آسيب هاي اجتماعي و راههاي پيشگيري از آن در مدارس

آسيب هاي اجتماعي و راههاي پيشگيري از آن در مدارس

مقدمه:

مطالعه آسيب هاي اجتماعي اعم از نابهنجاريها و انحرافات اجتماعي يكي ا ز مهمترين موضوعات مورد بحث جامعه شناسي است. اگر چه مساله نابهنجاري امري نسبي است و از جامعه اي به جامعه ديگر متفاوت است. اما آنچه كه در اين مبحث مطرح مي باشد اين است كه چه عواملي آسيب هاي اجتماعي را كاهش يا افزايش مي دهد و به بياني ديگر چگونه مي توان آسيب هاي اجتماعي را در بين دانش آموزان كنترل نمود؟

تعریف آسیب اجتماعی:

آسيب هاي اجتماعي به مفهوم رفتاري است كه به طريقي با ا نتظارهاي مشترك اعضاي يك جا معه سا زگاري ندارد و بيشتر افراد آن را ناپسند و نادرست مي دانند در واقع هر جامعه از اعضاي خود انتظا ر دا رد از ارزشها وهنجا رها تبعيت كنند ا ما هموا ره عده اي پيدا مي شوند كه پا ره اي ا ز اين ا رزشها وهنجا رها را رعايت نمي كنند ،جا معه افرادي كه هماهنگ و همساز با ا رزشها وهنجا رها باشند سا زگار يا همنوا واشخاصي را كه بر خلاف آنها رفتا ر مي كنند نا سا زگار يا نا همنوا مي خواند ا ز ميان افراد نابهنجار كسي كه رفتار نابهنجا رش زودگذر نباشد ودير گاهي دوام آورد،كجرو يا منحرف ناميده مي شود ورفتار او را انحراف اجتماعي يا آسيب اجتماعي مي خوانند. جا معه شناسي و جرم شناسي متوجه آن دسته از نقض هنجا رهاست كه توسط عده ي زيادي از مردم گناه تلقي مي گردد از اين رو انحراف يا آسيب اجتماعي به رفتا رهايي اتلاق مي گردد كه هنجا رهاي اجتماعي را نقض كرده و در نتيجه از نظر تعداد بسيا ري از مردم قابل نكوهش است.

گسترش روز افزون آسيب هاي اجتماعي (ترك تحصيل ،فرار از مدرسه ،اعتياد،سرقت،تشكيل گروههاي معا رض و ونداليسم و...)به وي‍‍‍‍‍‍‍‍زه در سال هاي اخير در بين دانش آموزان وهمچنين شيوع مفسده هاي آشكار وپنهان ،افزايش قابل توجه بزهكا ري ها وكزروي هاي اجتماعي و آلودگي به مواد مخدر ،به ويزه در ميان جوانان و نوجوانان جا معه مستلزم تعمق و چا ره انديشي اساسي است.

دهه 80نقطه انفجار آسيب هاي اجتماعي است و ما نمي توانيم ا ز كاهش يا برطرف كردن اين آسيب ها صحبت كنيم ،زيرا چنين كا ري ممكن نيست و تنها راه چا ره كنترل اين آسيب هاست . تمام آسيب هاي اجتماعي ميل به گسترش دارند كه اگر در شكل ساختا ري به صورت جدي قصد پيشگيري داشته باشيم ،شايد تا حدودي موفق شويم. بنا براين انجام هرگونه برنامه ريزي و فعاليت در راستاي كاهش آسيب هاي اجتماعي در بين نوجوانان جا معه ا ز چند جهت ضروري است چرا كه از يك طرف با كاهش آسيب هاي اجتماعي ،ضريب امنيت اجتماعي بالا رفته،ا ز طرف ديگر سرمايه اي كه به دليل افت تحصيلي و فرا ر از مدرسه هزينه مي شود،كاهش مي يابد،هزينه هايي كه صرف ايجاد ا منيت در جامعه مي گردد در ا مر آموزش وتعالي فرهنگي جامعه صرف مي شود ،پس مي طلبد تا در راستاي شناخت عوا مل كنترل كننده و كاهش دهنده آسيب هاي اجتماعي تلاش بيشتري كنيم.

