خلاصه مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان

ساختمانهایآجریباکلاف

تعریف

منظور از ساختمان آجری با کلاف، ساختمانی است که با آجر ساخته شده در آن بارھای قائم و جانبی توسط دیوارھا تحمل میشود و کلافبندی برای یکپارچه عمل کردن ساختمان تعبیه میشود.

محدودهکاربرد

کاربرد مقررات این فصل به مسایل اجرایی و مصالح ساختمانھای آجری با کلاف محدود میشود.

ساختگاه

احداث ساختمانهای مشمول این فصل بر روی زمینهای ناپایدار یا در معرض سیل، مجاز نمی باشد .منظور از زمین ناپایدار زمینی است که احتمال وقوع پدیده های مانند آبگونگی ، نشست زیاد، سنگ ریز ش و زمین لغزش در آن وجود داشته باشد یا اینکه زمین متشکل از خاک رس حساس باشد.

طرحواجرا

١الزاماتعمومی

پلان ساختمان باید واجد خصوصیات زیر باشد:

الف(طول ساختمان از سه برابر عرض آن یا ٢۵ متر بیشتر نباشد.

ب(نسبت به هر دو محور اصلی تقریباً قرینه باشد.

پ(پیشامدگیهای آن الزامات زیر را برآورده نماید:

١-اندازه پیشامدگی در هر راستایی نباید از 1415' type="#_x0000_t75"> بعد ساختمان در همان راستا بیشتر باشد.

٢-چنانچه اتصال قسمت پیشامده با ساختمان ، بی ش از نصف بعد ساختمان در آن راستا باشد، این قسمت پیشامدگی تلقی نمیشود و در این صورت محدودیتی برای بعد دیگر وجود ندارد

ارتفاعوتعدادطبقاتساختمان

الف(حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیرزمین به دو محدود میشود.

ب(در احتساب تعداد طبقات ، تراز روی سقف زیرزمین نباید نسبت به متوسط تراز زمین مجاور بی ش از5/1متر باشد، در غیر اینصورت، این طبقه نیز به عنوان طبقهای از ساختمان منظور میگردد.

پ(تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور نباید بی ش از ٨متر باشد.

ت(حداکثر ارتفاع طبقه ) از روی کلاف زیرین تا زیر سقف )محدود به ۴متر می باشد و در صورت تجاوز از این حد، باید یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارها و در ارتفاع حداکثر ۴متر از روی کلاف زیرین تعبیه گردد .به این ترتیب میتوان ارتفاع طبقه را حداکثر تا ۶متر افزایش داد.

٣برشقائم

الف)پیشامدگیسقف

١- طول پیشامده طره در مورد بالکن ھای سه طرف باز از 20/1 متر و برای بالکن های دو طرف باز از 50/1 متربیشتر نباشد.

٢-روی هیچ قسمت پیشامدگی ساختمان نباید دیواری ساخته شود ولی ساخت جانپناه تا ارتفاع ٧٠سانتیمتر مجاز است.

ب)اختلافسطحدرطبقه

تیالمقدور از ایجاد اختلاف سطح در طبقه پرهیز شود .در صورت وجود اختلاف سطح در طبقه ، باید دیوارھای حد فاصل دو قسمتی که اختلاف سطح دارند با کلاف بندی مناسب تقویت شوند و یا اینکه دو قسمت ساختمان بوسیله درز جدایی از یکدیگر جدا شوند.

سازه

در مورد اجزای سازهای ساختمانھای مشمول این فصل رعایت موارد کلی زیر الزامی است:

١-تمامی اجزای ساختمان باید به گونه مناسبی به ھم پیوسته باشند تا ساختمان در برابر نیروھا به طوریکپارچه عمل کند.بویژه سقف باید با حفظ انسجام خود به صورت یکپارچه ، نیروی ناشی از زلزله را به اجزای قائم منتقل نماید.

٢- دیوارھای باربر باید در یک راستای قائمتا پی ادامه داشته باشند.

٣- ساختمان باید دارای تقارن سازهای مناسب باشد، در غیر این صورت باید از درز انقطاع استفاده شود.

۴-از قرار دادن اجزای ساختمانی، تأسیسات و یا اجسام سنگین روی طره ھا، اجزای لاغر، دھانه ھای بزرگ و بام پرھیز شود.

شالوده

الف(شالودهھا باید در یک تراز ساخته شوند و ھر گاه احداث شالوده به ھر دلیل در یک تراز ممکن نباشد، ھر بخشی از شالوده باید در یک تراز قرار گیرد.

ب( ساخت شالوده شیبدار به ھیچ وجه مجاز نیست .در زمینھای شیبدار چنانچه ساخت شالوده ساختمان در یک تراز ممکن نباشد باید از شالوده ھای پلکانی استفاده شود، به طوری که این شالودهھا در جھت افقی حداقل ۵٠ سانتیمترھمپوشانی داشته و ارتفاع ھر پله نباید بی ش از ٣٠ سانتیمتر باشد.

پ(برای دیوارھای باربر، عرض شالوده نواری باید حداقل ۵/1 برابر عرض کرسی چینی و عمق آن حداقل 50 سانتیمترباشد.

ت( شالوده دیوارھا باید با استفاده از بتن یا حداقل شفته آھکی با عیار ١٢٠ کیلوگرم آھک در متر مکعب شفته و یا سنگلاشه با یکی از ملاتھای گل آھک، ماسه - سیمان –آھک) باتارد(و یا ماسه سیمان ساخته شود.

ث(در مناطق سردسیر و دارای یخبندان تراز روی شالوده حداقل ۴٠ سانتیمتر زیر سطح زمین قرار گیرد.

کرسیچینی

الف(کرسی چینی باید از روی سطح شالوده تا حداقل ۴٠ سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده محوطه پیرامون ساختمانباشد.

ب(برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باید سطح کرسی چینی با اندود و مصالح مناسب نمبندی )عایقکاری رطوبتی( شود.لازم است لایه عایق از روی کرسی از ھر طرف به اندازه ۴٠ سانتیمتر به سمت پایین بر گردد.

پ(عرض کرسی چینی باید حداقل ١٠ سانتیمتر بیشتر از عرض دیوار باشد.

ت(کرسی چینی دیوارھا با استفاده از سنگ لاشه، آجر یا بلوک سیمانی توپر با یکی از ملاتھای زیر اجرا شود:

ملات ماسه سیمان با نسبت حجمی یک به سه ) یک قسمت سیمان، سه قسمت ماسه (

ملات ماسه - سیمان -آھک ) باتارد(با نسبت حجمی یک به یک به شش ) یک قسمت سیمان، یک  قسمت آھک، ش ش قسمت ماسه(

ملات ماسه آھک با نسبت حجمی دو به پنج )دو قسمت آھک، پنج قسمت ماسه خاکی(

دیوار

الف) دیوارھایباربر

یوارھای باربر باید به طور یکنواخت در دو جھت عمود بر ھم توزیع شوند.یوارھا باید در کف و سقف محکم شوند.برای رفتار مناسب سازهای، دیوارھا باید مشخصات زیر را دارا باشند:

١-کلیه دیوارھای پیرامونی ) باربر و یا غیر باربر(باید ٣۵ سانتیمتری باشند.

