داده کاوی (data mining) چیست؟

- داده کاوی:

داده كاوي شامل استفاده از ابزارهاي پيچيده و خبره تحليل گر داده ها براي كشف روابط و الگو هاي صحيح وناشناخته قبلي در فايل هاي بسيار حجيم داده مي باشد. اين ابزار مي تواند شامل مدل هاي آماري، الگوريتم هاي رياضي، و روش هاي فراگير ماشيني( الگوريتم هايي كه عملكردشان با آزمون به طور خودكار بهبود مي يابند، مانند شبكه هاي عصبي يا درخت هاي تصميم ساز(. بنابراين داده كاوي چيزي فراتر از جمع آوري ومديريت داده، يعني شامل تحليل و آينده نگري يا پيش بيني مي باشد.داده كاوي می تواند بر روي داده هاي كمي، متني يا در قالب هاي متفاوت انجام شود. برنامه هاي داده كاوي براي بررسي داده، قادرند كه از پارامترهاي متنوعي استفاده نمايند. اين پارامتر ها شامل وابستگي ها تحليل تواتري يا ترتيبي ، كلاس بندي، خوشه بندي ، و پيش بيني . به عنوان يك برنامه در مقايسه با ساير برنامه هاي تحليلي، نظير استعلام هاي ساخت يافته ) متداول در بسياري از پايگاه هاي اطلاعاتي تجاري( يا نرم افزار تحليلگر آماري، داده كاوي ارائه دهنده تفاوت هاي نوعي است.بسياري از ابزار هاي ساده تر تحليلي از شيوه مبتني بر كنترل و مميزي استفاده مي كنند كه در آن كاربر پيش فرضي را اختيار و سپس با آزمايش داده ها آن فرض را اثبات يا مردود اعلام مي كند.

دنیای مدرن در حقیقت دنیای داده گرا می باشد و ما در محاصره داده ها چه عددی چه انواع دیگر قرار گرفته ایم. پیشرفت شگفت انگیز فن آوری های رایانه ای و مجهز شدن به این ابزار امکان جمع اوری امکانات دقیق و کامل در زمینه های مختلف را فراهم ساخته است و منجر به پیدایش ساختار داده بسیار حجیم شده است. همچنین حجم بزرگی از داده های موجود در پایگاه داده شرکت ها،دانشگاه ها،مراکز دولتی و سایر موسسات بدون استفاده مانده است. دستیابی به اطلاعات نهفته در این داده ها مستلزم مدیریت کاراست و با بکار بردن داده های سنتی این امر تحقق نمی یابد. شدت رقابتها در عرصه های علمی، اجتماعی،اقتصادی،سیاسی و حتی نظامی نیز اهمیت عامل سرعت یا زمان دسترسی به اطلاعات را دو چندان کرده است. داده کاوی فرایندی است که در دهه ی 90 پا به عرصه ی ظهور گذاشته و با نگرشی نو به مسئله ی استخراج اطلاعات از پایگاه داده می نگرد. این فرایند یک مرحله فراتر از بازیابی ساده داده هاست و به کابربران اجازه می دهد که دانش جدید را در داده ها کشف کنند. داده کاوی یک علم میان رشته ای است و ترکیبی از علومی نظیر هوش مصنوعی، تحلیل آمار، بینایی ماشین و پایگاه داده هاست.

- موارد کاربرد داده کاوی

داده كاوي براي مقاصد متعددي هم در بخش هاي عمومي و هم خصوصي بكار مي رود. صنايعي نظير بانك،بيمه، پزشكي، و خرده فروشي معمولا از داده كاوي براي كاهش هزينه ها، تحقيقات ويژه، و افزايش فروش بهره مي گيرند. براي مثال، صنايع بيمه و بانكداري از برنامه هاي داده كاوي براي كشف تقلب و كمك در تشخيص وبرآورد ريسك و خطر( مثلا امتياز براي اعطاي اعتبار) استفاده مي كنند.