به طور كلي دو نوع نگرش نسبت به آسيب هاي اجتماعي وجود دا رد:يك نگرش كه عمدتا متوجه چگونگي جرايم و نفس بزه هاي اجتماعي ،شيوع ،گستردگي،عمق،شدت وآثار ناصواب آن است .صاحبان چنين نگرشي ،يبشترين هم خود را در جهت وضع قوانين گوناگون ،ساخت زندان ،مبا رزه با كزروي ها و بالطبع مبارزات مجرمان ،به خصوص از طريق زندان صرف مي كنند. نگرش ديگر معطوف به خصيصه ها و توانايي هاي اجتماعي فرد بزهكا ر است كه مرتكب جرم مي شود. درواقع در اين نوع نگرش محور توجه ،انسان هايي اند كه به رغم مشابهت فراوان با بسياري از همسالان خود ا ز نظر شرايط اقتصادي –اجتماعي ،به علل خاصي (عدم آشنايي كافي با مهارتهاي اجتماعي )دچا ر آسيب پذيري اجتماعي مي گردند؛صاحبان چنين نگرشي دوست دا رند تمام انديشه وتلاش خود را متوجه شناخت عوا مل پديد آيي رفتارهاي آسيب زا نمايند وراه حل مسئله را در آموزش و ا رتقاي سطح آگاهي مهارت ها و انطباق پذيري اجتماعي فرد مي دانند.

بر اساس دو نوع نگرش فوق الذكر مي توان دو راه حل براي مسئله (كاهش آسيب هاي اجتماعي )مطرح نمود : راه حل اول كه اصطلاحا مي توان آن را حل كوتاه مدت ،سطحي و سخت افزا ري ناميد،به موا ردي چون ساخت زندان ،استخدام پليس بيشتر،تشديد مجا زات مجرمان و... به منظور مبا رزه با مجرمان تاكيد دا رد در حالي كه راه حل دوم در مقابل راه حل اول قرا ر دا رد و اصطلاحا راه حل دراز مدت ،ريشه اي و نرم افزا ري ناميده مي شود به عوا ملي چون فرهنگ سا زي ،اجتماعي كردن ،دروني نمودن ارزشها و هنجارهاي جا معه ا ز طريق آموزش مها رتهاي اجتماعي تاكيد دا رد.

نتیجه گیری:

در واقع مي توان چنين استنباط نمود كه ريشه ي اغلب آسيب پذيري هاي اجتماعي دانش آموزان را بايد در عدم آشنايي كافي آنها با مها رتهاي اجتماعي دانست ؛به طوري كه نقطه ي كوري در رشد شخصيت دلخواه و اجتماعي جوانان وجود دا رد وآن اين است كه متا سفانه جوانان امروز خود را نشناخته اند وبه توان وقدرت فراوان خود باور ندارند،به علاوه از شرايط وموقعيت اجتماعي خود آگاهي ندا رند. مع الوصف بررسي نقش آموزش مها رتهاي اجتماعي در كاهش آسيب هاي اجتماعي در مدا رس ضروري است.

پيشنهادات (راههاي ارتقاي مهارتهاي اجتماعي دانش آموزان )

-توجه به مها رتهاي اجتماعي در برنا مه ريزي درسي

- نشان دادن تاثيرات مخرب دوستان نالايق و ناشايست و چگونگي قطع ا رتباط با آنان

- آموزش مها رتهاي زندگي نظير دوست يا بي و خود شناسي و كشف خود در محتواي آموزشي

- اجا زه ي ابراز وجود به دانش آموزان ا ز طريق دادن مسئوليت و استفاده از ديدگاههاي آنان در مدرسه

- تقويت عزت نفس و احترام دانش آموزان توسط معلم

- تقويت ا رزشهاي ديني دانش آموزان توسط معلمان

- تقويت ا رزشهاي ديني در خانواده

- آموزش نه گفتن از كودكي در خانواده ها ا ز طريق اهميت دادن به ا ظهار نظر وي و شروع ا ز موا رد كوچك و غيرمهم.

منابع

1 - صدیق سروستانی ، رحمت الله (1386)،آسیب شناسی اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات اجتماعی) ،انتشارات سمت، تهران

2 - احمدی ،علی اصغر (1380) ،عناصر آسیب زا در فرهنگ ایران ،ماهنامه پیوند،شماره258،تهران

3- افروز ،غلامعلی،(1381)،آسیب های اجتماعی،ریشه ها و چا ره ها،ماهنامه پیوند،شماره 280،تهران

4- نوابی نزاد،شکوه (1371)،رفتارهای بهنجار و نا بهنجار کودکان و نوجوانان و راه های پیشگیری و درمان نا بهنجاریها،انتشارات انجمن اولیاء و مربیان،تهران

5- شیخاوندی ،داور (1353)، آسیب شناسی اجتماعی ،نشرجار ، تهران

بازنشر از آدرس : http://khzsa.blogfa.com/9011.aspx

آسيب هاي اجتماعي و راههاي پيشگيري از آن در مدارس

مطالب مشابه :

آسیب های اجتماعی چیست؟

تعریف

آسيب هاي اجتماعي و راههاي پيشگيري از آن در مدارس

تعریف آسیب اجتماعی نوپدید

تعریف هنجار

شهر وآسیب هایش

مبانی نظری آسیب شناسی اجتماعی

نمونه سوالات آزمون