٢- ضخامت دیوارھای باربر آجری ٣۵ سانتیمتر )طول یک و نیم آجر( ، در نظر گرفته میشود.

٣-حداکثر طول آزاد دیوار باربر بین دو پشت بند نباید از ۶متر بیشتر باشد .مقصود از پشت بند، دیواری است که در امتداد دیگری با دیوار باربر تلاقی می نماید.دیواری به عنوان پشت بند تلقی می شود که ضخامت آن حداقل 20 سانتیمتر و طول آن با احتساب ضخامت دیوار باربر حداقل برابر بزرگترین دھانه طرفین پشت بند باشد . کلاف قائم نیز میتواند به عنوان پشتبند محسوب شود.

١-دیوارھای جداگر منحصراً به منظور جدا سازی فضاھای ساختمان به کار می روند .وزن این دیوارھا یا مستقیماً به وسیله شالوده یا با واسطه کفھا توسط دیوارھای باربر تحمل میشود.

٢- دیوارھای جداگر میتوانند از آجر، بلوک سفالی یا قطعات پی ش ساخته گچی و نظایر آن ساخته شوند.

٣-حداقل ضخامت دیوارھای جداگر برای آجر ١١ سانتیمتر و برای بلوک سفالی و قطعات پی شساخته گچی ٨ سانتیمتر میباشد.

۴-حداکثر طول آزاد دیوار جداگر بین دو پشتبند عبارت است از ۴٠برابر ضخامت دیوار یا ۵متر ھر کدام کمتر

باشد.پشتبند باید به ضخامت حداقل معادل ضخامت دیوار و به طول حداقل 1416' type="#_x0000_t75"> بزرگترین دھانه طرفین پشتبند باشد

۵-حداکثر ارتفاع مجاز دیوارھای جداگر از تراز کف مجاور5/3 متر می باشد .

۶-جداگرھایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارند باید کاملا به زیر پوش ش سقف مھار شوند،

٧-لبه فوقانی جداگرھایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه ندارند باید با کلاف مناسب به دیوار یا کلافھای احاطه کننده جداگر متصل شود.

٨-لبه قائم جداگرھا نباید آزاد باشد .لبه جداگر باید به دیوار یا جداگر عمود بر آن یا یک ستونک ، به نحو مناسب متصلگردد. ستونک می تواند از فولاد، بتن مسلح یا چوب ساخته شود .برای ستونک میتوان از یک ناودانی نمره ۶ ) یا پروفیل فولادی معادل آن ( بتن مسلح یا چوب استفاده کرد .چنانچه طول دیوار جداگر پشت بند کمتر از5/١متر باشد لبه آن میتواند آزاد باشد.

پ(دیوارچینی

١- در ساخت دیوارھای باربر از یک نوع آجر استفاده شود.

٢-قبل از اجرا، آجرھا در آب خی س شوند تا آب ملات را به خود جذب نکنند.

٣-دیوار چینی باید با ملات ماسه سیمان یا حداقل ملات ماسه - سیمان -آھک ) باتارد(انجام شود.

۴-آجرھا حداقل به اندازه 1414' type="#_x0000_t75"> طول خود با آجرھای ردیف قبلی ھمپوشانی داشته باشند.

۵-امتداد رگھا کاملا افقی باشد.

۶-بندھای قائم در دو رگ متوالی ، در یک امتداد نبوده ) یک رگ در میان در مقابل ھم قرار گرفته باشند(و شاقولی باشند.

٧-ضخامت بندھای افقی و قائم نباید کمتر از ١٠ میلیمتر و بی ش از ١٢ میلیمتر باشد.

٨-باید بندھای قائم) ھرزه ملات (از ملات پر شوند.

9 -دیوار چینی باید کاملا شاقولی باشد.

10 -دیوارھای مھاری باید ھمزمان با دیوارھای باربر اجرا شوند.

١1 -دیوارھا در محل اجرای کلافھای قائم بتن مسلح باید به صورت ھشت گیر اجرا گردند

12 -دیوارھا باید پ س از اجرا حداقل به مدت سه روز مرطوب نگه داشته شود.

١3 -برای حفظ انسجام ساختمان باید دیوارھای باربر با کلافروی آن به نحو مناسب درگیر شود.

بازشوھاوتقویتکنندهھایاطرافآنھا

١-بازشوھا نباید سبب قطع کلافھا شوند.

٢-مجموع سطح بازشوھا در ھر دیوار باربر از 1413' type="#_x0000_t75"> سطح آن دیوار بیشتر نباشد.

٣-مجموع طول بازشوھا در ھر دیوار باربر از 1412' type="#_x0000_t75"> طول دیوار بیشتر نباشد.

۴-فاصله اولین بازشو در ھر دیوار باربر از بر خارجی ساختمان ) از انتھای دیوار)کمتر از 1423' type="#_x0000_t75"> ارتفاع بازشو یا کمتر

از ٧۵ سانتیمتر نباشد،

نعلدرگاه

برای نصب نعل درگاھھا رعایت شرایط زیر الزامی است:

١-طول نشیمن نعل درگاه بر روی دیوار در ھر طرف باید حداقل ٢۵ سانتیمتر باشد.

٢-در صورت استفاده از کلافھای قائم در اطراف بازشوھا، نعل درگاه باید به نحو مناسبی به آنھا متصل شوند.

٣-عرض نعل درگاه باید مساوی ضخامت دیوار باشد.

کلافھا

کلافبندیافقی

الف(محلھایتعبیهومشخصاتکلافھایافقی

در کلیه دیوارھای باربر باید کلافھای افقی در تراز زیر دیوار و زیر سقف، ساخته شود:

١- در تراز زیر دیوار :این کلاف باید با بتن مسلح ) با عیار سیمان حداقل ٣٠٠ کیلوگرم در متر مکعب بتن( ساخته شود به طوری که عرض آن از عرض دیوار و یا ٢۵ سانتیمتر و ارتفاع آن از عرض دیوار و یا ٢۵ سانتیمتر کمتر نباشد.

٢- در تراز زیر سقف :کلاف سقف چنانچه با بتن مسلح ساخته شود، باید عرض آن ھم عرض دیوار بوده مگر در دیوارھای خارجی که به منظور نماسازی می توان عرض کلاف را حداکثر تا ١٢ سانتیمتر از عرض دیوار کمتر اختیار نمود ولی در ھیچ حال عرض کلاف افقی نباید از ٢٠ سانتیمتر کمتر باشد .ارتفاع کلاف نباید از ٢٠ سانتیمتر کمتر باشد.به جای کلاف بتن مسلح میتوان از پروفیلھای فولادی معادل تیرآھن 100( نمره ١٠ ( IPE استفاده نمود

ب)مشخصاتومحلتعبیهمیلگردھادرکلافھایافقیبتنی

١-میلگردھای طولی باید از نوع آجدار با حداقل قطر ١٠ میلیمتر باشند.

