محیط زیست در سالی‌ که گذشت / سال خاکستری محیط زیست

محیط زیست در سالی‌ که گذشت / سال خاکستری محیط زیست :

سال 92 را می‌توان سال خاکستری محیط زیست کشور نام نهاد. کشتار بی‌سابقه حیات وحش، به صدا در آمدن ناقوس مرگ تالاب‌ها و جنگلهای کشور، حذف بنزین پتروشیمی، راه‌اندازی صندوق محیط زیست، بازگشت معصومه ابتکار بر کرسی سازمان حفاظت محیط زیست و از همه مهمتر اولویت یافتن موضوع محیط زیست در میان دغدغه‌های مردم و مسئولان مهم‌ترین اتفاقات زیست‌محیطی سال 92 را تشکیل می‌دهند.

سال گذشته مملو از اتفاقات پبش‌بینی نشده در حوزه محیط زیست بود سالی که از ابتدا فراز و فرود‌های بسیاری داشت گاهی آنچنان سیاه همچون مرگ 45 گوزن در سایت کرخه و گاهی نیز سفید مانند سفر یوزپلنگ‌های ایرانی به جام جهانی فوتبال. آنچه می‌خوانید گزیده‌ای از مهمترین اتفاقات زیست‌محیطی در سال 92 است.

از وعده افزایش 70 درصدی حقوق محیطبانان تا تشکیل صندوق حمایت از محیطبانان

ادامه سوء قصدها به محیطبانان و قرقبان‌ها

اگرچه سال 92 با وعده‌های شیرین محمدجواد محمدی‌زاده مبنی بر افزایش 70 درصدی حقوق محیطبانان آغاز شد اما این وعده هیچگاه تحقق نیافت.

با این حال اتفاقات ناخوشایند برای محیطبانان به همینجا ختم نمی‌شود. فروردین 92 با زخمی شدن یک قرقبان در خراسان شمالی آغاز شد و در اردیبهشت ماه بود که طی یک عملیات تعقیب و گریز در پارک ملی دنا دو نفر ازمحیط بانان به نام‌های علی افشار از ناحیه مچ دست و وحید ترحمی از ناحیه پا توسط چهار شکارچی مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.

در همان ماه یکی از محیط بانان پارک ملی کلاه قاضی نیز در جریان درگیری با شکارچیان زخمی شد و یک روز نگذشته بود یکی از محیط بانان شهرستان ملایر هم توسط مردم محلی به دلیل دستگیر کردن یک شکارچی متخلف مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به شدت از ناحیه سر، دست و کمر مجروح شد.

در خرداد 92 متجاوزین با ضرب و شتم جنگلبانان دنا دهها هکتار از جنگل های بلوط دنا را تصرف کردند و در تیرماه باز هم در منطقه دنا یک محیطبان دیگر طی یک درگیری مسلحانه و تن به تن با شکارچیان زخمی شد. پس از آن نیز یک محیطبان دیگر در لرستان توسط شکارچیان از ناحیه دست آسیب دید و در اسفند ماه دو محیطبان گلستانی با تبر و چاقو مورد حمله قرار گرفته و از ناحیه دست، گردن و ریه آسیب‌های شدیدی دیدند.

سقوط یک محیطبان و آسیب دیدن او از ناحیه کمر از دیگر خبرهای تلخ سال 92 بود. و در این میان یک شکارچی غیرمجاز هم در جریان درگیری مسلحانه با محیط بانان تندوره کشته شد.

با ورود معصومه ابتکار به سازمان حفاظت محیط زیست امید به محیطبانان بازگشت. بهبود وضع معیشت و رفع خلاهای قانونی مهمترین وعده‌های معصومه ابتکار به محیطبانان بود.

قطعی شدن حکم محیطبان دنا نیز یکی از مهمترین خبرهای زیست محیطی سال بود.

ادامه سرپیچی خودروسازان از عمل به تعداتشان

توزیع سوخت پاک در کشور

اگرچه بر اساس تعهدات وزارت صنعت برای تولید خودروی استانداد پایان سال 91 مهلت نهایی خودروسازان بود اما سال 92 هم تمام شد و خودروسازان به قول‌های خود عمل نکردند.

خودروسازان سه مرتبه در سال 92 برای تولید خودروی یورو4 مهلت گرفتند و آنقدر عدم تولید و توزیع سوخت استاندارد را بهانه کردند که در نهایت تولید خودروی استاندارد به خرداد 93 موکول شد. اما خوشبختانه با وجود کاستی‌هایی که در تولید و توزیع سوخت استاندارد از سوی وزارت نفت نشان داده شد سال 92 با تولید سوخت یورو 4 در نیمی از پالایشگاه‌های کشور و توزیع سوخت پاک که ترکیبی است از بنزین یورو2 و یورو4 اما با درصد آلایندگی کمتر از سوخت‌های تولیدی قبلی به اتمام رسید.

سال92 بلاخره مقاومت‌ها در مقابل حذف بنزین پتروشیمی‌ها شکسته شد.

اظهارات عجیب استاندار فارس: 300 گورخر مصیبتی برای مردم فارس شده‌اند

«محیط زیست اجازه بهره برداری از معادن سنگ آهن نی‌ریز را به دلیل اینکه در جایی واقع شده که محل زندگی 300 گورخر است و منطقه حفاظت شده به شمار می رود، نمی‌دهد» این اظهارات استاندار فارس است که 300 گورخر ایرانی که یکی از نادرترین گونه‌های جانوری حیات وحش است را مصیبتی برای مردم استان خوانده بود.

