آنچه تازه مادران باید بدانند

پس از 9 ماه انتظار و پشت سر گذاشتن دردسرهای بارداری و پس از زایمان و سختی‌های آن، فکر می‌کنید می‌توانید یک نفس راحت بکشید؟ شاید خیلی‌ها به شما بگویند که نه و این تازه شروع دردسرهای دیگراست اما این طور نیست. نگهداری از نوزاد، اگر برخی اصول کلی را در ذهن داشته باشید، آن قدر‌ها هم کار سختی نیست.

برای نگهداری بهتر از یک نوزاد باید ابتدا در مورد نیازهای او اطلاعات به دست بیاورید. تجربیات یک بزرگ‌تر، دوست یا حتی یک مربی که خود سابقه نگهداری از نوزاد را داشته است در این مواقع خیلی به کار می‌آید. در روزهای اول بهتر است یک همراه داشته باشید، این همراه حتی اگر یک نوجوان بی‌تجربه هم باشد می‌تواند بسیار به شما کمک کند.

نگه داشتن نوزاد

اولین و مهم‌ترین اصل در مراقبت از نوزاد، روش صحیح نگه داشتن او است. تا زمانی که نوزاد قدرت کنترل سر و گردن خود را به دست نیاورده است باید با دقت تمام مراقب سر و گردن او بود. حمایت مناسب از سر موقع در آغوش گرفتن و یا به طور عمودی نگه داشتن کودک یک اصل مهم است.

به هیچ وجه کودک را تکان ندهید و یا نلرزانید. بعضی از والدین اغلب موقع بازی کردن یا موقع ناراحتی او،‌ نوزاد را تکان می‌دهند. این مساله می‌تواند عوارض وحشتناکی مانند خون‌ریزی مغزی را هم به دنبال داشته باشد. موقع حمل کودک در سبد نوزاد، گهواره یا صندلی مخصوص او مطمئن شوید که نوزاد به خوبی در جای خود قرار گرفته و محکم شده است و احتمال لغزیدن یا افتادن وجود ندارد.

غذا دادن به نوزاد

تفاوتی نمی‌کند که نوزاد شما از شیر مادر استفاده می‌کند یا شیر خشک؛ در هر دو صورت شما باید روزانه چند بار به او غذا بدهید. توصیه می‌شود که شیر دادن به نوزاد فقط به درخواست او انجام شود.

گریه کردن نوزاد موقع گرسنگی بهترین علامت برای زمان شیر دادن به اوست اما بعضی نوزادها هم به جای گریه کردن از علایم دیگری استفاده می‌کنند، کارهایی مانند مکیدن انگشت، بردن دست به دهان یا ایجاد صدای مکیدن، می‌تواند از علایم گرسنگی باشد.

یک نوزاد به طور معمول هر دو تا سه ساعت به شیر احتیاج دارد. اگر به او شیر مادر می‌دهید اجازه بدهید هر بار تغذیه از پستان مادر، ‌10 تا 15 دقیقه طول بکشد.

در صورت استفاده از شیر خشک باید در هر وعده 60 تا 90 میلی لیتر فرمولا (شیر خشک و آب جوشیده) تهیه کنید.

برای اطمینان از تغذیه مناسب بعضی از نوزادان را باید هر چند ساعت بیدار کرد اما اگر این مساله در مورد نوزاد شما زیاد اتفاق می‌افتد یا او علاقه زیادی به غذا خوردن یا مکیدن ندارد با پزشک تماس بگیرید.

در مورد نوزادانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند تشخیص اینکه کودک به اندازه کافی شیر می‌خورد یا نه کمی سخت‌تر از تغذیه با شیر خشک است. این نوزادان اگر در روز شش بار خود را خیس می‌کنند، چند نوبت مدفوع دفع می‌کنند، راحت می‌خوابند و به طور طبیعی وزن می‌گیرند به این معنی است که تغذیه مناسبی دارند.

آروغ زدن

نوزادان اغلب موقع شیر خوردن مقداری هوا هم می‌بلعند که موجب می‌شود بعدا نفخ کنند و به همین دلیل گریه می‌کنند. برای جلوگیری از نفخ نوزاد باید به طور مرتب او را وادار به آروغ زدن کنید.

در مورد نوزادانی که زیاد نفخ می‌کنند پس از 30 میلی لیتر شیر خشک یا 5 دقیقه شیر خوردن از مادر باید کودک چند دقیقه برای آروغ زدن تحریک شود.