داروسازان از داده كاوي در تركيبات شيميايي و مواد ژنتيكي براي كمك به تحقيقات دردرمان هاي جديد بيماري ها استفاده مي كنند. فروشگاه ها از اطلاعات جمع آوري شده در برنامه هاي تبليغاتي )نظير كارت هاي خريد، مسابقات( براي ارزيابي تاثير در انتخاب محصول و تصميمات جايگزيني، اعطاي كوپن، ومحصولاتي كه غالبا با هم خريداري مي شوند استفاده مي كنند. شركت هاي مخابراتي مي توانند از داده كاوي براي تحليل كاركرد شماره گيرها در پيش بيني اين كه چه مشترياني مايل به ادامه استفاده از خدمات موجود بوده و چه كساني مايل به استفاده از خدمات ديگر رقبا هستند استفاده نمايد.

در بخش عمومي، برنامه هاي داده كاوي ابتدا به عنوان وسيله اي براي آگاهي از تقلب و ضايعات بكار مي رفت،اما بعدا براي مقاصدي همچون اندازه گيري و بهترشدن كار آيي برنامه ها هم بكار برده شد. گزارشات داده كاوي به دولت ها كمك كرده تا از پرداخت ميليون ها دلار در هزينه هاي ساختگي و تقلبي در سيستم مراقبت هاي پزشكي جلوگيري شود. قوه قضائيه توانسته است از داده كاوي در تشخيص نمونه هايي از جرائم بهره مند و تخصيص منابع لازم را مطابق با آن تنظيم نمايد. مثال ديگر در صنايع هوايي، كه با استفاده از داده كاوي در بررسي داده هاي مربوط به سوانح هوايي و تشخيص نقائص مربوطه، توصيه لازم را در اندازه سنجي ها وكارهاي پيشگيرانه بعمل آورد.

اخيرا از داده كاوي بعنوان ابزاري مهم براي مقاصد امنيتي در كشور ها بطور وسيع استفاده مي شود. پاره اي از متخصصين پيشنهاد كرده اند كه داده كاوي بايستي بعنوان ابزاري در تشخيص و كشف فعاليت هاي تروريستي، نظير جابجايي پول هاي كلان و مشكوك يا پولشويي، ارتباطات، و نيز تشخيص و تعقيب شخص تروريست ها، ازطريق بررسي سوابق مسافرتي و مهاجرتي بكار گرفته شود.

حال سؤال اینجاست که با دادهکاوی چه کارهایی میتوان انجام داد؟ دادهکاوی با همه عظمت و بزرگی خود که امروزه در تمامی موضوعات جهان ورود پیدا کرده است شامل شش عمل و وظیفه مهم است که میتوان بسیاری از مسائل محیط اطراف خود را در قالب یکی از این شش عمل و وظیفه زیر گنجاند:

. دستهبندی

· تخمین

· پیشبینی

· گروهبندی شباهت

· خوشهبندی

· توصیف و نمایهسازی

سه مورد اول همگی دادهکاوی هدایت شده هستند که هدف آنها یافتن ارزش یک متغیر هدف خاص است. گروهبندی شباهت و خوشهبندی جزو دادهکاوی غیر هدایت شده هستند که در آن هدف، یافتن ساختار پنهان درون دادهها بدون توجه به یک متغیر هدف خاص است. نمایهسازی عملی توصیفی است که میتواند هم هدایت شده و هم غیر هدایت شده باشد. در ادامه به هر کدام به صورت مختصر پرداخته میشود.

داده کاوی (data mining) چیست؟

مطالب مشابه :

ادامه جزوه داده کاوی

یک جزوه نسبتا خوب همراه با مثالها و نمودار در رابطه با کلاس بندی و خوشه بندی و انواع الگوریتم ها

جزوه فارسی داده کاوی

اسلايد و کتاب داده کاوي tan

جزوه مباحث ویژه در داده کاوی

داده کاوی (data mining) چیست؟

جزوه درس داده کاوی دکتر افشار کاظمی

جزوه های درس داده کاوی

دانلود جزوات کارشناسی ارشد نرم افزار

درس داده کاوی