موافقت سازمان محیط زیست با عملیات اکتشاف نفت در منطقه حفاظت شده کویر

البته اقدامات ضد حیات وحش در سال 92 برای اجرای طرح‌های عمرانی و به بهانه اشتغال‌زایی به همینجا تمام نشد . در خرداد ماه، سازمان محیط زیست با عملیات اکتشاف نفت در منطقه حفاظت شده کویر یکی از زیستگاه‌های گونه در معرض انقراش یوزپلنگ آسیایی موافقت کرد. اما بعدها محمدجواد محمدی‌زاده رییس سازمان حفاظت محیط زیست در دولت دهم از بازبینی مصوبه اکتشاف نفت در پارک ملی کویر خبرداد و گفت که قانون در حوزه مناطق چهارگانه در ارتباط با راه‌اندازی مجدد معادن متروکه مجوز داده اما در خصوص واکاوی معادن جدید، چنین اجازه‌ای نداده است و در حقیقت هر گونه تجدیدنظر در مورد مناطق چهارگانه و معدن‌کاوی با ضوابط و قوانین زیست‌محیطی اعمال می‌شود.

سایه انقراض بر سر گوزن‌های زرد

در حالی که آمار گونه در معرض گوزن زرد در ایران نزدیک به 70 راس اعلام شده بود 45 گوزن در خردادماه امسال بر اثر هجوم مگس‌های میاز تلف شدند.

مگس میاز با نیش زدن گوزن‌ها نوعی کرم را به بافت پوستی آنها منتقل می‌کند و این کرم در مدت کوتاهی به تمام بدن گوزن سرایت کرده و حیوان را از پا در می‌آورد. زمان دوام گوزن‌ها در برابر نیش مگس میاز تنها 3 تا 7 روز است.

گوزن زرد ایرانی یکی از نادرترین و منحصر به فردترین گونه گوزن‌های دنیاست. در چند سال گذشته گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک ارومیه نگهداری می‌شد و به دلیل افزایش تعداد، کوچک بودن محیط و جلوگیری از درون‌آمیزی که خطر انقراض این گونه را در پی دارد، تعدادی از آنها به پارک ملی کرخه انتقال یافت، زیستگاه اصلی این گونه نادر، از گذشته‌های دور نوار باریک دز و کرخه بوده است.

بعد از مرگ گوزن‌های سایت کرخه خبرهایی مبنی بر فرار گوزن‌های جزیره اشک به دلیل خشکیدگی دریاچه ارومیه منتشر شد که احتمال شکار آنها توسط مردم و شکارچیان متخلف را افزایش می‌داد.

پس از وقوع این اتفاق معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نقش تغییرات اکولوژیکی در منطقه خوزستان و تاثیر آن بر افزایش مگس میاز و مرگ گوزن‌های زرد، مدیریت ناصحیح آب را از جمله عوامل موثر بر این رخداد عنوان کرد.

امضای اولین قرارداد بین‌المللی ایران در حوزه جنگل

قرارداد مدیریت چند منظوره جنگل‌های خزری ایران میان ایران و صندوق حمایت و توسعه سازمان ملل امضا شد در مرکز آموزش و پژوهش وزارت امور خارجه امضا شد که بر اساس آن طی پنج سال در محدوده سه استان شمالی کشور با اعتبار هفت میلیون دلار و موضوع "حفظ تنوع‌زیستی" اجرایی می‌شود.

دکتر منتظری، معاون مناطق مرطوب و نیمه مرطوب سازمان جنگل‌ها در این رابطه گفت: سهم صندوق جهانی حفظ محیط زیست دو میلیون دلار و سهم ایران از این اعتبار پنج میلیون دلار است که به دو صورت نقدی و غیرنقدی است.

صدور دستور تخریب باغ گیاه شناسی

برای اولین بار اعتراض نهادهای مدنی پاسخ داد

گذشته سه سال از توقف عملیات تخریب قسمتی از باغ گیاه‌شناسی نوشهر در سال 92 دستور اجرای عملیات تخریب این باغ برای تکمیل کمربندی نوشهر صادر شد. باغی که یکی از بزرگترین گنیجه‌های ژنتیکی کشور محسوب شده و تخریب آن خسارات جبران ناپذیر به دنبال خواهد داشت.

همزمان با اتخاذ این تصمیم دکتر عیسی مومن‌، مسئول هماهنگی باغ‌های گیاه‌شناسی در سطح کشور گفت: از آنجا که تنها قسمتی از این جاده از درون باغ گیاه‌شناسی نوشهر گذشته و مابقی آن زمین‌های کشاورزی و خانه‌های مردم می‌گذرد، افرادی که برای احداث این جاده میلیاردها تومان پول گرفته‌اند تخریب این باغ را ارزان‌ترین راه دانسته و بر آن پافشاری می‌کنند.

وی ادامه داد: این افراد باید پیش از هر چیز خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی را می‌خریدند اما ازآنجا که این کار هزینه بسیار بالایی داشته و پولی را که گرفته‌اند در جای دیگر خرج کرده یا می‌خواهند در جای دیگری هزینه کنند به دنبال گرفتن زمین‌های باغ گیاه‌شناسی هستند.

در نهایت با اعتراض بسیاری از نهاد‌های مدنی حکم تخریب این باغ لغو شد.

کشمکش‌های سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان هواشناسی

ضرر‌های چند میلیاردی برای سپرهای یونی بی مصرف

چندی بعد از زمانی که علی محمد شاعری - قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست از لزوم ادغام سازمان هواشناسی کشور و سازمان حفاظت محیط زیست سخن گفته بود نشستی در سازمان هواشناسی کشور برگزار شد که در آن ناکارآمدی سپرهای یونی که سازمان حفاظت محیط زیست با هزینه‌های هنگفت برای مقابل ریزگرد‌ها خریداری کرده بود اعلام شد.

همچنین در این نشست اعلام شد که تاکنون بارورسازی ابرها در کشور هیچ تاثیری بر میزان بارش‌ها نداشته است. مسعود دهملایی - مدیرکل وقت هواشناسی استان خوزستان گفت: با مطالعاتی که پس از احداث ایستگاه سپر یونی انجام شد، مشاهده کردیم که این ایستگاه نه تنها تاثیری بر روی کاهش ریزگردها نداشته، بلکه ممکن است این یون‌ها بر روی هسته‌های تراکم که موجب بارش باران می‌شود، تاثیر منفی داشته باشد.