٢-میلگردھای طولی باید در چھار گوشه کلاف با پوش ش بتنی مناسب ، قرار گیرند

٣-میلگردھای طولی باید با تنگھایی به قطر حداقل ۶میلیمتر به یکدیگر بسته شوند.

۴-پوش ش بتن اطراف میلگردھای طولی نباید در مورد کلاف زیر دیوارھا از ۵ سانتیمتر و در مورد کلاف سقف از

5/٢سانتیمتر کمتر باشد.

پ(اتصالکلافھایافقی

١-در ھر تراز، کلافھا باید به یکدیگر متصل شوند تا کلافبندی به صورت شبکه به ھم پیوستهای باشد.

٢-آرماتورھا در محل تلاقی کلافھا باید به اندازه ۵٠ سانتیمتر ھمپوشانی داشته باشند تا اتصال کلافھا بخوبی تأمین گردد.

٣-کلاف افقی نباید در ھیچ جا منقطع باشد.عبور لوله یا دودک ش به قطر بی ش از 1416' type="#_x0000_t75"> عرض کلاف از درون کلاف مجاز نمی باشد.

کلافبندیقائم

الف)محلھایتعبیهومشخصاتکلافھایقائم

١-کلافھای قائم باید در محل تقاطع دیوارھا تعبیه گردند.در صورتی که طول دیوار بین دو کلاف بیشتر از ۵متر باشد باید کلافھای قائم با توزیع یکنواخت در فواصل کمتر از ۵متر در داخل دیوار، تعبیه گردد.

٢- ھیچ یک از ابعاد مقطع کلاف قائم بتن مسلح ) با عیار سیمان حداقل ٣٠٠ کیلوگرم در متر مکعب بتن (نباید کمتر از ٢٠ سانتیمتر باشد.

ب(مشخصاتومحلتعبیهمیلگردھادرکلافھایقائمبتنی

١- میلگردھای طولی باید از نوع آجدار با حداقل قطر ١٠ میلیمتر باشد.

٢- میلگردھای طولی باید در چھار گوشه کلاف با پوش ش بتنی مناسب قرار گیرند و به نحو مناسبی با میلگردھای طولیکلاف افقی مھار شوند.

٣- میلگردھای طولی باید با تنگھایی به قطر حداقل ۶میلیمتر به یکدیگر بسته شوند.فاصله تنگھا از یکدیگر نباید از ٢٠ سانتیمتر بیشتر باشد .فاصله تنگھا در فاصله ٧۵ سانتیمتر از بر کلاف افقی باید حداقل به ١۵ سانتیمتر کاھ ش یابد.

۴- در اطراف میلگردھای طولی باید حداقل ۵/2 سانتیمتر پوش ش بتن وجود داشته باشد.

پ(اتصالکلافھایقائم

١-کلافھای قائم باید به نحوی مناسب در کلیه محل ھای تقاطع ، به کلافھای افقی متصل شوند.در نقاط تقاطعی که کلاف قائم ادامه نمی یابد میلگردھای طولی کلاف قائم باید حداقل باندازه ٣٠ سانتیمتر در داخل کلاف افقی مھار گردد.

سقف

سقف ساختمانھای مشمول این بخ ش می تواند به صورت تخت ، شیبدار و قوسی باشد. بخ ش طره ای سقف باید ھمزمان با سقف اجرا شده و تیرھای آن ادامه تیرھای سقف باشد.

در مواردی که اجرای سقفھای طاق ضربی یا تیرچه بلوک مد نظر باشد، باید شرایط زیر در مورد ھر یک رعایت گردد.

الف( سقفھایطاقضربی

١-فاصله بین تیرآھنھای سقف از ١متر بیشتر نشود.

٢-تیرآھنھای سقف باید در فواصل حداکثر ٢متر توسط تیرآھن ھای عرضی )حداکثر یک شماره کمتر از تیرآھن اصلی(که در دل تیرآھنھای سقف قرار میگیرند، به یکدیگر متصل گردند.

٣-لازم است انتھای تیرآھن ھای سقف توسط تیرآھن ھای دیگری که در امتداد عمود بر تیرھای سقف ھستند، به یکدیگر متصل شوند.

۴-تیرآھنھای سقف به گونه مناسبی به کلاف افقی متصل شوند.

۵-تیرآھن انتھایی سقف باید در چشمه ھای ١متری، حداقل به صورت یک چشمه در میان ، با تسمه یا میلگرد به شکل ضربدری به تیرآھن کناری خود مھار شود.

۶-تکیهگاه مناسبی برای پاطاق آخرین دھانه طاق ضربی تعبیه گردد.این تکیهگاه میتواند با قرار دادن یک پروفیلفولادی و اتصال آن با کلاف زیر خود یا با جاسازی در کلاف بتنی تأمین شود .

٧-حداقل سطح مقطع میلگرد یا تسمه که برای مھاربندی ضربدری تیرآھن ھای سقف یا استوار کردن آخرین دھانه بهکار میرود، میلگرد با قطر ١۴ میلیمتر یا تسمه معادل آن میباشد.

ب( سقفھایتیرچهبلوک

١-تیرچهھای سقف به نحو مناسبی به کلاف افقی متصل شوند.

٢-میلگرد مورد استفاده در بتن پوش ش سقف حداقل به قطر ۶میلیمتر به فواصل حداکثر ٢۵ سانتیمتر در جھت عمود بر تیرچهھا، قرار داده شود.

٣-بتن پوش ش روی بلوکھا حداقل دارای ۵ سانتیمتر ضخامت باشد.

۴-در صورت تجاوز دھانه تیرچهھا از ۴متر، تیرچه ھا به وسیله کلاف عرضی که عرض مقطع آن حداقل ١٠ سانتیمتر باشد به ھم متصل شوند.این کلاف باید دارای حداقل ٢میلگرد آجدار سراسری به قطر ١٠ میلیمتر) یکی در بالا و یکی در پائین مقطع کلاف(باشد.

۵-در صورت وجود طره در سقف ، لازم است حداقل به اندازه میلگردھای پایین در بالا و به طول حداقل ۵/1متر تعبیه شود.

پ( سقفکاذب

١- سقفھای کاذب به صورت مستوی یا غیر مستوی ساخته میشوند.

٢-سقف کاذب باید از مصالح سبک ساخته شده و قاب بندی آن به گونه مناسبی به دیوار یا کلاف بندی ساختمان متصل گردد

دودکش

نظور از دودک ش ، مجراھایی است که برای جریان دود یا ھوا تعبیه می شود.ارتفاع دودکشھا و اجزای مشابه آن که با مصالح بنایی اجرا می شوند نباید بی ش از 5/1متر از کف بام باشد.

جانپناه

انپناه به صورت دیواری کوتاه در محیط بام ساختمانھا یا لبه ایوانگاھھا احداث می شود.در مورد جان پناھھا در صورتی که ضخامت دیوار جان پناه ١٠یا ٢٠ سانتیمتر باشد ارتفاع آن نباید به ترتیب از ۵٠ و ٧٠ سانتیمتر تجاوزکند.

