تاریخچه ای از آجر

آشنايي با آجر و مواد اوليه آن

آجر نوعي سنگ مصنوعي است كه از پختن خشت خام و دگرگوني ان بر اثر گرما بدشت مي آيد . خاك آجر مخلوطي است از خاك رس ، ماسه ، فلدسپات ، سنگ آهك ، سولفاتها ، سولفورها ، فسفاتها كاني .هاي آهن ، منگنز ، منيزيم ، سديم ، پتاسيم ، مواد آلي گياهي و غيره

مراحل ساخت آجر عبارتند از :

کندن و ستخراج مواد خام
آماده سازی مواد اولیه
قالب گیری
خشک کردن
تخلیه و انبار کردن محصول
انواع کوره های آجر پزی
پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند کوره های آجر پزی سه هوع هستند:
کوره تنوره ای هوفمان و تونلی
قابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند ویزگی های آجر آجر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد
انواع كوره هاي آجر پزي

:پس از خشك شدن ، خشت ها را در كوره مي چينند طرز چيدن آنها طوري است كه بين آنها فاصله وجود دارد تا گازهاي داغ و شعله بتواند از لاي آنها عبور كند . كوره هاي آجر پزي سه نوع هستند تنوره .اي ، هوخمان ، تونلي . قابل ذكر است كه كوره هاي تونلي مدرن ترين كوره هاي آجرپزي مي باشند كه در آنها سراميك هاي ممتاز و صنعتي نيز مي پزند

ویژگیهای آجر خوب بايد در برخورد با آجر ديگر صداي زنگ بدهد ، صداي زنگ نشانه سلامت ، توپري و مقاومت و كمي ميزان جذب آب آنست . آجر خوب بايد در آتش سوزي مقاومت كند و خميري و آب نشود .رنگ آجر خوب بايد يكنواخت باشد و همچنين بايد يكنواخت بوده و سطح آن بدون حفره باشد . سختي آجر بايد به اندازه .اي باشد كه با ناخن خط نيفتد

استاندارد آجر در ایران

بنابر آخرین استاندارد ایران به تاریخ 7 خرداد 1357 در مورد آجرهای رسی آجرها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند آجر های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر ماشینی نیز به توپر و سوزاخ دار گروه بندی شده اندمیزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجرهای دستی حداکثر 20% در آجر های ماشینی 16% و حدلقل برای هر دو نوع آجر 8% تعیین شده است

انواع آجر غیر رسی (کلینر) و اشکال آن

آجر جوش آجر خاص در صنعت سفال پزی است که در کشورهای صنعتی دارای اهمیت ویزه ای است از این آجر برای نماسازی ساختمان ها فرش کف پیاده روها پوشش بدنه و کف آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و جز اینها استفاده می شود

انواع خاص آجر تولیدی در کشور های اروپایی آجر هایی در کشورهای صنعتی اروپاتولید می شوند که هنوز تولید آن در ایران مرسوم نشده است از آن جمله بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش قطعات ویزه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه و جزاینها که هنوز در ایران تولید نمی شوند

آجرها گروهی از مصالح هستند كه به صورت صنعتی تولید و جایگزین سنگ شده اند و درحقیقت سنگی ساخته دست بشر هستند، سنگی دگرگون كه از تغییر وضعیت خشت پدید میآید. این گروه از مصالح كه اولین تولید صنعتی و انبوه مصالح ساختمانی به دست بشر به شمار می‌آیند براساس نوع مواداولیه، روند تولید و محل مصرف به انواع متنوعی تقسیم می شوند. آجرهای رسی كه اولین و فراوان ترین آنها هستند قدمت چندهزار ساله دارند. با پیشرفت تكنولوژی و علم شیمی انواع بی شماری از آجرها با كیفیت های مختلف، ابعاد و شكل ظاهری متنوع راهی بازار مصرف شده اند.

آجرها و فراورده های رسی :

آجر رسی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی كه به وسیله بشر تولید شده است، می باشد. سنگ باوجود فراوانی و استقامت به راحتی در دسترس قرار نمی‌گیرد، این مصالح طبیعی فرم دلخواه را به آسانی به خود نمی‌گیرد و با صرف هزینه بسیار قطعات آن یكسان می گردند و در این حالت نیز دورریز زیادی از خود به جا می گذارد. در حالی كه گل حاصل از خاك رس كه منشا تهیه آجر است به راحتی شكل دلخواه را به خود می گیرد و محصولی همگن به دست می‌دهد.

از این رو می توان با قالب زدن گل و حرارت دادن آن مصالحی سخت، دارای مشخصات فیزیكی، مكانیكی و شیمیایی یكسان، متناسب با كاربرد، منطبق با فیزیك بدن انسان، با فرآیند تولید ساده، سریع و حمل ونقل آسان تولید كرد.

مصارف آجر :

به اعتقاد باستان شناسان، اولین بار آجر در سرزمین بین النهرین تهیه شده است. به هر صورت باید آجر پس پیدایش آتش و در نواحی كه معادن سنگ وجود نداشته اند اختراع شده باشد. نمونه های زیبا و باعظمت كاربرد آجر در معماری ایران باستان نماینده پیشرفت درخشان ایرانیان در تولید و مهندسی كاربرد این مصالح است. در این میان می توان از زیگورات چغازنبیل، ایوان مدائن، كاخ های فیروزآباد و لرستان در قبل از اسلا م و همین طور مساجد جامع اصفهان و یزد، گنبد كاووس و ارگ تبریز مربوط به دوران بعد از اسلا م نام برد.

رمز توانایی آجر در خلق شگفت انگیزترین ساختمان های تاریخ در تناسبات آن نهفته است. این ابعاد در طی زمان متحول شده و در حال حاضر با ساختار و توانایی بدن انسان هماهنگ شده است. ابعاد آجر به طریقی است كه به راحتی در یكدیگر قفل و بست می گردند. این خاصیت، كیفیت های مهندسی بی شماری از جمله در محل اتصال دو دیوار به یكدیگر به وجود میآورد. آجرها به كمك ملا ت به یكدیگر متصل می شوند و سطح یكنواختی را به وجود میآورند. این ابعاد متناسب باعث شده است كه این مصالح به منظور اجرای دهانه های وسیع به صورت قوس و طاق و گنبد كه از زمان قبل از ساسانیان در ایران رواج داشته است، كارآیی منحصر به فردی داشته باشد.

خواص آجر باعث شده است كه به عنوان مصالح پركننده دیوار و سقف از جمله پرمصرف ترین مصالح باشد. زیبایی آجر و الگوی حاصل از آجر چینی باعث شده است كه به صورت نما در داخل و خارج بنا مورد استفاده قرار گیرد و هویت خاصی به ساختمان ببخشد. استفاده از آجر به عنوان فرش كف و پلكان، فارغ از مقاومت مطلوب آن ویژگی های اقلیمی این مصالح كویری را بیشتر به نمایش می گذارد.

روش نوین امروزی، وسایل فنی زیاد و امكانات فراوانی را به دست معماران داده است كه با وجود مدرن بودن، وسیله ای برای شكفتن روح حساس و زیباشناس آنها است. البته تنها آجر وسیله شناخت این زیبایی روحی نیست و عناصر بسیاری نیز این عمل را به خوبی انجام می دهند ولی فرق بین آنها در این است كه آجر قابلیت ایفای هر منظوری را دارد و باوجود گذشت قرون متمادی هنوز مدرن است. یك ساختمان آجری جزئی از طبیعت است و همآوایی آن را نه تنها به هم نمی زند بلكه رنگ و فرم بدیعی نیز به آن می بخشد و با این وجود هیچ گاه كهنه نبوده و نیست و همراه با زمان پیش می رود. به هر حال یك ساختمان آجری همانند یك فرش دستباف، تركیب بدیعی از سلیقه های بی انتهای معماران هنرمند است.

بر طبق استاندارد شماره 7 ایران آجرهای مصرفی در نما باید دارای مشخصات زیر باشند:
- معایب ظاهری: آجرنما باید عاری از معایب ظاهری مانند ترك خوردگی، شوره زدگی، آلوئك و نظایر آن باشد.

- لبه های آجر: خط فصل مشترك سطوح آجرها باید مستقیم و زوایای تلا قی آنها قائمه و سطوح شان صاف باشد.

- در آجرهای سوراخ دار: سوراخ ها باید عمود بر سطح بزرگ آجر و به طور یكنواخت در سطح آن توزیع شده باشند و جمع مساحت آنها باید بین 25 تا 40 درصد سطح آجرها باشد. بعد سوراخ های مربع و قطر سوراخ های دایره ای باید حداكثر به 26 میلیمتر محدود شود و در ضخامت دیواره بین سوراخ و لبه آجر بیش از 15 میلیمتر و فاصله بین دو سوراخ بیش از 10 میلیمتر باشد.

- مقاومت در برابر یخبندان: آجرهای مصرفی در نما باید در برابر یخبندان پایدار باشند و در آزمایش یخ زدگی دچار خرابی ظاهر مانند ورقه ورقه شدن، ترك خوردن و خوردگی نشوند.
- قطعات نازك آجری (آجر دوغایی) مورد مصرف در نماسازی به ابعاد 20* (40 یا 30) * 200 میلیمتر با قطعات موزائیكی نازك آجری نما به ضخامت 20 یا 30 میلیمتر با نقش چند آجر بندكشی شده (آجر موزاییكی) ساخته می شوند حداقل باید دارای مشخصات آجرهای ماشینی با مقاومت متوسط مندرج در استاندارد شماره 7 ایران باشند.

- ترك در سطح آجر: وجود یك ترك عمیق در سطح متوسط آجر حداكثر تا عمق 40 میلیمتر در آجر پشت كار بلا اشكال است ولی به طور كلی درصد آجرهای ترك دار نباید بیشتر از 25 باشد.

- پیچیدگی، انحنا و فرورفتگی: پیچیدگی در امتداد سطح بزرگ آجر حداكثر 4 میلیمتر و در امتداد سطح متوسط آجر تا 5 میلیمتر مجاز است. آجر نباید انحنا و فرورفتگی بیش از 5 میلیمتر داشته باشد و این مقدار در صورتی قابل قبول است كه میزان آن از 20 درصد كل آجرها افزایش پیدا نكند.

- سایر موارد: آجر باید كاملا ً پخته و یكنواخت و سخت باشد و در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ دار ایجاد كند. به علت عدم چسبندگی آجرهای كهنه به ملا ت حتی المقدور از آنها استفاده نمی شود و تنها در صورت انجام پیش بینی های لازم به صورت ساییدن یا برس سیمی استفاده از آن مجاز خواهد بود.

آجرهای ساختمانی مقاومت خوبی در برابر آتش دارند به طوری كه یك دیوار 22 سانتی متری از آجر در حدود شش ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت از خود نشان می دهد.

http://www.daneshju.ir

بررسي توليد آجر سبك با استفاده از سنگ آهك

یکی از مواد افزودنی معدنی که برای سبک‌سازی آجر رسی استفاده می‌شود، پودر سنگ آهک است. سنگ آهک در کوره در دمای بالا به دی‌اکسید کربن و اکسید کلسیم تبدیل می‌شود که دی‌اکسید کربن حاصله از دودکش کوره خارج شده و آجر سبک می‌گردد. در این پروژه تحقیقاتی استفاده از گل سنگ حاصل از برش و پرداخت سنگهای آهکی در کارخانه‌های سنگبری برای سبک‌سازی آجر مورد استفاده قرار می‌گیرد. نسبت بهینه سنگ آهک، دانه‌بندی مناسب، دمای پخت لازم به کمک آزمایشهای مورد نیاز تعیین می‌گردد.

بررسی شیل‌های رسی به منظور تهیه آجرهای شیلی

هدف از اجرای این پروژه آماده‌سازی و انجام آزمایشات کامل شیمیایی و فیزیکی و مکانیکی بر روی شیل رسی است. نتایج و اعلام نظر در این زمینه امکان استفاده از این مصالح برای ساخت آجر جهت احداث کارخانه می‌باشد.

انواع محصولات رسي

ازخاك رس محصولات متعددي ازجمله موزاييك كف و نماي ساختمان كه داراي تخلخل كمتر از 5% مي باشند وهمچنين سفال هاي پوش سقف هاي شيبدار سقف هاي راتشكيل
مي دهند ,تهيه مي كنند . از ديگر محصولات خاك رس مي توان از مصالح زير نام برد :
تنبوشه هاي سفالي براي زهكشي زمين , لوله هاي سفالي كه براي هدايت آب استفاده مي شوند ,آجرهاي مخصوص فرش خيابان و پياده رو وديوارهاي پيش ساخته بتني كه به كمك آجرعايق حرارتي مناسب تهيه شده و ضمنا استفاده از آن اقتصادي است .

ازديگر محصولات رسي پوكه صنعتي است . اين مصالح , سبك و بسيار متخلخل است وداراي ساختار سلولي با حفره هاي نزديك به هم مي باشند ومعمولا براي ساخت بتن سبك به عنوان سنگدانه به كار مي رود .

آجر هاي نسوز

يك گروه از توليدات رسي فرآورده هاي نسوز مي باشند و خطوط توليد درصنايع سنگين وسبك بي نياز ازبخش كوره و حرارت دهي نيستند اجرهاي نسوز به عنوان بخش غيرقابل حذف كوره ها به عنوان آستر مقاوم , ساختار كوره را درمقابل حرارت زياد حفظ ميكند مواد اوليه وروند توليد آ‍جر نسوز بر حسب محل مصرف , حرارت كوره , محيط شيميايي , فشار و سايش وتغييرات درجه دما متغير است وبا حداقل موادگداز آور انتخاب ميشوند . بنابراين خواص نسوزها عبارتند از :

ـ ضريب انبساط وانقباض : اندكي داشته باشند .

ـ مقاومت حرارتي : نسوزها بايدبتوانند حداقل 1580 درجه سانتيگراد را درمحيط شيميايي ومكانيكي كوره تحمل كنندوشكل و ظاهر خود را از دست ندهند .

ـ مقاومت شيميايي : تركيبات موجود در كوره ونوع سوخت , محيط شيميايي خاصي رادرحرارت بالا ايجادمي كند كه نسوزها بايد پايداري لازم را دربرابر آنها داشته باشد .

ـ مقاومت مكانيكي : حجم كوره , نوع بار گيري وسايش ناشي از خرد شدن و ذوب اجسام درداخل كوره بايد توسط پوشش نسوز تحمل شود .

ـ ترد نباشد, ترك نداشته باشد وهمچنين ظاهر آن دقيقا برابر مشخصات مورد نظر باشد .

ـملاتي كه براي چيدن جداره هاي نسوز انتخاب مي شود بر اساس حرارت كوره با ضريب انقباض وانبساط مشابه آجر سوز وازمواد نسوز انتخاب مي شود .

آجرهاي ماسه ـ آهكي

آجر هاي ماسه ـ آهكي كه از ديدگاه علمي بر اساس مواد تشكيل دهنده به آنها « آجر هاي سيليكات كلسيمي » نيز مي گويند درسال 1866 م . اختراع شده اند و مصالح به كار رفته براي ساخت آنها شامل آهك وماسه سيليسي مي باشد ودر شرايط فشار و بخار شكل مي گيرند وبه صورت قابل توجهي درشكل مقاومت ,‌اندازه ورنگ و بافت يكسان مي باشند .

در شرايط عادي , مقاومت ,‌سختي و دوام آجر هاي ماسه آهكي براي تقريبا كليه مصارف مناسب مي باشند , ولي آنها نبايد در محيط هاي اسيدي ويا نمك هاي محلول قوي قرار گيرند مقاومت دربرابر آتش دراين نوع آجرها راميتوان بامقاومت آجرهاي رسي برابر دانست . ضريب هدايت صوت و حرارت از ضخامت ديوار نيز تقريبا با آجر هاي رسي با چگالي مساوي برابر است . آجر هاي ماسه آهكي نمكهاي محلول همراه خود ندارند لذا عكس العملي كه آجرهاي رسي همين علت به شكل شوره وعدم چسبندگي ملات واندوه و حمله سولفات هاي درون سيمان پرتلند ازخودنشان مي دهند ,‌د رآجر هاي ماسه آهكي بروز نميكند .

برخلاف آجرهاي رسي تازه كه ميل به انبساط دارند , آجرهاي ماسه آهكي درهنگام خشك شدن منقبض ميشوند و اين نكته درهنگام طراحي به منظور جلوگيري از ترك خوردگي بايد مد نظر قرارگيرد .

درمجموع آجر هاي ماسه آهكي مشخصات مشابهي با آنچه درمورد آجر هاي سفالي گفته شدپيدا مي كنند . ولي محدوديت هايي را نيز به همراه دارند . به علت تاثير بيشتر آب بر اين نوع آجرها نسبت به نوع رسي استفاده از آنها درپي سازي وكرسي چيني توصيه نمي شود . به دليل اينكه تداوم تماس باحرارت مستقيم و زيادموجب د ي هيدراته شدن هيدروسيليكات كلسيم مي شود , براي پوشش داخلي كوره ها مناسب نيستند , ولي ازنظر اجرايي اين نوع آجرها بسيار برتر ازآجرهاي سفالي مي باشند .

آجر سيماني

آجر سيماني به كمك سيمان , شن و ماسه ساخته ميشود و از نقطه نظر خواص ومشخصات فني برابر بلوك هاي بتني هستند . آجرهاي سيماني در اشكال و اندازه هاي مختلف ساخته مي شوند و روند توليد آنها نيز مشابه بلوك بتني است .

آجر دركارگاه

عمليات آجركاري شامل انتخاب نوع آجر , ملات مصرفي و روش اجراي كار بايد بر اساس مشخصات فني باشد و به كار بردن آجرهاي غير استاندارد به هيچ وجه مجاز نيست .

تاریخچه ای از آجر

مطالب مشابه :

ليست برخي از سنگبري هاي استان اصفهان

راه کارهای بهبود بازار سنگ تزئینی ایران

گروه معادن و کارخانه سنگبری راک استون ایران تولید انواع کوپ معادن مرمریت کاشان و خوی

انواع گرانیت

مصاحبه محمد جواد ابطحی نماینده سده در مجلس با شبکه استان اصفهان

ارباب قنبر رحیمی بزرگترین کارآفرین محلات و نیم ور

روندتوسعه صنعت سنگ دراستان لرستان

تاریخچه ای از آجر

فروش کارخانه در تهران