تعریف مواد مخدر

مواد مخدر موادی هستند که مصرف آنها در انسان حالت لذت و خوشی کاذبی به وجود می آورد و وابستگی جسمی و روانی ایجاد می کند و بروز همین حالات و کیف و لذت پس از اولین مصرف که در بعضی مواد فقط به علت کنجکاوی مبادرت به آن می گردد باعث تداوم مصرف و اعتیاد می شود .

مواد مخدر در حال حاضر از تنوع زیادی برخوردار است به همین جهت تقسیمات متعددی در مورد انواع آن از نظر منشا شیمیایی یا طبیعی وآثار مصرف و .....وجود دارد.

دسته اول:مواد افیونی (مواد سستی زا) ؛ حشیش ؛ و مشابهین آنها.

دسته ای از این مواد بر روی جسم اثر می گذارد و دسته ای از آنها بر روی روان فرد تاثیر می گذارند.

تاریخچه :

در میان انواع مواد مخدر آشنایی با تریاک سابقه تاریخی طولانی تری دارد .لوحه های گلی کشف شده متعلق به هزار سال قبل از میلاد حاکی از آن است که سومریان از آن زمانها به کشت خشخاش پرداخته و از آن استفاده می کردند .خشخاش ابتدا در مصر کشت می شد . در ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد تخم خشخاش از مصر به یونان برده شد . در قرن پنجم قبل از میلاد بازرگانان عرب تخم خشخاش را به ایران وارد کردند .

بررسی های تاریخی در خصوص عرضه مواد مخدر نشان می دهد که این ماده توسط پرتغالی ها به هندوستان وارد شده است و قرنها بعد انگلیسی ها سهم بسزایی در شیوع اعتیاد به تریاک در کشورهای مختلف داشته اند و حتی انگلستان جهت افزایش سلطه تجاری خویش اقدام به تاسیس کمپانی هندشرقی کرد و از این طریق تریاک را به سایر کشورهای جهان صادر نمود .بدیهی است که تولید انبوه مواد مخدر و عرضه وسیع آن در بازارهای جهانی روز به روز بر شمار مصرف کنندگان مواد مخدر افزوده است به گونه ای که امروزه اعتیاد به مواد مخدر در ردیف بحرانهای مهم جهانی قرار گرفته است .روند رو به افزایش اعتیاد و خسارتهای اقتصادی ، اجتماعی و بهداشتی آن بر کسی پوشیده نیست . تخمین زده می شود که هر معتاد ایرانی هر سال حدود یک میلیون تومان به جامعه زیان اقتصادی وارد می کند .

نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که درصد اعتیاد در سنین پایین در ایران رو به افزایش است. این تحقیق توسط دکتر عبدالرضا عزیزى، پزشک و درمانگر اعتیاد، از بررسی شرح حال دو هزار فرد معتاد منتج شده و در آن رویکرد به اعتیاد، به عنوان یک بیمارى که مستلزم درمان است، معرفی شده است. محقق در این پژوهش متوسط سن شروع اعتیاد را 24 سال ذکر کرده و افزوده است: از این افراد بیش از 51 درصد بین 20 تا 40 سال و 45 درصد زیر 20 سال سن داشته‌اند.