برای آروغ زدن کودک روش‌های زیر را به کار ببرید:

کودک را در آغوش بگیرید و سرش را روی شانه‌تان قرار دهید. مراقب سر کودک باشید و با دست دیگر آرام روی پشتش بزنید.

بنشینید و کودک را روی پاهایتان بگذارید. با یک دست سینه و سر نوزاد را نگه دارید و با دست دیگر به آرامی به پشتش ضربه بزنید اگر نوزاد را روی پای خود می‌خوابانید باید توجه داشته باشید که صورت نوزاد به سمت پایین باشد و سر کودک باید بالاتر از سینه‌اش باشد.

اگر با این روش‌ها نوزاد آروغ نزد، حالتش را عوض کنید و پیش از غذا دادن دوباره، ‌در وضعیت دیگری چند دقیقه تحریکش کنید. همیشه پس از تمام شدن زمان شیر خوردن نوزاد را وادار به آروغ زدن کنید و حداقل 10 تا 15 دقیقه او را به صورت عمودی نگه دارید تا بالا نیاورد.

پوشک کردن بچه

پیش از بچه دار شدن، این نکته را به یاد داشته باشید که نوزاد در روز حداقل 10 بار نیاز به عوض کردن پوشک پیدا می‌کند و این یعنی 70 بار در هفته.

پیش از عوض کردن پوشک اطمینان پیدا کنید که تمام لوازم مورد نیاز در دسترستان است و لازم نیست تا برای تهیه چیزی نوزاد را تنها بگذارید.

پوشک تمیز، روغن یا پودر بچه،‌ یک ظرف آب گرم برای شست شوی بچه، یک حوله تمیز و ظرف زباله حداقل لوازم مورد نیاز تعویض پوشک است.

پس از هر بار کار کردن شکم یا خیس شدن پوشک باید آن را تعویض کرد. نوزاد را به پشت بخوابانید و پوشک کثیف را جدا کنید. با استفاده از آب ولرم و حوله تمیز، به‌ آرامی نوزاد را تمیز کنید. وقتی که پوشک یک نوزاد پسر را تعویض می‌کنید، مراقب باشید چون تماس پوست لخت او با هوای سرد ممکن است موجب ادرار کردن نوزاد شود. موقع تمیز کردن نوزاد دختر دقت کنید حوله را از جلو به عقب بکشید تا مانع به وجود آمدن عفونت ادراری شوید.

برای جلوگیری از به وجود آمدن راش یا کهیر ناشی از پوشک هم باید حتما از روغن یا پودر بچه استفاده کنید.

سوختگی پوشک یا کهیر ناشی از آن اغلب یک تورم قرمز رنگ و دردناک است که ظرف چند روز و پس از شستن با آب گرم و چرب کردن پوست و مدتی استفاده نکردن از پوشک از بین می‌رود اما برای جلوگیری از بوجود آمدن آن می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

پوشک بچه را مرتب تعویض کنید و نگذارید پوشک کثیف زیاد دور بدن نوزاد باقی بماند.

پس از عوض کردن پوشک با یک صابون لطیف و آب ولرم نوزاد را بشویید و یا یک حوله نرم پاک کنید و کرم بچه بزنید.

اگر از پارچه‌های نرم به عنوان کهنه بچه استفاده می‌کنید برای استفاده مجدد آنها را با مواد پاک کننده ضد حساسیت و بدون رنگ بشویید.

در روز مدتی نوزاد را بدون پوشک رها کنید تا پوست تنفس طبیعی داشته باشد. اگر سوختگی پوشک پس از سه روز مراقبت خوب نشد و یا بدتر شد حتما با پزشک تماس بگیرید.

خوابیدن نوزاد

اگر اولین بارتان است که بچه‌دار می‌شوید شاید روزهای اول تعجب کنید که نوزادتان روزی 16 ساعت می‌خوابد. نوزادان اغلب هر سه تا چهار ساعت یک بار می‌خوابند و شب و روز زیاد برایشان فرقی نمی‌کند. در سه ماه اول زندگی آنها در شب حداقل شش تا هشت ساعت می‌خوابند اما در این مدت حداقل یک بار برای شیر خوردن بیدار می‌شوند. به تدریج نوزادان با بالا رفتن سن عادات خواب خاص خود را پیدا می‌کنند. به همین دلیل تا زمانی که وزن طبیعی دارند و سالم به نظر می‌رسند، نباید زیاد نگران زمان خواب یا بیدارشدن آنها بود.