عایقکاریرطوبتی

الف(بامھای تخت، شیبدار، قوسی و گنبدھا

ب(ایوانگاھھا و ایوانھا

پ(کفھا )در تماس با زمین نمناک و کف سرویسھا و آشپزخانه(

ت( شالودهھا (در تماس با زمین نمناک(

ث(دیوارھای زیرزمین و دیوارھای در تماس با زمین نمناک

ح(اگر عایقکاری با قیر و گونی و گونی قیر اندود انجام میشود باید موارد زیر رعایت شود:

١-ایجاد زیرسازی مناسب برای انجام عایقکاری ضروری است.

٢-عایقکاری به ھنگام بارندگی مجاز نیست.

٣-عایقکاری بر روی سطوح مرطوب مجاز نیست.

۴-قیرھای جامد را تا ھنگامی که گرم و روانند باید مصرف کرد.

۵-عایقکاری در ھوای سرد ) زیر ۴+درجه سلسیوس(مجاز نیست.

۶-راه رفتن روی سطوح عایقکاری شده باید با احتیاط و با استفاده از کفشھای بدون میخ انجام شود.

٧-مصرف میخ برای محکم کردن لایهھای عایقکاری مجاز نیست.

ساختمانھایآجری)بدونکلاف(

طرحواجرا

لزاماتعمومی

پلان ساختمان باید واجد خصوصیات زیر باشد:

الف(طول ساختمان از دو برابر عرض آن یا ٢٥ متر بیشتر نباشد.

ب )نسبت به ھر دو محور اصلی تقریبا قرینه باشد.

پ (پیشامدگی ھای آن الزامات زیر را برآورده نماید:

اندازه پیشامدگی در ھر راستایی نباید از 1415' type="#_x0000_t75"> بعد ساختمان در ھمان راستا بیشتر باشد

-چنانچه اتصال قسمت پیشامده با ساختمان، بی ش از نصف بعد ساختمان در آن راستا باشد، این قسمت پیشامدگی تلقی نمی شود و در این صورت محدودیتی برای بعد دیگر وجود ندارد

ارتفاعوتعدادطبقه

لف(این ساختمانھا بدون احتساب زیرزمین به یک طبقه محدود می شوند.

ب (تراز روی سقف زیرزمین نباید نسبت به متوسط تراز زمین مجاور بی ش از 5/ 1 متر باشد.

ج (تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور نباید بیش از ٥متر باشد.

د (حداکثر ارتفاع طبقه به ٣متر محدود می شود .در صورت تجاوز از این حد باید یک کلاف افقی اضافی درداخل دیوارھا و در ارتفاع حداکثر ٣متر تعبیه گردد.

برشقائم

الف(پیشامدگیسقف

در صورت وجود پیشامدگی سقف لازم است ضوابط زیر رعایت گردد:

١- طول پیشامدگی از یک متر بیشتر نباشد.

٢-روی ھیچ قسمت پیشامدگی ساختمان نباید دیواری ساخته شود ولی ساخت جان پناه تا ارتفاع ٧٠ سانتیمتر مجاز است.

ب)اختلافسطحدرطبقه

در صورت وجود اختلاف سطح در طبقه، باید دیوارھای حدفاصل دوقسمتی که اختلاف سطح دارند با کلاف بندی مناسب، تقویت شوند.

سازه

-تمامی اجزای باربر ساختمان باید به گونه مناسبی به ھم پیوسته باشند تا ساختمان در برابر نیروھا به طور یکپارچه عمل کند .

- ساختمان باید در دو امتداد عمود بر ھم قادر به تحمل نیروھای افقی ناشی از زلزله باشد و در ھر یک ازتدادھا نیز باید نیروھای افقی به سمت شالوده به گونه ای مناسب منتقل گردد.

-دیوارھای باربر باید در یک راستای قائم تا پی ادامه داشته باشند.

- ساختمان باید دارای تقارن سازه ای مناسب باشد، در غیر این صورت باید از درز انقطاع استفاده شود.

-از قرار دادن اجزای ساختمانی، تأسیسات و یا اجسام سنگین روی طره ھا، اجزای لاغر، دھانه ھای بزرگ و بام پرھیز شود.

شالوده

الف( شالوده ھا باید در یک سطح افقی ساخته شوند و ھرگاه احداث شالوده به ھر دلیل در یک تراز ممکن نباشد، ھر بخشی از شالوده باید در یک سطح افقی قرار گیرد.

ب ( ساخت شالوده شیبدار به ھیچ وجه مجاز نیست .در زمینھای شیبدار چنانچه ساخت شالوده ساختمان در یک تراز ممکن نباشد باید از شالوده ھای پلکانی استفاده شود، به طوری که این شالوده ھا در جھت افقی حداقل ٥٠ سانتیمتر ھمپوشانی داشته و ارتفاع ھر پله نباید بیش از ٣٠ سانتیمتر باشد

پ )برای دیوارھای باربر، عرض شالوده نواری بایدحداقل 5/1 برابر عرض کرسی چینی و عمق آن حداقل ٥٠ سانتیمتر باشد.

ت ( شالوده دیوارھای ساختمانھای مشمول این فصل باید با استفاده از شفته آھکی با عیار ٣٥٠ کیلوگرم آھک در مترمکعب شفته و یا سنگ لاشه با یکی از ملاتھای گل آھک، ماسه، آھک، ماسه - سیمان –آھک ) باتارد(و یا ماسه سیمان ساخته شود.

ث (در مناطق سردسیر و دارای یخبندان تراز روی شالوده حداقل ٤٠ سانتیمتر زیر سطح زمین قرار گیرد.

کرسیچینی

الف (کرسی چینی باید از روی سطح شالوده تا حداقل ٣٠ سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده محوطه پیرامون ساختمان باشد.

ب (برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باید سطح کرسی چینی با اندود و مصالح مناسب نم بندی )عایق کاری رطوبتی( شود.لازم است لایه عایق از روی کرسی از ھر طرف به اندازه ١٠ سانتیمتر به سمت پایین برگردد.

پ (عرض کرسی چینی باید حداقل ١٠ سانتیمتر بیشتر از عرض دیوار باشد.

ت (کرسی چینی دیوارھا با استفاده از سنگ لاشه، آجر یا بلوک سیمانی توپر با یکی از ملاتھای زیر اجرا شود:

- ملات ماسه سیمان با نسبت حجمی یک به سه ) یک قسمت سیمان، سه قسمت ماسه(

- ملات ماسه - سیمان -آھک ) باتارد(با نسبت حجمی یک به یک به شش ) یک قسمت سیمان، یک قسمت آھک، ش ش قسمت ماسه(

- ملات ماسه آھک با نسبت حجمی دو به پنج )دو قسمت آھک، پنج قسمت ماسه خاکی(

دیوار

الف(دیوارھایباربر

وارھای باربر باید به طور یکنواخت در دو جھت عمود بر ھم توزیع شوند .ھمچنین از نظر مقدار سطح مقطع و مقاومت برای مقابله با نیروھای قائم و نیروھای جانبی زلزله کافی باشند. دیوارھا باید مشخصات زیر را دارا باشند:

١- حداقل ضخامت دیوارھای باربر آجری 14110' type="#_x0000_t75"> ارتفاع آن دیوار یا ٣٥ سانتیمتر )طول یک و نیم آجر ( ھر کدام بیشتر باشد، در نظر گرفته می شود.