دکتر حسین اردکانی - مشاور وقت رییس سازمان هواشناسی کشور با غیر علمی خواندن استفاده از سپر یونی برای کاهش ریزگردها، اظهار کرد: مطالعات سازمان هواشناسی نشان داده که این ایستگاه‌ها نه تنها تاثیری در کاهش ریزگردها در منطقه نداشته، بلکه در مواقعی نیز باعث به وجود آمدن اختلال در باورسازی ابرها در منطقه شده است.

وی با بیان اینکه ادغام سازمان هواشناسی با هیچ سازمان دیگری از جمله سازمان محیط زیست ممکن نیست، افزود: چندی پیش یکی از مسوولان سازمان محیط زیست پیشنهاد داده بود که این سازمان با سازمان محیط زیست ادغام شود. در صورتی که به هیچ عنوان چنین چیزی ممکن نیست، زیرا خدماتی که سازمان هواشناسی ارائه می‌دهد، مختص خود آن است و حتی نمی‌دانم که چرا اینقدر اصرار داریم که این سازمان با سازمان‌های دیگری ادغام شود.

مشاور وقت رییس سازمان هواشناسی کشور افزود: چند ماه قبل که این افراد ذهن رییس‌جمهوری را با این موضوع مشغول کرده بودند و ایشان دستور داده بودند که سازمان هواشناسی باید با سازمان محیط زیست ادغام شود، بارها به معاونشان اعلام کردم که این کار لکه سیاهی در کار دولت خواهد بود و این گونه شد که دو روز بعد رییس‌جمهوری دستور داد این طرح از دستور کار دولت خارج شود.

اردکانی ادامه داد: بهتر است که این افراد ببینند که سازمان هواشناسی چه خدماتی را ارائه می‌کند و اصلا چه ضرورتی دارد که این سازمان با دیگر سازمان‌ها ادغام شود.

رفت و آمدهای لایحه جامع خاک و منابع طبیعی

سالی 92 سال رفت و آمدهای لایحه جامع خاک و منابع طبیعی به مجلس بود وزارت جهاد کشاورزی برای بررسی‌های بیشتر و کامل کردن لایحه آن را از مجلس پس گرفت و در نهایت بررسی آن به سال 93 موکول شد.

عباس رجایی - رییس کمیسیون کشاورزی مجلس در تذکری مستند به مواد 138 و 146 آیین‌نامه داخلی مجلس، دلایل دولت برای استرداد این لایحه را متقن و قابل قبول ندانست و گفت: در ذکر دلایل استرداد مباحثی گفته شده که بی‌انصافی است و وجاهت ندارد.

وی افزود: ما در بررسی این لایحه، لایحه جامع خاک و طرح جامع منابع طبیعی را با یکدیگر ادغام کردیم، حالا که دولت خواسته لایحه جامع خاک را پس بگیرد طرح جامع منابع طبیعی می‌تواند به قوت خود باقی بماند و حتی می‌شود فصل مربوط به خاک در این طرح را مسکوت گذاشت.

تسهیل روند تاسیس باغ وحش‌ها

سید مسعود حسینی - رییس اداره ساماندهی و هماهنگی اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان محیط زیست از تسهیل روند ایجاد باغ وحش‌ها در کشور خبر داد و گفت: از این پس کسانی که متقاضی ایجاد باغ وحش هستند می‌توانند با مراجعه به پورتال سازمان حفاظت محیط زیست اقدامات لازم را انجام دهند.

به گفته وی تا پیش از این برای ایجاد یک باغ وحش، ابتدا باید به ادارات کل درخواست داده می‌شود و پس از نامه‌نگاری‌های فراوان و انجام کارهای کارشناسی که زمان بسیاری لازم داشت مجوزهای لازم را کسب می‌کرد.

ضرب وشتم مدیرکل منابع طبیعی گیلان توسط یک نماینده مجلس برای ندادن مجوز بهره‌برداری ازجنگل!

مخالفت مدیرکل منابع طبیعی استان گیلان با افزایش پروانه بهره‌برداری از جنگل شفارود سبب ضرب و شتم این مدیرکل از سوی یکی از نمایندگان استان گیلان شد.

به دلیل عدم تمکین مدیرکل طبیعی استان گیلان در هنگام ماموریت به زیاده‌خواهی نماینده شهرستان تالش در مجلس شورای اسلامی در تقاضای صدور مجوز افزایش بهره‌برداری از جنگل‌های تالش برای شرکت بهره‌برداری جنگل شفارود، این مدیرکل مورد فحاشی و ضرب و شتم مستقیم این نماینده مجلس در حضور تعدادی از مدیران استانی و کشوری قرار گرفت.

با انتشار این خبر محمود شکری - نماینده مردم تالش در مجلس شورای اسلامی در نطق میان دستور خود در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی در واکنش به گفت‌وگوی ایسنا با اسماعیل آرمون، رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان که درباره ضرب و شتم چندی پیش مدیرکل منابع طبیعی استان گیلان از سوی نماینده مردم تالش در مجلس شورای اسلامی سخن گفته بود در اقدامی کم سابقه از تریبون مجلس با نام بردن از خبرگزاری ایسنا، در این زمینه جملاتی توهین‌آمیز علیه خبرنگاران بیان کرد.

نماینده مردم تالش در مجلس خاطرنشان کرد: من در خانه ملت از مسوولین سایت‌های خبری از جمله ایسنا سوال دارم دفاع از حقوق مردم و گوشزد کردن بی‌عدالتی به مسوولین امر به استناد کدام قانون باید مورد غوغاسالاری بعضی از خبرنگاران شما باشد؟

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه تاکید کرد: مطمئن باشید با این تخریب‌ها و تهمت‌ها نمی‌توانید اصل نظارت نمایندگان مجلس شورای اسلامی را زیر سوال ببرید آیا نمایندگان حق ندارند برای دفاع از حقوق مردم به مسوولین اجرایی که خلاف قانون عمل می‌کنند اعتراض کرده و تذکر دهند؟

علیرضا اورنگی - رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در خصوص سخنان نماینده مردم تالش در صحن علنی مجلس مبنی بر درست خواندن ضرب و شتم مدیر کل منابع طبیعی استان گیلان برای دفاع از حق مردم اظهار کرد: وزیر کشاورزی با ارسال نامه‌ای به رییس مجلس بررسی صحت سخنان نماینده تالش را خواستار شده است.