به اعتقاد وى، مهم‌ترین عامل اعتیاد به مواد مخدر در ایران و به ویژه در بین جوانان، ریشه در اعتقادات و فرهنگ مردم دارد که معضلات اقتصادى، بیکارى و نبود امنیت شغلی آن را تشدید می‌کند. در این تحقیق همچنین به نقش خانواده به عنوان اصلی‌ترین مراکز کنترل رفتار فردى اشاره شده که گاهی با آسیب‌پذیر شدن خود، عاملی براى گرایش جوانان به اعتیاد می‌شود. محقق معتقد است این محیط در ایران، طی چند سال اخیر به علت اختلال در روابط والدین با فرزندان از جمله به سبب گرفتارى پدر و مادر و یا اعتیاد آنها، متزلزل و ثبات آن با چالش روبرو شده است. دسترسی آسان به مواد مخدر در ایران (به خاطر همجوارى با افغانستان و در مسیر قاچاق بودن)، عدم یک برنامه مدون و پایدار براى پیشگیرى از اعتیاد، کمبود امکانات تفریحی ـ ورزشی و سرکوب برخی از خواسته‌هاى طبیعی جوانان از جمله علل ذکر شده براى گرایش آنان به استعمال مواد مخدر است. بر طبق نتایج این پژوهش، دوستان و محیط نامناسب عامل روى آورى 60 درصد افراد به مواد مخدر است و این عامل خود در بازگشت به اعتیاد همچنان پررنگ‌ترین عامل محسوب می‌شود. در این پژوهش 17 درصد معتادان درمان بیماری‌هاى بعضاً پیش پاافتاده مانند سرماخوردگی، دردهاى مفصلی، دردهاى عصبی و آرتروز را عامل استفاده از مواد مخدر ذکر کرده‌اند، که به اعتقاد محقق این نشانگر میزان تاثیر باورها و ضعف فرهنگی در خصوص مراجعه و اعتماد به پزشک است. همچنین، بسیارى به این علت که در هنگام ترک اعتیاد اذیت شده‌اند، به مصرف مجدد روى آورده‌اند که این می‌تواند نتیجه خود درمانی و یا عدم درمان صحیح از سوى درمانگر باشد. در این پژوهش در خصوص نوع مواد مصرفی و میزان آن توسط معتادان آمده است: سیگار، اولین ماده مصرفی در 19/73 درصد افراد است و این معتادان قبل از اعتیاد به مواد مخدر، سیگار مصرف می‌کرده‌اند.آقای عزیزى، همچنین در این تحقیق به بالا بودن مصرف «تریاک» در کشور اشاره کرده و افزوده است: نوع مصرف در 34/67 درصد بیماران تریاک، در 38/20 درصد افراد شیره تریاک و در 12/12 درصد معتادان هرویین می‌باشد. در این تحقیق آمده است: نزدیک به 40 درصد افراد تجربه استعمال حشیش و 50 درصد تجربه نوشیدن مشروبات الکلی را داشته‌اند. از دیگر یافته‌هاى این پژوهش، حصول یک رابطه معنی‌دار و معکوس بین میزان تحصیلات و اعتیاد است. به این معنا که افراد تحصیل کرده کمتر دچار اعتیاد به مواد مخدر می‌شوند و بیش از 90 درصد این بیماران بی‌سواد بوده یا داراى تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم هستند. در این پژوهش در خصوص انگیزه‌هاى ترک اعتیاد آمده است: بیش از 60 درصد از معتادان با اعلام انزجار از ادامه این روند و خسته شدن از وضعیت فعلی، براى ترک اعتیاد اقدام می‌کنند. درمان نامناسب اعتیاد توسط پزشکان ناوارد و ایجاد عوارض سوء براى فرد، ترس از اطلاع یافتن خانواده از اعتیاد فرد در هنگام ترک اعتیاد و ناتوانی افراد در شناسایی پزشکان رازدار و معتمد، از جمله عواملی ذکر شده که باعث می‌شود فرد برخلاف میلش به مصرف مواد مخدر ادامه دهد.

نوجوانان و جوانان و و یژگیهای آنان:

زندگی انسان در مراحل متمایز کودکی ؛ نوجوانی ؛ جوانی و بزرگسالی می گذرد . دوره کودکی فرد که دوره اساسی برای تکلیف و شکل گیری و قوام شخصیت او به حساب می آید در این دوره طفل فاقد قوه تمییز است. دوران کودکی را شاید بتوان مهمترین دوران در زندگی فرد به حساب آورد. اختلالات و نابه هنجاریهایی که در رفتار نوجوان در سن بلوغ ظاهر می شود ناشی از عدم توجه صحیح والدین به سن حساس طفولیت ؛نبودن برنامه های صحیح پرورشی در جهت رشد فکری افراد در این دوران بوده و منجر به عدم سازش و انطباق طفل با محیط و همچنین به وجود آمدن انحرافات اخلاقی ؛اجتماعی و سرکشی نسبت به قوانین جامعه می گردد. با توجه به بافت جامعه ما پسران نوجوان بیشتر از دختران در خارج از خانه به سر می برند و اکثر اوقات خود را در کوچه و بر زن و خیابان با دوستان باب و ناباب می گذرانند و با آنان همگام و چه بسا همدل و همراز می شوند و گاه نیز از مدرسه و درس کناره گیری می کنند که این خود خطری قویتر و جدیتر است.