٢- حداکثر طول آزاد دیوار باربر بین دو پشت بند نباید از ٥متر بیشتر باشد .مقصود از پشت بند، دیواری است که در امتداد دیگری با دیوار باربر تلاقی می نماید

دیوارھایجداگر

١-دیوارھای جداگر منحصر اً به منظور جداسازی فضاھای ساختمان به کار می روند .وزن این دیوارھا یا مستقیم به وسیله شالوده یا با واسطه کفھا توسط دیوارھای باربر تحمل میشود.

٢-دیوارھای جداگر می توانند از آجر، بلوک سفالی یا قطعات پی ش ساخته گچی و نظایر آن ساخته شوند.

٣- حداقل ضخامت دیوارھای جداگر برای آجر ١١ سانتیمتر و برای بلوک سفالی و قطعات پی ش ساخته گچی ٨ سانتیمتر می باشد.

۴- حداکثر طول آزاد دیوار جداگر بین دو پشت بند عبارت است از ٤٠برابر ضخامت دیوار یا ٥متر ھر کدام کمتر باشد .

۵- حداکثر ارتفاع مجاز دیوارھای جداگر از تراز کف مجاور 5/3 متر میباشد

ج(دیوارچینی

١-در ساخت دیوارھای باربر از یک نوع آجر استفاده شود.

٢-قبل از اجرا، آجرھا در آب خی س شوند تا آب ملات را به خود جذب نکنند.

٣-دیوار چینی باید با ملات ماسه سیمان یا حداقل ملات ماسه - سیمان -آھک ) باتارد(انجام شود،

۴-آجرھا حداقل به اندازه 1414' type="#_x0000_t75"> طول خود با آجرھای ردیف قبلی ھمپوشانی داشته باشند.

۵-امتداد رجھا کاملا افقی باشد.

۶-بندھای قائم در دو رج متوالی، در یک امتداد نباشند

بازشوھاوتقویتکنندهھایاطرافآنھا

١-بازشوھا نباید سبب قطع کلافھا شوند.

٢-مجموع سطح بازشوھا در ھر دیوار باربر از 1413' type="#_x0000_t75"> سطح آن دیوار بیشتر نباشد.

٣-مجموع طول بازشوھا در ھر دیوار باربر از 1412' type="#_x0000_t75"> طول دیوار بیشتر نباشد.

۴-فاصله اولین بازشو در ھر دیوار باربر از بر خارجی ساختمان ) از انتھای دیوار)کمتر از 1423' type="#_x0000_t75"> ارتفاع بازشو یا کمتر از ٧۵ سانتیمتر نباشد،

نعلدرگاه

١- طول نشیمن نعل درگاه بر روی دیوار در ھر طرف باید حداقل ٣٠ سانتیمتر باشد.

٢-در صورت استفاده از کلافھای قائم در اطراف بازشوھا، نعل درگاه باید به نحو مناسبی به آنھا متصل شوند.

٣-عرض نعل درگاه بایدمساوی ضخامت دیوار باشد.

سقف

سقف ساختمانھای مشمول این فصل می تواند به صورت تخت، شیبدار و قوسی با رعایت شرایط زیر ساخته شود . در زیر سقف یک کلاف افقی فولادی از تیر آھن حداقل نمره ١٢ و یا معادل آن یا یک کلاف افقی بتنی باعرض حداقل مساوی ضخامت دیوار و ارتفاع ١٥ سانتیمتر و با حداقل چھار میلگرد طولی نمره ١٠ و میلگردھای عرضی نمره ٦به فاصله حداکثر ٢٠ سانتیمتر، اجرا شود .ھنگام اجرای کلاف سقف، تدابیر لازم برای اتصال مناسب آن به تیرھای سقف اتخاذ گردد.

الف- سقفھایطاقضربی

١-فاصله بین تیرآھن ھای سقف از ١متر بیشتر نشود.

٢-تیرآھن ھای سقف باید در فواصل حداکثر ٢متر توسط تیرآھن ھای عرضی )حداکثر یک شماره کمتر از تیرآھن سقف(که در دل تیر آھن ھای سقف قرار می گیرند، به یکدیگر متصل گردند.

٣-لازم است انتھای تیرآھن ھای سقف توسط تیر آھن ھای دیگری که در امتداد عمود بر تیرھای سقف ھستند، به یکدیگر متصل شوند.

۴-تیر آھن ھای سقف به گونه مناسبی بهکلاف افقی متصل شوند.

۵-تیر آھن انتھایی سقف باید در چشمه ھای ٢متری، حداقل به صورت یک چشمه در میان، با تسمه یا میلگرد به شکل ضربدری به تیرآھن کناری خود مھار شود.

۶-تکیه گاه مناسبی برای پاطاق آخرین دھانه طاق ضربی تعبیه گردد

٧- حداقل سطح مقطع میلگرد یا تسمه که برای مھاربندی ضربدری تیرآھن ھای سقف یا استوار کردن آخرین دھانه به کار می رود، میلگرد با قطر ١٤ میلیمتر یا تسمه معادل آن می باشد.

ب- سقفھایتیرچهبلوک

١-تیرچه ھای سقف به نحو مناسبی به کلاف افقی متصل شوند.

٢-میلگرد مورد استفاده در بتن پوش ش سقف حداقل به قطر ٦میلیمتر به فواصل حداکثر ٢٥ سانتیمتر در جھت عمود بر تیرچه ھا، قرار داده شود.

٣-بتن پوش ش روی بلوکھا حداقل دارای ٥ سانتیمتر ضخامت باشد.

۴-در صورت تجاوز دھانه تیرچه ھا از ٤متر، تیرچه ھا به وسیله کلاف عرضی که عرض مقطع آن حداقل 1٠ سانتیمتر باشد به ھم متصل شوند

نما

١-نما باید با سطح زیر کار اتصال مناسب و کافی داشته باشد تا ھنگام بروز زلزله خطر جداشدن و فروریختن آن وجود نداشته باشد.

٢-نما باید قابلیت تحمل شرایط اقلیمی خاص ھر منطقه را داشته باشد و حتی المقدور از مصالح سبک وزن استفاده شود.

٣-نما باید به گونه ای انتخاب و اجرا شود که بروز اشکالاتی در آن )مانند ترک خوردگی(موجب آسیب دیدن سطح زیر کار بویژه اجزای سازه ای نشود.

۴-اجرای نماھای مجزا پ س از تکمیل سطح زیرکار )سفت کاری(انجام شود.

دودکش

منظور از دودک ش، مجراھایی است که برای جریان دود یا ھوا تعبیه می شود.