تعطیلی کارخانه سرب و روی زنجان

23 مرداد‌ماه شرکت ملی سرب و روی به دلیل اجرایی نکردن مصوبات کمیته سرب و روی مبنی بر انتقال کارخانه و با توجه به درخواست شهروندان زنجانی و همچنین بنا به دستور استاندار، به طور رسمی تعطیل شد.

تعطیلی کارخانه به دلیل اعتراضات طولانی مدت مردم در میادین اصلی شهر زنجان و شکایات متعدد از اثرات زیانبار سرب و روی در هوای شهر اتفاق افتاد. و اینگونه شد که برای دومین بار در سال اعتراضات مردمی برای دستیابی به مطالباتشان نتیجه داد.

واگذاری جزیره آشوراده به یک شرکت لبنی

محمد جواد محمدی زاده با تغییر دولت و با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید نسبت به سایر اعضای کابینه مدت زمان بیشتری بر پست قبلی‌اش ماند و در همین زمان بود که خبر واگذاری جزیره آشوراده که قسمتی از منطقه حفاظت شده میانکاله است رسانه‌ای شد و چیزی نگذشت که ناصر مقدسی - مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل مخالفت با این طرح از کار برکنار شد.

در دولت یازدهم یکبار دیگر موضوع دریاچه آشوراده مطرح شد. اینبار از زبان اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری. او از نجفی معاون گردشگری و میراث فرهنگی وقت خواست که موضوع تبدیل جزیره آشوراده به قطب گردشگری شمال کشور را بررسی کند. اما سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که جزیره آشوراده زون‌های حفاظتی و گردشگری داشته و هر گونه اقدامی باید بر اساس ضوابط زیست محیطی انجام شود.

آتش‌سوزی‌های گسترده در مراتع و جنگلهای سراسر کشور

تابستان 92 آتش‌سوزی‌های گسترده خواب را از چشمان یگان‌های منابع طبیعی و محیط زیست گرفت. آمار تمام آتش‌سوزی‌ها در سال 92 هیچگاه رسما اعلام نشد و هر بار مسئولان تنها به این جمله بسنده کردند که آتش‌سوزی‌ها نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. اما به طور کلی تعداد و سطوح آتش‌سوزی‌ها در سال گذشته به هیچ عنوان قابل چشم‌ پوشی نیست.

تنها در تابستان امسال 30 هکتار از اراضی سلسله 60هکتار از جنگل‌های خوزستان، 200 هکتار در استان فارس بخشی از منطقه حفاظت شده خامی شهرستان باشت ، چهار هکتار از مراتع بجنورد، 10 هزار اصله درخت در پارک لتیان، 10هکتار از جنگل‌های دنا و 100 هکتار از جنگل‌های گلستان در میان آتش سوخت.

افزایش تولد حیوانات عجیب‌الخلقه در کشور

دکتر کاظم پریور - جانور‌شناس از افزایش تولد حیوانات عجیب‌الخلقه در کشور خبر داد و گفت: بر اثر مصرف داروهای مختلف، فلزات سنگین، مواد شیمیایی خاص و ترکیبات نانو و آلوده شدن آب و غذای حیوانات، هر روز به تعداد تولد حیوانات عجیب‌الخلقه افزوده می‌شود.

معمای هیولای خلیج‌فارس

یکی از جالب‌ترین اتفاقات زیست‌محیطی سال 92 انتشار عکسی با عنوان هیولای خلیج‌فارس بود که بعدها با بررسی‌های مختلف ثابت شد حیوان عجیبی که در خلیج‌فارس عکسبرداری شده بود.

عبدالرضا کرباسی، معاون وقت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست درباره حقیقت این ماجرا و نوع جانوری که مشاهده شده گفت: تمام حرف‌هایی که در مورد هیولا گفته شده شایعه بوده و این عکس‌ها مربوط به لاشه نهنگی است که حدود یک سال پیش توسط کارمندان پارس جنوبی مشاهده شده است.

وی ادامه داد: بوی تعفن و ظاهر دفرمه این حیوان به دلیل گذشت زمان طولانی از زمان مرگ و تجزیه شدن آن است.

سرانجام ورود ببرهای سیبری به ایران متوقف شد/ تولد پلنگ آسیایی در روسیه

درست زمانی که ماجرای ورود ببر سیبری به ایران متوقف شد پلنگی که از ایران به روسیه فرستاده شده بود مادر شد. پروژه احیای گونه‌های منقرض شده در دولت دهم آغاز شد و در دولت یازدهم نسبت به آن مخالفت‌های بسیاری ابراز شد.

با وجود آنکه محمدجواد محمدی زاده در ماه‌های آخر مدیریتش همچنان از ورود ببرهای سیبری به کشور سخن می‌گفت پرونده احیای ببر مازندران بسته شد.

لاریجانی مصوبه کارگروه توسعه بخش معدن در دولت دهم را غیرقانونی اعلام کرد

خوشبختانه با شروع دولت دهم یک مصوبه ضد محیط زیست لغو شد و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در نامه ای به شماره ۳۱۷۵۷ مورخ ۱۳۹۲/۵/۲۶ در نامه‌های جداگانه‌ای به دکتر حسن روحانی رئیس‌جمهور، ۷ مصوبه دولت احمدی‌نژاد در سال‌های ۹۰، ۹۱ و ۹۲ را مغایر قانون اعلام کرد که یکی از این مصوبات مصوبه کارگروه توسعه بخش معدن استان ها بوده است.

