سلامتي در سفر
|
|
راههاي پيشگيري از بروز كمردرد، گردن درد، زانو درد و …
جديدترين برنامه‌هاي سازمان جهاني بهداشت براي ارتقاء سلامت، توانمند ساختن مردم در جهت حفظ و مراقبت از خودشان است.
كارشناسان WHO معتقدند: تا زماني كه آگاهي مردم در زمينه مسايل بهداشتي و حفظ سلامتي افزايش نيابد، اقدامات سيستم‌هاي بهداشتي كشورها به ثمر نمي‌رسد. اينكه مردم بدانند چگونه زندگي كنند، چه بخورند، چه نخورند، چطور بنشينند و يا چگونه بخوابند، شيوه صحيح مطالعه، رانندگي، راه رفتن و … چيست؟ چقدر به بهداشت رواني خود و اطرافيان اهميت بدهند، اگر بيمار شدند چطور درمان كنند؟ و … مواردي است كه امروز انسانها بايد به خوبي از آن آگاه باشند تا بيمار نشوند و از زندگي بهتري برخوردار شوند. مخصوصاً بيماريهاي واگير و مزمن كه با افزايش چشمگيري كه يافته نه تنها موجب درد و بيماري شده بلكه هزينه‌هاي سنگيني به اقتصاد خانواده‌ها و جامعه وارد آورده است.
مشكلات عضلاني اسكلتي يكي از همين بيماريهاست كه امروز ره‌آورد و ارمغان زندگي ماشيني بوده و با مخارج كمرشكن، دردهاي طولاني و مقاوم به درمان، از كارافتادگي و حتي معلوليت جايگاه ويژه‌اي در بين بيماريهاي غيرواگير يافته است. آنچه مهم است اين است كه بدانيم چه عواملي باعث بروز مشكلات اسكلتي عضلاني به ويژه در سفر مي‌شود و براي پيشگيري از ابتلاء به آن چه بايد كرد؟ به دليل اهميت موضوع در اين شماره طي گفتگو با دكتر حسين حسن‌آبادي متخصص طب فيزيكي و توان بخشي و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي به بررسي علل بروز، راههاي پيشگيري و درمان مشكلات عضلاني اسكلتي پرداختيم:
آقاي دكتر حسن‌آبادي لطفاً بفرماييد در مسافرت بايد چه نكاتي رعايت شود تا زمينه بروز مشكلات عضلاتي اسكلتي فراهم نگردد.
• مسافرت هميشه همراه با خطراتي در زمينه بروز مشكلات عضلاني اسكلتي نظير كمردرد، گردن درد، درد زانو و ساير دردهاي اندام‌ها با علل متفاوت است كه با توجه به تنوع وسايل و امكانات مسافرتي تفاوتهايي در زمينه نوع دردهاي عضلاني، اسكلتي وجود دارد. اما آنچه اهميت دارد اين است كه با رعايت نكات بهداشتي و حفاظتي لازم از بروز اين گونه مشكلات پيشگيري نموده و يا بروز آنها را به حداقل برسانيم و مهمتر اينكه اين نكات را بايد در كليه اعمال روزمره زندگي و در ضمن مسافرت رعايت نماييم. به طور كلي اين مسايل شامل كفش، لباس و پوزيشن بدن (طرز قرار گرفتن بدن و وضعيت اندام‌ها) در ضمن فعاليت‌هاي روزمره مي‌باشد.
كفش مناسب چه ويژگيهايي دارد؟
• به طور كلي در طول سفر بايد از كفش راحت استفاده كرد به طوري كه به پاها فشار نياورد، پاشنه بلند نداشته باشد و پا را كاملاً بپوشاند تا از خطرات احتمالي در امان باشد. اما آنچه لازم است تاكيد شود در خصوص انتخاب نوع كفش است كه در تمام ايام زندگي بايد مورد نظر قرار گيرد تا آسيبي به مفاصل، تاندون‌ها و عضلات وارد نشود. بنابراين توصيه مي‌شود كفش‌ها بدون پاشنه، پنجه پهن، بنددار و با كف مناسب كه مانع سرخوردن گردد باشد و چنانچه فرد به فعاليت فيزيكي خاص نظير ورزش كردن، كار در كارگاه‌ها و … مشغول است لازم است كه از كفش‌هاي مناسب آن فعاليت كه مشخصات و اختصاصات خاص خود را دارد استفاده نمايد.
در خصوص لباس چه توصيه‌اي داريد؟
• لباس‌ها هميشه بايد راحت و مناسب فصل و فعاليت فرد باشد و از پوشيدن لباسهاي تنگ پرهيز شود.
برخي از دردهاي كمر و گردن و زانو در اثر رانندگي‌هاي طولاني مدت مخصوصاً در طول مسافرت بروز مي‌كند. رانندگان يا مسافري كه رانندگي مي‌كند چه نكاتي را بايد رعايت كنند؟
• در ضمن رانندگي توصيه مي‌شود كه صندلي تا حد امكان به فرمان نزديك باشد به طوري كه هنگامي كه پا روي ترمز يا كلاچ قرار مي‌گيرد مفصل زانو هم سطح مفصل ران يا مختصري بالاتر از مفصل ران قرار گيرد.
پشتي صندلي بايد عمودي باشد و در صورت امكان از يك بالشتك كوچك در فضاي بين گودي كمر و صندلي استفاده شود.
رانندگي مداوم بيش از 45 دقيقه تا يك ساعت توصيه نمي‌شود و در مسافرت‌هاي طولاني لازم است كه هر 45 دقيقه تا يك ساعت براي چند لحظه‌اي از ماشين پياده شده و چند قدمي راه بروند.
در مسافرت اغلب به خاطر حمل وسايل دچار كمردرد مي‌شوند، براي پيشگيري از آن چه بايد كرد؟
• وقتي وسايل را مي‌خواهند از زمين بردارند بايستي در وضعيت نشسته قرار گيرند و وسايل را بردارند و چنانچه قصد دارند آنها را با دست حمل كنند با هر دو دست اينكار را انجام دهند يعني وسايل به دو قسمت ترجيحاً هم وزن تقسيم شده و هر دو دست را به كار گيرند. اما اگر وسايل را با پشت حمل مي‌كنند مثل كولي‌هايي كه اين روزها جوانان مورد استفاده قرار مي‌دهند بايستي هنگام راه رفتن مقداري به جلو خم شده باشند و از حمل وسيله در وضعيتي كه بدن راست است اجتناب كنند و چنانچه قصد دارند وسيله را با دو دست در جلو بدن حمل نمايند بايستي وسيله يا بار را در حالت چسبيده به بدن حمل كنند.
نكته‌اي كه اهميت دارد اين است كه در مسافرت اغلب هنگام برداشتن وسايل و جابجايي آنها از صندوق عقب ماشين دچار دردكمر مي‌شوند زيرا اصول صحيح را رعايت نمي‌كنند. در ضمن برداشتن وسايل از صندوق عقب بايستي فاصله خود را تا صندوق عقب به حداقل برسانند و از سپر ماشين به عنوان تكيه‌گاه براي يكي از پاها استفاده نمايند و بعد اقدام به برداشتن وسايل از صندوق عقب كنند.
در طول روز ممكن است فرد ساعاتي را نشسته باشد. طرز نشستن صحيح كه آسيبي به مهره‌ها و مفاصل نزند چيست؟ چه در مسافرت چه در منازل و چه در محيط كار و اداره و…
• هنگام نشستن روي مبل و صندلي فرد بايد راست بنشيند و به اصطلاح از لم دادن اجتناب نمايد و هنگام نشستن نيز بهتر است يك پا را روي پاي ديگر بيندازد.
براي نشستن‌هاي طولاني مدت (كارمنداني كه چند ساعت كار نشسته در اداره دارند) توصيه مي‌شود از زيرپايي استفاده نمايند تا مفصل زانو هم سطح يا مقداري بالاتر از مفصل ران قرار گيرد و از نشستن‌هاي طولاني مدت اجتناب نمايند و 45 دقيقه تا يك ساعت بعد از نشستن چند قدمي راه بروند و بعد بنشينند.
روش مطالعه صحيح از نظر نشستن و پوزيشن بدن چيست؟
• چنانچه قصد مطالعه پشت ميز را دارند لازم است كه صندلي تا حد امكان به ميز نزديك باشد و از خم شدن روي ميز جداً اجتناب كنند و حتماً از زيرپايي نيز براي قرار گرفتن پاها روي آن استفاده شود. هم چنين از خم شدن سر به جلو نيز بايستي اجتناب شود و براي طولاني مدت در وضعيت نشسته براي مطالعه قرار نگيرند.
ايستادن صحيح چطور بايد باشد؟
• بايستي هنگام ايستادن بدن راست باشد و از متمايل شدن بدن به جلو خودداري شود. چنانچه قصد ايستادن طولاني مدت دارند بهتر است از زيرپايي كوچك جهت قرار گرفتن يك پا روي آن استفاده شود و پاها را مرتب جابجا نمايند.
زماني كه براي مسواك زدن يا شستن دستها يا ظروف و … مي‌ايستند بايد از يك زيرپايي كوچك براي قرار گرفتن يكي از پاها روي آن استفاده كنند و جاي پاها را براي كارهاي طولاني مدت عوض نمايند. هنگام مسواك زدن دست آزاد بايستي به عنوان اهرم روي پاي قرار گرفته روي زيرپايي، قرار گيرد.
با توجه به اينكه ساعاتي از روز به تماشاي تلويزيون مي‌گذرد، آيا روش خاصي براي اين كار توصيه مي‌شود؟
• براي تماشاي تلويزيون اگر از مبل يا صندلي استفاده مي‌كنند بايستي به نكاتي كه قبلاً گفته شد توجه نمايند ولي اگر در وضعيت دراز كشيده يا نشسته روي زمين قصد تماشا كردن تلويزيون را دارند لازم است به هنگام نشستن چهار زانو بنشينند و تنه كاملاً مستقيم باشد و از متمايل شدن به جلو اجتناب شود (اين روش در كساني كه دردزانو دارند توصيه نمي‌شود.) و اگر وضعيت درازكش را انتخاب مي‌نمايند بهتر است به شكم بخوابند و دستها را به صورت اهرم زير چانه قرار دهند.
براي برداشتن اجسام از داخل كابينت و يا تميز كردن در و ديوار و پنجره با توجه به خانه تكاني و نظافت قبل از سال نو و كارهايي از اين قبيل چه توصيه‌اي داريد؟
• براي برداشتن وسايل از نقاط كم ارتفاع نظير كابينت و … بايستي در وضعيت نيمه نشسته قرار گيرند و از خم شدن جهت برداشتن وسايل اجتناب كرده و بعد وسيله را بردارند.
وقتي مشغول خانه تكاني و نظافت هستند و در محل مرتفعي قرار مي‌گيرند مثل تميز كردن در و ديوار، باز كردن پرده‌ها، نصب تابلو و … كارهايي از اين قبيل بايستي از چهارپايه مناسب استفاده نمايند و هر دو پا را كاملاً روي آن قرار دهند و از انحراف تنه به اطراف و جوانب مختلف هنگام كار كردن پرهيز كنند.
با اينكه خوابيدن هنگام استراحت است و بدن بايد خستگي كارهاي روزانه را جبران كند ولي بعضي وقتها همين خوابيدن باعث بروز دردهاي مختلف گردن، كمر، پا و يا شانه‌ها مي‌شود، براي خوابيدن صحيح چه نكاتي بايد رعايت شود؟
• از خوابيدن روي تشك‌هاي نرم جداً پرهيز شود، از خوابيدن به شكم و يا استفاده از متكاي با ارتفاع زياد بايد اجتناب شود. بهترين روش خوابيدن، روش خوابيدن به پشت (طاقباز) يا به پهلو است چنانچه به پهلو مي‌خوابند از يك متكاي كوچك بين دو پا در ناحيه زانوها استفاده نمايند و اگر به پشت مي‌خوابند از يك متكاي كوچك براي زير زانوها استفاده كنند. اگر عادت به روي شكم خوابيدن دارند لازم است كه متكا در ناحيه لگن و قسمت پايين شكم قرار گيرد و براي زير سر از متكا استفاده نكنند.
خوابيدن بدون متكا و با متكاي بلند توصيه نمي‌شود و براي استفاده از متكا توصيه مي‌شود متكايي باشد كه پس از خوابيدن ارتفاع آن حدود 10 سانتي‌متر باشد.
نكته‌اي كه لازم به ذكر است اين است كه هنگام مرتب كردن تخت نيز بايستي از انحناء برداشتن ستون فقرات به هنگام خم شدن روي تخت اجتناب شود و بايستي زماني كه روي تخت خم مي‌شوند يا كنار تخت براي مرتب كردن تخت مي‌نشينند ستون فقرات انحناء برندارد.
تمام اين نكات بايد در همه ايام زندگي مخصوصاً در طول مسافرت رعايت شود تا از آرتروز، دردهاي مفصلي، دردهاي عضلاني اسكلتي و مشكلات اين سيستم جلوگيري شده و فرد در زندگي براي نشستن، خوابيدن، راه رفتن، كار كردن، ورزش كردن و… يك زندگي پر تحرك و با نشاط دچار مشكل نشود.
مسافران:
با سپاس فراوان از اطلاعات ارزشمند و توصيه‌هاي مفيد جناب آقاي دكتر حسين حسن‌آبادي متخصص محترم طب فيزيكي و توان بخشي و عضو هيات علمي دانشگاه و با اميد به اينكه همه انسانها در سفر زندگي (طول و عرض عمر) از بزرگترين نعمت الهي يعني تندرستي برخوردار باشند و در آغاز سال نو «سلامتي» را بر سر سفره هفت سين خانواده خود بگذارند.
مطالب مشابه :
سلامتي در سفر
كفش مناسب چه رانندگي مداوم بيش از 45 دقيقه تا يك ساعت توصيه نمي‌شود و در مسافرت
بايدها و نبايدها
دیسک کمر - بايدها و نبايدها - جراحی دیسک کمر عمل لیزری دیسک کمر - دیسک کمر
امان از كمر درد
درست رانندگي سعي كنيد در جاهاي ناهموار، سربالايي و سر پاييني راه نرويد و كفش مناسب بپوشيد.
علل كمر درد و راه های جلوگیری از بروز آن
وضعيت مناسب بدن اشيا و رانندگي كردن در كفش‌هاي پاشنه
14 قانون ايمني در كار با ليفت‌تراك
كارخانه‌هاي صنعتي استخدام مي‌شوند، بايد داراي گواهينامه ويژه رانندگي كفش و دست خيس
بازتواني پس از سكته مغزي
مصرف رژيم غذايي سالم غني از سبزي و ميوه و غلات، كنترل وزن مناسب كفش نيز بايد دقت رانندگي
برچسب :
كفش مناسب رانندگي