مالیات حقوق و نحوه محاسبه آن

ماليات بر درآمد حقوق

بر اساس ماده 86 ق.م.م" پرداخت كنندگان حقوق هنگام هر پرداخت يا تخصيص آن مكلفند ماليات متعلق را طبق مقررات ماده 85 ق.م.م محاسبه وكسر و ظرف سي روز ضمن تسليم فهرستي متضمن نام و نشاني در يافت كنندگان حقوق و ميزان آن به اداره امور مالياتي پرداخت ودر ماههاي بعد فقط تغييرات را صورت دهند."

"پرداختهايي كه توسط غير از پرداخت كنندگان مقرري و حقوق اصلي انجام مي شود ، پرداخت كنندگان، مكلف به محاسبه و كسر ماليات متعلق بدون كسر معافيت ماده 84 ق.م.م ميباشند. در مواردي كه از اشخاص مقيم خارج كه در ايران شعبه يا نمايندگي ندارند حقوق دريافت شود، دريافت كنندگان حقوق مكلفند بر اسا س ماده 82 ق.م.م ماليات متعلقه را به اداره اامور مالياتي محل سكونت خود پرداخت نمايند."

تعريف درآمد حقوق:طبق ماده 82 ق.م.م" درآمدي كه شخص حقيقي در خدمت شخص ديگر ( اعم از

حقيقي يا حقوقي ) در قبال تسليم نيروي كار خود بابت اشتغال در ايران بر حسب مدت يا كار انجام يافته

به طور نقد ياغير نقد تحصيل مي كند ، مشمول ماليات بر درآمد حقوق است."

درآمد حقوقي كه در مدت ماموريت خارج از كشور (از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران با اشخاص مقيم ايران) از منابع ايراني عايد شخص مي شود مشمول ماليات بر درآمد حقوق است.

آنچه از تعريف فوق مشخص مي گردد اينست كه درآمد حقوق در نتيجه رابطه استخدامي(وجه تمايز درآمد حقوق با مشاغل) بوجود آمده و حتما" مي بايست در داخل ايران(مگر در موارد ماموريتهاي خارج از كشور) تحصيل شده باشد.

درآمد مشمول ماليات حقوق

درآمد مشمول ماليات حقوق عبارت است از" حقوق (مقرري يا مزد، يا حقوق اصلي ) و مزاياي مربوط به شغل اعم از مستمر ويا غير مستمر قبل از وضع كسورو پس از كسر معافيتهاي مقرر در اين قانون" .( ماده 83 ق.م.م )

بطور كلي درآمد حقوق به ترتيب زير قابل تفكيك ميباشد:

الف) حقوق ثابت ( اصل حقوق )

ب‌) مزاياي مربوط شغل كه به دو بخش مزاياي مستمر و غير مستمر قابل تفكيك مي باشد.

مزاياي مستمر: به آندسته از دريافتي هايي كه حقوق بگير بطور مستمروماهانه علاوه بر حقوق اصلي دريافت مي نمايد، گفته ميشود وشامل نقدي و غير نقدي ميباشد. مزاياي نقدي مستمر عبارتند از، فوق العاده شغل ، حق اولاد ، حق مسكن ، اياب و ذهاب ،حق جذب، فوق العاده محروميت از تسهيلات زندگي،فوق العاده بدي آب و هوا ، فوق العاده محل خدمت، فوق العاده كسر صندوق و..... .

مزاياي غير نقدي مستمر عبارتند از، استفاده از اتومبيل اختصاصي و استفاده از مسكن .

مزاياي غيرمستمر: به آندسته از دريافتي هايي كه حقوق بگير بطورغير مستمروبه صورت موردي علاوه بر حقوق اصلي دريافت مي نمايد، گفته ميشود.وشامل نقدي و غير نقدي ميباشد.

مزاياي نقدي غير مستمر عبارتند از اضافه كار ،پاداش انجام كار ، فوق العاده ماموريت ، هزينه سفر ، وجوه پرداختي بابت لباس ، عيدي و پاداش آخر سال ، بازخريد مرخصي و.... .

مزاياي غير نقدي غير مستمرشامل برنج ، روغن و....... .