تخریب دهها هکتار از جنگل های ارس در منطقه حفاظت شده گلول و سرانی

منطقه حفاظت شده گلول و سرانی در استان خراسان شمالی که دو سال پیش شاهد کشته شدن یکی از محیطبانان جوانش به نام سعید پرهام بود، مورد هجوم راهسازان قرار گرفت و در حالی که انتظار می‌رفت سازمان محیط زیست برابر قوانین و مقررات حاکم بر مناطق چهارگانه مانع این اقدام شود، اما نه تنها مدیران سازمان محیط زیست بلکه حتی مدیران سازمان جنگل ها و مراتع کشور هم که به عنوان اصلی‌ترین متولی حفظ جنگل‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی شناخته می شوند در مقابل این اتفاق سکوت کردند.

با ورود ابتکار به سازمان محیط زیست نامه‌ای به سردار احمدی مقدم - فرمانده نیروی انتظامی ارسال شد تا از ادامه جاده سازی در این منطقه جلوگیری شود که وی را به شدت از رسانه‌ای کردن این نامه گله مند کرد.

مهمترین اتفاق زیست محیطی سال: ابتکار رییس سازمان محیط زیست شد

بازگشت ابتکار به سازمان محیط زیست را می‌توان مهمترین اتفاق زیست محیطی سال دانشت. وی که 8 سال ریاست سازمان محیط زیست راغ در دست داشته است با ورودش به سازمان حفاظت محیط زیست امید را به مردم بازگرداند. ورود او را می‌توان آغاز توقف نسبی زوال محیط زیست کشور دانست.

تشکیل کارگروه احیای دریاچه ارومیه/ سال مرگ تالاب‌ها

معصومه ابتکار اولین روز کاری خود را با بازدید از دریاچه ارومیه آغاز کرد تا نشان دهد برای بهبود وضعیت محیط زیست کشور حتی لحظه‌ای درنگ نمی‌کند. اولین جلسه کارگروه احیای دریاچه ارومیه در 21 شهریور ماه با ریاست وزارت نیرو برگزار شد تا هرچه زودتر برای این غول نمکی پیش از آنکه به یک فاجعه زیست محیطی جهانی تبدیل شود چاره‌ای اندیشیده شود.

سال 92 سال سختی برای تالاب‌ها بود؛ ارومیه، هامون، شادگان، بختگان، انزلی و پریشان تا درصد بسیار بالایی خشکیدند و به عبارتی می‌توان گفت جان دادند.

عیسی کلانتری رییس کمیته احیای دریاچه ارومیه این تالاب عظیم را از لحاظ زمین‌شناسی مرده اعلام کرد.

سازمان ملل به موضوع خشکیدگی دریاچه‌های ایران ورود کرد.

تشکیل کارگروه ملی مدیریت یکپارچه زیست‌بوم‌های حساس و شکننده

در هفته اول مهر ماه خبر تشکیل کارگروه ملی مدیریت یکپارچه زیست بوم‌های حساس و شکننده به ریاست رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تصویب هیأت وزیران اعلام شد.

تنظیم و پیشنهاد برنامه برای تصویب در هیات دولت، تنظیم سیاست‌های کلان برای مدیریت بهینه زیست بوم های حساس و شکننده در چارچوب برنامه و پیشنهاد آن به شورای عالی حفاظت محیط زیست برای تصویب، تعیین و تصویب شاخص های حساسیت و شکنندگی زیست‌بوم‌ها، تصویب و اعلام فهرست نهایی زیست بوم های حساس و شکننده و اولویت بندی آنها، نظارت بر عملکرد اجرای برنامه و اتخاذ تصمیمات لازم، ارائه گزارش‌های دوره ای به شورای عالی حفاظت محیط زیست و پیگیری و نظارت بر اجرای مصوبات شورای عالی حفاظت محیط زیست از وظایف کارگروه ملی مدیریت یکپارچه زیست بوم های حساس و شکننده تعیین شده است.

بر اساس این مصوبه، به منظور پیگیری اجرای مصوبات کارگروه ملی مدیریت یکپارچه زیست‌بوم‌های حساس و شکننده در استان‌ها، کارگروه متناظر استانی بدون ایجاد تشکیلات با مسئولیت معاون ذیربط استاندار و مدیر کل حفاظت محیط زیست استان (دبیر) تشکیل می شود.

لغو مصوبه فروش پارک پردیسان / واگذاری پارک پردیسان به شهرداری

اگرچه محمدجواد محمدی‌زاده و معاونانش بارها خبر فروش پارک پردیسان را تکذیب کرده بود اما معصومه ابتکار که در زمان عضویتش در شورای شهر تهران بارها نسبت به فروش پارک پردیسان هشدار داده بود، با تصویب هیات دولت فروش پارک پردیسان را لغو کرد تا علاوه بر پیگیری سایر وعده‌هایش، به اولین وعده‌اش برای حفاظت و بهبود وضعیت محیط زیست کشور عمل کرد.

دهم مهرماه معصومه ابتکار در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه در جلسه امروز دولت مصوبه اسفند 89 در مورد فروش بخشی از پارک پردیسان تهران لغو شد، گفت: پارک پردیسان به عنوان پارک تفریحی‌،پژوهشی و مطالعاتی برای مردم تهران است که 270 هکتار است و متعلق به مردم تهران است که برای استفاده عموم و بهره‌برداری محققان در حوزه محیط زیست فراهم است چون در واقع یک اکوپارک محسوب می‌شود.

اما در نهایت مدیریت و بره‌برداری از پارک پردیسان به شهرداری تهران واگذار شد و تمام مخالفان واگذاری این پارک یک شبه به موافقان سرسخت تبدیل شدند.

