ژان پیاژه

ژان پیاژه ( 1896/1980 ) فیلسوف و روان شناس مشهوری است که خاستگاهش کشور سوئیس است که آخرین آنها اداره کرسی استادی دانشگاه سوربن فرانسه است . وی سراسر عمر خویش را به تحقیق و پژوهش گذراند و آثار متعددی از خود بر جای گذاشت نظریات او به ویژه (( نظریه ی رشد شناختی )) امروزه از مهم ترین نظریه های علمی دنیاست . آنچه در ذیل می خوانید خلاصه ی آرای وی در خصوص وظایف ویژگی های یک معلم است ویژگی هایی که برای بهبود فرایند آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان جامعه ضروری است.

1.آشنایی با پژوهش و روان شناسی = پیاژه معتقد است که معلمان باید در مسائل متعددی که با آن برخورد می کنند به پژوهش و تحقیق بپردازند وی می گوید (( خلاصه در ضمن و به وسیله ای تحقیق است که شغل آموزگاری از صورت حرفه ای ساده در آید و حتی از قریحه ی عاطفی بالاتر می رود و مقام و حیثیت شغلی را پیدا می کند که در عین حال از هنر و دانش سر چشمه می گیرد )) او همچنین معتقد است که معلم باید به مسائل روان شناسی هوشی و تحول آن آشنایی داشته باشد و تا جایی که می تواند در این زمینه به پژوهش بپردازد . (( معلم که نقش جاندار ساختن آموزش بر عهده دارد نباید فقط علم خاص خود را بداند و اطلاعات ناچیزی درباره ی جزئیات تحول روان شناختی هوش کودک یا نوجوان داشته باشد . پس ایفای نقش آزمایش کننده و وارسی کننده ی علمی تحول روانی برای به کاربستن موسرروش های فعال ضروری است.))

2.خلاقیت و تخصص = پیاژه حرفه معلمان زمان خود که به سطح مطلوبی نرسیده اند گلایه می کند و معتقد است که آنها بایدبه دو خصوصیت مهم یعنی تخصص و آفرینندگی علمی دست می یافتند که نیافته اند ((حقیقت امر این است که حرفه ی مربی هنوز به جایگاه و منزلتی که حق دارد در سلسله مراتب ارزش های فکری و معنوی در آن قرار گیرد دست نیافته است ...معلم مدرسه از نظر دیگران و حتی از نظر خود وی به منزله ی متخصصی نیست که به دو صفت فنی وآفرینندگی علمی مجهز باشد بلکه به منزله ی یک انتقال دهنده ی ساده ی دانش است که باید در اختیار هر کس قرار گیرد.))

3.تلاش برای برقراری ارتباط با اولیای دانش آموزان = به عقیده ی پیاژه در سالهای اولیه ی زندگی خانواده نقش بسیار مهمی در تربیت دارد . ((شکی نیست که قبل از سه یا چهار سالگی یا بر حسب کشورهای مختلف قبل از شش یا هفت سالگی خانواده نقش مربی بر عهده دارد )) او همچنین بر این باور است که باید بین مدرسه و اولیای دانش آموزان ارتباط نزدیکی وجود داشته باشد . (( ارتباط نزدیک و مداوم بین اولیای شاگردان و معلمان مدرسه به چیزی بیش از اطلاعات متقابل منجر می شود . در واقع این مبادله به کمک متقابل و غالباًبه اصلاح واقعی روش ها منتهی می شود . با نزدیک ساختن مدرسه به زندگی و اشتغالات حرفه ای اولیاء و با راغب ساختن ایشان به مسائل مدرسه مسئولیت بین اولیای دانش آموزان و مسئولان مدرسه تقسیم می شود.))

4.ایفای نقش یک راهنماو همکاری با دانش آموز = معلم راهنما و همکار شاگردان است . پیاژه اعتقاد دارد که معلم نباید نقش دانای محضی را داشته باشد که می خواهد دانش خود را منتقل کند بلکه باید دانش آموزان را از راه فعالیت تحقیق و پژوهش به تفکر وادارد البته طرفداران روش های نو پرورش بر این باور نیستند که عمل اجتماعی معلم را حذف کنند (( بلکه می کوشند همکاری کودکان با یکدیگر را با احترام گذاشتن به معلم تلفیق کنند و آن را به همکاری به صورت والای آن مبدل سازند.))

