مي خواهم تعزيه خوان شوم؟(مقاله تعزیه)
شبیه خوانی :نمایش تعزیه
شبیه: بازیگر تعزیه
مقتل‌نویس: نویسنده نسخه و متن نمایش تعزیه
معین البکا: کارگردان تعزیه
ناظم البکا: دستیار کارگردان تعزیه
بانی: سرمایه‌گذار و تهیه‌کنندهٔ تعزیه
فرد: نسخه و متن نمایشنامهٔ تعزیه
بچه‌خوان: کسی که نقش کودکان را می‌خواند
زینب‌خوان: بازیگری که در نقش زینب و دیگر بانوان اهل بیت بازی می‌کند
رجزخوانی: هنگامی که اولیا )خاندان پیامبر( و اشقیا (مخالفان پیامبر) در مقابل هم از افتخارات و اصل و نسب خود حرف می‌زنند.
اشتلم‌خوانی یا پهلوان‌خوانی: هنگامی که اشقیا با بیان غلوشده گفت‌وگوهایشان را بیان می‌کنند در حالی که اولیا در یک دستگاه موسیقی گفت‌وگو را به آواز بیان می‌کنند که به آن تحریرکردن می‌گویند.
موافق خوان: شخصی که در نقش اولیا بازی می‌کند.
دستگاه: هر تعزیهٔ کامل را یک دستگاه یا مجلس گویند.
مراحل تعزیه‌خوانی
تعزیه‌خوانان معتقدند که تعزیه‌خوانی را باید پله‌پله آموخت و نمی‌شود ره صدساله را یک‌شبه طی کرد و از امام‌خوانی آغاز کرد. استادان هنرهای آیینی سنتی معتقدند که موافق‌خوان‌ها تعزیه‌خوانانی‌اند که صدای خوبی داشته و می‌توانند در ردیف‌های موسیقی اجرای برنامه کنند.
در قدیم اکثر کسانی که وارد تعزیه می‌شدند ریشه‌ای در تعزیه داشتند؛ پدر یا پدربزرگ یا برادرشان تعزیه‌خوان بودند؛ یا حتی در محله‌ای زندگی می‌کردند که یک گروه تعزیه‌خوان ثابت در آن محل زندگی می‌کردند و استادان تعزیه به عنوان معین‌البکاء یا میرزا به هیأت‌ها می‌رفته و استعدادیابی می‌کردند و کسی را صدایش خوب بود اجازه می‌گرفتند و به تعزیه می‌آوردند. به باور استادان این هنر، هرکسی نمی‌تواند تعزیه‌خوان شود بلکه باید جوهرهٔ اصل تعزیه را داشته باشد؛ یعنی علاوه‌بر صدای خوب باید در خواندن بی‌پروا بوده، ترسو نباشد. بعضی از بچه‌خوان‌ها صدای خوبی داشتند اما در جنگ بی‌پروا نبودند و تا یکی از اشقیا برای بازی جنگ به مقابلشان می‌آمد می‌ترسیدند یا در مقابل جمع صدایشان را رها نمی‌کردند.
تعزیه‌خوانی بر اساس یک سلسله‌مراتب است. کسانی که وارد تعزیه می‌شوند از کودکی در نقش بچه‌خوان آغاز می‌کردند. طبقه‌بندی تعزیه هم این‌گونه‌است که زمانی که کسی بچه‌خوانی می‌کند اول نقشسکینه و رقیه را بازی می‌کند؛ سپس طفلان مسلم و بعد قاسم‌خوان می‌شود. به اعتقاد تعزیه‌خوانان، یک طفلان مسلم‌خوان خوب می‌تواند یک قاسم‌خوان خوب باشد؛ یک قاسم‌خوان خوب هم می‌تواند یکعلی‌اکبرخوان خوب می‌شود؛ زیرا این نقش‌ها مکمل یکدیگر بوده و آوازها در دل هم قرار می‌گیرند. اگر در علی‌اکبرخوانی درآمد اول چهارگاه است، در شبیه قاسم همان چهارگاه است اما یک پرده بالاتر در گوشهٔ زابل است. به این دلیل که صدای قاسم‌خوان چپ‌کوک است و معمولاً یک گام بالاتر است.
دورهٔ علی‌اکبرخوانی که طی می‌شود، تعزیه‌خوان وارد دورهٔ شهادت‌خوانی می‌شود. اگر صدای خوبی داشته باشد شهادت‌خوان می‌شود؛ اما اگر صدای تعزیه‌خوان ضعیف اما خوب باشد زن‌پوش می‌شود. بعد از این‌که یک تعزیه‌خوان دورهٔ شهادت‌خوانی را به پایان برساند دیگر محاسنش سفید شده و می‌تواند امام‌خوان باشد. کسی که در رأس شهادت‌خوانی قرار می‌گیرد هم امام‌خوانی می‌کند و هم عباس‌خوانی. آخرین مرحله امام‌خوانی است که در آن باید از یک سنی گذشت تا به این مرحله رسید. در این سن صدا کمی ضعیف‌تر می‌شود و سوز بیشتری دارد
منبع:سایت انجمن تعزیه ایرانیان
مطالب مشابه :
تعزیه امام رضا 83 از رضا مشایخی
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - تعزیه امام رضا 83 از رضا مشایخی - این وبلاگ جهت ترویج تعزیه
علی اکبر از محمد زینعلی
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - علی اکبر از محمد زینعلی - این وبلاگ جهت ترویج تعزیه خوانی طراحی
جنجال تعزیه در دولت اباد اصفهان
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - جنجال تعزیه در دولت اباد اصفهان - این وبلاگ جهت ترویج تعزیه
محمد طوطی
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - محمد طوطی - این وبلاگ جهت ترویج تعزیه خوانی طراحی شده است.
پشت خیمه تعزیه عباس
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - پشت خیمه تعزیه عباس - این وبلاگ جهت ترویج تعزیه خوانی طراحی شده
برنامه تعزیه خوانی سال 93 حسینیه قودجان
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - برنامه تعزیه خوانی سال 93 حسینیه قودجان - این وبلاگ جهت ترویج
مي خواهم تعزيه خوان شوم؟(مقاله تعزیه)
وبلاگ تعزیه خوانی (تعزیه چم) - مي خواهم تعزيه خوان شوم؟(مقاله تعزیه) - این وبلاگ جهت ترویج
برچسب :
تعزیه چم