کاربردهای امار علوم مختلف

تحقیقات پزشکی:
فعالیتهایی ازقبیل مقایسه روشهای جدید درمان در پزشکی با روشهای قدیم درمانی، تعیین انتخاب روش نمونه گیری مناسب، پردازش داده ها و آنالیزهای آماری
سلامت حیوانات:
آمارشناس هایی که در بخش سلامت حیوانات کار می کنند همراه با فارغ التحصیلان رشته هایی مانند شیمی، بیولوژی، علوم دام، علوم کامپیوتر و تجارت در جهت کشف و پیشرفت روشهایی برای حفظ سلامت حیوانات، تولید غذای سالم و مطمئن کوشش می

داروشناسی:
آمارشناس ها با کمک داروسازان تمام جوانب و چیامدهای یک دارو جدید کشف شده را بررسی می کنند. مقایسه تاثیر این دارو بر بیماران و بررسی نتیجه بدست آمده، کمک و مشورت در چاپ نتایج بدست آمده در مجله های مختلف، پژوهش در مراکز داروسازی از جمله فعالیتهای یک آماری است.
ژنتیک:
نقش آمارشناس ها در علم ژنتیک کمک به دانشمندان این علوم در ساخت مدلهایی برای طبقه بندی مشخصه های ناهنجاریهای ژنتیکی از قبیل نوزادان ناقص، پیری زودرس و ... یا تولید نسلهایی که دارای ویژگیهای خاص و مورد علاقه پژوهشگر است، می باشد. استفاده از مدلهای آماری مختلط، یک آماری را کمک می کند تا دانشمندان علم ژنتیک را در تصمیم گیری و نیز بررسی عوامل زیست محیطی بر ژنتیک یاری رساند.
شیمی:
آمارشناس ها در شیمی (در شاخه های مختلف شیمی مانند شیمی آلی، معدنی، بیوشیمی و...) در کنار یک شیمیدان، طرحهای مطالعاتی جهت تعیین تغییرات موجود در یک ترکیب یا انجام آزمایش ترکیبی از عناصر را طراحی کرده یا از تکنیکهای آماری برای کشف و ساختن عناصری که در علم طب و دارو کاربرد دارند، استفاده می کنند..
اپیدمیولوژی:
آمارشناس های اپیدمیولوژیست، درمورد پروژه هایی از قبیل بررسی نرخ شیوع سرطان یا نرخ شیوع بیماریهای مزمن و واگیردار مطالعه می کنند. آنها نحوه تغییرات در سلامتی افراد که وابسته به برخی رفتارها مانند فعالیتهای فیزیکی و سیگارکشیدن است را، بررسی می کنند.
جمعیت شناسی:
از طریق بررسی های نمونه ای و سرشماری ها، آمارشناس ها تصویر اقتصادی و جمعیتی یک ملیت را تهیه می کنند. تحلیلهای سریهای زمانی، برآوریابی، طرحهای نمونه گیری و چگونگی رفتار با بدون پاسخ ها از جمله فعالیتهای یک آماری در این زمینه است.

ارزيابي كيفي استفاده از روشهاي آماري در پژوهشهاي خاكشناسي

امروزه با پيشرفت تكنولوژي استفاده از ماشين آلات در كشاورزي واستفاده ازروشهاي اصلاحي در جهت افزايش عملكرد ، تحولات چشم گيري در توسعه محصولات كشاورزي به وجود آمده است .همچنين در سه دهه اخير گسترش علومي نظير مهندسي ژنتيك، بيوتكنولوژي و به دنبال آن استفاده از تكنيك هاي آزمايشگاهي نظير كشت بافت دورنماي بهتري را جهت افزايش محصولات كشاورزي ترسيم مي نمايد.