شخصیت و رابطه آن با اعتیاد:

معتادین به مواد مخدر از گروههای مختلف اقتصادی؛اجتماعی ؛و......بوده و به هیچ وجه یک گروه خاص و متجانس از نظر شخصیتی نیستند.

به طور کلی از نظر شخصیتی و روانی ؛معتادان را در گروه کاملا متفاوت می توان تصور کرد.

گروه اول:مجرمین و متخلفین اجتماعی هستند و چون اعتیاد یک عمل خلاف است راه و رسم آنها شده است؛این افراد در حقیقت مجرمین معتاد بوده و دارای شخصیتی سایکوپات و یا ضد اجتماعی هستند.

گروه دوم:از قشرهای مختلف اجتماعی و دارای شخصیتهای مختلف بوده و به مناسبت مشکلات تربیتی ؛شخصیتی ؛عاطفی و ..... به اعتیاد روی می آورند.

انواع مواد مخدر

۱ـ الف) تریاک : تریاک که از گرزه خشخاش تهیه می شود و در آب وهوای مختلف کشت و با وافور به طرز خاص و یا به صورت حبه مصرف می شود . تریاک معمولاً به رنگ قهوه ای سیر و دارای شکل خمیری است و بویی شبیه به ادرار مانده دارد و هنگام سوختن بوی چسب دوقلو را می دهد .تریاک بر روی قشر مغز اثر کرده قوه فهم و ادراک را کم نموده و حالت سستی و رخوت به وجود می آورد . مشتقات تریاک عبارت است از : مرفین ؛ هرویین .

1ـ ب) سوخته تریاک : پس از کشیدن تریاک ماده ای به رنگ قهوه ای سوخته و براق بدست می آید که سوخته تریاک نام دارد .

2ـ حشیش : حشیش از سر شاخه های گلدار و یا به میوه نشسته شاهدانه تهیه می شود . به رنگ سبز خاکستری و گاهی قهوه ای مایل به سبز است. حشیش بر مغز اثر تضعیف کننده داشته و حالت انبساط خاطر و اعتماد به نفس و احساس آرامش و غالبا حس پرواز کردن در شخص مصرف کننده ایجاد می کند و بر عکس تریاک حالت خماری ندارد.

معتاد به حشیش تحریک پذیر است ؛قابلیت ذهنی و حرکتی مصرف کننده کم می شودو در صورت عدم دسترسی بدین ماده :حالت خشم و اضطراب و بیقراری و حتی میل به خودکشی و اعمال خشن داشته ؛بی باک و بی پروا و درنده خو و مستعد ارتکاب هر گونه جنایت خشونت آمیز می گردد. حشیش سبب پر حرفی و خنده های بی دلیل و گاهی نیز دادو فریادهای بی مورد و توهم می گردد. استعمال زیاد حشیش سبب مسمومیت و تضعیف مغز شده ؛سر انجام معتاد را به بیماریهای روانی مبتلا می سازد . معتادان حشیش غالبا به استعمال هرویین و آمفتامین کشانده می شوند.

3ـ هرویین : یکی از مشتقات مرفین است . پودری است بسیار نرم و سفید رنگ که انواع بسیار ناخالص آن قهوه ای رنگ می باشد . هروئین حرکات ارادی تضعیف و میل جنسی را کم کرده و انواع دردها را تسکین می دهد و یک حالت رویای شیرین و انبساط خاطر و آرامشی درونی موقت به وجود می آورد.