براساس تبصره ماده 83 ق.م.م مزاياي غير نقدي مشمول ماليات حقوق بشرح زير تقويم و محاسبه ميشود:

الف) مسكن با اثاثيه معادل 25 درصد و بدون اثاثيه 20 درصد حقوق و مزاياي مستمر نقدي (باستثناي مزاياي معاف موضوع ماده 91 ق.م.م) در ماه پس از وضع وجوهي كه از اين بابت از حقوق كارمند كسر ميشود.

ب ) اتو مبيل اختصاصي با راننده معادل 10 درصد و بدون راننده معادل 5 درصد حقوق و مزاياي مستمر نقدي (باستثناي مزاياي معاف موضوع ماده 91 ق.م.م) در ماه پس از وضع وجوهي كه از اين بابت از حقوق كارمند كسر ميشود.

كليه خودرو هاي دستگاههاي دولتي باستثناء خودروهاي خدمات اختصاصي و تشريفاتي ، خودروهاي خدمات عمومي محسوب ميشوند و مشمول بند "ب" ماده 83 ق.م.م نخواهند بود.

ج ) ساير مزاياي غير نقدي معادل قيمت تمام شده براي پرداخت كننده حقوق .

براي ساير كاركنان حقوق بگير( بخش خصوصي ) استفاده از خودروي اختصاصي به عنوان يك نوع مزاياي غير نقدي محسوب گرديده و مي بايست با در نظر گرفتن ساير مزاياي غير نقدي (مستمر و غير مستمر ) حقوق بگير حداكثر تا سقف معادل دو دوازدهم معافيت سالانه موضوع ماده 84 ق.م.م باستناد بند 13 ماده91 ق.م.م از پرداخت ماليات معاف و مازاد مشمول ماليات حقوق ميباشد.

نرخ ماليات بر درآمد حقوق

ماده 85ق.م.م نرخ وماليات بر درآمد حقوق را به شرح ذيل تعيين نموده است:

• " در مورد كاركنان مشمول قانون نظا م هماهنگ پرداخت كاركنان دولت پس از كسر معافيتهاي مقرر در اين قانون به نرخ مقطوع 10%."

كاركنان وزارتخانه ها ،موسسات دولتي يا وابسته به دولت ، بانكها وساير شركتهاي دولتي ونيز سازمانهايي كه شمول قوانين ومقررات عمومي برآنها مستلزم ذكر نام يا تصريح نام است ويا از محل اعتبارات دولتي حقوق دريافت مينمايند و همچنين اعضاي هيات علمي دانشگاهها و موسسات آموزش عالي دولتي از نظر ماليات بر درآمد حقوق مشمول نرخ فوق ميباشند.

• در مورد ساير حقوق بگيران پس از كسر معافيتهاي مقرر در اين قانون تا مبلغ 42000000ريال به نرخ 10%و نسبت به مازاد آن به نرخ ماده 131 ق.م.م .

معافيت

ماده84 ق.م.م ميزان معافيت درآمد حقوق و ماده91 ق.م.م و ماده92 ق.م.م، آن بخش از درآمد حقوق را كه مشمول ماليات حقوق نمي باشد را به شرح زير مشخص مينمايد:

- تا ميزان 150برابر حد اقل حقوق مبناي جدول حقوق موضوع ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت، درآمد سالانه مشمول ماليات حقوق كليه حقوق بگيران از جمله كارگران مشمول قانون كار،از يك يا چند منبع ، از پرداخت ماليات معاف ميشود.

براي مثال ضريب حداقل حقوق مبنا براي سال 82 عدد 320 ميباشدكه با ضرب آن در عدد ثابت 400 حداقل حقوق مبنا براي سال 82 بدست خواهد آمد.ميزان معافيت سالانه براسا س ماده84 ق.م.م بشرح زير محاسبه مي گردد:

128000=400×320

ميزان معافيت سالانه ماليات حقوق سال82 19200000=150×128000

- درآمد حقوق دريافتي روسا و اعضاي ماموريتهاي سياسي خارجي و روسا و اعضاء هياتهاي نمايندگي فوق العاده دول خارجي در ايران از دولت متبوع خود ، بشرط معامله متقابل و همچنين روسا و اعضاي هياتهاي نمايندگي سازمان ملل متحد و موسسات تخصصي آن در ايران نسبت به درآمد حقوق دريافتي از سازمان و موسسات مزبور در صورتي كه تابع دولت جمهوري اسلامي نباشند.