ارتفاع دودکشھا و اجزای مشابه آن که با مصالح بنایی اجرا می شوند نباید بی ش از ٥/1متر از کف بام باشد

عایقکاریرطوبتی

اجرای عایقکاری رطوبتی در موارد زیر لازم است:

الف(بامھای تخت، شیبدار، قوسی و گنبدھا

ب (ایوانگاھھا و ایوانھا

پ (کفھا )در تماس با زمین نمناک و کف سرویسھا و آشپزخانه(

ت (دیوارھای زیرزمین و دیوارھای در تماس با زمین نمناک

ث ( سایر قسمتھا از قبیل کف پنجره ھای در تماس با محیط اطراف، درپوش و دیوار جان پناه، دودکشھا، بدنه و کف استخرھا و منابع آب، نماھایی که در معرض بوران قرار می گیرند.

ج (اگر عایقکاری با قیر و گونی و گونی قیراندود انجام می شود باید موارد زیر رعایت شود:

١-ایجاد زیرسازی مناسب برای انجام عایقکاری ضروری است.

٢-عایقکاری به ھنگام بارندگی مجاز نیست.

٣-عایقکاری بر روی سطوح مرطوب مجاز نیست.

۴-قیرھای جامد را تا ھنگامی که گرم و روانند باید مصرف کرد.

۵-عایقکاری در ھوای سرد )زیر ٤+درجه سلسیوس(مجاز نیست.

۶-راه رفتن روی سطوح عایقکاری شده باید با احتیاط و با استفاده از کفشھای بدون میخ انجام شود.

٧-مصرف میخ برای محکم کردن لایه ھای عایقکاری مجاز نیست.

٨- لایه ھای عایق باید از ھر طرف حداقل ١٠ سانتیمتر ھمپوشانی داشته و با قیر مناسب کاملا به ھم چسبانده شوند.

ساختمانھایخشتی

تعریف

منظور از ساختمانھای خشتی ساختمانھایی ھستند که دیوارھای باربر در آنھا از خشت و ملات ساخته شده و به شیوه ھای مقرر در این فصل تقویت شده باشد.

طرحواجرا

اجزای اصلی ساختمانھای مشمول این فصل عبارتند از شالوده، کرسی چینی، دیوارھای باربر و غیر باربر و سقف.این اجزا باید چنان اجرا شوند که ھر یک پایداری موضعی خود را حفظ کرده و اتصال آنھا به یکدیگر پایداری کلی ساختمان را حفظ کند

الزاماتعمومی

الف(طول ساختمان از دو برابر عرض آن یا ٢٥ متر بیشتر نباشد.

ب (نسبت به دو محور اصلی قرینه باشد.

پ (پیشامدگی و پسرفتگی در پلان نداشته باشد.

ت (باید از ایجاد اختلاف سطح در یک طبقه ساختمان پرھیز شود .در صورت وجود اختلاف سطح، دو قسمت ساختمان باید توسط درز انقطاع از یکدیگر جدا شوند.

شالوده

الف( شالوده ھا باید دریک سطح افقی ساخته شوند و ھرگاه احداث شالوده به ھر دلیل در یک تراز ممکن نباشد، ھر بخ ش از شالوده باید در یک سطح افقی قرار گیرد.

ب ( ساخت شالوده شیبدار به ھیچ وجه مجاز نیست .در زمینھای شیبدار چنانچه ساخت شالوده ساختمان در یک تراز ممکن نباشد باید از شالوده ھای پلکانی استفاده شود، به طوری که این شالوده ھا در جھت افقی حداقل ٥٠ سانتیمتر با یکدیگر ھمپوشانی داشته و ارتفاع ھر پله نباید بی ش از ٣٠ سانتیمتر باشد.

پ (برای دیوارھای باربر، عرض شالوده نواری باید حداقل ٥/1 برابر عرض کرسی چینی و عمق آن حداقل ٥٠ سانتیمتر باشد.

ت ( شالوده باید به یکی از دو روش زیر ساخته شود:

روش اول، با استفاده از سنگ لاشه و ملات با نسبت حجمی اختلاط زیر:

- چھار قسمت سیمان

- یک قسمت آھک

- دوازده قسمت ماسه

- آب تمیز به اندازه کافی

روش دوم :با استفاده از شفته آھکی با عیار ٣٥٠ کیلوگرم آھک در متر مکعب شفته.

ث (در مناطق سردسیر و دارای یخبندان تراز روی شالوده حداقل ٤٠ سانتیمتر زیر سطح زمین قرار گیرد.

کرسیچینی

الف(کرسی چینی باید از روی سطح شالوده تا حداقل ٣٠ سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده محوطه پیرامون ساختمان اجرا شود.

پ (عرض کرسی چینی باید حداقل ١٠ سانتیمتر بیشتر از عرض دیوار باشد.

ت(کرسی چینی دیوارھا با استفاده از سنگ لاشه، آجر یا بلوک سیمانی با یکی از ملاتھای زیر اجرا شود:

- ملات ماسه سیمان با نسبت حجمی یک به سه ) یک قسمت سیمان، سه قسمت ماسه(

- ملات ماسه - سیمان -آھک ( با تارد )با نسبت حجمی یک به یک به شش ) یک قسمت سیمان، یک قسمت آھک، ش ش قسمت ماسه(

- ملات ماسه آھک با نسبت حجمی دو به پنج )دو قسمت آھک، پنج قسمت ماسه)

دیوار

الف(دیوارھایباربر

دیوارھا باید حتی الامکان به طور منظم در ھر دو جھت عمود بر ھم در پلان ساختمان توزیع شوند .برای تأمین مقاومت در برابر نیروھای جانبی ناشی از زلزله، دیوارھا باید در کف و سقف به نحو مناسبی مھار شوند .در ھر یک از امتدادھای طولی و عرضی ساختمان مقدار دیوار نسبی در زیرزمین نباید از ١٠ درصد و در طبقه بالای زیرزمین نباید از ٦درصد کمتر باشد

دیوارھای باربر باید دارای مشخصات زیر باشند:

1)ارتفاع ھر دیوار نباید بیش از ٨برابر ضخامت آن باشد.

٢) حداکثر طول آزاد دیوار واقع بین دو دیوار عمود بر آن، ٥/4متر می باشد

٣)اگر استفاده از دیوار طویل تر از ٥/4 متر ضروری باشد، باید برای ارضای بند )ب(از پ شت بند استفاده شود .

۴( حداقل ضخامت دیوارھای باربر خشتی که دارای تکیه گاه جانبی ھستند، ٣٥ سانتیمتر باشد.

۵( ھواک ش، لوله بخاری یا فاضلاب نباید در دیوارھای باربر قرار گیرند.

ب(دیوارھایجداگر

١- حداکثر طول آزاد دیوارھای جداگر ١٥٠ سانتیمتر می باشد و در وصورت تجاوز از این مقدار باید در فواصل ١٥٠ سانتیمتر از پشت بند یا وادار چوبی استفاده شود.

٢-دیوار جداگر باید در امتداد اضلاع قائم خود به دیوارھای باربر و در امتداد ضلع افقی فوقانی به طور مناسب به سقف متصل شود.

٣-دیوار جداگر باید ھمزمان با دیوارھای باربر ساخته شده و اتصال با قفل و بست مناسب در ھنگام چیدن دو دیوار انجام شود.