از آنجا كه كشاورزي هميشه تحت تأثير عوامل محيطي بوده و همواره احتمال و تقريب يكي از شروط اساسي تحقيقات در اين زمينه است ، اهميت علم آمار و احتمال در تحقيقات حيواني، گياهي، آزمايشهاي مزرعه اي و گلخانهاي، تحقيقات فيزيولوژيكي و ژنتيكي به دليل دخالت مستقيم عوامل محيطي در پژوهش هاي كشاورزي و از طرفي به دليل اهميت و تأثير كشاورزي در عرصه برنامه ريزيها و سياستهاي كلان جوامع پيشرفته انكار ناپذير بوده و بنابراين مستلزم توجه بيشتر محققين، مدرسين، دانشجويان كشاورزي و مسئولان به اين علم مي باشد(شيراني راد، 1383 ؛ يزدي صمدي و همكاران، 1379) علم آمار در تمام مراحل اعم از طراحي روش آزمايش، روش نمونه گيري، تعيين حجم نمونه و از همه مهمتر تحليل نتيجه گيري، تفسير مشاهدات و استخراج تصميمات منطقي در مورد پديده هاي تحت بررسي نقش مستقيم دارد (مونت گمري ، 1380 ). به طوري كه عدم استفاده صحيح از روش هاي آماري امكان نتيجه گيري صحيح از پژوهش انجام شده را غير ممكن مي سازد . به دليل استفاد ه از نتايج پژوهش ها و آمارهاي توليد شده در برنامهريزيهاي كلان اقتصادي و اجتماعي كشورها بايستي نتايج اين پژوهش ها و آمار و ارقام ارائه شده به طور مداوم ارزيابي و كيفيت آنها بررسي گردد (سازمان مديريت و برنامه ريزي مركز آمار ايران ، 1380 ). از آنجا كه در تعيين و تعريف شاخص هاي كيفيت جهت ارزيابي كيفي يك پژوهش علمي چه در مرحله طراحي پژوهش (پروپوزال طرح) يا گزارش نويسي و يا استخراج مقاله علمي از پژوهش انجام شده ، شاخصها و پارامترهاي تعريف شده در علم آمار نقش عمده اي را ايفاء مي كنند . همچنين به دليل عدم وجود سيستم ارزيابي متناسب با فعاليتهاي پژوهشي در بخشهاي مختلف تحقيقاتي در كشور نتايج تحقيقات گاها به طور مشخص و دقيق قابل استفاده نمي باشد.

مثال های زیر نشان دهنده مواردی نوعی هستند که در آنها فرایند کسب آگاهی در بررسی یک پدیده شامل گرد آوری و تجزیه و تحلیل داده هاست و این خود مستلزم استفاده از روشهای آماری است.

تحقیقات اجتماعی-اقتصادی:

در بسیاری از قلمروهای جامعه شناسی،اقتصاد،علوم سیاسی ،مطالعاتی در زمینه های مربوط به رفاه اقتصادی گروههای قومی گوناگون هزینه های مصرف کنندگان در سطوح مختلف درآمد و نظرات گوناگون در هنگام وضع یک قانون و زمینه هایی نطیر اینها انجام میگیرد.این مطالعات نوعا بر مبنای دادههایی انجام میگیرند که از راه مصاحبه یا تماس با نمونه ای از افراد به دست می آیند،که این نمونه به وسیله روشهای آماری از کل جامعه ای که قلمرو مطالعه را تشکیل میدهند انتخاب میشوند.سپس این داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و تغییراتی از موضوع مورد نظر به عمل می آید.

بازاریابی:

با گسترش صنایع مختلف و بحث بازار رقابتی در قرن بیستم بسیاری از صنایع به دنبال یافتن روشهایی در شناسایی بازار و خواسته های مشتری به طریق علمی گردیده اند. نتایج حاصل همواره با استفاده از مطالعات آماری روی مشتریان و یا مراکزی که مشتری با آنها در ارتباط است صورت می پزیرد. به عنوان مثال پودر لباسشویی پس از تحقیق درباره میزان فروش فروشگاههای یک منطقه سهم فروش پودر را در می یابد.پس از اعمال تغییرات جدید و به فاصله زمانی مناسب این کار مجددا صورت گرفته و سهم افزایش فروش بررسی میگردد.ویا در همین مقوله برای کسب اطلاع از اینکه در تولید مایع ظرفشویی آیا از لحاظ مصرف کنندگان،بوی اسانس لیمو با توت فرنگی تفاوتی وجود دارد،از 300 نفر مصاحبه میشود که 125 نفر بوی اسانس لیمو و بقیه توت فرنگی را ترجیح میدهند.

بهبود (کنترل) کیفیت:

پیشرفت های آماری در بخش صنایع بیشتر مربوط به مسائل کنترل کیفی است. استفاده از مفهوم آزمون فرضهای آماری در بحث کنترل حین تولید محصولات تولیدی،استفاده از روشهای نمونه گیری جهت پذیرش برای شناسائی محصول مطابق درخواست با استفاده از یک نمونه از محصول به جای بازرسی صد در صد و استفاده از ابزارهای ساده آماری در کنترل فرآیند آماری مانند هیستوگرام، نمودار پراکنش،نمودار میله ای و استفاده از بحث طراحی آزمایشهای مناسب و جمع آوری اطلاعات و بسیاری روشهای آماری که به صور مختلف مورد استفاده واقع میشوند بخشی از تلاش مسئولین کیفی صنایع را به خود اختصاص داده است.

پرورش گیاهان:

آزمایش پیوند انواعی از گیاهان که از نظر ژنتیکی متفاوتند ،به منظور تولید گیاهان پیوندی پر محصول ،مورد علاقه شدید متخصصان کشاورزی است.به عنوان مثال،فرض مقایسه دو نوع گیاه پیوندی تحت شرایط اقلیمی و آب و هوا.تنها راه اطلاع از میزان باروری این دو نوع گیاه پرورش آنها در تعدادی از کرتها گرد آوری داده درباره میزان محصول و تجزیه و تحلیل داده های مزبور است.

