سنگ مخزن
1- تقسيم‌بندي سنگهاي مخزني
از آنجايي كه اغلب سنگهاي مخزن از نوع رسوبي بوده و به اين دليل تقسيم‌بندي‌هاي توصيفي و ژنتيكي سنگهاي رسوبي در مورد سنگهاي مخزن نيز به كار برده مي‌شود. به لحاظ اين كه خصوصيات، مشخصات، تقسيم‌بندي و نامگذاري سنگهاي رسوبي در سنگ‌شناسي رسوبي مفصلاً بحث مي‌شود. به اين دليل از توضيح مجدد خودداري مي‌شود. فقط جهت يادآوري اضافه مي‌شود كه سنگهاي مخزن مفيد بايستي داراي خلل به هم پيوسته بوده تا ذخيره ورودي را بتواند در خود نگهداري كند. به اين دليل سنگ مخزن از نوع ماسه‌سنگي لازم است مچور تا كاملاً مچور بوده، مشروط براينكه، پديده سيمان‌شدگي به طور كامل عمل نكرده باشد. به طور طبيعي ماسه‌سنگهاي گري‌واكي و يا ليتارنيت از جمله سنگهاي مخزن مفيد محسوب نمي‌شوند.
خلل و معابر سنگهاي آهكي يا مؤثر از محيط رسوبي بوده و يا اينكه ناشي از تحولات ثانويه به خصوص انحلال و شكستگي مي‌باشد. به اين دليل سنگهاي آهكي دانه‌اي (گرينستون و پكستون و يا ماداستون) و يا اسپاريتها (اواوسپارايت و بيوسپارايت) كه بالاخص در محيط بين موجي (پرانرژي) و در ناحيه مرجاني و تپه‌هاي دريايي تشكيل شده‌اند، از جمله سنگهاي مخزن بسيار مفيد محسوب مي‌شود. در ضمن سنگهاي آهكي دانه‌ريز كه بعد از آن شكسته شده‌اند همانند سازند آسماري نيز مكاني بسيار مناسب جهت تجمع و ذخيره‌سازي هيدروكربور محسوب مي‌شود.
علاوه برسنگهاي ذكر شده كه از جمله سنگهاي مخزني متداول مي‌باشند، سنگ مخزن از نوع سيليس به فرض، پرسلانيت، شيل چرت‌دار و چرت نيز وجود دارد.
2- نامگذاري سنگهاي مخزن
سنگهاي مخزن برمبناي مختلفي نامگذاري مي‌شود. به طوركلي به هرسنگ مخزن به اصطلاح پي گفته مي‌شود. به فرض، آسماري‌پي كه نشانگر مخزن آسماري است. گاهي نام مخزن از نام سازندي كه در آن نفت ذخيره شده اخذ مي‌شود. مانند مخزن بنگستان كه نام آن از گروه بنگستان ناشي شده است. در بعضي مواقع نام مخزن به ناحيه و يا موقعيت جغرافيايي مخزن نسبت داده شده، مانند مخزن گچساران و يا مخازن نفتي خاورميانه.
3- تشخيص سنگ مخزن از نمودارها
نمودارنگاري عبارت است از ثبت اطلاعات به دست آمده از حفر چاه، اين اطلاعات ممكن است :
- از طريق خرده‌سنگها و مغزه‌هاي حاصل از حفاري بوده و در سطح زمين قابل رؤيت باشد.
- از نحوه عملكرد دستگاه حفاري و گل حفاري به دست آيد.
- و با استفاده از دستگاههاي مخصوص كه درون چاه فرستاده مي‌شود حاصل آيد.
