رابطه هوش و عوامل دیگر

رابطه هوش و عوامل دیگر

وضعیت اجتماعی- اقصادی وهوش

کودک تیزهوش در هرخانواده ای میتواند وجود داشته باشد اما مطالعات متعدد نشان می دهدند که این گونه کودکان اکثرا“ به خانواده های سطوح اجتماعی بالا تعلق دارند .

ترمن در مطالعات خود مشاهده کرد که نسبت استعدادهای ممتاز در جوامعی که از لحاظ اقتصادی برترند ، بیش از جوامعی است که وضع اقتصادی پایینی دارند .

می توان گفت فعالیت ، امیال و وضع مالی خانواده ممکن است تجارب واطلاعات زیادی برای کودک فراهم آورد .

کسانی هستند که وجود هر گونه ارتباطی بین تیزهوشی و ضغ اقتصادی-اجتماعی و سواد والدین را رد می کنند مثلا“ مارلند می نویسد که این فرض که افراد تیز هوش و مستعد درمحیطهای حرفه ای به وجود می آیند ،اشتباه است .

فرهنگ و هوش

ضریب هوشی نمی تواند معیار مطمئنی برای مقایسه هوش اشخاص باشد که درفرهنگ های مختلف بزرگ شده اند .

روشن است که تفاوتهای شیوه های زندگی، اندیشه و بیان در این زمینه نقش دارند و نمره 20در یک آزمون50 سوالی معنای متقاوتی در دو محیط فرهنگی متفاوت خواهد داشت

هوش امری وابسته به فرهنگ است و با یادگیری های کودک و ارزشهای خانوادگی و اجتماعی او ارتباطی جدایی ناپذیردارد. از این دیدگه نمی توان تعاریفی را که قبلا“ از هوش به عمل می آمد را تمام وکمال پذیرفت .

وضع جغرافیایی وهوش

کودکانی که در مناطق دور دست زندگی می کنند ممکن است از دسترسی به منابع آموزشی زیاد که معمولا“ درمناطق پرجمعیت ترفراهم است محروم باشند . مطالعات نشان می دهند از لحاظ هوشبهر تفاوت هایی بین کودکان نقاط گوناگون یک کشور وجود دارد . معمولا“ کودکان شهری نسبت به همسالان روستایی خودهوش بیشتری نشان میدهند.

گروهی از روانشناسان معتقدند که پسران ودختران ازلحاظ سطح هوش برابرند جز اینکه توزیع هوش میان پسران و مردان وسیعترازتوزیع آن میان دختران و زنان است یعنی تفاوت هوشی میان پسران بیش از دختران است .

عده ای دیگراعتقاد دارند که سطح هوش افراد با زمان طفولیت آنها نسبت مستقیم دارد یعنی هر فرد که دیرتر بالغ شود معمولا“باهوشترخواهد بوددراین صورت پسران که دیرترازدختران به مرحله بلوغ میرسندازلحاظ هوش برتری نشان میدهند.

کاربردآزمون وکسلردرمورد هزاران دختر و پسر نشان داده است که این دو گروه از نظرآزمون های کلامی تفاوت معنی داری ندارد . برعکس در مورد آزمون های غیر کلامی ،تفاوتهای چشمگیری نشان می دهند و این تفاوت همیشه به نفع پسراست .

در بین آزمونهای غیرکلامی، دخترها تنها در آزمون رمز نویسی بر پسرها برتری دارند

دختران در استعداد کلامی پیشرفته تر از پسرانند و این امتیاز از حدود 11 سالگی آشکار می شود .

در مجموع دختران ازنظردستورزبان ،دیکته وواژگان بهتراز پسرانند و در پاره ای ازآزمایش های زمینه تجسم فضایی و ریاضیات بیشتر است . برتری پسران در استعداد عددی از 12 تا13 سالگی آشکار می شود .

پسران اندکی پس ازآن،یعنی در سن بلوغ از نظر تجسم فضایی نسبت به دختران پیشرفته ترند .شاید پسران دردرک روابط فضایی موجب می شود که اکثرآنان در رشته هایی نظیر مهندسی ، معماری ، ریاضی و حتی نقاشی موفقیت بیشتری داشته باشند .