تشخیص بیماریها:

تشخیص به موقع بیماریها جهت انجام موفقیت آمیز عمل بسیاری از بیماریها از جمله سرطانها از اهمیت خاصی برخوردار میباشد از اینرو برای انجام معاینات پزشکی لازم است مرتبا به بیمارستان مراجعه شود. پزشکان در جستجوی نوعی روش تشخیص موثر بیماری هستند که خود شخص بتواند آنرا انجام دهد. روش مورد نظر باید روی افراد زیادی آزمایش شود و نتیجه با معاینات بیمارستانی مقایسه شود.

محافظت از حیوانات:

زیست شناسان با علامت گزاری به وسیله شماره های به مطالعه کوچ حیوانات و پرندگان میپردازند .دادههایی که از این راه بدست مِی آید هم به شناخت دنیای حیوانات کمک میکند و هم در مواقعی که این حیوانات در برابر خطری قرار میگیرند به ما خبر میدهند تا اقدامات لازم را انجام دهیم.

برنامه های پرورشی:

برای کسب اطلاع از کارائی برنامه های مختلف در مقایسه با یکدیگر،ضرورت دارد که داده هایی درباره موفقیتها یا رشد مهارت افرادی که برنامه در مورد آنها انجام میگیرد،گرد آوری شود.

نقش فناوری اطلاعات و آمار در بهره وری و افزایش درآمد شرکتها

آمار و اطلاعات از جمله قوي ترين ابزارها جهت برنامه ريزي آينده، ارزيابي عملكرد گذشته و تصميم گيري در سطوح مختلف مديريتي ميباشد.

فن آوری اطلاعات به مجموعه ابزار و روش هایی اطلاق میشود که به نحوی، اطلاعات را در اشکال مختلف، جمع آوری، ذخیره، بازیابی، پردازش و توزیع می کنند.

هدف از فن آوري آمار و اطلاعات:

اطلاعات منشاء دانائی و بصیرت در انسان است و هدف از به کار گیری فن آوری اطلاعات، افزایش آگاهی در انسان و نظم در اجراست.
فن آوري اطلاعات«به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده‌سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزار رایانه می‌پردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه‌های الکترونیکی و نرم‌افزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد.
فناوری اطلاعات بسیار از علم رایانه وسیع‌تر (و مبهم تر) است.

عناصر اصلی
فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اساسی (انسان، ساز و کار، ابزار، ساختار) است، به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد می‌شود جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فراراه خود قرار می‌دهد

انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری ساز و کار: قوانین، مقررات و روشها، سازوکارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالی ابزار: نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه و ارتباطات

ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی

هدف از فن آوري آمار و اطلاعات:

عناصر اصلی
فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اساسی (انسان، ساز و کار، ابزار، ساختار) است، به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد می‌شود جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فراراه خود قرار می‌دهد

انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری
ساز و کار: قوانین، مقررات و روشها، سازوکارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالی
ابزار: نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه و ارتباطات

ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی

زمینه‌های فناوریاطلاعات
چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینه‌ها را پوشش می‌دهد. متخصصین فناوری اطلاعات وظایف متنوعی دارند، ازجمله نصب برنامه‌های کاربردی تا طراحی شبکه‌های پیچیده رایانه‌ای و پایگاه داده‌های اطلاعاتي و پیاده‌سازی شبکه‌های رایانه‌ای

فناوری اطلاعات یا IT شامل دو وجه است:

1-فناوری کامپیوتر:2- فناوری ارتباطات
چکیده:فن آوری اطلاعات در حقیقت استفاده بهینه از سیستم های کامپوتری است .به عبارتی استفاده هر چه بهتر از کامپیوتر ها ، نر م افزارها و سخت افزارجانبی آن برای حل مسائل و مشکلات کاری و پیاده سازی این راه حل ها در یک محیط واقعی وظیفه اصلی IT است

مدیریت فناوریهای ارتباطات و اطلاعات(Its ) در سازمان:
نگاه نوین به مسائل مدیریتی ایجاب می کند که مدیران به سادگی از کنار نقش تاثیر گذار فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی عبور نکنند. ورود گسترده رایانه و ابزارهای جانبی آن به درون ساختار اجرایی و اداری سازمان ها و گسترش اقبال عمومی مدیران به انجام اطلاع رسانی در حیطه شبکه جهانی اینترنت حتی به صورت ظاهری امری است که باید با توجه و درایت خاصی به آن نگاه کرد.

با این وجود مدیر یک سازمان باید در حد لازم از اطلاعات تخصصی و پایه برخوردار باشد. اما امروزه در سازمان های بزرگ رسالت استقرار، توسعه و نظارت بر این فناوری ها بر عهده واحدهایICT می باشد. که بر حسب تنوع و حجم کار از متخصصین مختلفی تشکیل می شود ولی به هر حال مدیریت ICT در سازمان امری است که باید با نظارت مستقیم مدیر سازمان همرا باشد.تا هماهنگ و همسو با سایر برنامه ها و کارکردهای سازمانگام بردارد. ضمن اینکه از تحمیل هزینه های اقتصادی نامعقول بر دوش سازمان جلوگیری کند.

نتیجه گیری

در گذشته اتکای فعالیتهای مربوط به بهره وری، بر عملیات تولیدی بوده است . اما امروزه خدمات ازنظر هزینه( برای حفظ قابلیت رقابت)وازنظر بهره وری کارگــران خدماتی ، به عنوان عامل مهمی برای موفقیت شرکت مد نظر قرار می گیرد .در حقیقت ،رشد بهره وری کارگران خدماتی وبخش خدمات ، زیربنای سلامت کل اقتصاد را با فراهم آوردن نیروی لایق برای بخش تولید وتقاضا برای محصولات آن ، محکم می سازد . مدیران ژاپنی باتشخیص این نکته ، توجه خود را به طور روز افزون برتامین نیروهای لایق وکارآمد در بخشهای اداری و بهبود فرایند های کا ر در عملیات دفتری معطوف داشته اند .این تلاشها، مکمل سرمایه گذاری روزافزونی است که در اتوماسیون اداری ومدرنیزه کردن امکانات صورت می پذیرد.

امروزین مستلزم به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان می باشد. نقش فناوری اطلاعات در سازمان های جدید به اندازه ای پررنگ است که بسیاری از نظریه پردازان سازمان، مدیران و تصمیم گیران سازمان ها را به اتخاذ استراتژی مرتبط با این فناوری ها در جهت گیری های آتی سازمان ها توصیه می کنند. از قسمت های مهم سازمان که تحت تاثیر این فناوری قرار خواهد گرفت، منابع انسانی سازمان می باشد. لذا دگرگونیهای سازمانی باید خواستهاوکیفیتهای متغیر نیروی انسانی را در کانون توجه قرار دهند و به آرزوهای متغیر مشتریان آگاه وموشکاف توجه کنند. به احتمال زیاد سازمانهایی که مدیریت آنها از نوع سنتی و سلسله مراتبی است و از فرهنگ اتکا 8 پیروی می کنند در این عصرجدید جایی ندارند.به طور طبیعی نحوه مدیریت، بر نیروهایی که در محیط جدید یعنی محیطی که با فناوری اطلاعات عجین شدن است تحت الشعاع این فناوری قرار خواهد گرفت. چنانچه نگرش و دیدگاه مدیران ارشد درست باشد این امکان وجود دارد که در فرهنگ ودیدگاههای سازمان ، تحول ریشه ای ایجاد کنند.در این راستا می توان با بهره گیری از ابزاری چون مدیریت کیفیت جامع ، مدیریت فناوری اطلاعات ،و ساختاری نظام مند در سازمان دگرگونیهای بنیادی ایجاد کرد. سازمانهایی که دراهتمام به این دگرگونی ناکام می مانند فرصت ادامه حیات را از دست می دهند!

نتیجه گیری

توان تداوم سازمان در محیط متغییر و رقابتی امروزین مستلزم به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان می باشد. نقش فناوری اطلاعات در سازمان های جدید به اندازه ای پررنگ است که بسیاری از نظریه پردازان سازمان، مدیران و تصمیم گیران سازمان ها را به اتخاذ استراتژی مرتبط با این فناوری ها در جهت گیری های آتی سازمان ها توصیه می کنند. از قسمت های مهم سازمان که تحت تاثیر این فناوری قرار خواهد گرفت، منابع انسانی سازمان می باشد. لذا دگرگونیهای سازمانی باید خواستهاوکیفیتهای متغیر نیروی انسانی را در کانون توجه قرار دهند و به آرزوهای متغیر مشتریان آگاه وموشکاف توجه کنند. به احتمال زیاد سازمانهایی که مدیریت آنها از نوع سنتی و سلسله مراتبی است و از فرهنگ اتکا 8 پیروی می کنند در این عصرجدید جایی ندارند .به طور طبیعی نحوه مدیریت، بر نیروهایی که در محیط جدید یعنی محیطی که با فناوری اطلاعات عجین شدن است تحت الشعاع این فناوری قرار خواهد گرفت. چنانچه نگرش و دیدگاه مدیران ارشد درست باشد این امکان وجود دارد که در فرهنگ ودیدگاههای سازمان ، تحول ریشه ای ایجاد کنند.در این راستا می توان با بهره گیری از ابزاری چون مدیریت کیفیت جامع ، مدیریت فناوری اطلاعات ،و ساختاری نظام مند در سازمان دگرگونیهای بنیادی ایجاد کرد. سازمانهایی که دراهتمام به این دگرگونی ناکام می مانند فرصت ادامه حیات را از دست می دهند!

کاربرد آمار در پزشکی

یکی از وسیع ترین کاربردهای آمار در پزشکی و بهداشت است. بررسی اثر داروها یا یک دوره درمانی، مقایسه دو یا چند عامل با یکدیگر، سنجش کارایی روش ها و متدهای مختلف،نمونه گیری و انواع تجزیه تحلیل های اطلاعات و داده های موجود از مباحث آماری کاربردی در پزشکی است.

اصطلاحات آماری زیر تاثیر و کاربرد به سزایی در بهداشت و پزشکی دارد:

میانگین انحراف معیار ضریب تغییرات خطای نوع اول خطای نوع دوم p.value حدود اطمینان احتمالات در پزشکی توزیع پواسون توزیع دوجمله ای آزمون های آماری آزمون کی دو آزمون تی همبستگی آنالیز متغیرها مطالعات مشاهده ای مطالعه مقطعی مطالعه مورد-شاهدی فرض صفر آزمون فرض فرض مقابل متغیر و انواع متغیرها متغیرهای اسمی متغیرهای ترتیبی متغیرهای فاصله ای متغیرهای نسبی مقیاس اندازه گیری متغیرهای کیفی متغیرهای کمی تفاوت بین انواع متغیرها از نظر انتخاب روشهای آماری مناسب ، جمعیت و جامعه و نمونه گیری، روشهای نمونه گیری ، آمار توصیفی اعم از جداول و نمودارها و فراوانی ها و خلاصه سازی اطلاعات ، فراوانی نسبی و فراوانی تجمعی، توزیع فراوانی و نمودار فراوانی ها، تعریف و تفسیر شاخص های مرکزی از قبیل میانگین و میانه و شاخص های پراکندگی مثل انحراف معیار و واریانس ، نما یا مد، دامنه تغییرات و ضریب تغییرات و دیگر شاخص های پراکندگی ، انواع احتمالات مثل احتمال ساده احتمال ترکیبی احتمال شرطی ، بررسی و تعریف حساسیت و ویژگی در تحقیقات مختلف پزشکی و ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی در بحث حساسیت و ویژگی ، ارتباط بین فراوانی نسبی و مفهوم احتمال و رابطه بین آنها ، استقلال وابستگی و همبستگی در احتمال ها ، میانگین و انحراف معیار توزیع دو جمله ای و میانگین و انحراف معیار توزیع پواسون و واریانس آنها و تفسیر امید ریاضی ، توزیع نرمال و معروف ترین حالت آن توزیع نرمال استاندارد و خصوصیات توزیع نرمال استاندارد ، نحوه استفاده از جدول Z و محاسبه سطح زیر منحنی با استفاده از جدول Z ، برآورد و انواع برآوردها برآورد نقطه ای و برآورد فاصله ای، برآورد نقطه ای و فاصله ای برای میانگین و برای نسبت ، حجم نمونه و عوامل موثر بر حجم نمونه و محاسبه حجم نمونه ، خطای نوع اول و خطای نوع دوم در آزمون فرضیه ها و تفاوت و اهمیت این دو نوع خطا و ارتباط بین خطای نوع اول و خطای نوع دوم ، آزمون تی زوج یا تی جفتی و درجه آزادی این آزمون، آزمون همبستگی پیرسون و کاربرد این آزمون بر حسب نوع داده ، فرضیه های تحقیق مرتبط با آزمون همبستگی ، ضریب همبستگی و ضریب پیرسون و محاسبه ضریب پیرسون ، آزمون کی دو تفسیر نتایج این آزمون، آزمون فیشر و ...

کاربرد امار در حسابداری

یکی از کاربردهای روش های آماری در حسابداری و تجارت است. هرجا که بحث برآورد و پیش بینی در میان است کنترل تحلیل بررسی تغییرات در دوره های زمانی و انواع محاسبات تفسیری از جمله مباحث آماریست که در حسابداری به کار می آید. برآورد حجم خرده فروشی،طراحی سیستم های کنترل مالی، تولید روش های محاسباتی و حسابداری و ... با نرم افزارهای spss و minitab و ... از بخش های مرتبط بین این دو رشته است. آمار در حسابداری صنعتی نیز کاربرد وسیعی دارد.

آمار در حسابداری بالاخص حسابداری صنعتی کاربردهای متنوعی دارد. مثلا در تحلیل رفتار هزینه (ثابت یا متغیر بودن هزینه) از روشهای آماری استفاده می شود.در حالت کلی روشهای برآورد اقلام بهای تمام شده تنها بوسیله روشهای اماری امکان پذیر می باشد. برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به "حسابداری مدیریت، نشریه 133 سازمان حسابرسی ایران، صص:127-184"

کاربرد آمار در کلیه رشته ها بعنوان یک الزام و ابزار کارا مطرح می باشد .اساسا" آمار دو رویکرد بررسی و تجزیه وتحلیل و نیز تفهیم و گزارشگری را بعهده دارد . وقتی که شما قصد بررسی یک متغییر یا یک داده اطلاعاتی را دارید تنها میتوانید از روشهای آماری بصورت روشهای مقایسه ای - روشهای شناسائی دوره ای - روشهای نمونه گیری و غیره استفاده کنید. از سوی دیگر وقتی که گزارشاتی که حسابداران ارائه میدهند تماما" از عنوان و عدد تشکیل شده است تفهیم آن حتی برای خود حسابداران قابل درک نیست ولی وقتی بصورت یک جدول درصدی یا نموداری نمایش داده میشود درک آن به راحتی انجام خواهد شد.
آمار در حسابرسی - حسابداری مدیریت و گزارشات مدیریتی کاربرد دارد.

اساسا کاربرد آمار در رشته حسابداری را میتوان از 3 بعد در نظر گرفت:

در کارهای اجرائی حسابداری مالی شاید علم آمار مورد استفاده زیادی نداشته باشد اما در تحقیقات تئوریک و اکادمیک حسابداری تسلط کامل به مفاهیم و اصول علم آمار و طرق استفاده از آنها ضروری بوده و عمده تحقیقات انجام شده در مقاطع تحصیلی بالاتر و نتیجه گیریهای مربوط به آن ، بدون استفاده از آمار ممکن نبوده و ممکن است منجر به نتیجه گیری درستی نگردد. این امر را میتوان در پایان نامه های مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا بوضوح مشاهده نمود.

در زمینه حسابرسی ، آشنائی با آمار یک مزیت ویژه محسوب میگردد. در بررسیهای تحلیلی که در حسابرسی انجام میگردد ، تسلط و استفاده از آمار نمود زیادی دارد.

بعنوان مثال برای تعین هزینه ای مرتبط با یک فعالیت ( مثلا هزینه تعمیر و نگهداری با سطح زیر بنا) میتوان از معادله خط رگرسیون استفاده نمود و با انالیز واریانس میزان همبستگی این دو متغیر را آزمود و بر اساس آن به تحلیلهای مورد نیاز و در صورت وجود انحراف ، انجام پیگیریهای بیشتر اقدام نمود.در حسابرسی، در صورت انجام بررسیهای تحلیلی صحیح و مناسب، میتوان بخش عمده ای از ایرادات شرکت را پیدا نمود و انجام بررسی تحلیلی مناسب نیز مستلزم آگاهی و تسلط بر مفاهیم آماری میباشد.

در خصوص بعد سوم که بیانگر استفاده از آمار در حسابداری مدیریت میباشد، همانطور که دوستان نیز اشاره کردند استفاده از آمار دامنه وسیعی در این زمینه دارد بعنوان مثال در برآورد اقلام بهای تمام شده ، نیاز به آشنائی با علم امار احساس میگردد و یا در تعیین بهترین مبنا برای تعیین مبنای جذب سربار با استفاده از همبستگی و رگرسیون ، میتوان بهترین مبنای جذب سربار را مشخص نمود و ........

می توان نقش آمار را به شکل کاربردی آن در مسائل حسابداری در موارد زیر بررسی نمود ( البته شایان ذکر است مواردی که گفته خواهند شد تنها چند روش آماری ساده است که از بین پر کاربردترین روشهای آماری مورد استفاده ی حسابداران انتخاب شده اند ):

رگرسیون

حسابداران به کرٌار از رگرسیون خطی یاری می جویند . هر جا که رابطه ی بین دو یا چند متغیر از لحاظ علم اقتصاد محتمل باشد ، حسابداران از روشهای آماری برای بررسی میزان همبستگی آن متغیرها و شدت آن استفاده می کنند . به عنوان مثال رابطه ی اقتصادی میان هزینه برای تبلیغات و میزان فروش ( معمولاً از لحاظ تعداد کالاهای فروخته شده ) توسط حسابداران امری اثبات شده است . اما میزان رابطه میان این دو متغیر باید توسط رگرسیون محاسبه شود و با استفاده از معادله ی خط رگرسیون پیش بینی های فروشهای آتی صورت گیرد. حسابداران از ضریب R2 استفاده های فراوان می برند.

بهای تمام شده ی هر کالا به معنای کلیه ی مخارجی است که برای تولید یک کالا در یک واحد تولیدی انجام می شود . اما محاسبه ی بهای هر واحد خیلی راحت نیست . ممکن است به نظر برسد که حسابداران کل هزینه ها را جمع می کنند و سپس بر واحد های ساخته شده تقسیم می کنند تا بهای تمام شده ی هر واحد را به دست آورند، اما کار به همین آسانی نیست چون هزینه ها به دو دسته تقسیم می شوند . یکی هزینه های متغیر است ( مثل مواد اولیه که هرچه قدر بخواهیم بیشتر تولید کنیم به مواد بیشتری نیاز است، به دلیل ماهیت متغیرآن هزینه ی متغیر نامیده می شود) و دیگری هزینه ثابت ( مثل آبونمان برق کارخانه ی تولیدی که یک هزینه است اما با تغییر مقدار تولید تغییر نمی کند).اساس کار حسابداران در واحدهای تولیدی – صنعتی اندازه گیری بهای تمام شده است . از آنجا که هرینه ها به صورت دوگانه ی متغیر و ثابت عمل می کنند و همچنین قیمت اقلامی مثل مواد اولیه ، دستمزد و هزینه ی هر کیلو وات ساعت برق در تغییر است نمی توان الگویی ثابت برای اندازه گیری این هزینه ها در نظر گرفت و لذا حسابرسان از معادله ی مشهور رگرسیون خطی استفاده می کنند:

Y = a X+b

در این فرمول Yجمع هزینه ها، a هزینه ی متغیر هر واحد ، X تعداد واحد تولید شده و b هزینه های ثابت می باشد.

همان طور که می بینیم قدرت درک آماری برای حسابداران ضروری است.

امید ریاضی

می توان به جرات امید ریاضی را پر کاربرد ترین رابطه ی آماری در تمام حسابداری دانست. برآورد میزان متوسط یا مورد انتظار در اقلام و روشهای گوناگون حسابداری کاربرد دارد و بدون آن نمی توان حسابداری و تعهدات بسیار آن را پیش برد. کاربرد علمی امید ریاضی در برآورد میزان مطالباتی که شرکت نمی تواند از بدهکاران خود بگیرد به شدت خود نمایی می کند .

برای این کار مدیر مالی یا مدیر اعتبارات جدولی به نام "جدول سنی بدهکاران" را ایجاد می کند که متشکل از میزان بدهی افراد و مدت زمانی است که طی آن فرد بدهکار باید بدهی خود را بپردازد. سپس با روشهای آماری محاسبه می شود که در هر یک از مقاطع زمانی چند درصد از مطالبات سوخت می شود . برای مثال جدول تجزیه ی سنی زیر را در نظر بگیریم:

دوره ی زمانی	مبلغ مطالبات	احتمال عدم دریافت طلب
1 فروردین - 1 مرداد	100000	0.5
1 مرداد – 1 آذر	120000	0.2
1 آذر – 29 اسفند	138000	0.05

در اینجا حسابدارن میزان مورد انتظار مطالباتی که سوخت خواهند شد را محاسبه می کنند تا آن را در گزارشات حسابداری شرکت که به آن در اصطلاح "صورتهای مالی" می گویند ، درج نمایند. آنان با استفاده از مفهوم امید ریاضی به شکل زیر متوسط مطالبات سوخت شده را به دست می اورند:

80900 = 0.05*138000 + 0.2*120000 + 0.5*100000

البته در شرکتهای بزرگ که تعداد فروشهای نسیه و سایر طلب های شرکت بسیار متنوع و بیشتر است ، از جداول سنی مفصل و بسیار دقیق استفاده می کنند.

استفاده ی دیگر امید ریاضی محاسبه ی سود ناشی از فروش شرکت است . برای شرکت هایی که کالاهای متنوعی دارند هزینه ی ساخت و قیمت فروش ( که اختلاف این دو را میزان یا حاشیه ی سود می نامند) برای هر یک از کالاها بسیار متفاوت است و این موضوع پیش بینی فروش را برای زمانهای آتی دشوار می کند ، علی الخصوص زمانی که حسابدار با روشهای آماری آشنا نیست و نمی تواند دسته های متنوع کالا را با هم ترکیب کند . حسابداران کارآموز تنها با نمدارهای حسابداری بررسی یک کالا آشنایی دارند ولذا در زمان متنوع شدن کالاها حسابی گیج و دست پاچه می شوند.

برای بررسی فروشهای بعدی شرکت ابتدا سهم هر یک از کالاها در بازار را مشخص می کنند . معنای آماری این عبارت این است که مسئولان بخش آمار شرکت داده های خود را تجزیه و تحلیل می کنند تا بفهمند هر کالا در مقابل بقیه ی کالاهای شرکت چه میزان احتمال فروش دارند. سپس هزینه ی خرید یا تولید کالا را از قیمت فروش کسر می کنند تا سود یا همان حاشیه ی فروش به دست آید . حاصل ضرب حاشیه ی فروش و احتمال فروش یا همان سهم کالا در میان فروشهای شرکت ، میزان متوسط سود آتی را برای حسابدار مهیا می کند. باید گفت که این کاربرد امید ریاضی معمولاً در بخش های تولیدی و صنعتی کاربرد دارد و در این مراکز تولیدی آماردانان و حسابداران شرکت با هم ارتباطی نزدیک دارند .به عنوان یک مثال ، در نظر بگیرید که شرکتی 3 نوع محصول دارد: محصول A ، B و C . سود فروش هر یک از محصولات به این ترتیب است: محصول A ، 1000ریال، محصول B 1200ريال و محصول C 800 ریال. همچنین میزان فروش یا ترکیب فروش این سه محصول ( احتمال فروش ) به ترتیب زیر است :

نوع محصول	احتمال فروش
A	0.2
B	0.35
C	0.45

حسابداران رویه ی گفته شده را تکرار می کنند تا پیش بینی کنند که سود فروش آتی چه قدر خواهد بود. می توان سود مورد انتظار از فروش هر واحد را این گونه محاسبه کرد:

980 =0.45 * 800 + 0.35 * 1200 + 0.45 * 800

لذا حسابداران با توجه به مفهوم امید ریاضی در می یابند که از فروش هر واحد محصول با حاشیه ها و احتمالات داده شده 980 ریال انتظار سود می رود.

هر چه قدر که تنوع کالاها ، حجم فروش در بازار و تغییرات قیمت ها بیشتر باشد ، قسمتهای آمار شرکت بیشتر نیاز به تهیه و تجزیه و تحلیل داده های جدید دارد.

واریانس و انحراف معیار

حسابداران با توجه به اطلاعاتی که دپارتمانهای گوناگون تولیدی ارسال می کنند میانگین هزینه های گوناگون را پیش بینی می کنند . پس از سپری شدن تولید واحدهایی که پیش بینی برای آنها انجام شده وقت آن است که اطلاعات واقعی را با پیش بینی ها مقایسه کرده ، دلایل اختلاف را جویا شوند . البته هر گونه مغایرت به عنوان مشکل در نظر گرفته نمی شود . بنا براین مهندسان شرکت از قبل به حسابداران اعلام می کنند که چه عواملی ایجاد مشکل خواهند کرد و تا چه حدودی می توان انحراف میانگین اعلام شده را نادیده گرفت . حسابداران باید با تمامی محاسبات برای به دست آوردن انحراف معیار و واریانس آشنا باشند. این ارقام برای بررسی ناهمگونی ها لازم هستند و طبعاً حسابداری صنعتی با گسترش خود بیش از پیش به این تجزیه و تحلیل ها نیاز دارد.

روشهای نمونه گیری

انتخاب نمونه ای از جامعه ی مورد بررسی به طور مرتب توسط مدیران مالی و همچنین حسابرسان استفاده می شود . به احتمال زیاد بیشترین بهره را از نمونه گیری حسابرسان می برند زیرا در غیر این صورت آنها باید تمام مدارک و شواهدی که به آنها داده می شود تا در مورد آن اظهار نظر کنند را بررسی کنند ، در نتیجه هزینه ی حسابرسی بسیار می شود و اظهار نظر حسابرس بسیار دیر به دست تصمیم گیرندگان مالی می رسد و دیگر ارزش کاربردی ندارد . همچنین حسابرسان حرفه ای با تمامی ریسکها و چگونگی کاهش آنها برای رسیدن به بهترین نتیجه آگاهی دارند .

قوانین حسابرسی نیز حسابرسان را مجاز به بهره گیری از نمونه گیری کرده اند . در راستای بهبود حسابرسی همواره آموزشهای نمونه گیری به حسابرسان الزام می یابد . حسابرسان دریافته اند بدون دانش آماری و استفاده از روش های آن دچار مشکلات تجاری و حقوقی خواهند شد .

نقش آمار در صندوقهای بازنشستگی

آمار دانان این شاخه از علوم نقش کاملاً منحصر به فرد دارند . "اکچوئر" واژه ای است که به افرادی اطلاق می شود که در پیش بینی سن افراد ، عمر بازده صندوق بازنشستگی واز این قبیل موارد تبحر دارند . بدون اطلاعاتی که اکچوئر به دست می آورد سرمایه گذاری وجوه حاصل از اعضای صندوق غیر ممکن است . سازمانهای بیمه مبالغ زیادی را صرف به خدمت گرفتن بهترین افراد در رشته ی آمار می کنند تا بتوانند در بررسی سرمایه گذاری های مالی پولهای گرفته شده از بیمه شوندگان بهترین بهره را ببرند . بدون اطلاعاتی چون عمر افراد پس از بازنشستگی ( که در این زمان حسابداران باید مزایای بازنشستگی را به عنوان بدهی در نظر بگیرند و از آن استفاده کنند ) حفظ یک صن

کاربردهای امار علوم مختلف

مطالب مشابه :

دانلود پروژه تحقیقاتی و سمینار در علوم تربیتی

واحد علوم و تحقیقات لرستان(بروجرد)

انجمن علمی علوم تربیتی دانشگاه لرستان

تاسیس علوم تحقیقات خرم آباد

کاربردهای امار علوم مختلف

طراحی آموزشی براساس الگوی گانیه

مسابقه طراحی آموزشی با رویکرد به کارگیری روش های فعال

ارائه آقای قیاسوند در مورد نحوه ی ارتباط زبان #C با پایگاه داده SqlServer

مطالعات اجتماعی پایه هشتم نوبت اول

نماتدها و دیگر عوامل مهم زیان آور انارستان های استان لرستان