4ـ کوکایین :ماده بلوری سفید رنگ که از برگ کوکا که در آمریکای جنوبی و جامائیکا و... کشت می شود تهیه می گردد کوکایین که محرک قشر مغز است سبب بی خوابی و هیجان می شود مصرف کننده ابتدا حالت انبساط خاطر و آرامش دارد و خود را سعادتمند تصور می نماید . کوکایین مانند حشیش وابستگی جسمی ایجاد نمی کند لکن وابستگی روانی آن شدید است وواکنش بیماران صرعی در معتادین کوکایین دیده می شود .

5ـ کدئین: ماده سفید رنگی است که بصورت قرص های خالص یا بصورت ترکیب با استامینوفن ، آسپرین یا شربتهای ضد سرفه مورد استفاده قرار می گیرد . مصرف مکرر و بدون دلیل و یا به بهانه های بی مورد قرص های آسپرین یا استامینوفن کدئین می تواند نشانه ای از اعتیاد باشد .

6ـ ماری جوانا: ماده ای است شبیه به توتون که سبز رنگ و زبر بوده و به روش تدخینی( دود کردن ) مصرف می شود.

8ـ مرفین : پودری است سفید رنگ یا به رنگ کرم و یا گاهی قرمز آجری . تلخ مزه و بی بوست . این ماده در حالت خالص ، نرم و ورقه ای است ، شکل تزریقی هم دارد . بعد از استعمال در فاصله ۱۵ تا ۱۳۰ دقیقه اثرات تخدیری خود را به سیستم عصبی به جا می گذارد. معتادین به مرفین نسبت به زندگی بی تفاوت شده و حالت خواب آلودگی دارند.

طریقه های مصرف مواد مخدر :

به طور کلی مواد مخدر به روشهای زیر مصرف می شود :

۱ـ تدخین ( دود کردن ) ۲ـ استنشاق ۳ـ خوردن ۴ـ تزریق .

ابزارهایی که وجود آنها می تواند حاکی از مصرف مواد مخدر باشد عبارتند از :

وافور ، قلیان ، چپق ، پیپ و انبر کوچک

سیخ ، میله ، سنجاق باز شده و سوزنهایی که سر آنها سیاه شده باشد .

قوطی کنسرو یا شیشه مربا که درب آن سوراخ شده باشد یا قوطی روغن یک لیتری که بالای آن تنگ شده باشد .

هویج یا سیب زمینی که شبیه پیپ سوراخ شده باشد .

قطره چکان ، زرورق ، پاکت سیگار که باز و پهن شده باشد ، اسکناسهای لوله شده .

لوله های به طول حدود ۲۰ سانتی متر از جنس های مختلف به ویژه کاغذ ، مقوا ، چوب ، نی ، لوله های حصیری و لوله خودکار تکه های پلاستیکی ، پوکه های آمپول .

قاشق غذا خوری و چای خوری سیاه شده .

تکه های دستمال کاغذی ، پنبه ، اسفنج ، فیلتر سیگار که گوشه آن سوخته باشد .

وجود آبلیمو ، جوهر لیمو ، لیموترش در اطاق یا محلهای غیر معمول .

مصرف مواد مخدر نه تنها باعث تسکین آلام روحی نمی شود بلکه خود به مرور زمان و با اعتیاد فرد به بزرگترین مصیبت روحی و جسمی تبدیل می شود .

با تشكر از آقاي امير نعمتي نويسنده وبلاگ www.10farvardin.blogfa.com

كه اجازه استفاده از اين مطلب را در اين وبلاگ دادند.

تعریف مواد مخدر

مطالب مشابه :

مقاله ای کامل در مورد مواد مخدر

آشنایی با انواع مواد مخدر و اعتیاد و راه های مبارزه با آن

همه چیز درباره ماده مخدر شیشه (کریستال) قسمت اول

مواد مخدر و تاریخ آن در ایران

مصرف مواد مخدر

پژوهشهایی درباره مواد مخدر .16 مقاله PDF

پایان نامه مواد مخدر

تعریف مواد مخدر

دانلود پایان نامه علل گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر