املاح معدنی و موسيلاژ است. تکثير زعفران منحصراً توسط غده زير زمينی بنه ( کورم ) متداول است. عطر و بوی زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و يك تركيب اكسيژن دار و همراه با سينئول به نام سافرانال می باشد. طعم زعفران مربوط به هيتروزيد تلخ پيكروكروسين است. رنگين بودن زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام كروسين می باشد.

زعفران ماده غذایی با ارزشی است که به مقدار کم از گیاه زعفران بدست می آید در واقع از هر 100 تا 200 هزار گیاه زعفران، حدود 5 كيلوگرم گل زعفران بدست می آيد كه وزن 5 کیلوگرم زعفران تازه بعد از خشك شدن به يك كيلوگرم می رسد.

نکاتی چند در مورد زراعت زعفران:

1. زعفران گیاهی است چند ساله و کم توقع به آب و حاصلخیزی خاک که میتواند بعداز کاشت حدوداً 15-20 سال در زمین کاشته شده و به رشد خود ادامه داده و محصول خوبی تولید نماید .

2. زمین مناسب جهت کاشت زعفران بهتراست نه سبک (شنی) و نه سنگین (رسی) و دراصطلاح علمی زمین لومی شنی –رسی برای کاشت این گیاه کاملاً مطلوب میباشد .

3. چون این نبات بعد از کاشت حدوداً 15 - 20 سال در زمین اصلی میماند. ضروریست قبل از کاشت حدوداً 40 -50 تن کود حیوانی پوسیده به همراه سایر کودهای شیمیایی و ریزمغذی های مورد نیاز به زمین اصلی داده شود و بعد از دادن این کودها به زمین، شخم لازمه زده شود.

4. مقدار پیاز زعفران لازمه جهت کاشت حدوداً 2 تن در هکتار میباشد .

5. زمان کاشت پیازچه زعفران در منطقه مثل مرند از اواخر فصل تابستان تا اواسط فصل پائیز میباشد ولی بهتر است از اواخر شهریور ماه اوایل مهر ماه در منطقه مرند زعفران مورد کاشت قرار گیرد .

6. نیاز آبی این گیاه فوق العاده کم بوده واین موضوع شاید بدان علت است که دوره رشد و نمو زعفران برعکس سایر گیاهان زراعی از اوایل فصل پائیز (اواسط مهرماه در منطقه مرند ) شروع و تا اواخر فصل بهار ادامه می یابد بهعبارت دیگر زعفران از اواخر فصل بهار تا اوایل پائیز به خواب تابستانه فرو می رود و در طول فصل تابستان اصلاً نیازی به آبیاری ندارد .

7. دوره آبیار ی این گیاه بدین صورت است که دراواسط مهر ماه مزرعه زعفران یک بار آبیاری شده وبعد از گاورو شدن زمین عملیات شانه زنی جهت فرم شدن خاک سطحی واز بین رفتن علف های هرز انجام می گیرد تا پیازچه های زعفران براحتی از سطح زیرین خاک رشد ونمو وتولید گل نمایند .دومین آبیاری بعد از برداشت گل در اواخر آبانماه و سومین آبیاری در فصل بهار در منطقه مرند صورت میگیرد که خوشبختانه در این زمانها آب به اندازه کافی موجود بوده و هزینه آبیاری نیز در سطح پائین قرار دارد ، در واقع آبیاری اول برای تولید گل و آبیاری های بعدی برای تکثیر پیازچه زعفران انجام میشود .

8. فواصل کاشت پیازچههای زعفران در روی ردیف حدوداً 15 سانتیمتر و فواصل ردیف های کاشت از همدیگر حدوداً20 سانتیمتر خواهد بود وعمق کاشت پیازچه در زمین حدوداً 20 سانتیمتر در نظر گرفته می شود و بهتراست در هرنقطه کاشت 5- 7 پیازچه قرار گیرد.