5.ایجاد موقعیت ها و شرایط مناسب برای یادگیری دانش آموزان = در کتاب ( تربیت به کجا ره می سپرد ) – کتاب مهم پیاژه در زمینه ی تعلیم و تربیت – آمده است (( بدیهی است که وجود مربی برای فعال کردن و پویا نمودن آموزش به منظور ایجاد موقعیت ها و ساختن وسایل شروع کار که امکان طرح مسائل مفیدی را برای کودکان فراهم سازند و نیز به منظور ایجاد مثال های مخالفی که شاگردان را به تفکر وادارند و آنان را به وارسی راه حل های شتابزده ملزم سازند ضروری است )) بنابراین فعالیت دانش آموزان که به صورت تحقیق –پزوهش و آزمایش و ..... نمود پیدا می کند . عملاًاز راه ایجاد و شرایط و موقعیت ها به دست معلم امکان پذیر می شود . معلم می تواند بستری ایجاد کند تا تعادل دانش آموزان بر هم بخورد بر این اساس با ایجاد یک موقعیت مساله دار و بر هم خوردن تعادل - دانش آموز دو باره می کوشد تا تعادل بر هم خورده را به دست آورد (که در واقع حل مساله و مشکل است.)

6.ارتقای سطح یادگیری دانش آموزان = ژان پیاژه – بر اساس نظریه ی رشد شناختی – اعتقاد دارد که معلمان برای بهبود و ارتقای یادگیری دانش آموزان باید نکات ذیل را رعایت کنند:

الف ) دانش آموزان را با طرح پرسش های باز و تحریک کننده ی فکر به کاوش ترغیب کنند.

ب ) آنها را به پرسش از یکدیگر ترغیب نمایند.

ج ) آنها را درگیر تجاربی کنند که با پندارهای اولیه شان در تضاد است و سپس مباحثه را آغاز کنند.

د ) پس از طرح پرسش زمان لازم را برای یافتن پاسخ در نظر بگیرند.

ه ) اجازه دهند که جهت درس را پرسش دانش آموزان تعیین کنند حتی اگر لازم باشد راهبردها ومحتوای آموزشی را نیز تغییر دهند.

و ) مواد و منابع آموزشی را به کار گیرند که دانش آموزان می توانند آنها را لمس کنند و دستکاری کنند.

7.اهتمام به امر تربیت و بالا بردن آمادگی خود = ژان پیاژه تربیت معلمان را بسیار ضروری می داند و معتقد است که آماده ساختن معلمان مساله ی مقدماتی هر تغییر و اصلاح در آموزش و پرورش است . او تاکید می کند که اگر نظریه ها و برنامه های خوبی داشته باشیم اما به مساله تربیت و آماده سازی معلمان توجه نکنیم کاری پیش نخواهیم برد و نتیجه ای نخواهیم گرفت . بنابراین (( نخستین مساله ی اجتماعی ارزنده سازی یا از نو ارزشمندی سازی هیئت آموزش ابتدایی و متوسطه می باشد )) در این راستا دو نکته حائز اهمیت است : 1 – تربیت و آماده سازی معلمان باید در دانشگاهها انجام شود . 2 – تربیت معلمان باید امادگی روان شناختی نیز برای آنها به ارمغان آورد . (( این آماده سازی دانشگاهی کامل مخصوصاً به منظور نبل به یک آمادگی روان شناختی کافی هم برای معلمان متوسطه وهم برای معلمان ابتدایی لازم است.))

8.آزمایش و تجربه ی مواد آموختنی = روش آموزشی مراکز تربیت معلم باید بر اساس روش های فعال طراحی شود :زیرا معلمان باید به آزمایش و تجربه ی مواد آموختنی بپردازند و به آزمایشگری دست بزنند . برنامه تربیت معلمان نیز باید مبتنی بر ارتباط آنها با جامعه باشد . معلم آینده باید با فرهنگ عمومی آشنا شود و آن را به خوبی بشناسد . همچنین برنامه تربیت معلم باید به گونه ای طراحی شود که معلمان آینده در زمینه ی روان شناختی و جامعه شناختی به معلومات زیادی دست یابند . پیاژه معتقد است که تربیت معلم و روش تربیتی باید رشد کودک را به عنوان موضوع یا رشته ی اصلی خود تلقی نماید بنابراین آموزش روان شنا سی و مخصوصاً روان شناسی رشد در برنامه ی تربیت معلمان یکی از تاکیدات خاص پیاژه است.

ژان پیاژه

مطالب مشابه :

دسته بندی روش های تحقیق

چارت درسی

وبلاگ دانشگاه پیام نور سلماس

معرفی دانشگاه آزاد ارومیه

نظام آموزشي فرانسه

ژان پیاژه

سرپرست جدید پردیس شهید رجایی ارومیه

نظام آموزشی آلمان