- درآمد حقوق روسا و اعضاي ماموريت هاي كنسولي خارجي در ايران وهمچنين كارمندان موسسات فرهنگي دول خارجي كه از دولت متبوع خود دريافت مي دارند ،بشرط معامله متقابل.

- دريافتي كارشناسان خارجي از دولت متبوع يا موسسات بين المللي بابت اعزام به ايران از محل كمكهاي بلا عوض فني و اقتصادي وعلمي و فرهنگي دول خارجي و يا موسسات بين المللي كه با موافقت دولت جمهوري اسلامي به ايران اعزام ميشوند.

- دريافتي كارمندان محلي سفارتخانه ها و كنسولگريها ونمايندگيهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور، در صورتيكه داراي تابعيت جمهوري اسلامي ايران را نداشته و همچنين به شرط معامله متقابل.

- حقوق بازنشستگي و وظيفه يا مستمري پرداختي به وراث و حق سنوات وحقوق ايام مرخصي استفاده نشده كه در موقع بازنشستگي يا از كارافتادگي به حقوق بگير پرداخت مي شود.

- هزينه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل .

- مسكن واگذاري در محل كارگاه يا كارخانه جهت استفاده كارگران و خانه هاي ارزان قيمت سازماني در خارج از محل كارگاه يا كارخانه كه مورد استفاده كارگران قرار مي گيرد.

- وجوه حاصل از بيمه بابت جبران خسارت بدني و معالجه وامثال آن .

- عيدي سالانه يا پاداش آخر سال جمعا" معادل يك دوازدهم ميزان معافيت مالياتي مالياتي موضوع ماده84 ق.م.م .

- خانه هاي سازماني كه با اجازه قانوني يا بموجب ائيننامه هاي خاص در اختيار ماموران كشوري گذاشته ميشود.

- وجوهي كه كارفرما بابت هزينه معالجه كاركنان خود يا افراد تحت تكفل آنها مستقيما" يا به وسيله حقوق حقوق بگير به پزشك يا بيمارستان باستناد اسناد و مدارك مثبته پرداخت كند.

- مزاياي غير نقدي پرداختي به كاركنان حد اكثر معادل دو دوازدهم معافيت موضوع ماده84 ق.م.م .

- درآمد حقوق پرسنل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران اعم از نظامي و انتظامي ، مشمولان قانون استخدامي وزارت اطلاعات وجانبازان انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي و آزادگان.

- 50% ماليات حقوق كاركنان شاغل در مناطق كمتر توسعه يافته طبق فهرست سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور بخشوده مي شود.

- به منظور تشويق كارفرمايان كارگاههاي موجود به استخدام نيروي كار جديد ، دولت موظف است كارفرماياني را كه در دوران برنامه از طريق مراكز خدمات اشتغال وزرات كار و امور اجتماعي مبادرت به استخدام نيروي كار جديد نمايند تخفيفاتي به شرح زير قرار دهد:

كاهش ماليات كارفرمايان اين گونه كارگاهها به ميزان برحقوق دريافتي از كاركنان جديد الاستخدام.(ماده49برنامه سوم توسعه)

براساس آئيننامه اجرايي كليه كارفرمايان مذكور با احراز شرايط مندرج در اين آئيننامه از پرداخت ماليات برحقوق كاركنان جديد الا ستخدام علاوه بر نيروهاي موجود بميزان صددرصد معاف ميباشند.

- اقساط ماهيانه تسهيلات اعتباري مسكن از بانكها، از درآمد مشمول ماليات دريافت كنندگان تسهيلات كسر ومانده درآمد مكتسبه در شمول محاسبات مالياتي قرار مي گيرد.استفاده از اين معافيت مالياتي فقط براي يكبار براي هر خانوار ويا افراد متاهل مجاز بوده و شامل واحد هاي با مساحت مفيد حد اكثر 120 متر مربع خواهد بود.(ماده 139 برنامه سوم توسعه)

مالیات حقوق و نحوه محاسبه آن

مطالب مشابه :

مالیات بر ارث ـ مبحث 1

مالیات حقوق و نحوه محاسبه آن

مالیات بر ارث - مبحث 3

ماليات بر ارث

حسابداری مالیاتی

مالیات بر درآمد اتفاقی

تاریخچه وصول مالیات در ایران