درباره آزمایش....

آنچه درباره آزمایش اعتیاد به مواد مخدر نمی دانستید:

شاید اگر از آزمایش های اعتیاد با شما صحبت کنیم و شما هم آدم سالمی باشید که حتی یکبار نیز سیگار را تجربه نکرده باشید، از ما دلگیر شوید. اما اگر بدانید که برای گرفتن سوء پیشینه، همه افراد باید آزمایش اعتیاد بدهند شما هم متقاعد خواهید شد که داشتن اطلاعات از چنین آزمایش هایی واقعا کمک کننده است. به همین بهانه به سراغ دکتر پونه کیمیاقلم، روانپزشک و درمانگر اعتیاد رفتیم تا با این آزمایش ها بیشتر آشنا شویم...

 ● آزمایش های ترک اعتیاد با چه هدفی انجام می شوند؟

 آزمایش های ترک و بررسی وضعیت اعتیاد، قادرند حضور ماده مصرفی و مورد نظر را در ترشحات بدن ردیابی کنند.

هدف از انجام تست های آزمایشگاهی اعتیاد از دید درمانگر، کمک به پیگیری روند درمان بیماران است. این تست ها برای آشکار ساختن دروغ مصرف کنندگان مواد مخدر تهیه نشده اند و کاربرد آنها در جهت مچ گیری، به هیچ وجه اخلاقی و مجاز نیست. تنها در صورتی که خود فرد داوطلب باشد، درمانگر مجاز به انجام این آزمایش ها است. تست های مختلف شناسایی مواد در هر کشور، بسته به قوانین آن کشور کاربردهای متفاوت دارد. برای مثال، انجام تست مورفین به هنگام ازدواج و در بعضی مشاغل، در کشور ما مجاز شمرده شده است. در حال حاضر با توجه به پیشرفت های زیاد در علوم آزمایشگاهی، تست های مختلفی در آزمایشگاه ها موجود است. این تست ها شامل تست مورفین، حشیش و محرک ها از جمله آمفتامین، شیشه، بنزودیازپین ها، متادون، کدئین و... است.

● آیا جواب این آزمایش ها صددرصد اعتیاد فرد را نشان می دهد؟

 نه! هیچ تست تشخیصی عاری از خطا نیست. به این معنی که می تواند مواردی را به اشتباه مثبت تشخیص دهد و مواردی را نیز گزارش نکند. در مورد تست های مواد مخدر نیز چنین تداخلاتی وجود دارد. برای مثال، مصرف قرص ایبوبروفن می تواند به غلط تست حشیش را مثبت کند یا مصرف آنتی بیوتیک هایی خاص (از جمله آموکسی سیلین) با تست هروئین و کوکایین تداخل دارد و یا مصرف ضددردها، آنتی هیستامین ها و آب نبات های سرد (قرص های مکیدنی برای سرماخوردگی) می تواند موجب مثبت شدن تست آمفتامین شود. ترکیبات بی حس کننده در دندانپزشکی (از جمله نواکائین) نیز در تست کوکائین مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.

 سوالی که افراد همیشه می پرسند این است که اگر داروهای ضد افسردگی مصرف کنیم، آیا جواب آزمایش اعتیادمان مثبت می شود یا خیر؟

 برخلاف عقاید رایج، مصرف داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب و خواب آورها، با وجود تشابه علایم ایجاد شده اصلاً با تست های تشخیصی مواد تداخلی ندارند و افراد بدون دغدغه و طبق تجویز پزشک مجاز به استفاده از این دارو ها هستند.

 ● درباره تداخلات دارویی هم بفرمایید؟

تداخل مهمی که با تست مورفین وجود دارد، قرص ها و شربت های حاوی کدئین هستند که به مدت حداقل دو روز با تست غربالگری مورفین قابل ردیابی هستند. البته پس از مثبت شدن تست مورفین، با تست های اختصاصی و تفکیکی به راحتی می توانید از نوع ماده مصرفی مطلع گردید. توصیه می شود که افراد انتخاب شده برای انجام تست، به منظور برطرف شدن هرگونه شبهه، حداقل دو روز قبل از انجام تست مخدر از مصرف هر نوع فرآورده کدئین دار خودداری کنند.

 گفته می شود که می توان به آزمایش های اعتیاد کلک زد و آنها را برعکس نشان داد! نظر شما چیست؟

متاسفانه برای پنهان کردن مصرف مواد و کسب نتیجه منفی در تست، راه هایی رایج شده و به کار می رود. برای مثال، گاهی افراد دست به ترقیق نمونه می زنند که به راحتی با بررسی کراتین و میزان اسیدیته ادرار قابل تشخیص است. به طور کلی باید بگوییم که با انجام تست های معتبرتر که در بعضی مراکز اختصاصی انجام می شود، این شیوه ها نیز کمکی نخواهد کرد.

 ● آیا می توان سیگاری بودن افراد را هم با آزمایش سنجید؟

 نیکوتین موجود در سیگار، مدتی پس از مصرف به مواد مختلفی تبدیل می شود. بعضی از این مواد به مدت طولانی تری در بدن باقی می مانند که از طریق ادرار نیز قابل ردیابی هستند. بر این اساس تست های ادراری ساده ای معرفی شده اند که دو تا چهار روز پس از مصرف سیگار قدرت ردیابی متابولیت ها را دارند. استفاده از این روش ها هنوز به طور کامل در کشور ما متداول نشده است.

 ● ردیابی مواد مخدر در خون و ادرار

راه های بررسی این مواد از طریق ادرار، پلاسمای خون، بزاق و عرق است. در حال حاضر همه این مواد در ادرار قابل ردیابی هستند. بسته به ماده مصرفی مدت زمان پیگیری این مواد متفاوت است. البته باید بدانیم که این زمان ها تقریبی می باشند و در افراد مختلف با توجه به ویژگی های فردی مانند سن، میزان متابولیسم، حجم توده بدنی، تناوب مصرف و میزان ماده مصرفی می تواند کمی متغیر باشد و در نظر گرفتن این موضوع نکته مهمی است. مدت زمان ردیابی این مواد در خون و بزاق کمی کمتر است.

 در ابتدا از معرف های کاغذی ادرار استفاده می شود که در صورت مثبت بودن، جهت تایید تشخیص از روش های تخصصی تری همچون گاز کروماتوگرافی و اسپکترومتری و رادیوایمونواسی استفاده می شود. هر کدام از این روش ها مزایا و معایب خاص خود را دارند اما معمولاً در بدو امر مورد استفاده قرار نمی گیرند.

گردآوری:پرتال فرهنگی اجتماعی پرشین پرشیا