۴-اتصال دیوار جداگر به دیوار باربر به وسیله چوبھایی به قطر حداقل ٥ سانتیمتر و طول حداقل ٣٠ سانتیمتر که به فاصله حداکثر ١٠٠ سانتیمتر در دیوار باربر قرار داده می شوند، تأمین گردد.

۵-دیوار جداگر باید در یک کلاف چوبی چھارتراش محصور کننده، اجرا شود.

۶- حداقل ضخامت دیوار جداگر خشتی ٢٠ سانتیمتر می باشد.

بازشوھا

الف(بازشوھا حتی الامکان در قسمت مرکزی طول دیوارھا تعبیه شوند.

ب (مجموع سطح بازشوھا در ھر دیوار باربر از 1413' type="#_x0000_t75"> سطح آن دیوار بیشتر نباشد.

پ(طول کل بازشوھا در ھر دیوار از 1413' type="#_x0000_t75"> طول دیوار بیشتر نباشد.

ت (فاصله اولین بازشو در ھر دیوار باربر از بر خارجی ساختمان کمتر از 1423' type="#_x0000_t75"> ارتفاع بازشو نباشد مگر اینکه در طرفین بازشو کلاف قائم قرار داده شود.

نعلدرگاه

نعل درگاه می تواند از چوب یا خشت باشد .در صورتی که نعل درگاه چوبی باشد باید از چوبھایی به قطر یا ضخامت حداقل ٥ سانتیمتر استفاده شود.

-مجموع قطر یاعرض چوبھای به کار رفته در نعل درگاه باید حداقل 1423' type="#_x0000_t75"> ضخامت دیوار را بپوشاند.

-نعل درگاه باید از ھر طرف حداقل به اندازه ضخامت دیوار ادامه داشته و در دیوار مھار شود.

-نعل درگاه خشتی باید به صورت قوسی با حداقل خیز برابر با 1413' type="#_x0000_t75"> عرض دھانه درگاه ساخته شود.

سقف

سقف ساختمانھای خشتی می تواند به یکی از روشھای تخت، قوسی یا شیبدار ساخته شود.

الف( سقفتخت

سقف تخت از نوع چوبی متشکل از تیر، پوش ش از تخته، نی یانظایر آن، غوره گل و اندود کاھگل می باشد.

- تیرھای اصلی سقف باید روی تکیه گاه چوبی یکسره (در طول دیوار)قرار گرفته و به آن متصل گردد .

- تیرھای چوبی سقف باید در روی دیوارھا به وسیله چارچوب چوبی افقی مھار شوند .برای اتصال تیرھای چوبی باید از میخ ھای چوبی یا فولادی که اتصال مناسب را تأمین می کند استفاده شود.

- حداکثر فاصله محور تا محور تیرھای اصلی نباید از ٦٠ سانتیمتر بیشتر باشد.

سقفشیبدار

سقف شیبدار متشکل از خرپاھای چوبی، تیرچه ھای فرعی و پوش ش مناسب روی تیرچه ھای فرعی می باشد. حداکثر فاصله خرپاھا از یکدیگر ٥/4 متر می باشد.

- خرپاھای چوبی شامل اعضای فوقانی، تحتانی و اعضای مورب و یاقائم متصل کننده اعضای فوقانی و تحتانی می باشند.

- اعضای فوقانی و تحتانی خرپاھا باید از چوب ھایی با قطر حداقل ٨سانتیمتر باشد.

- اعضای مورب و یا قائم باید از چوب ھایی با قطر حداقل ٥ سانتیمتر و طول حداکثر2/1 متر میباشد

- فاصله مرکز به مرکز تقاطع ھای موجود روی اعضای فوقانی و تحتانی حداکثر2/1 متر میباشد

- اعضای مورب باید به طور مناسبی به اعضای فوقانی و تحتانی متصل شوند .ھمواره باید امتداد تمام اعضا در یک محل اتصال از یک نقطه به نام مفصل بگذرد.

- تیرچه ھا باید به نحو مناسبی به اعضای فوقانی متصل شوند.

- فاصله محور به محور تیرچه ھا نباید بیشتر از ٦٠ سانتیمتر باشد.

پوششھایسقفشیبدار

پوشش روی تیرچه ھا باید به روش مناسبی مانند یکی از موارد زیر انجام پذیرد:

- ورقھای فلزی موجدار

- تخته ھای نازک و ملات گل آھک و سفال بام پوش

- تخته ھای نازکو غوره گل و اندود کاھگل

١-پوششفلزی

در این نوع پوش ش روی تیرچه ھا با استفاده از ورقھای فلزی موجدار پوشانده می شود .این ورقھا باید به وسیله پیچھای خم شده ) پیچ سرخم(و واشرھای لاستیکی جھت آب بندی به تیرچه ھا وصل شوند.

٢-پوششسفالی

در این نوع پوش ش روی تیرچه ھا باید با تخته ھایی به ضخامت حداقل یک سانتیمتر کاملا پوشیده شود .تختهھا با میخ ھای چوبی یا فلزی به تیرچه ھا وصل می شوند .زھوارنگھدارنده سفال ھا باید توسط میخ به تخته ھا متصل گردد .

٣-پوششغورهگل

در این نوع پوش ش روی تیرچه ھا باید با تخته ھایی به ضخامت حداقل یک سانتیمتر کاملا پوشیده شوند .تخته ھا باید با میخ ھای چوبی یا فلزی به تیرچه ھا وصل شوند

)پ( سقفقوسی

سقف قوسی از نوع خشتی، آجری یا چوبی می باشد .این سقف ھا می توانند به شکل استوانه ای یا گنبدی ساخته شوند .سقف ھای قوسی روی چارچوب چوبی ٢قرار می گیرند که باید به طور مناسب به آن وصل شوند .پوش ش روی این سقفھا باید به روش مناسبی مانند اندود کاھگل یا آجر فرش با ملات نیمچه کاه اجر شود

سقفھایاستوانهای

-حداقل بلندی قوس ھای استوانه ای برای دھانه ھای کناری باید برابر نصف دھانه و برای دھانه ھای میانی 1413' type="#_x0000_t75"> دھانه باشد.

-به منظور جذب نیروی ران ش افقی باید به یکی از شیوه ھای زیر عمل شود:

١- چارچوب چوبی در جھت دھانه قوس باید به فاصله ھر ٥/1 متر به وسیله یک عضو افقی )کش(در جھت عمود بر محور قوس تقویت شود.کش می تواند از چوب با قطر حداقل ٧ سانتیمتر باشد.

٢-دیوارھای کناری باید به فاصله ھر ٥/1 متر توسط پشت بند مناسبی تقویت شوند

دودکش

-دودکش باید به نحو مناسبی به دیوار باربر متصل گردد.

-در ساختمانھای دارای کلاف چوبی، دودک ش باید حداقل ١٠ سانتیمتر از عناصر چوبی، کلاف افقی یا قائم یا تیر فاصله داشته باشد و این فاصله باید با عایق جداکننده مناسب پر شود.

-حداکثر ارتفاع بیرون زدگی دودک ش ساخته شده از مصالح بنایی از روی بام یک متر می باشد.

مصالح

خشت

١- سطوح خشت باید صاف باشد.

