روش منطقی یا استدلالی (Rational Method) در محاسبه‌ دبی اوج

روش منطقی یا استدلالی (Rational Method) در محاسبه‌ دبی اوج
ابتدایی‌ترین و رایج‌ترین روش محاسبه‌ی دبی اوج رواناب سطحی توی حوضه‌های کوچک روش منطقی یا استدلالیه. در این روش دبی حداکثر رواناب از این رابطه به دست میاد:

Q = 0.278CiA

در این رابطه Q حداکثر دبی رواناب، C ضریب رواناب که با استفاده از جداول تجربی به دست میاد، i شدت بارش طرح و A مساحت سطح حوضه‌ آبریز هستند.

ضریب رواناب یه مقدار پایه داره که بعد از تعیین مقدار پایه، با توجه به شرایط منطقه، یه ضریب تعدیل هم بهش می‌خوره که باعث می‌شه مقدار C دقیق‌تر بشه.

برای مثال توی حوضه‌های آبریز طبیعی داریم:

اراضی بایر و فاقد پوشش گیاهی: C = 0.4

چمن‌زارها و مراتع:‌ C = 0.35

اراضی مزروعی:‌ C = 0.3

اراضی جنگلی: C = 0.18

تعدیل ضریب رواناب بر اساس مقدار پایه (مقادیر باید به/از ضریب رواناب اضافه/کم شود):

شیب کم‌تر از 5 درصد: 0.05-

شیب بیش‌تر از 10 درصد: 0.05+

دوره‌ی بازگشت بارش طرح کم‌تر از 10 سال: 0.05-

دوره‌ی بازگشت بارش طرح بیش از 50 سال: 0.05+

میانگین بارندگی سالانه کم‌تر از 600 میلی‌متر:‌ 0.03-

میانگین بارندگی سالانه بیش‌تر از 900 میلی‌متر: 0.03+

(به همین ترتیب برای مناطق شهری هم جدول وجود دارد.)

مثال: در یک حوضه ی آبریز شهری به مساحت کلی 300 هکتار، قرار است کانال اصلی جمع‌آوری آب‌های سطحی برای بارش با دوره‌ی بازگشت 50 سال طراحی گردد. اگر 15 درصد اراضی دارای کاربری تجاری، 35 درصد نواحی مسکونی با تراکم بالا، 10 درصد پارک و 40 درصد معابر آسفالته باشد، مطلوب است محاسبه‌ی دبی اوج رواناب ناشی از بارش با شدت 20 میلی‌متر در ساعت که به مدت 3 ساعت روی این حوضه‌ی شهری باریده است. زمان تمرکز حوضه 2 ساعت بر‌اورد شده است.

حل:

چون با ترکیبی از انواع کاربری‌های زمین روبرو هستیم، با میانگین‌گیری وزنی نسبت به مساحت هر زیر حوضه، ضریب معادل رواناب به دست می‌آید:

C = (∑CiAi)/∑Ai

بنابراین (از جدول ضریب رواناب در حوضه‌های شهری به دست می‌آید که --> ضریب رواناب برای مناطق تجاری به طور میانگین برابر 0.8، برای مناطق مسکونی برابر 0.65، برای پارک 0.2 و برای معابر آسفالته 0.8 است):

C = 0.15 * 0.8 + 0.35 * 0.65 + 0.1 * 0.2 + 0.4 * 0.8 = 0.69

چون دوره‌ی بازگشت برابر 50 سال است، از جدول ضریب تعدیل برای اصلاح ضریب رواناب، ضریب تعدیل 1.2 در ضریب رواناب ضرب می‌گردد و بنابراین C=0.83. لذا:

Q = 0.278CiA = 0.278 * 0.83 * 20 * 3 = 13.85 m3/s

دمای نرمال روزانه

دمای نرمال روزانه عبارتست از متوسط دمای میانگین روزانه برای یک دوره ۳۰ ساله که آمار آن موجود است. *

۱-۴-۳
کفایت ایستگاه های اندازه گیری بارش
جهت بررسی کفایت ایستگاه های اندازه گیری بارش در منطقه ای که دارای تعدادی ایستگاه بوده و آمار آن موجود است. **

مفهوم بارندگی نرمال سالانه برای یک ایستگاه عبارت است از میانگین سی ساله بارش در این ایستگاه که آمار آن موجود است. ***

منبع: هیدرولوژی مهندسی، حمیدرضا صفوی

مطالب تصادفی:

روش منطقی یا استدلالی (Rational Method) در محاسبه‌ دبی اوج

مطالب مشابه :

رواناب و هیدروگراف های رواناب

رواناب

رواناب و هیدروگرافهای رواناب

رواناب

روش منطقی یا استدلالی (Rational Method) در محاسبه‌ دبی اوج

اصطلاحات انگلیسی مرتبط با هیدرولوژی

روش منطقی یا استدلالی (Rational Method) در محاسبه‌ دبی اوج

علمی.سوالات ارشد هیدرولوژی