اصلاح مقررات مربوط به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اصلاح مقررات مربوط به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده در جلسه هیئت دولت توضیح داد: ضوابطی در مورد خارج از رده کردن خوردوهای فرسوده داشتیم که این ضابطه‌ها اصلاح و برای آن شاخص‌های در نظر گرفته شده است و البته سن خودروی فرسوده 20سال تعیین شده است و مصوبه دولت این است دستگاه‌های دولتی این طرح اجرا کنند و خودروهای فرسوده خود را از رده خارج کنند چون این مساله به کم شدن تصادفات جاده‌ای و آلودگی شهرها نیز کمک می‌کند و امیدواریم در این مساله بخش‌های خصوصی و خودروسازان نیز همکاری لازم را داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه این طرح از سال آینده اجرایی می‌شود و در بودجه سال 93 به طور قطع در نظر گرفته خواهد شد گفت: این طرح مربوط به خودروهای وارداتی‌، سواری و تولید داخل است.

بازپس گیری تمام شکایت‌ها علیه خبرنگاران و فعالان محیط زیست

شاید هیچ کدام از اقدامات رییس سازمان حفاظت محیط زیست به اندازه خبر باز پس گیری تمام شکایت‌ها علیه خبرنگاران و فعالان محیط زیست برای دوستداران محیط زیست خوشحال کننده نبود چرا که در 8 سال گذشته شاهد شکایات متعدد از خبرنگاران و فعالان محیط زیست بودیم که اطلاع‌رسانی از وضعیت محیط زیست کشور و بهبود شرایط را با استفاده از ظرفیت تشکل‌های محیط زیست را با مشکل جدی مواجه کرده بود.

کاهش چشمگیر تعداد سمن‌های زیست محیطی و ممنوعیت حضور خبرنگاران برخی از رسانه‌ها در نشست‌های خبری سازمان حفاظت محیط زیست از جمله اتفاقات بسیار ناخوشایندی بود که در دوران قبلی مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست اتفاق افتاده بود تا اینکه معصومه ابتکار در همایش حفاظت از یوزپلنگ آسیایی اظهارکرد: سازمان حفاظت محیط زیست در گذشته شکایت‌هایی را علیه برخی فعالین مدنی و خبرنگارهای منتقد داشته که رسما همه آن شکایت‌ها پس گرفته خواهد شد و سازمان حفاظت محیط زیست دیگرهرگزعلیه هیچ فعال مدنی و خبرنگار فعال حوزه محیط زیست شکایت نخواهد کرد.

تشکیل کارگروه بررسی کاهش آلودگی هوای استان‌های البرز، اراک، اصفهان و اهواز در سفرهای استانی

رییس سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر اولین سفر کاری خود به ارومیه در اولین سفر استانی به استان البرز سفر کرد تا از نزدیک نظاره گر محیط زیست این استان باشد.

در این سفر کارگروه بررسی کاهش آلودگی هوای استان البرز با حضور رییس سازمان حفاظت از محیط زیست و استاندار البرز در سالن جلسات استانداری البرز تشکیل شد. همچنین طی این سفر استانی یک روزه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر بررسی وضعیت آلودگی هوا؛ بررسی طرح چگونگی انتقال آب رودخانه کرج به تهران از طریق تونل با حضور مسئولان ملی و استانی، دیدار با پرسنل اداره کل حفاظت محیط زیست و فعالان حوزه محیط زیست در بخش غیردولتی، بازدید از مرکز کنترل و پایش محیط زیست استان، افتتاح دو ایستگاه جدید آلودگی هوای شهرستانهای ساوجبلاغ و فردیس و پایش لحظه‌ای صنایع جدید و بازدید از تونل انتقال آب رودخانه کرج را نیز در برنامه‌های کاری خود داشت.

وی همچنین در سفرهای بعدی‌اش به استان‌های خوزستان، مرکزی و اصفهان نیز کارگروه بررسی کاهش آلودگی هوای شهرهای اهواز، اصفهان و اراک را تشکیل داد.

تدوین دستورالعمل پخش امواج برای اولین بار/ تشکیل کمیته بررسی تاثیر پارازیت‌ها

کمیته بررسی تاثیر پارازیت‌ها با حضور وزیر بهداشت، وزیر ارتباطات و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم تشکیل شد. بررسی موضوعی که سالها جز خط قرمز مسئولین به حساب می‌آمد اقدام بسیار مهمی محسوب می‌شود.

معصومه ابتکار در اولین نشست خبری‌اش در روز 28 مهر ماه از تدوین دستورالعمل پخش امواج خبر داد و گفت: دکل‌های ارسال امواج جدید در تهران بدون مجوز شهرداری دیگر احداث نمی‌شود و دکل‌های قبلی که ضوابط را رعایت نکرده باشند قلع و قمع می‌شوند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این جلسه تاکید کرد: هر دستگاهی که موج می‌فرستد اگر قانون را رعایت نکند باید با آن برخورد شود.

وی با اشاره به این که تجمیع دکل‌های مخابراتی و ارسال امواج در پایتخت در دستورکار قرار گرفته است تصریح کرد: دکل‌ها از مناطق مسکونی باید 50 متر و از محیط‌های حساس مانند مهدکودک‌ها، بیمارستان‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها 100 متر فاصله داشته باشد.

رایزنی با رییس مجلس برای کاهش زمان معاینه فنی خودروها

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر استانی‌اش به استان اصفهان از رایزنی خود با علی لاریجانی رییس مجلس در خصوص کاهش سال معاینه فنی خبر داد و افزود: افزایش زمان معاینه فنی خودروها مورد اعتراض بسیاری از فعالان محیط زیست بود و با رایزنی که با رییس مجلس داشتیم قرار شد تا طرح دو یا سه ساله کردن معاینه فنی به صحن علنی بیاید. البته مراکز معاینه فنی باید بدانند که رسالت بسیار جدی در تعیین و تایید خروجی‌های خودرو دارند و با متخلفان در این زمینه برخورد قاطع خواهد شد.

تشکیل اولین کارگروه کاهش هوای شهر تهران پس از 7 سال

اولین کارگروه کاهش هوای شهر تهران پس از 7 سال در روز هفتم آبان ماه با حضور رییس سازمان حفاظت محیط زیست، ریاست سعید متصدی - معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست و دبیری محمد حیدرزاده - مدیرکل محیط زیست استان تهران تشکیل شد تا برای مشکل روز افزون آلودگی هوای شهر تهران یک اقدام جدی انجام شود.

در این کارگروه تمامی دستگاه ‌های مسئول در رابطه با آلودگی هوای تهران از شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران گرفته تا معاونین وزرای بهداشت، راه و شهرسازی، نفت ، صنعت، معدن و تجارت و شهرداری تهران، رییس پلیس راهور تهران، اعضای شورای شهر و تعدادی از کارشناسان حضور داشتند.

مباحث مهمی از جمله کاهش نرخ معاینه فنی خودروها، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، کسترش حمل و نقل عمومی، اربقاع استاندارد سوخت و خودرو و آماری از مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در این کارگروه مطرح شد و علل و راهکارهای کاهش آلودگی هوای شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مقرر شد نتایج حاصل این کارگروه در سطح ملی به کار گرفته شود.

احیای شورای عالی حفاظت از محیط زیست با حضور روحانی

و سرانجام در روز 13 آبان ابتکار به مهمترین وعده زیست محیطی‌اش مبنی بر احیای شورای عالی حفاظت از محیط زیست عمل کرد و اولین جلسه شورای عالی محیط زیست با ریاست رییس جمهوری برگزار شد.

از نظر همه کارشناسان احیای شورای عالی محیط زیست که هشت سال پیش توسط محمود احمدی‌نژاد منحل شد مهمترین اقدام معصومه ابتکار محسوب می‌شود چرا که وزن از دست رفته سازمان حفاظت محیط زیست را به آن باز می‌گرداند زیرا با انحلال شورای عالی محیط زیست و قرار گرفتن آن در کمیسیون زیربنایی یاعث شد تا سازمان حفاظت محیط زیست در مقابل وزارتخانه‌های قدرتمندی همچون وزارت نفت و صنعت، معدن و تجارت تنها با داشتن یک رای عملا هیچ قدرتی نداشته باشد. که نتیجه آن هم تصویب طرح‌های مخرب زیست محیطی و افول محیط زیست کشور شد.

در اولین جلسه شورای عالی حفاظت از محیط زیست حجت‌الاسلام و المسلمین روحانی در این جلسه که معاون اول رییس جمهور، وزرای امور خارجه، نیرو، کشور، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رییس سازمان حفاظت از محیط زیست نیز در آن حضور داشتند، با اشاره به لزوم اقدامی موثر در زمینه تثبیت شن‌های روان در راستای مقابله با پدیده گرد و غبار در کشور اظهار داشت: سازمان حفاظت از محیط زیست و شورای عالی حفاظت از محیط زیست باید با همکاری سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذیربط در این خصوص طرح و برنامه‌ای مدون را تهیه و اقدامات لازم در این زمینه را به انجام برساند.

رییس جمهور همچنین بر ضرورت انجام مطالعات زیست محیطی در تمامی طرح ها و اقدامات عمرانی در کشور اشاره و بر نقش آفرینی سازمان های مردم نهاد در این زمینه تاکید کرد.

در جلسه شورای عالی حفاظت از محیط زیست گزارشی در مورد اوضاع و چگونگی پدیده گرد و غبار در کشور، وضعیت کانون‌ها و چشمه‌های داخلی و خارجی تولید این پدیده، عوامل مدیریتی و انسانی در افزایش و گسترش گرد و غبار و آثار و تبعات این پدیده بر محیط زیست و سلامت مردم ارائه و اعضای این شورا در خصوص راهکارهای مقابله با این پدیده به بحث و تبادل نظر پرداختند و مقرر شد کارگروهی تخصصی در این زمینه تشکیل و مسائل و راهکارهای مقابله با این پدیده را مورد بررسی‌های کارشناسانه و دقیق قرار دهد.

همچنین در این جلسه گزارشی کلی از وضعیت محیط زیست کشور از دو منظر شاخص‌های داخلی و ارزیابی‌های بین‌المللی، منابع و ظرفیت‌های مختلف موجود در این بخش، اقدامات صورت گرفته در راستای استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و حفاظت از منابع زیست محیطی و برخی از برنامه‌های مدیریتی برای ساماندهی و ارتقای فعالیت‌ها در حوزه حفاظت از محیط زیست ارائه شد.

در جلسه شورای عالی محیط زیست همچنین گزارشی از وضعیت جنگل‌های بلوط دامنه زاگرس ارائه و با دستور رییس‌جمهور مقرر شد مطالعات دقیق‌تری در این زمینه صورت گرفته و با همکاری دستگاههای ذیربط راه حل های مقابله با از بین رفتن این جنگل‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

استفاده از لوگوی یوزپلنگ ایرانی روی لباس تیم ملی

سفر سپ بلاتر به ایران و بازدیدش از پارک پردیسان و موزه تنوع زیستی نیز اگرچه بعدا با اعتراض یکی از مدیران فوتبالی مواجه شد اما منجر به وقوع اتفاقات خوشایندی برای محیط زیست شد. در این بازدید سپ بلاتر از درج تصویر یوزپلنگ ایرانی روی پیراهن تیم ملی جام‌جهانی استقبال کرد و گفت: امیدواریم بتوانیم از تصویر چیتا (یوزپلنگ آسیایی) در جام جهانی استفاده کنیم.

رونمایی از لباس تیم ملی فوتبال با لوگوی یوزپلنگ آسیایی را می‌توان یکی از شیرین‌ترین اتفاقات زیست محیطی سال دانست. هرچند که بعدها با وجود تلاش‌های مرتضی آقایی برای به ثمر رسیدن این حرکت بزرگ تمام نتایج کار در یک برنامه تلوزیونی به نام شخص دیگری زده شد .

تشکیل صندوق ملی محیط زیست

نخستین مجمع صندوق ملی محیط زیست روز21 آبان با حضور علی طیب نیا وزیر امور اقتصاد و دارائی، محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت و محمدباقر نوبخت معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوردر دفتر دکتر معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد.

در این جلسه سابقه قانونی تشکیل صندوق ملی محیط زیست که در برنامه چهارم تصویب شده بود، همچنین اساسنامه صندوق مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد برای اجرائی شدن فعالیت های صندوق کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارت اقتصاد و دارائی و سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شود.

همچنین در این کارگروه اساسنامه مورد بازنگری قرار گرفت و پس از اصلاح، جهت تصویب تقدیم هیئت وزیران خواهد شد.

راه اندازی صندوق ملی محیط زیست از اولویت های دولت یازدهم و با هدف حمایت از فعالیت های اقتصادی سبز، کاهش آلودگی ها و بهبود وضعیت محیط زیست است.

بارش باران اسیدی در اهواز و مسومیت مردم

بارش باران اسیدی در اهواز تعداد زیادی از مردم این شهر را رووانه بیمارستان کرد. عامل اصلی این اتفاق میزان بالای گوگرد و ازن در هوای شهر اهواز و شرجی هوا اعلام شد.

امضای تفاهم نامه میان یگان حفاظت منابع طبیعی، یگان حفاظت محیط زیست و شیلات

برای اولین بار تفاهم نامه ای میان یگان حفاظت منابع طبیعی، یگان حفاظت محیط زیست و شیلات به دلیل کمبود نیروی انسانی و افزایش ضریب حفاظتی امضا شد.

سرهنگ قاسم سبزعلی فر مانده یگان حفاظت منابع طبیعی در این رابطه گفت: به دلیل همپوشانی وظایف یگان‌های حفاظت منابع طبیعی، محیط زیست و شیلات این تفاهم نامه را در شش بند در شهرستان عسلویه استان بوشهر امضا کردیم تا ضمن برخورد شدیدتر با متخلفین شاهد کاهش حریق در سطح کشور نیز باشیم.

سال سیاه پلنگ‌ها

سال 92 با مرگ 15 پلنگ به پایان رسید. هیچکس البرز پلنگ تنکابنی را که با مجروحیت شدید بر اثر حمله شکارچیان متخلف به مرگی آرام تن داد فراموش نخواهد کرد. کشتار پلنگ‌ها در سال گذشته به اندازه‌ای بود که این گونه در مرز سقوط به دسته حیوانات در معرض انقراض سوق داد.

سازمان حفاظت محیط زیست برای جلوگیری از کشتار بی سابقه این حیوان در جاده‌ها و توسط مردم بومی و شکارچیان نقشه راه حفاظت از گربه سانان را تدوین کرد و از وزارت راه خواسته شد که از این پس در جانمایی جاده‌ها مسائل زیست محیطی را در نظر گرفته و تابلوهای هشدار دهنده را در مسیر جاده‌ها نصب کند.

حمایت بیمه‌ای از یوزهای ایرانی/ 50 میلیون تومان برای هر قلاده

بیژن صادق، مدیرعامل بیمه دانا گفت: این شرکت در راستای مسئولیت های اجتماعی خود پروٍژه ای را در زمینه حمایت از یوز ایرانی تعریف و بیمه نامه رایگانی را در اختیار سازمان محیط زیست قرار می دهد تا در صورت مرگ غیرطبیعی هر یوز ایرانی، مبلغ 50 میلیون تومان به حساب صندوق حمایت از یوز ایرانی واریز شود.

بنا به گفته صادق برای 126 محیط بان یوز ایرانی نیز بیمه نامه رایگان تکمیلی درمانی با پوشش مناسب، ارائه می شود، همچنین این بیمه، بیمه نامه رایگان مسئولیت مدنی را برای محیط بانان و محافظان یوز ایرانی تقبل کرده است.

بر اساس تصمیمات هیأت مدیره و مدیرعامل بیمه دانا، بیمه نامه حوادث گروهی نیز به صورت رایگان برای حافظان و محیط بانان یوز تهیه و صادر می شود.

تهدید‌های آنچنانی؛ از شلیک به گوزن در پارک پردیسان تا مثله کردن روباه

زمانی که اعلام شد قرار است در سیاست‌های کلی شکار بازبینی شود اقدامات تلافی جویانه و تهدیدآمیزی در سراسر کشور انجام شد از شلیک به گوزن زرد در معرض انقراض گرفته تا مثله کردن هفت روباه در اصفهان و پرتاب لاشه حیوان شکار شده در حیات اداره کل محیط زیست دامغان.

سقوط 60 پله‌ای ایران در رده‌بندی‌های جهانی زیست‌محیطی

بنا بر اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، طی 10 سال گذشته متاسفانه در رده‎بندی دنیا در حفظ و نگهداری محیط زیست کشور ما 60 پله سقوط داشته است و شاخص‎های ملی ما نیز نشان می‎دهد که کشور در این عرصه در شرایط خوبی قرار ندارد و در حال حاضر نیازمند یک رویکرد اساسی برای بهبود وضعیت محیط زیست در کشور هستیم.

ابتکار متذکر شد: اما تمام این آمارها و مسائلی که بیان شد به این معنی نیست که توسعه در کشور متوقف شود زیرا ما باید رشد اقتصادی داشته باشیم اما لازم است حفظ محیط زیست را در کنار توسعه به صورت سختگیرانه‎تری دنبال کنیم.

هجوم آفات به جنگلهای کشور

در حالی که جنگلهای زاگرس کشور به دلیل طغیان آفات در معرض نابودی کتمل قرار دارند نوبت به شمشادها و درختان ارس کشور ه

محیط زیست در سالی‌ که گذشت / سال خاکستری محیط زیست

مطالب مشابه :

435- اولویت های تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی

مصوبه 14 ماده اي دولت براي مقابله با ريزگردها

محیط زیست در سالی‌ که گذشت / سال خاکستری محیط زیست

معاون سازمان محیط زیست: در مسایل محیط زیست دریایی غفلت شده است

محیط زیست در دریای خزر