دلایل اثبات ولایت فقیه در قرآن

ولایت کردن فرد دارای صلاحیت، بر جامعه، عنصر محوری نظام سیاسی اسلام در عصر حضور و عصر غیبت است. ولیّ فقیه یعنی کسی که هم دین را می شناسد و هم توان اداره جامعه را دارد از آنجا که امام معصوم، شخصاً و به طور مستقیم در همه جغرافیاهای زمانی و مکانی بر جوامع به طور مستقیم ولایت نمی کند، در حالت عادی، والی وی باید واجد بیشترین شباهت دینی و مدیریتی به وی باشد؛ که او را فقیه می نامیم. آیا بیان این امر در قرآن رها شده است؟

چرایی وجود آیاتی در قرآن برای اثبات ولایت فقیه

«وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى‏ لِلْمُسْلِمينَ» نحل، 89. قرآن بیانگر همه چیزهایی است که برای هدایت لازم است و هدایت و بشارتی برای مسلمین در همه شرایط و مسائل مورد نیاز است. بحث ولایت بر جامعه در همه ازمنه و امکنه، یکی از این چیزها است. همان گونه که امیرالمؤمنین (ع) نیز فرموده اند: ناگزیر برای مردم امیری لازم است؛ چه نکوکار و چه بدکار: «لابدّ للناس من امیر بَرٍّ او فاجر». بنابراین در قرآن باید وضعیت ولایت بر جامعه در همه اعصار و امصار روشن شده باشد.

استدلال عام به تک تک اجزاء لفظی و معنایی قرآن بر اثبات ولایت فقیه

استدلالی به لفظ «بـ» بسم الله می شود که می توان برای تک تک حروف و حتی آواهای قرآن هم به کار برد:

1. قرآن برای هدفی نازل شده است و اگر قرآن نباشد، آن هدف هم نخواهد بود.

۲. «بـ» بسم الله بخشی از قرآن است که برای همین اهداف ذکر شده نازل شده است، وگرنه نزول «بـ» لغو بود و یک کل بدون یک جزئش هم، کل بود و این یعنی تناقض است .

3. دست یابی به هدفی که برای «بـ» بسم الله در نظر گرفته شده است، یا در جامعه ای که دارای ولیّ امر مشروع (شناسنده مصالح و مفاسد واقعی و عملیاتی کننده آنها بر طبق رضایت الهی) است قابل تحقق است و یا در وضعیت نقیض آن؛ یعنی عدم جامعه یا عدم جامعه تحت امر ولیّ امر مشروع. لکن سعادت مطلوب بشر در جامعه تحقق می یابد و اگر این جامعه تحت ولایت ولیّ امر نامشروع باشد نه شناخت مطلوب مصالح و مفاسد واقعی جامعه در شرایط گوناگون از سوی والی طاغوت میسر است و نه تحقق مطلوب آن.

4. پس برای نقض نشدن غرض خداوند از تنزیل قرآن، باید ولایت فردی که کاملاً یا بیش از همگان صلاحیت شناخت سعادت بشر و عملیاتی کردن آن را دارد (ولیّ امر مشروع) حاکم جامعه باشد؛ یعنی ولیّ امر معصوم یا نائب وی (ولی فقیه که بیشترین شباهت شناختی و مدیریتی و عبودیتی با وی دارد).

استدلال خاص به آیات قرآن برای اثبات ولایت فقیه

بسیاری از آیات قرآن به روشنی می تواند در اثبات ولایت فقیه استفاده شود؛ در این جا تنها به دو مورد از صدها مورد آن اشاره می شود:

آ. آیه متبوع مطبوع

این آیه نشان می دهد که طبع انسان و عقل می فهمد که از تنها انسان رهیافته سزاوار تبعیت است: «أَ فَمَنْ يَهْدي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلاَّ أَنْ يُهْدى‏ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ». یونس، 35. پس آيا كسى كه به حقّ هدايت مى‏كند سزاوارتر است كه پيروى شود يا كسى كه خود راه نمى‏يابد مگر آنكه هدايت شود؟ پس شما را چه شده است، چگونه حكم مى‏كنيد؟ روشن است که این آیه می گوید کسی که هدایت یافته است سزاوار تبعیت است و این فرد نمی تواند کسی غیر از فقیه جامع الشرایط برای ولایت باشد. او دارای صلاحیت شناخت و دستور دادن و عملیاتی کردن است. طبع و فطرت انسان نیز همین را می فهمد لذا خداوند در ذیل آیه شریف داوری در باره این مساله را به خود انسان وانهاده است؛ زیرا عقل و فطرت انسان نیز صلاحیت چنین داوری ای دارد.

ب. آیه متبوع نامطبوع

نفی پیروی از اکثریت و نیز غیر فقیه: «وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ» الأنعام، 116. و اگر از بيشتر اهل زمين پيروى كنى، تو را از راه خدا گمراه كنند. [زیرا آنان‏] جز از گمان پيروى نمى‏كنند و آنان [كارى‏] نمى‏كنند جز آنكه به گمان حکم می کنند. البته اگر اکثریتی یافته شدند که ذیل آیه بر آن تطبیق نکند، مساله متفاوت است. در ذیل آیه، علت نفی این تبعیت اکثریت یا اقلیت یا یکی یا شورایی بودن آنها نیست؛ علت آن، تبعیت از ظن عام (ظنی که حجیت آن از سوی عقل و نقل تأیید نمی شود) می داند. بنابراین هر کس به جز فقیه (فرد آگاه به دستورات دین و واقعیات جامعه و دارای توان درک وظیفه افراد و جامعه در شرایط گوناگون) راهی جز گمان ورزی فاقد حجیت در حل مسائل جامعه ندارد.

دلایل اثبات ولایت فقیه در قرآن

مطالب مشابه :

پاورپوینت آشنایی با خانواده مقام معظم رهبری (مدظله) + دانلود

دانلود پاورپوینت آموزشی جهت یابی تخصصی

دانلود نرم افزار "ولایت فقیه" ویژه موبایل(کتاب موبایل)

دانلود پاورپوینت آموزشی جهت یابی تخصصی

دلایل اثبات ولایت فقیه در قرآن

گزیده سخنان امام خمینی ره خصوص ولایت فقیه