فرهنگ لغات خوراسگاني
فرهنگ لغات خوراسگاني
در بين لهجه‌ها و گويش‌هاي زبان شيرين فارسي و در كنار لهجه شيرين اصفهاني گويش قديم شهر خوراسگان نيز يكي از اين شيريني‌هاست. اين لغات بخشي از فرهنگ لغات خوراسگان است كه برخي از آنها منسوخ شده و برخي ديگر هنوز هم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. البته ممكن است بعضي از اين كلمات در جاهاي ديگر نيز استفاده شود ولي آنچه ما ميدانيم اكثر اين كلمات مختص به شهر خوراسگان است.
لغت معني
چوقولي، چُقُلي = شكايت ، شكوه
چنگولي بازي = تاب بازي
عَرچِك = عروسك
جَلْد = زود، سريع
فِرْز = تند ، سريع
جَلَب = باهوش همراه با شيطنت
هيز = باهوش همراه با شيطنت
تُخْس = شيطنت كردن - تقسيم كردن
آليش كردن = عوض كردن
جَخْ ، جخ تازه = همين الآن
چَرقَت = چهارقد، روسري
شُشتَن = شستن
هَشتَن =گذاشتن
چاشت= صبح، قبل از ظهر
ناشتا = صبحانه نخورده
ناشتاي = صبحانه
پِسّين =عصر
شوم = عصر
اُرُسي = كفش
اُرُسي = سالن پذيرايي، مهمانخانه
گاليش = گالِش، كفش
سَرسَرا = راه پله
سَرُوارِسي = كاوش كردن، برانداز كردن
چايْدِه = سرما خورده، سرد شده
چِدِه؟= چطور شدي؟ چرا اين حالي؟
اَنَثي ، اَناثي= خيلي كم
رَش = دفعه، مرتبه
كُجي = دكمه
چِقِرِه = گِرد مانند
غِناث = كج
كيلِه = اندازه، وزن، مقدار
غِليظ بَند = پيش بند كودك
يِخدِه = يك مقدار، يك كم
تارِه = تغار
گُنده = بزرگ
اتفار = شكلك درآوردن، شيطنت كردن
تيارت = شكلك درآوردن، شيطنت كردن
چيليك = 20 ليتري فلزي
جِرز = ديوار
چينه = ديوار (گلي)
دوري (دُري) = بشقاب بزرگ
يَقي = لابد
سِگِرمِه = چشم و ابرو (اخمو)
سُلُقمِه ، سُقُلمِه = ضربه زدن (به بدن كسي)
گُرمُشتِه = مُشت
سُبا = فردا
كارتُن = عنكبوت
پِلا چِفتِك = قلاب گرفتن
سَلَندِر = بيكار، علاف
اُردَنگي = پس گردني
تيپّاي = لگد
هِرِّيْ = در هم، بدون نظم
شِفتِه = كَته (برنج دمپخت)
شِفتِه = شَته (آفت گياهان)
شِفتِه = شناژ، مخلوط آهك و آب و خاك
گِزِه = لقمه
گِزِه = گاز گرفتن
قازي = لقمه
يانِه = هاون (سنگي)
دسگانِه = دسته هاون
دَنگي = نوعي دسته بلند هاون با ته فلزي كه براي پوست كندن ذرت و جو استفاده مي‌شود
كِراش (كردن) = صرف (كردن)، ارزش (داشتن يا نداشتن)
زنبور زاري = زنبور قرمز
شُلات = گل و لاي
پُكيد = تركيد، منفجر شد
بُقچِه = دستمال
چَچَب = دستمال بزرگ، چادر شب
گرمايْ = الك ريز
قلبول = الك درشت
وَخي = برخيز، پاشو
گُشنِه = گرسنه
هار و هورون = گرسنه‌گي همراه با دستپاچگي
اُشدُي = عجله
دول = دلو
كوچولي چي = خيلي كوچك
لق = وِل، گشاد
لق لق = لك لك
بِسّون = بگير، بخر
اِسِّدَم = گرفتم، خريدم
مِجِّه = خيره
بُزمِجِّه = مارمولك
وول خودن = تكان خوردن زياد، حركت زياد
شولي كردن = شلوغ كردن، حركت زياد در كاري يا در جمعي
شورِت، شُرِت = زياده روي
دَقمَسِه = گرفتاري، مخمسه
جُلوزغ = جلبك
سيبه = كوچه
روشور = تشت
چوري = جوجه
كَلَنجار = بحث كردن، جدال لفظي، ور رفتن به چيزي
قُلقُشون = به هم ريختگي، حاكي از شلوغي يا شدت بيماري
چلوندن، چلاندن = فشار دادن (بِچِلون= فشار بده)
مَلول = ولرم، نه گرم و نه سرد
لِفت دادن = پا به پا كردن بيخودي، معطل كردن
كِنديل = معطل
چُولِه = كج
تُمون = تنبان، شلوار
كُماژدون = قابلمه
وايسادن = ايستادن (وايسا= بايست)
بِسگول = پاره كن (گوسوخت= پاره شد)
بالو = هواپيما
سُماخ پالون = آبكش
خارسو= مادرزن، مادر شوهر
بُسورِه = پدرزن، پدر شوهر
هَمريش = باجناق
ياد = جاري، زن برادر شوهر
دايزِه = خاله
آباجي، آجي = خواهر
داريِه = دايره، دف
عاريِه = قرض، امانت
جوش = حرص
جوشي = عصبي، عصباني
عروس باغ = كفشدوزك
خِلا، معوال = توالت
گوشت مرزي = گوشت كوب، گوشت كوبيده شده
گُتره‌اي = گاتوره‌اي، در هم و برهم، بدون نظم
دوواچي = كهنه بچه
گالوار = ظرف بزرگي كه براي حمل علوفه استفاده مي‌شود
گالِه = ظرف حمل علوفه، مجازاً به انسان نفهم مي‌گويند
جومي = جام، كاسه فلزي
نَوَردون = نردبان
حُق زدن = استفراغ كردن
تاچِه = ظرف حمل گچ در قديم
ماش تو موشولي انداختن = حرف تو حرف آوردن، بحث را عوض كردن
پَچَل = نامنظم، بهم ريخته، كثيف
ضبط گرفتن (ضفط گرفتن) = نظم دادن، منظم كردن
مطالب مشابه :
تاریخ، فرهنگ و تمدن هزاره ها
کویته - پاکستان - تاریخ، فرهنگ و تمدن هزاره ها - نخست، تاريخ سرزمين خودت را بدان، سپس تاريخ
مجموعه فرهنگ های لغت چند زبانه به فارسی
کاتب هزاره این مجموعه فرهنگ های لغت توسط جناب آقای رضا کارگر تهیه شده است و به طور
فرهنگ لغات خوراسگاني
موسسه هزاره - فرهنگ لغات خوراسگاني - مُهرسازي و دفتر فني - موسسه برچسب‌ها: فرهنگ لغت,
لغت نامه، دانشنامه، فرهنگ، ....
آدرس های اینترنتی - لغت نامه، دانشنامه، فرهنگ، . - آدرس های اینترنتی
پژوهشی پیرامون هویت هزاره ها
پژوهشی پیرامون هویت هزاره و فرهنگ ملی اقوام كلمه هزاره، لغت “هزاله” را آورده
علی محمد حق شناس، زبان‌شناس و سرپرست فرهنگ هزاره، درگذشت
آموزش زبان انگلیسی - علی محمد حق شناس، زبان‌شناس و سرپرست فرهنگ هزاره، درگذشت یادگیری لغت
درنگی در معناشناسی واژه هزاره و آزره
new society جامعه نَو - درنگی در معناشناسی واژه هزاره و آزره - ویب نوشت های شوکت علی محمدی شاری
برچسب :
فرهنگ لغت هزاره