9. تولیدگل در این گیاه از سال اول شروع و رفته رفته در سال های بعدی افزایش مییابد بهطوریکه در طول سال های 5- 12 تولید محصول به حداکثر می رسد میزان محصول در این سالها بصورت خشک از 6-10 کیلوگرم می تواند متغیر باشد و حداکثر رکورد تولیدی محصول در ایران حدود اً 13- 14 کیلوگرم اعلام شده است .

10. در خصوص مبارزه با علف های هرز و آفات وامراض این نبات ضروریست با کارشناسان کشاورزی مشورت لازمه صورت گیرد .

ارزش غذایی زعفران

زعفران چاشنی و رنگ دهنده غذا می باشد زعفران موجب كاهش چربی و كلسترول خون می گردد. زعفران آرام بخش، اشتها آور، ضداسپاسم، پيشگيری كننده از بيماري های قلبی و سرطان، تقويت کننده حافظه و كاهش دهنده فشار خون است. از گیاه زعفران در درمان بیماری آسم، بيماري هاي پوستی، بیماری های چشم، عفونت ادراری، يرقان، پيش انداختن قاعدگی، رفع نفخ شكم ، درمان معده درد و درمان کم خونی استفاده می شود.

زعفران به هضم غذا کمک می کند و تقویت کننده معده می باشد و به عنوان مسکن بویژه در دردهای لثه کاربرد دارد.

زعفران گیاه ضد افسردگی

مصرف زعفران در پیشگیری از بروز افسردگی موثر است. بر اساس تحقیقات امروزی نیز نتیجه گرفته شده است که زعفران دارای خواص ضد افسردگی است و این در حالی است که بر اساس تب سنتی به زعفران خواص فرح بخشی و خنده آوری نیز نسبت داده اند. بر طبق نتایج این تحقیقات استفاده از زعفران در غذا و نوشیدن حداقل یك فنجان چای زعفران برای تمدد اعصاب توصیه می شود. زعفران افزایش دهنده تمرکز حواس است و در پیشگیری از آلزایمر و پارکیسون موثر می باشد زعفران در درمان دردهای عصبی و کم خوابی موثر می باشد.

زعفران عامل پیشگیری از کاهش دید در سالخوردگی

بر اساس تحقیقات مرکز دانشگاهی ایتالیا زعفران در تنظیم کارکرد سلول های بینایی موثر است و سلول های بینایی را در مقابل آسیب ها محافظت می کند و از پیشرفت بیماری های چشم جلوگیری می کند و موجب احیای سلول های آسیب دیده چشم می شود. زعفران در درمان اختلالات لکه زرد شبکیه که در سنین سالخوردگی ایجاد می شود موثر است. مصرف زعفران در رژیم غذایی از پیشرفت بیماری های ژنتیک چشم جلوگیری می کند و به همین علت مصرف متعادل آن به سالخوردگان و افراد مبتلا به بیماری های چشم توصیه می شود.

خواص ضد سرطانی زعفران

زعفران خواص ضد سرطاني دارا می باشد و به عنوان يك داروي ضد تومور و جمع كننده راديكال هاي آزاد عمل مي‌كند. بر اساس تحقیقات پزشکی ثابت شده است که مواد آنتی اكسیدان موجود در زعفران خواص ضد سرطانی دارا می باشند. بر اساس نتایج این بررسی بنظر می رسد که استفاده از زعفران، از بروز توالی های ژنی سرطان زا جلوگیری می كند و در ترمیم مولكول های دی ان ای آسیب دیده تاثیر بسزایی دارد.

مضررات مصرف بی رويه زعفران:

مصرف بی رويه زعفران مضر می باشد و باعث استفراغ، كاهش ضربان قلب، خون ريزي از بيني، خون ریزی از پلك ها و لب و موجب سر گيجه، بي حالي، زردي پوست و عوارض خطرناك ديگر می شود که این عواقب حتی می تواند منجر به مرگ شود.

زعفران عامل سقط جنین و یا برطرف کننده سخت زایی :

رقیه و سحر کامران سامانی در پژوهش خود با موضوع درمان سخت زائی با مصرف زعفران در همایش زعفران داروی گیاهی هزاره سوم ارائه شد، نشان دادند که خوردن زعفران در زمان حاملگی، شخص را برای زایمان آسان آماده می کند. بر طبق پژوهش آنان مصرف زعفران در دوران بحرانی بارداری یعنی سه ماه اول که دوران تشکیل اندام‌هاست می‌تواند به جنین صدماتی وارد نماید. مصرف زعفران در سه ماه اول حاملگی باعث افزایش هورمون پروستاگلاندین در رحم شده و اثرتحریکی مستقیم روی عضلات صاف رحم دارد و در نتیجه احتمال سقط جنین را به همراه دارد اما مصرف متعادل آن پس از سه ماه اول دوران بارداری مفید است و مادر را برای زایمان آسان آماده می کند. زعفران موجب خاصیت ارتجاعی در نسوج رحم می گردد و زایمان را آسانتر می سازد.

زعفرانی که پس از سه ماه اول حاملگی مصرف شده است تاثیر خود را چند ساعت قبل از زایمان با شروع شدن درد و با دریافت عصبی گیرنده های درد و تولید هورمون پروستا گلاندین که درهنگام وضع حمل باعث انقباض ماهیچه های دیواره رحم می‌شوند و اثرتحریکی مستقیم روی عضلات صاف رحم و اثر شل کنندگی سرویکس دارد می‌ گذارد بنابراین با مصرف صحیح زعفران میزان پروستا گلاندین در رحم در زمان تولد نوزاد را افزایش داد و از سخت زائی جلوگیری کرد.

مقدار مناسب و مجاز مصرف زعفران در ماه:

مصرف سه گرم زعفران برای هر نفر در ماه بسیار سالم و سودمند می باشد و مصرف بیش از 5 گرم آن برای هر نفر در ماه مضر می باشد. اما مصرف 5 گرم زعفران در يك وعده غذائی می تواند منجر به مرگ انسان گردد.

نگهداری از زعفران:

زعفران را بايد دور از نور و رطوبت نگهداری کرد زعفران را درظروف شيشه اي يا فلزي دربسته نگهداري نمایید. توجه داشته باشید اسانس زعفران قابل تبخير شدن است، بنابر این درب ظرف زعفران را ببندید درصورت باز ماندن درب ظرف زعفران اثرات داروئی و کیفیت آن كاهش می یابد.

مصارف زعفران :

زعفران به مواد غذایی عطر و رنگ مخصوص می دهد و به همین جهت از زعفران در صنايع غذایی مانند سوسیس سازی، در شيرينی سازی مانند تهیه پودرهای کیک، در داروسازی مانند داروهای ضد افسردگی، در نساجی مانند رنگ کردن پارچه های ابریشمی، در تولید مشروبات الکلی و غیر الکلی بعنوان طعم دهنده طبیعی و در صنايع لبنی و غیره استفاده می شود.

بازار جهانی زعفران:

براساس آمارهای سازمان خواروبار جهاني فائو، ميزان توليد زعفران در جهان سالیانه حدود 210 تن است كه ايران با توليد ساليانه 184 تن ، حدود 81 درصد زعفران تولیدی جهان را به خود اختصاص داده است و اسپانيا با 12 درصد توليد جهاني پس از ايران در رتبه دوم تولید زعفران قرار دارد با این همه ایران پس از اسپانیا بزرگترین صادر كننده زعفران در جهان می باشد

نکاتی چند در مورد کشت زعفران و خواص داروئی آن-کاربردی

مطالب مشابه :

فواصل دقیق شهرهای استان همدان و دیگر استان ها با همدان

نکاتی چند در مورد کشت زعفران و خواص داروئی آن-کاربردی

شهری

كاربري زمين شهري

«شعارهای انقلاب اسلامی نشئت گرفته از احساسات و عواطف مردم عامه است»

نقشه های توپوگرافی وکاربرد آنها

وجود شهرهائی بر روی ماه و مریخ!