٢-مقاومت فشاری خشت باید حداقل ١٢ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد.

٣- خشت باید در محیطی که در معرض باد نبوده و احتمال ریزش برف و باران بر روی آن وجود ندارد خشک گردد به طوری که رطوبت آن کمتر از ٤درصد باشد.

سنگ

١- سنگ مصرفی در ساخت خانه ھای سنگی از کوه تأمین می شود و در صورت بزرگ بودن باید به وسیله پتک یا دیگر ابزار دستی به قطعات کوچکتر تقسیم شود.

٢-وزن قطعه سنگ مورد مصرف برای ساخت دیوار سنگی بایددر حدی باشد که یک نفر بتواند آن را برداشته و در دیوار جای دھد.

٣- سنگھایی که در ساخت اعضای باربر مانند دیوارھای باربر، دیوارھای حائل و شالوده ھا به کار برده می شوند باید از نظر ظاھر یکنواخت و بدون ترک بوده و فاقد رگه ھای سست و سایر کانی ھایی باشند که بر اثر عوامل جوی و ھوازدگی خراب شده و به استحکام سنگھا لطمه می زنند.

٤-استفاده از قلوه سنگ مجاز نیست مگر اینکه به صورت شکسته و در ابعاد موردنظر این فصل مصرف شوند.

٥-ایجاد قطعه سنگ مصرفی باید حداقل ١٥ سانتیمتر و حداکثر به اندازه پھنای دیوار باشد.

٦-استفاده از سنگھای کھنه در صورتی که با شرایط این فصل منطبق باشند مجاز است.

ملات

١-در ساخت ساختمانھای خشتی استفاده از ملات گل، کاھگل و گل آھک مجاز است.

٢-در ساخت ساختمانھای سنگی استفاده از ملات گل مجاز نیست و باید از ملاتھای گل آھک، ماسه سیمان و ماسه سیمان آھک استفاده شود.

گلوکاھگل

ملات گل از اختلاط خوب خاک و آب و ورز دادن کامل آن ساخته می شود .این ملات پ س از خشک شدن جمع شده و ترک می خورد .از ملات گل فقط باید به عنوان لایه بستر (ملات بین ردیفھای مختلف )در دیوارھای خشتی استفاده شود

گلآھک

نسبت حجمی خاک و آھک در ساخت ملات گل آھک ١:٣ ) یک حجم آھک و سه حجم خاک (است.برای ساخت این ملات باید نخست آھک را درون آب اختلاط پاشیده و به صورت شیره آھک درآورده و سپ س به خاک افزوده و بخوبی مخلوط نمود.

ماسهآھک

نسبت حجمی ماسه و آھک در ساخت ملات ماسه آھک ١:٣ ) یک حجم آھک و سه حجم ماسه (است.برای ساخت این ملات نیز باید ھمانند ملات گل آھک عمل کرد .توصیه می شود در ساخت این ملات از ماسه کفی )خاکدار(استفاده شود.از این ملات فقط می توان برای اندود سطوح استفاده کرد.

ماسهسیمان

١-بھترین نسبت ملات ماسه سیمان برای ساخت دیوارھای ساختمانھای آجری ، بلوکی و سنگی ملات با نسبت یک حجم سیمان به ٣حجم ماسه (١:٣)است.

٢-برای زودگیر کردن ملات ماسه سیمان نباید به آن گچ افزود.

٣-مواد سولفاتی موجود در ماسه، آب و یا آجر مصرفی باعث از ھم گسیختگی ملات و کار آجری می شود.

٤-در مواقعی که خطر حمله سولفاتھا مطرح است باید از نوع ٢ سیمان ضد سولفات یا نوع ٥یا سیمان پوزولانی استفاده شود.

٥-برای شمشه گیری ملاتھای سیمان ھرگز نباید از گچ استفاده کرد.

٦-از افزودن خاک به ملات ماسه سیمان باید خودداری کرد.

ماسه- سیمان-آھک)باتارد(

١-بھترین نسبت برای ساخت ملات باتارد نسبت ٨حجم ماسه، دو حجم سیمان و یک حجم آھک است.

سارج

از ملاتھای ساروج سرد و گرم به شرح زیر میتوان در اندودکاری و آب بندی قسمتھای مختلف ساختمان استفاده کرد. ساروج گرم ساروج ھای گرم در واقع نوعی ملات آھک آبی ھستندکه از پختن و آسیاب کردن سنگھای آھکی رس دار و افزودن آب به آن به دست می آیند. ساروج سرد ملات ساروج سرد اختلاط ١٠ حجم گرد آھک شکفته، ٧حجم خاکستر الک شده، یک حجم خاک رس، یک حجم ماسه بادی و ٣٠تا ٥٠ کیلوگرم لویی یا پشم بز (برای ھر مترمکعب ملات ( آب مقدارکافی و ورز دادن آنھا به دست می آید.

مصالحچوبی

١- چوبھای مصرفی باید خشک بوده و از نظر بافت و ظاھر یکنواخت، تمیز و عاری از ترک و صمغ، فاقد تابیدگی، پیچیدگی و سایر معایب باشد.

٢-وجود گره، بن شاخه، تجمع شیره گیاھی و صمغ در روی سطوح مرئی چوب نشانه نامرغوب بودن آن است.

٣-رطوبت الوارھای مصرفی باید با شرایط اقلیمی و مورد مصرف تناسب داشته باشد.

شنوماسه

١-مصالح سنگی بتن، باید سخت، تمیز و بادوام بوده و از ھرگونه پوسیدگی و لایه ھای ورم کننده یا منقبض شونده به ھنگام مجاورت با ھوا، مواد شیمیایی مضر برای بتن و میلگرد ھا، لایه ھای سست، کلوخه ھای رسی و ذرات میکا عاری باشد.

٢-مواد سنگی سست، ورقه ورقه، پھن و نازک یا دراز، ناپایدار در برابر ھوازدگی، حمله مواد شیمیایی و واکن ش زای قلیایی نباید در بتن به مصرف برسد.

٣- جنس شن و ماسه باید از سنگھای سیلیسی، سیلیکاتی یا آھکی سخت باشد.

٤-بارگیری، حمل و تخلیه مواد سنگی بتن و انبار کردن آنھا باید به نحوی باشد که مواد خارجی در آنھا نفوذ نکنند و دانه ھای ریز و درشت از یکدیگر جدا نشوند.

سیمان

١- سیمان مصرفی باید ویژگیھای استاندارد ملی ایران شماره ٣٨٩ راداشته

خلاصه مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان

مطالب مشابه :

زلزله و کلاف

زلزله و نکات مهم در ساختمان سنتی(مصالح بنایی+ کلاف افقی)

زلزله و نکات مهم در ساختمان سنتی(مصالح بنایی+ کلاف افقی)

اصول دیوار چینی

سیستم ساختمانی بلوکهای خشتی تثبیت شده ، با کلافهای افقی و قائم بتن مسلح

جزئیات اجرایی طرح

مشکلات اجرایی در ساختمان های بنایی

دستور العمل اجرایی ساختمانهای آجری

مبحث 8 مقررات ملی ساختمان

خلاصه مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان