نمای پنجم در معماری ایران

معماری به عنوان اجتماعی ترین هنر بشری همواره با کلیه افراد حاضر در اجتماع در ارتباط و تعامل است . دراین بین یکی از قسمت های ساختمان که همواره بیشترین ارتباط را با مردم اجتماع برقرار می کند نمای ساختمان است.
نمای ساختمان درفاصله میان درون و برون ساختمان پوسته ای نازک را تشکیل می دهد، که این پوسته نازک تامین امنیت و حفاظت از ساکنین ساختمان را انجام می دهد ، و همچنین حدود مالکیت یک بنا به وسیله همین پوسته نازک تعیین می شود.

شاید به جرائت بتوان گفت نمای ساختمان بیشتر از سایر قسمت های آن در کانون توجه افراد است، و همین مسئاله باعث شده است که از قرون گذشته تا به حال یکی از معیارهای سنجش زیبایی یک ساختمان از دید کسانی که از بیرون و به عنوان یک تماشاگر به ساختمان می نگرند طراحی زیبا و خلاقانه نما باشد، چنان که در معماری سنتی ایران هرچه سردر خانه ای باشکوه تر ساخته می شد مبین این موضوع بود که افراد ساکن در آن خانه از رفاه مالی و امکانات بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه برخوردار هستند.

به طور کلی نما از چهار بخش نمای شمالی، جنوبی، شرقی و غربی تشکیل شده است، اما مسئاله ای که در سال های گذشته توسط معماران مدرن مطرح شد و ذهن بسیاری از فعالان در حوزه معماری و ساختمان را به خود مشغول کرد، طراحی و اجرای نمای پنجم برای ساختمان های مدرن می باشد.

معمارن مدرن معتقد بودند که پشت بام خانه ها به جای اینکه بی استفاده و بدون کاربری باقی بماند، می تواند با ایجاد فضای سبزی کاربردی به عنوان نمای پنجم یک ساختمان مطرح شود و با این کار از متروک ماندن پشت بام ساختمان ها جلوگیری به عمل آید.

اما اگر نگاهی به معماری سنتی ایران در شهرهایی مانند کاشان، یزد، اصفهان و ... بیندازیم، می توان دریافت که در معماری سنتی ایران هم علاوه بر چهار نمای اصلی، بام ها نیز همواره هم از لحاظ زیبایی شناسی (فرم گنبدی) و هم از لحاظ کارکردی (سایه اندازی) به عنوان بخشی جدایی ناپذیر و همگرا از ساختمان مطرح بوده اند و می توان از آنها با عنوان نمای پنجم در معماری ایران یاد کرد .

باید دقت نمود که نمای یک ساختمان بخشی از نمای یک کوچه است، و نمای یک کوچه بخشی از نمای یک محله است، و نمای یک محله بخشی از نمای یک خیابان است، و نمای یک خیابان بخشی از نمای یک شهر است. بنابراین اگر در طراحی این پوسته نازک اصول و دستاوردهای معماری ایرانی مورد استفاده قرار گیرد هموراه شهری با هویت و اصالت ایرانی خواهیم داشت، و وجود این هویت ایرانی در کالبد و روح معماری زمینه ساز ایجاد شهریست که مردمان آن از لحاظ فرهنگی غنی هستند.

محمد حسن سرائی

نمای پنجم در معماری ایران

مطالب مشابه :

واژه نامه چوب

اختلاف دیدگاه معماران کلاسیک و مدرن در چیست؟

طراحی داخلی در معماری خانه های ایرانی

معماری خوابگاه دانشجویی

بررسی انواع مختلف کاروانسرا ها در ایران

تحلیل و بررسی معیارهای طراحی فضاهای آموزشی

موزه ملی هنر اثری از سزار پلی

نمای پنجم در معماری ایران

پلی کربنات جایگزینی برای شیشه