4- نمودارهاي زمين‌شناسي
زمين‌شناس خرده سنگهاي به دست آمده از حفاري را به ترتيب افزايش عمق مورد بررسي قرار داده و سپس نتايج حاصل را برروي نمودارهاي مخصوص رسم مي‌نمايد و يا اين كه با هم شرح مي‌دهد. در نمودارهاي زمين‌شناسي خصوصيات نمونه‌ها با توجه به عمق حفاري شده در نمودار منعكس مي‌شود. در مواقعي كه گل حفاري به كاربرده مي‌شود، دراين صورت، اول اينكه نمونه‌ها تر مي‌شود و ثانياً زماني طول مي‌كشد كه آنها پس از حفر به وسيلة مته، به سطح زمين برسد. اين فاصله زماني لگ‌تايم يا لگ نمونه ناميده مي‌شود. براي مثال هرگاه مته در عمق 1000 متري در حال حفاري باشد و حدود نيمغساعت طول بكشد تا نمونه به سطح زمين برسد. دراين صورت اگر سرعت حفاري به فرض شش متر در ساعت باشد، بنابراين، در زمان رسيدن نمونه مختص عمق 1000 متري به سطح زمين حدود 3 متر ديگر نيز حفاري شده است. يعني عمق چاه در 1003 متري قرار دارد فاصلة نمونه‌گيري اصولاً 1 يا 2 متر بوده و در مواقع به خصوص از اين هم كمتر مي‌شود. اضافه مي‌شود كه خرده سنگهاي لايه‌هاي نازك مورد حفاري، آن طور كه بايد در نمونه‌ها چشمگير نبوده و به اين دليل به محض رؤيت حتي چند عدد كاني يا قطعه سنگ موردنظر و عدم وجود آن در نمونه‌هاي بعدي بايد به گذشتن از لايه‌اي نازك پي برد. مورد ذكر شده در بالا به خصوص در هنگام تشخيص لايه‌اهاي كليدي پوش‌سنگ (بخش يك سازند گچساران) از اهميت خاصي برخوردار مي‌باشد. به لحاظ اهميت و حساسيت حفاري به خصوص در نواحي نفت‌خيز كشور، زمين‌شناس لازم است همواره در محل چاه حضور داشته و مطالعه نمونه‌ها بلافاصله پس از نمونه‌گيري در سرچاه انجام داده و اقدام به تهيه نمودار زمين‌شناسي كند. زيرا در مواقعي مشاهده شده است كه تأخير در تهيه نمودار زمين‌شناسي و عدم انجام به موقع انطباق لايه‌اي خسارات عمده‌اي از قبيل گذر از يك لايه كليدي و يا گذر از نقطه جداره‌گذاري را پيش آورده است. بخشي از نمونه‌هاي اخذ شده جهت مطالعات ماكروسكوپي مورداستفاده قرار مي‌گيرد و بخشي نيز در ظرف فلزي يا كيسه‌هاي خاصي قرار داده مي‌شود تا به منظور بررسي‌هاي ژئوشيميايي به آزمايشگاه حمل شود.
5- نمودارهاي حاصل از حفاري
نحوه مقدار نفوذ مته در درون سنگها و تغيير در تركيب و مقدار گل حفاري از جمله موارد موردنظر در تهيه نمودارهاي حفاري مي‌باشد.
6- مقدار نفوذ مته
بررسي چگونگي نفوذ مته در درون سازندهاي مختلف اطلاعات بسيار مفيدي را در اختيار زمين‌شناس قرار مي‌دهد. زيرا سنگ‌شناسي از جمله مواردي است كه به طور مؤثر برنحوه نفوذ مته به درون سازند دخالت مستقيم دارد. براي اين منظور نفوذ مته به ازاي هر يك متر از سازند با توجه به عمق حفاري ترسيم مي‌شود.
نمودار حاصله به خصوص جهت تطابق لايه‌اي و تعيين ضخامت لايه‌ها به كار برده مي‌شود. اطلاعات فوق در شرايطي كه امكان دسترسي به خرده‌سنگ و يا مغزه ميسر نباشد از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار مي‌باشد.
مطالب مشابه :
دانه بندی ماسه
طبق استاندار محدوده ي مجاز براي منحني دانه بندي ماسه بين دو منحني رسم شده در شكل مي باشد.(
تفسیر منحنی دانه بندی
اگر شيب منحني دانه‌بندي تند باشد، مي‌توان اين ضريب در مورد شن و ماسه با دانه‌بندي خوب
دانه بندی مصالح ریز دانه بتن
طبق استاندار محدوده ي مجاز براي منحني دانه بندي ماسه بين دو منحني رسم شده در شكل مي باشد.(
دانه بندي مصالح
نتيجه آزمايش دانه بندي خاك معمولاً بصورت منحني دانه بندي بر روي نسبت ماسه به دانه
آزمایشگاه تکنولوِژی بتن - سه مورد آزمایش
در نظر گرفتن اين مطلب که دانه بندي مصالح موجود در معادن شن و ماسه منحني دانه بندي
آزمايش دانه بندي خاك
· منحني دانه بندي صرفاً تقريبي است و الك، البته اين منحني براي ماسه و سيلت
سنگ مخزن
منحني نمودار صوتي انعكاسي از مدت زمان براي مثال دانه‌بندي در ماسه‌هاي پركردگي كانال به
تحقیق شن و ماسه (تصحیح)
ولي در نوع و دانه بندي با هم و شستن و دانه بندي مخلوط شن و ماسه طبق نياز مصرف
مطالعه مشخصات ژئوتكنيكي قشر فيلتر در سدهاي خاكي
در مورد اين گروه از خاك ها، كل منحني دانه بندي بدون جدا كردن (ماسه اي با دانه بندي خوب
برچسب :
منحني دانه بندي ماسه