عقب ماندگی چشمگیر زنان در زمینه های شغلی و تحصیلی احتمالا“ ناشی از ارزشهای حاکم بر جامعه است . گرچه وجود تفاوت های زیستی را نمی توان نادیده گرفت .

به نظر آزوبل دردوره دبستان پسران درمهارت های مکانیکی و ورزشی ، درک وفهم شفاهی یا کلامی ، استدلال شفاهی،استدلال ریاضی،ادراک فضایی و توانایی جهت یابی و حل مساله بر دختران برتری دارند .

در واقع می توان گفت که تیز هوشی منحصر به پسران نیست بلکه هردو جنس پسر و دختر از این موهبت برخوردارهستند متاسفانه دختران تیزهوش در معرض این خطر جدی قرار می گیرند که به آنان به صورت تبعیض آمیز رفتار می شود و در بسیاری از فرهنگها به ویژه در کشورهای در حال رشد و جهان سوم این تبعیض به صورت گسترده ای اعمال می شود .

رابطه هوش و عوامل دیگر

وضعیت اجتماعی- اقصادی وهوش

کودک تیزهوش در هرخانواده ای میتواند وجود داشته باشد اما مطالعات متعدد نشان می دهدند که این گونه کودکان اکثرا“ به خانواده های سطوح اجتماعی بالا تعلق دارند .

ترمن در مطالعات خود مشاهده کرد که نسبت استعدادهای ممتاز در جوامعی که از لحاظ اقتصادی برترند ، بیش از جوامعی است که وضع اقتصادی پایینی دارند .

می توان گفت فعالیت ، امیال و وضع مالی خانواده ممکن است تجارب واطلاعات زیادی برای کودک فراهم آورد .

فرهنگ و هوش

ضریب هوشی نمی تواند معیار مطمئنی برای مقایسه هوش اشخاص باشد که درفرهنگ های مختلف بزرگ شده اند .

وضع جغرافیایی وهوش

در بین آزمونهای غیرکلامی، دخترها تنها در آزمون رمز نویسی بر پسرها برتری دارند

دختران در استعداد کلامی پیشرفته تر از پسرانند و این امتیاز از حدود 11 سالگی آشکار می شود .

جنسن معتقد است که وراثت 80 درصد ازمیزان هوش افراد را تعیین می کند وفقط 20درصد از آن به عوامل محیطی بستگی دارد . ضمنا“ وی ادعا می کند که سیاه پوستان آمریکا که به نظر او از ساخت ژنتیکی نازلتری برخور دارند از سفید پوستان کم هوشترند .

کاهش بازدهی کودکان سیاه پوست ازکم هوشی آنان ناشی نمی شود بلکه تفاوت فرهنگ های خاص،روش های محلی و اعتقادات جامعه آنان مربوط می شود .

عده ای معتقدند که سیاه پوستان آمریکا و آفریقا در مجموع ضریب هوشی کمتری نسبت به سفید پوستان ساکن همان مناطق نشان می دهند

یکی ازدلایل تفاوت مذکوراین است که سیاه پوستان نمیتوانند دردوران کودکی ازمحیطی غنی و مناسب برای رشد ذهنی لازم ، بهره مند شوند . هوش B ضعیف الزاما“نشانه هوش A ضعیف نخواهد بود .

تقریبا“ تمام محققین اعتقاد دارند که عوامل محیطی و اجتماعی سبب کاهش هوشبهر سیاه پوستان نسبت به سفید پوستان می شود زیرا تفاوتی در هوشبهر کودکان بسیار خردسال سیاه پوست و سفید پوست وجود ندارد .

در یک مطالعه ثابت شد که محیط سر کودک با هوشبهر بالا در سن یک سالگی بزرگتر از محیط سر کودکان با هوشبهر متوسط بوده است .

دلیل معتبری برای تناسب هوش و ظرفیت جمجمه وجود ندارد . اندازه جمجمه،در وهله نخست به اندازه جثه تناسب دارد .

نژادهای مختلف ازنظرمیانگین ظرفیت جمجمه متفاوتند ولی در هر نژادی افراد دارای جمجمه بزرگتر و افراد دارای جمجمه کوچکتر از میانگین جمجمه دیگر نژادها وجود دارند .

به طور کلی می توان گفت همبستگی اندازه سر با هوش عمومی بسیار ناچیز است و از حدود 10/0- تا10/0+ بیشترتجاوز نمی کند .

مهمترین قسمت از ساختمان بدنی موجودات زنده که در هوش آنها دخالت دارد،مغز نامیده می شود .

مغز افراد آدمی با یکدیگر تفاوت هایی دارد . یکی ازجنبه های تفاوت مغز آدمیان ،اختلاف اندازه آن است ولی اندازه مغز به تنهایی در ایجاد تفاوت بین افراد ،اهمیت زیادی ندارد .

متوسط مغز انسان در حدود 1400 گرم است . کسانی که وزن مغزشان از 700 گرم کمتر است به طور کلی کم هوش هستند .

تفاوت های موجود در ساختمان های شیمیایی مغز ارثی است و میزان فعالیت کولین استراز درتعیین میزان بهره هوشی موثر است .

افزایش میزان هوش از لحظه تولد تا موقعی که فرد بالغ می شود با میزان رشد مغز ارتباط دارد .

کرتکس مخ و هوش

حجم مخ در افراد فرق می کند به طوری که گاهی در یک فرد دو برابر فرد دیگر است .

در تعیین میزان هوش حجم و وزن مخ کافی نیست بلکه نوع ترکیب وعمق پیچید گی های مخ اهمیت دارد . برخی بررسی های نشان داده است که بین ضخامت کرتکس و هوش همبستگی وجود دارد.

شرمن به این نتیجه رسیده است که میان خصوصیات چهره و نمرات تحصیلی همبستگی چشمگیری وجود ندارد .

قد و هوش

فیش وآل به این یافته رسیده اند که کودکان با هوشتر از 4 سالگی به بعد بلندتر از کودکان با هوشبهر متوسط بوده اند .

انگیزه های پیشرفت در دختران و پسران نیز متفاوت است . دختران، به علت موانع متعددی که در مسیر ترقی وآرمان های آنان قرار دارد بتدریج انگیزه های پیشرفت خود را از دست می دهند ، در صورتی که پسران ، به دلیل ضرورت پیشرفت در جامعه و امکانات گسترده تر ، ازاین نظر تقویت می شوند .

انگیزه از جمله عواملی است که در افزایش یا کاهش بهره هوشی تاثیر مستقیم دارد .

تجربه قبلی و هوش

هرچه کودک در گذشته اطلاعات و مهارتهای بیشتری اندوخته باشد به همان نسبت توانایی بیشتری خواهد داشت که آنها را به موقعیتهای جدید انتقال دهد و یادگیری جدید را برای خود آسانتر کند .

یادگیری قبلی ، یادگیری بعدی را آسانتر می کند . البته به شرطی که میان آن دو ارتباط وجود داشته باشد . هرچه یادگیری قبلی کودک بیشتر باشد راه او برای یادگیری بعدی هموارتر است .

تنوع محرکات هوش

اصولا“ بیشتر عوامل محیطی ،حداکثر اثرخود را در نخستین سالهای زندگی بر جای می گذارند .

اساس شخصیت و ساختمان روانی انسان در چند سال اول زندگی شکل می گیرد .

برخی روانشناسان تنوع محرکات را مهمترین عامل محیطی در رشد هوش می دانند و معتقدند که هر چه کودک بیشتر ببیند،بشنود،لمس کند واز حواس خود بیشتراستفاده کند ، درسال های بعدی زندگی به دیدن، شنیدن، لمس کردن و استفاده از سایر حواس خود علاقه بیشتری نشان خواهد داد.

کمبود محرک های لازم برای رشد منجر به رشد نا کافی سلسله اعصاب مرکزی و به ویژه مغزمی شود و در نتیجه شخص ازنظرهوش که عملکرد مغز و خصوصا“ کرتکس مغز است رشد کافی نمی کند .

در بزرگی محرومیت از محرک های محیطی نمی تواند بهره هوشی را چندان کاهش دهد زیرا در این دوره مغز به حداکثر رشد خود رسیده است وباهمان تجربه هایی که قبلا“ آموخته است می تواند به عملکرد خود ادامه دهد .

ترتیب تولد وهوش

برخی مطالعات نشان داده اند که معمولا“ دریک خانواده بچه اول با هوشتر از بچه های بعدی است و موفقیت اجتماعی و شغلی به دست می آورد .

بر اساس پژوهشهای دیگر هر چه فرزندان یک خانواده با فاصله کمتری متولد شوند وزن کمتری خواهند داشت و از نظرمهارت های بدنی، رشد عصبی و بهره هوشی ضعیف تر خواهند بود .

به نوشته گالاگر این اعتقاد وجود دارد که کودکان اول خانواده از خواهران و برادران بعدی با استعداد ترند .

تغذیه مادر در ماه های بارداری، حرکات وی و حالات روانی او در سرنوشت کودکی که به زودی متولد خواهد شد اثری شگرف دارد . پس در اولین وهله باید توجه به تغذیه مادر باردار و اعمال و رفتار او معطوف گردد تا کودکی سالم از نظر جسمی و روانی به دنیا آورد .

هر چه کودک از هوشبهر بیشتری برخوردار باشد و قدرت تفکربیشتری داشته باشد زودرنج تر خواهد بود و رفتار نامناسب اطرافیان اثرات سوءبیشتر در او خواهد گذاشت

اثر محیط خانواده آرام ، گرم و با ثبات باشد و اختلاف مهمی میان زن و شوهر نباشد و برای اداره خانه و تربیت فرزندان تفاهم وجود داشته باشد،رشد هوش وسایرمهارتهای فکری آسانتر و سریعتر در کودکان انجام می گیرد زیرا کودک وقت و انرژی خود را صرف کشف محیط خود و یادگیری می کند .

جدایی کودک از والدین

جدا شدن کودک ازپدرومادربه ویژه به مدت طولانی و قبل از3 سالگی،اثرسویی در رشد عاطفی وفکری کودک دارد.کودکانی که در خردسالی به پرورشگاهها فرستاده می شوند ازنظرعاطفی وذهنی رشد کافی پیدا نمیکنند وهوشبهرآنان اغلب ازحد متفاوت کمتراست

نبود یا کمبود حضورپدردرخانه سبب می شود که کودک وبه ویژه پسر،نتواند با پدرخودهمانند سازی کند و در نتیجه دچار تعارض و اضطراب درونی می شود .

هوش وموفقیت درآزمون های ورودی دانشگاهی

به استناد نتایج پژوهش ها کسانی که هوشبهر بالاتری دارند احتمال موفقیت آنان در امتحانات ورودی دانشگاهها بیشتر است .

هوش وموفقیتهای انفرادی واجتماعی

هوش میتواند تا حدودی موفقیتهای فردی و اجتماعی را پیش بینی کند و می توان گفت تیزهوشی در مواجهه با مشکلات زندگی وحل مطلوب آنها مهارت بیشتری دارد .

محبت سبب می شود که حس اعتماد به نفس و اعتماد به دیگران در کودک فزونی یابد و اوبتواند بااطمینان خاطربه بررسی و شناسایی محیط خود بپردازدمحبت بجاانگیزش یادگیری رادرکودک افزایش می دهد ودرنتیجه ، هوش او نیزامکان شکوفایی بیشتری پیدا می کند .

بررسیها نشان می دهند که کمبود محبت در رشد جسمی نیز اثرات نامطلوب بر جای می گذارد .

تشویق و پاداش درست نیز نقش مهمی دربالا بردن انگیزه یادگیری و حس کنجکاوی کودک دارد و علاقه او را به حل مسایل مختلف،کشف ناشناخته های محیطی، به دست آوردن آگاهی ها و مهارت های جدید افزایش می دهد واستدلالهای بجای کودک را مورد حمایت قرار می دهد .

انحراف ،بزه،جنایت وهوش

برخی روانشناسان به رابطه منفی بین تیزهوشی و ارتکاب بزه،جرم و جنایت اشاره می کنند .

برخی روانشناسان معتقدند که اغلب مخربین و مجرمین عقب افتادگی هوشی دارند و اینان بیشترازمجرمین با هوش گرفتار می شوند و به زندان می افتند .

پژوهشهای آهرن وبیتی نشان داد که مردمک چشم افراد باهوش به هنگام انجام تکالیف کمترفراخ می شود . همچنین آنها هنگام انجام تکالیف شناختی انرژی کمتری صرف میکنند

همچنین بین سرعت پاسخ به محرکهای بینایی و سطح هوشی افراد بزرگسال همبستگی بدست آمده است.

مطالعات کالسون نشان داد که نزدیک بینها نه تنها به طورمتوسط با هوشتر از سایرین هستند بلکه تظاهرات تیزهوشی را ازمدت ها قبل از بروز َعلایم نزدیک بینی داشته اند

نقیصه های حسی وهوش

تحقیقات نشان می دهد که افراد نابینا ازنظرهوش درسطح پایینتری نسبت به افراد معمولی قراردارندوبرخلاف نظرعامه کری بیشتراز کوری باعث عدم رشد عادی هوش می شود.

در تمام حالات میان سازگاری عاطفی و تغییرات هوشبهررابطه قوی وجود داردویک مانع عاطفی میتواند کودک راازرسیدن به کمال مطلوب باز دارد.

مشاغل وهوش

هوشبهر افرادی که به کارهای تخصصی اشتغال دارند معمولا“از سایرین برترند. کسانی که شاغل امورمهارتی وفنی واداری هستند در طبقه متوسط وکارگران و شاغلین کارهای غیرفنی درسطح پایینتری میباشند.

ترمن نشان داد که کودکان تیزهوش در مجموع ازنظرجسمانی برتراز کودکان کم هوشند ودر خصوصیاتی نظیر قد، وزن، جاذبیت و سلامت در بزرگسالی از این کودکان برتر می باشند.

واکنش سلول های عصبی وهوش

جنسن معتقد است که بین زمان واکنش سلولهای عصبی به محرکها وهوش افراد رابطه وجود دارد. بین سرعت پردازش اطلاعات که از روی زمان واکنش به محرکهااندازه گیری می شود با نمره های هوش افراد همبستگی وجود دارد.

وجود تیروکسین برای رشد سلول،به ویژه سلولهای مغزی کاملا“ضروری است. عقب ماندگی های ذهنی زیاده از حد، نتیجه کاهش بیش از اندازه این هورمون است.

هیپوتیروییدیسم که موجب بیماری کرتینیسم می شود ،علاوه براختلال در رشد ونموعمومی بدن، دستگاه عصبی مرکزی نارس وناقص باقی می ماند و در صورت عدم درمان باعث عقب ماندگی می شود.

عوامل فیزیولوژی وهوش

برای تقریبا“20درصد افرادکم هوش علت مشخص فیزیولوژی سبب کم هوشی یا نقیصه عقلی می گردد.ازآن جمله می توان به موارد میکروسفالی ، ماکروسفالی، هیدروسفالی،تیپ مغولی و کرتینیسم اشاره کرد.

رابطه هوش و عوامل دیگر

مطالب مشابه :

تست هوش 'معیاری برای اندازه گیری انگیزه نیز هست'

معیار عجیب برای سنجش IQ

نام پروژه:ازمون هوش توسط خانم فریبا کریمی

ارتباط بین ضریب هوشی و میزان عشق

تست اول IQ

رابطه هوش و عوامل دیگر

با ۴۰ نابغه تاریخ آشنا شوید (قسمت دوم - آخر)

هوش هیجانی

بیوگرافی