هورمون هاي جنسي
- هورمونهای استروئیدی : که از کلسترول منشا میگیرند مثل هورمونهای جنسی استروژن ، تستسترون.
- هورمونهای آمینی : که فقط از یک اسیدآمینه یکروزین تشکیل یافتهاند که شامل هورمونهای تیروییدی و هورمونهایی میباشند که از قسمت مرکزی غده فوق کلیوی ترشح میشوند و عبارتند از دوپامین ، آدرنالین و نورآدرنالین
نحوه حمل و انتقال هورمون در خون
آن دسته از هورمونهایی که در آب محلولند در خون حل شده و آزادانه در خون میگردند. مثلا هورمون انسولین که آزادانه در خون حل شده و انتقال مییابد. ولی هورمونهایی که در آب محلول نیستند، مثل هورمونهای تیروئیدی و استروئیدی به یکی از پروتئینهای خون باند شده و به کمک آن حمل میگردد. در کبد ، پروتئینی ساخته میشود به نام SBG (پروتئین باند شونده به هورمونهای جنسی) که این پروتئین به هورمونهای جنسی چسبیده و آنها را حمل میکند.
این عمل باعث میشود که این هورمونها از طریق کلیه دفع نگردند. زیرا جنس این هورمونهای استروئیدی بوده و فسفولیپیدهای غشای سلولهای کلیه حل شده و به نفرون ریخته شده و به نفرون ریخته شده و از طریق ادرار دفع میگردند. ولی وقتی که یک پروتئین به این هورمونها باند شود، دیگر قادر به عبور از غشای سلولهای کلیه نبوده و دفع نمیگردند. همچنین در اثر باند شدن پروتئین به این هورمونها ، هورمون اثر دراز مدتی میتواند دربدن داشته باشد. البته چسبندگی هورمون به پروتئین کریر خود یک ترکیب ناپایدار است و در مواقع لازم هورمون از پروتئین کریر جدا میشود.
نحوه تاثیر هورمون ها
لازمه تاثیر هورمون به سلول هدف وجود گیرنده یا رسپتور در سلول هدف است. این گیرندهها در سلول هدف میتوانند غشایی باشند یا داخل سلولی. هورمونهایی که میتوانند از غشا عبور کنند (هورمونهای تیروییدی و استروییدی) گیرندهشان در داخل سلول است ولی هورمونهای پپتیدی و هورمونهایی که از قسمت مرکزی غده فوق کلیوی ترشح میشوند، قادر به عبور از غشای سلول نیستند. در نتیجه گیرنده آنها در غشای سلول قرار دارد .
زمینههای قابل بحث در ترشح هورمون
ریتمهای تنظیمی بیولوژیک
ریتم Ultradian
مثل ریتم تنظیمی هورمون GnRH ، که تنظیم ترشح این هورمون در فواصل زمانی کوتاه (چند دقیقه تا چند ساعت) انجام میگیرد و در حقیقت نبضهای ترشحی وجود دارد. یعنی تنظیم به نحوی است که هورمون دقایقی ترشح میگردد و چند ساعت ترشح نمیشد و ... .
ریتم Circadian
یعنی تنظیم ترشح به صورت شبانهروزی است مثل هورمون رشد که نحوه تنظیم به این ترتیب است که 70% هورمون رشد موقع شب و هنگام استراحت و 30% آن موقع روز ترشح میگردد.
ریتم Infradian
مثل هورمونهای جنسی پرندگان که ریتم ترشحی به صورت سالانه است. در پرندگان با طولانی شدن طول روز مقدار هورمون های جنسی بالا میرود و حیوان جفت یابی میکند و یا هورمون تیروکسین در انسان که میزان ترشحش در زمستان زیاد و در تابستان کم است.
عوامل موثر در تنظیم ترشح هورمون
سیستم کنترل فیدبکی (Feed back)
در این نوع تنظیم مخصوص کار هورمون بر روی ترشح هورمون اثر میگذارد. مثل هورمون انسولین و اثرش روی قند خون. انسولین قند خون را کم میکند. با کم شدن قند خون ترشح هورمون انسولین کاهش مییابد.
سیستم کنترلی فیدفوروارد (Feed for ward)
عاملی که روی ترشح هورمون اثر میکنند اثرش را به صورت یک طرفه دیکته میکند مثل هورمون تیروکسین و اثر سرما روی آن. با سرد شدن هوا میزان ترشح هورمون تیروکسین افزایش مییابد. ولی سرمای هوا و هورمون تیروکسین با هم حلقه فیزیکی تشکیل نمیدهند.
تنظیم گیرندههای هورمون
اهمیت تنظیم گیرندههای هورمون به همان اندازه تنظیم خود هورمون میباشد. مثلا نوعی بیماری دیابت وجود دارد به نام دیابت غیر وابسته به انسولین که در آن کمبود هورمون انسولین وجود ندارد بلکه کمبود گیرندههای انسولین مطرح است. جنس گیرندهها هم از پروتئین است و گیرندهها هم نیاز به تنظیم دارند. بطوری که اگر در بدن قسمتی وجود داشته باشد که نیاز به هورمون خاص بیشتری دراد آن قسمت گیرندههای هورمونش افزایش مییابد.
هورمون رشد و فاكتورهاي مربوط به آن ميتوانند بر ترشح هورمونهاي جنسي مؤثر باشند. نشان داده شده است که درمان با هورمون رشد (GH) موجب پيشبرد بلوغ ميشود. اين احتمال وجود دارد که هورمون رشد و عوامل مرتبط با آن نظير فاکتور رشد شبه انسولين 1 (IGF-I) با افزايش توانايي ترشحي سلولهاي ليديگ سبب سرعت بخشيدن به روند بلوغ شود. با درنظر گرفتن درصد نسبتاً بالاي افراد مبتلا به بيماريهاي مربوط به تغييرات ترشح هورمونهاي جنسي، در اين مطالعه اثر هورمون رشد و IGF-I بر تحريك گنادها براي ترشح تستوسترون مورد مطالعه قرار گرفته است.
مواد و روشها: موشهاي صحرايي نژاد Wistar نابالغ در ده گروه مورد بررسي قرار گرفتند. هورمون رشد، IGF-I و hCG به طور منفرد يا با يكديگر به موشهاي گروههاي مختلف تزريق شد و عصارة سلولهاي ليديگ نيز از گروههايي از موشهاي مورد مطالعه استخراج و در معرض هورمون رشد، IGF-I و hCG به طور منفرد يا با يكديگر قرار گرفت. سپس از موشهايي كه تزريق روي آنها انجام شده بود نمونة خون گرفته شد و ميزان تستوسترون در سرم و در عصارة سلولهاي ليديگ اندازهگيري شد. يافتهها: تزريق GH سبب افزايش چشمگير ترشح تستوسترون شد (0001/0p=) اما تزريق GH به همراه تزريق IGF-I و hCG افزايش معنيداري در ترشح تستوسترون ايجاد نكرد. تزريق IGF-I به همراه hCG در مقايسه با گروه دريافت كنندة hCG منفرد كاهش ترشح تستوسترون را سبب شد (001/0p=). تزريق GH و IGF-I با افزايش ترشح تستوسترون همراه بود (02/0p=) و سلولهاي ليديگ در حضور GH مقدار بيشتري تستوسترون ترشح كردند (0001/0p<). ترشح تستوسترون توسط سلولهاي ليديك در حضور IGF-I و نيز در حضور GH و IGF-I به يك ميزان بود. نتيجهگيري:IGF-I بر ترشح تستوسترون و لذا بلوغ جنسي موشهاي نابالغ مؤثر نبوده، حتي اثر GH و hCG را بر ترشح تستوسترون كاهش ميدهد. به نظر ميرسد که اثر مستقيم هورمون رشد بر ترشح تستوسترون بيشتر از اثر غيرمستقيم آن بر هيپوتالاموس است. LH (يا hCG) به عنوان هورمون اصلي در اين امر مطرح است، اما IGF-I اثر بارزي بر بلوغ جنسي نداشته است.
استروژن چيست؟
در واقع استروژن نام هيچ هورمون منفردي در بدن نيست و اين نام به دستهاي از هورمونها اطلاق ميشود. سه هورمون استروژن مهم كه در بدن خانمها توليد ميشوند، استريول، استراديول، و استرون هستند. استروژنها عمدتا در تخمدانها ساخته ميشوند و به نام هورمونهاي زنانه شناخته ميشوند. البته آقايان نيز مقدار كمي از اين هورمون را در بيضههاي خود توليد ميكنند.
كار استروژن
استروژنها باعث رشد و توسعه دستگاه توليد مثلي زن و ايجاد صفات زنانه يعني مثلا بزرگ شدن سينهها در جنس مونث و داشتن صداي ظريف زنانه ميشوند. اين هورمونها در دوران كودكي ترشح بسيار كمي دارند و در هنگام بلوغ ترشح آنها زياد ميشود. به همين دليل در اين هنگام اندامهاي جنسي از حالت كودكانه درميآيد و شبيه افراد بزرگسال ميشود. استروژنها فعاليت استخوانسازي را نيز افزايش ميدهند و بنابراين در هنگام بلوغ افزايش قد دختران سريعتر از قبل ميشود. استروژنها همچنين توزيع چربي را در بدن به فرم زنانه درميآورند يعني بيشتر در سينهها، باسن و رانها. استروژنها يك اثر جالب نيز بر روي پوست دارند به اين معني كه نه تنها باعث نرمي و لطافت پوست ميشوند، بلكه سبب ميشوند تا رگهاي بيشتري در سطح پوست ايجاد شود؛ به همين دليل وقتي پوست يك زن ميبرد بيشتر از بريدگي پوست يك مرد خونريزي ميكند! بعد از يائسگي تقريبا هيچ استروژني در بدن توليد نميشود و بنابراين فعاليت استخوانسازي در بدن بسيار كاهش مييابد. اين حالت اگر شديد باشد منجر به بروز پوكي استخوان در سنين بعد از يائسگي در زنان ميشود. استروژن در دوران بارداري نيز نقشهاي مهمي در بدن زن ايفا ميكند كه همگي آن ها در راستاي آمادهسازي بدن مادربراي پذيرش نوزاد هستند. اين هورمون در دوران حاملگي از جفت نيز ترشح ميشود و باعث بزرگ شدن رحم و سينهها و رشد مجاري شيري در آنها ميشود. اثر جالب ديگر استروژن در اين دوران اين است كه براي آسانتر شدن زايمان به مفاصل لگن مادر حالت ارتجاعي ميبخشد. البته استروژنها تاثيرات ديگري نيز بر روي زنان دارند كه به تازگي كشف شدهاند. مثلا چندي پيش در خبرها آمده بود كه اين هورمونها باعث زيباتر شدن زنان ميشوند و بر روي ظاهر صورت و بدن آنان اثر ميگذارند. دانشمندان ارائهكننده اين تحقيق در پايان به اين نتيجه رسيده بودند كه اين هورمونها علاوه بر كمك به توانايي باروري زنان، آن ها را زيباتر نيز ميكنند و بر طبق قانون بقاي نسل مردان جلب زناني ميشوند كه در ظاهر زيباتر بوده و از نظر قدرت باروري نيز برترند. يكي ديگر از اثرات تازه كشف شده استروژن تاثيري است كه بر دقت زنان دارد. دانشمندان ميگويند اين هورمونها باعث ميشوند كه زنان در كارهايي كه توسط بخش پيشاني مغز كنترل ميشود و نياز به دقت دارد، مانند رانندگي، از مردان موفق ترعمل كنند.
منابع ديگر استروژن موادي كه در موجودات زنده مانند حيوانات و گياهان وجود دارند و مانند استروژنها عمل ميكنند، استروژنهاي محيطي نام دارند. نوعي از اين هورمونها به نام فيتو استروژنها در گياهاني مثل شبدر، سويا و ساير بقولات، غلات كامل و بسياري از ميوهها و سبزيجات يافت ميشود. استروژنها ميتوانند در مواد شيميايي ساختگي كه براي مقاصد مختلف روزمره به كار ميروند نيز موجود باشند. آنها در خاك، آب، هوا، و غذاي ما پراكندهاند. اين مواد در برخي از آفتكشها مثل د.د.ت، داروهايي چون قرصهاي ضدبارداري، مواد شوينده، پلاستيكها، مواد آرايشي، مواد صنعتي و فلزات سنگين مثل جيوه، سرب و كادميوم يافت ميشوند.
استروژن به عنوان يك دارو در دوره يائسگي توليد استروژنها در بدن كم ميشود. اين امر باعث بروز يك سري علايم در خانمهاي يائسه ميشود. برخي از اين علايم عبارت از احساس گرگرفتگي (داغ شدن سر و صورت و قفسهسينه)، عرق كردن بيش از حد، خشكي و خارش واژن و تحريك پذيري عصبي. بنابراين برخي از خانمها ترجيح ميدهند پس از يائسگي كمبود اين هورمونها را از راه دارودرماني در بدن خود جايگزين كنند تا اين علايم را راحتتر تحمل كنند. استروژنها بهعنوان دارو در درمان سرطان سينه در زنان يائسه و درمان سرطان سينه و پروستات در مردان نيز به كار برده ميشوند. اين دارو در شكلهاي مختلفي وجود دارد مثل قرصهاي خوراكي، نوارهاي قابل چسباندن به پوست و پماد واژينال. اين داروها ميتوانند داراي يك سري عوارض جانبي نيز باشند كه عبارتند از: ناراحتي معده، نفخ، اسهال، تغيير اشتها و وزن، افزايش قند خون، آكنه، احتباس مايع (پف كردن دستها و پاها به دليل جمع شدن آب در آنها)، افزايش فشار خون، لكهبيني يا خونريزي در دوران غيرقاعدگي، تغيير در عادات ماهيانه مثل دردناك شدن يا كم يا زياد شدن خونريزيها، بزرگ شدن، دردناك شدن و يا ترشح از سينهها و عدم توانايي استفاده از لنز به جاي عينك.
دستگاه تناسلي زن
ساختارهاي داخلي دستگاه تناسلي زن (تخمدان ها، لوله هاي حمل تخمك، رحم و مهبل) در يك سوم پاييني شكم قرار دارند. تخمدان ها، حاوي فوليكول هايي هستند كه تخمك ها (سلول هايي كه با اسپرم مرد تركيب شده، نوزاد ايجاد مي كنند) را در خود نگه مي دارند. هر ماه يك تخمك بالغ شده، از تخمدان رها مي شود؛ شيپور (فيمبريا) تخمك را به داخل لوله حمل تخمك هدايت مي كند و از آنجا تخمك به طرف رحم رانده مي شود. مهبل كه مسيري با جدار عضلاني است، ارتباط رحم را با خارج بدن برقرار مي سازد. ساختارهاي خارجي كه مجموعاً فرج نام دارند، شامل كليتوريس حساس و چين هاي پوستي به نام لب هستند كه ورودي مهبل و پيشابراه را محافظت مي كنند. غدد بارتولن كه مايعي را براي ليز كردن در حين مقاربت جنسي ترشح مي كنند، درست در داخل ورودي مهبل قرار دارند.
تغييرات حاصل از بلوغ در دختران
بلوغ دوره اي است كه در طي آن، مشخصات جنسي ايجاد و اعضاي تناسلي بالغ مي شوند. در دختران، بلوغ بين10 تا 14 سالگي شروع مي شود و3 تا 4 سال طول مي كشد. غده هيپوفيز شروع به ترشح هورمون هايي مي كند كه تخمدان ها را براي توليد هورمون هاي جنسي زنانه يعني استروژن و پروژسترون، تحريك مي كنند. اين هورمون ها باعث ايجاد تغييرات فيزيكي از جمله بزرگي پستان ها و لگن ها و رشد موهاي عانه و زير بغل مي شوند و به دنبال آن، تخمك گذاري و قاعدگي را تحريك مي كنند.
چرخه قاعدگي
در طول چرخه قاعدگي، بدن زن براي بارداري احتمالي آماده مي شود. اين چرخه به وسيله 4 هورمون تنظيم مي شود. هورمون تحريك كننده فوليكول و هورمون لوتئيني كه از غده هيپوفيز ترشح مي شوند، باعث بلوغ يك تخمك در يك فوليكول و آزاد شدن آن مي شود. تخمك و فوليكول آن، استروژن و پروژسترون ترشح مي كنند كه باعث ضخيم شدن مخاط رحم مي شوند. اگر يك تخمك بارور شود، خود را وارد سطوح داخلي رحم مي كند و اگر بارور نشود، در طول قاعدگي به همراه خون و سلول هاي حاصل از مخاط داخلي رحم، از بدن خارج مي شود. اين چرخه حدود 28 روز طول مي كشد ولي مدت زمان آن ممكن است از ماهي تا ماه ديگر و از زني به زن ديگر فرق كند. يك چرخه قاعدگي كامل اين تصوير تغييرات حاصل در آندومتر(مخاط رحم) و تخمـدان را در طي چرخـه قاعدگي نشـان مي دهد. تخمك مي تواند در زمان تخمك گذاري كه از فوليكول آزاد مي شود، به وسيله يك اسپرم بارور گردد.
نقس سينه ها
سينه ها در تحريك جنسي نقش دارند و نقش اصلي آنها توليد ، هورمون شير براي نوزادان است. در طول بلوغ استروژن باعث رشد و تكامل پستان ها مي شود. در طول بارداري، تغييرات هورموني، پستان ها را باز هم بزرگتر مي كنند و در اواخر بارداري، توليد شير را درغده هايي به نام لوبول تحريك مي كنند. اين غده ها به مجاري وصل مي شوند كه به كانال هايي به نام آمپول ختم مي شوند. آمپول در سطح نوك پستان به بيرون باز مي شود. بقيه بافت سينه عمدتاً چربي است و مقدار كمي بافت همبند نيز دارد كه به نگهداري پستان كمك مي كند.
يائسگي
يائسگي زماني است كه چرخه قاعدگي متوقف مي شود اين امر معمولاً بين45 تا55 سالگي رخ مي دهد. تخمدان ها ديگر به هورمون تحريك كننده فوليكول پاسخ نمي دهند و هورمون هاي جنسي زنانه (استروژن و پروژسترون) كمتري توليد مي كنند. در نتيجه، تخمك گذاري و قاعدگي خاتمه مي يابد. به محض اين كه زنـي به مرحـله يائسگي برسد، ديـگر بارور محسوب نمي شود. درست در سال هاي قبل و بعد از يائسگي، تغييرات هورموني باعث ايجاد علايمي چون نوسان خلق، گر گرفتگي، خشكي مهبل و عرق كردن شبانه مي گردد. يائسگي ممكن است منجر به تغييرات فيزيكي طولاني مدت مثل پوكي استخوان شود.
استخوان دچار پوكي
هورمون جنسي استروژن براي تقويت استخوان ها لازم است. غلظت پايين استروژن پس از يائسگي مي تواند منجر به پوكي استخوان شود كه همان گونه كه در اين تصوير ميكروسكوپي نشان داده شده است، يك بيماري است كه در آن استخوان ها تراكم خود را از دست مي دهند و ممكن است نازك و شكننده شوند.
دستگاه تناسلي مرد
دستگاه تناسلي مرد، توليد اسپرم )سلول هايي كه مي توانند به تخمك زن متصل شده، نوزاد را به وجود بياورند( را برعهده دارد. همچنين اين دستگاه هورمون هاي جنسي لازم براي توليد اسپرم و تكامل جنسي در دوران بلوغ را مي سازد. اعضاي تناسلي مرد از آلت تناسلي، بيضه و كيسه بيضه كه بيضه ها در آن آويزان هستند، تشكيل مي شوند. هر بيضه حاوي لوله هاي سمينيفر است كه اسپرم مي سازند. اسپرم در اپيديديم )يك لوله پيچ در پيچ كه پشت هر بيضه قرار دارد(، نگهداري مي شود. يك لوله ديگر به نام وازدفران، هر اپيديديم را به يك مجراي انزالي وصل مي كند كه اين مجرا خود به پيشابراه وصل مي شود. سه غده يك جفت غده ساخت مني و غده پروستات، مايعاتي را ترشح مي كنند كه وظيفه انتقال و تغذيه اسپرم را برعهده دارند؛ اين ترشحات همراه اسپرم، مايعي به نام مايع مني را تشكيل مي دهند. در طول فعاليت جنسي، بافت نعوظي آلت تناسلي، پر خون شده، آلت تناسلي را دراز و سفت مي كند تا بتواند وارد مهبل زن شود. در هنگام ارگاسم، انقباضات عضلاني مايع مني را از طريق هر وازدفران به طرف پيشابراه و خارج از آلت تناسلي مي رانند.
تغييرات حاصل از بلوغ در پسران
بلوغ دوره اي است كه طي آن مشخصات جنسي ظاهر و اعضاي جنسي بالغ مي شوند. در پسران، معمولاً بلوغ بين12 تا 15 سالگي شروع شده،3 تا4 سال طول مي كشد. غده هيپوفيز واقع در قاعده مغز شروع به ترشح هورمون هايي مي كند كه بيضه را براي توليد هورمون جنسي مردانه يعني تستوسترون تحريك مي كنند. اين هورمون ها باعث ايجاد تغييراتي مثل بزرگي اعضاي تناسلي و رشد موي بدن و سپس توليد اسپرم و افزايش ميل جنسي مي شوند.
توليد اسپرم
با فرا رسيدن زمان بلوغ، ساخت مداوم اسپرم در بيضه ها با سرعت حدود125 ميليون اسپرم در روز شروع مي شود. اسپرم ها در اطراف ديـواره هاي لوله هاي سمينيفر تكامـل پيـدا مــي كنند و دم هاي آنها كه آنها را قادر به شنا كــردن مـي كـنند، بـه سمت مركز لوله ها قرار مي گيرند. اسپرم بالغ در يك لوله پيچ در پيچ به نام اپيديديم كه پشت هر بيضه قرار دارد، نگهداري مي شود. سرانجام اسپرم ها يا در طي فعاليت جنسي با انزال بيرون مي روند و يا به داخل بدن بازجذب مي شوند.
علل ريزش مو
ريزش مو داراي علت هاي فراواني است که از آن جمله مي توان به موارد ارثي،هورمونى، تغذيه اى،اعصاب و روان،مصرف دارو،بيماري هاى داخلى و پوستي،اعمال جراحي و بارداري اشاره کرد.
- طاسي نوع مردانه : اين نوع ريزش مو که در مردان و بيشتر در سنين 20 تا 50 سالگي اتفاق مي افتد شايعترين فرم ريزش مو است و زمينه ژنتيکي دارد. اين نوع ريزش مو در 46% مردان گزارش مي شود. طاسي در مناطق پيشاني و گيجگاهي بيشتر است. علت آن حساسيت بيش از حد پياز مو به هورمون هاي مردانه است .اين نوع طاسي درمان قطعي ندارد و تنها درمان پذيرفته شده در آن داروي ماينوکسيديل ( MINOXIDIL) است
طاسي نوع زنانه : در زنان با سن بالاي 40 رخ مي دهد و شکل ريزش مو ، با مردان متفاوت است و به جاي ناحيه ي پيشاني ، از فرق سر شروع مي شود. علت ايجاد آن بيماري هايي است که هورمون هاي جنسي مردانه را در خود افزايش مي دهند. درمان اين حالت ، درمان بيماري زمينه اي است و با کاهش اين هورمون ها ريزش مو مرتفع مي شود.
v خطر استفاده مداوم از تلفن همراه
تحقيقات جديد نشان مي دهد استفاده دائم از تلفن همراه موجب عوارضي مانند ريزش مو چاقي و عقيم شدن مي شود. محققان مركز مطالعات ملي امريكا دريافتند كساني كه حدود سه سال از تلفن همراه استفاده مي كنند از مشكلاتي در فعاليت هورمون هاي مغز و غدد و همچنين هورمون هاي غدد جنسي شكايت دارند.
فشارخون بيماري قند و ناتواني جنسي از ديگر بيماري ناشي از استفاده از تلفن همراه است .
آزمايش ها نشان داد استفاده بيش از يك ساعت در روز از تلفن همراه موجب اختلال در ترشح و عملكرد هورمون هاي جنسي استروژن و پروژسترون مي شود.
v در اثر مصرف حشيش عوارضي مثل تغيير غلظت هورمون هاي جنسي مردانه و زنانه (بي نظمي قاعدگي ) ايجاد مي شود
v در اثر مصرف اكستاسي دختران جوان هاي در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به افت سديم خون و به دنبال آن تشنج هستند. ميزان بروز SIADH در ارتباط با استروژن خون افزايش مي يابد.
مطالب مشابه :
علائم کمبود استروژن و پروژسترون
آزمایشگاه دکتر عصاریان - علائم کمبود استروژن و پروژسترون - Dr.hamid ali assarian - آزمایشگاه دکتر
آمپول پروژسترون
آمپولهای جلوگیری از بارداری که آمپولهای یک ماهه که ترکیبی از استروژن و پروژسترون می
هورمون هاي جنسي
استروژنها عمدتا در تخمدانها ساخته ميشوند و به نام آمپول در سطح نوك پستان به بيرون
حقايقي در مورد تستوسترون
استروژن: که نوعي مي شوند اين در حالي است که برخي از افراد حتي با ديدن پوکه حاوي اين آمپول
آمپول پیشگیری از بارداری
آمپول پیشگیری از استروژن قرص هاي تركيبي خواص سنتتیک دارد، عوارض ناشی از مصرف استروژن
انواع استرویید
به صورت آمپول 100 mg/ml کار اصلی آنتی استروژن ها غیر فعال کننده و مانع از تبدیل هرمون های
آمپول مسترون
تازهای بدنسازی و پرورش اندام - آمپول مسترون - سایت آموزشی بدنسازی و تناسب اندام
آشنایی با ضوابط بیمه 8
استروژن کونژوگه آمپول. 113500. 113500
برچسب :
امپول استروژن