صداوسیما ـ رسانه ی بحران زده و انحصاري

اخيرا شماره ي بيست و هشت ماه نامه ي «مديريت ارتباطات» به دستم رسيد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

در اين شماره، "حسام الدین آشنا"/ استاد علوم ارتباطات طي مصاحبه اي، صداوسيما را يك رسانه ي انحصاري زير سلطه ي قدرت در شرايط بحراني توصيف مي كند كه در هر سه حوزه ي اعتبار، اثربخشي و قيمت تمام شده ي محصولش، ورشكسته و در مواجهه با جامعه قافيه را باخته است:

ـ ...

ـ صداوسیما اگر نگوییم بالفعل ورشکسته است؛ ولی در شرایط بحرانی قرار دارد و این شرایط بحرانی ناشی از یک دوره ي غفلت طولانی است. از زمان تصویب قانون مربوط به ممنوعیت خرید، فروش و نگهداری تجهیزات مربوط به دریافت ماهواره که در سال ۱۳۷۳ تصویب شده و آیین نامه ي‌ اجرایی آن در سال ۱۳۸۴ به تصویب ‌رسیده تا الان که در سال ۱۳۹۱ قرار داریم؛ به مدت هيجده سال صداوسیما یک فرصت تاریخی داشته است برای این که بتواند جاذبه های کافی را برای کاهش استقبال مردم از ماهواره ایجاد کند. تا زمان همه گیرشدن دریافت برنامه های ماهواره ‌ای فارسی، صداوسیما به طور جدی به فکر نیفتاده و در این راستا تأخیر دارد. نتیجه ي‌ این تأخیر اقدامات عجولانه ای است که امروز اتفاق می افتد که می‌توان از آن جمله به تأسیس و راه‌اندازی شبکه های به شدت تأمینی و دم دستی اشاره کرد

ـ ورشكستگي رسانه اي از نظر من سه حوزه ي مشخص دارد. اولين بحث در حوزه ي اعتبار است، يعني حوزه ي شهرت و برند، اثربخشي و قيمت تمام شده ي محصول

ـ بعید می‌دانم ‌کسی در صداوسیما بتواند ادعا کند برند صداوسیما امروز از سال ۱۳۸۷ معتبرتر است. این مطلب در جلسه ي اخیری که در مرکز تحقیقات صداوسیما با حضور برخی استادان ارتباطات برگزار شد؛ مورد تصریح قرار گرفت

ـ دومين مطلب كه بسيار مهم است؛ مربوط به اثربخشي يا كارامدي است ... بحث ريزش مخاطب ... از قول ریاست سازمان صداوسيما در آبان سال ۱۳۸۶ اعلام شد؛ میزان استفاده از ماهواره در ایران سي و دو و نيم درصد است و دو سال بعد در آبان سال ۱۳۸۸ از قول قايم مقام وقت سازمان صداوسيما در همایش بین المللی غدیر اعلام شد چهل درصد مردم به ماهواره روی آورده اند. در دی سال ۱۳۹۰ یکی از مسؤولان پژوهشی وزارت ارشاد در نشست تخصصي تکنولوژي تبليغ یادآور شد در سال ۱۳۸۹ پنجاه و پنج درصد مردم ايران داراي گيرنده هاي ماهواره اي بودند و پنجاه درصد مردم بيننده ي شبکه هاي فارسي زبان بوده و با دقت آن ها را مشاهده و دنبال مي کرده اند. این آمار در تهران خیلی بالاتر از این حرف ها است. این بدان معنا است که ما حدوداً در هر سال هفت و نيم درصد رشد مصرف ماهواره ای را تجربه کرده ایم

ـ از منظر قیمت تمام شده هم می‌توان صداوسیما را ارزیابی کرد. میزان بودجه و ساعات برنامه های تولیدی صداوسیما مشخص است. وقتی مقدار بودجه را به تعداد ساعت برنامه های تولیدی تقسیم می‌کنیم؛ می بینیم صداوسیما یکی از گران ترین تولیدکننده های تلویزیونی حتی به قیمت دلار آزاد است؛ یعنی در واقع هزینه ي تمام شده ي محصول رسانه ملی بسیار بالا است

ـ من می گویم صداوسیما یک شرکت زیان‌ ده است که ورشکستگیش را اعلام نمی کند ... صداوسیما هیچ گاه اجازه ي ارزیابی مستقل از خودش را به کسی نداده است ... به دليل اين كه سازمان قدرتمندي است. اين ناشي از يك انحصار است، نه مصلحت ... خودش تلاش کرد که این انحصار را قانونی کند ... لزوما قانون اساسي اين را واگذار نكرده ... از سال ۱۳۶۸ به بعد عملا قانوني براي اداره ي صداوسيما نداريم ... صداوسيما خودش يك پيش نويس مفصل در اين خصوص داده كه در آن ... انحصار را تا پخش اينترنتي و فيبر نوري توسعه مي دهد ... ساختار صداوسیما چون دولتی دیده شده، مصونیت آهنین دارد. چون حاکمیت آن طرف است؛ در حالی که تمام موضوع رسانه این است که رسانه وسط حاکمیت و مردم است. اگر خودش را خیلی بالا کشید و به حاکمیت چسباند؛ همه ي ضعف هایش، ضعف حاکمیت می شود و اعتباری برایش نمی ماند و این همان زیر سلطه ي قدرت بودن است

ـ صداوسيماي ما يكي از بزرگ ترين سازمان هاي رسانه اي دنيا است ... كسي نيامده صداوسيما را مؤثرتر كند. همه آمده اند صداوسيما را توسعه بدهند

ـ صداوسيما در مواجهه با جامعه باخته است نه در مواجهه با ماهواره

ـ صداوسيما مخاطب منفعل مي خواهد

ـ ...

"حسام الدين آشنا" در همين مصاحبه و در توجيه هم زماني همكاري با صداوسيما و انتقادات تند گهگاهش، صداوسيما را ملك شخصي نمي داند و حمايت از اصل و مبارزه با آفات را وظيفه ي خود مي داند. وي صداوسيما را بيشتر حاكميتي و نه تصدي گر مي داند و براي آن نقش رگولاتوري و مقررات گذار قايل است و مي پندارد اگر صداوسيما مسأله محور برنامه بسازد؛ جاذبه خواهد داشت و طرفدار تلويزيون كابلي و ممنوعيت تلويزيون ماهواره اي است.

«مديريت ارتباطات» يك ماه نامه ي تحليلي، آموزشي و اطلاع رساني به امتياز و مسؤوليت "اميرعباس تقي پور" و سردبيري "امير لعلي" است و شماره ي بيست و هشت آن، علاوه بر اين گفت و گوي ويژه، مطالب خواندني ديگري هم دارد. من جمله پرونده اي در مورد المپيك و مديريت ارتباطات، پرونده اي درباره ي تمسخر برنامه هاي ماهواره اي در برنامه ي تلويزيوني خنده بازار، پرونده اي درباره ي نقش رسانه ها در كودتاي بيست و هشت مرداد و پرونده هاي مديريت رسانه و جامعه ي اطلاعاتي

ماهنامه ي «مديريت ارتباطات» وب گاهي به آدرس www.cmmagazine.ir دارد.

در همین ارتباط به یادداشت من تحت عنوان «عملکرد صداوسیما در دهمین دوره ی انتخابات ریاست جمهوری» نگاه کنید.

صداوسیما ـ رسانه ی بحران زده و انحصاري

مطالب مشابه :

قیمت هر ثانیه تبلیغ در صداوسیما +جدول

اختصاصی شاهوار// بانک اطلاعات مردم شریف سرخه به عدد 88 رسید

معرفی،چگونگی مصاحبه دانشکده صدا و سیما

آقای ضرغامی؛ مردم هنوز حمایتهای بی‌شائبه صدا و سیما را از دولت احمدی‌نژاد فراموش نکرده‌اند!

صداوسیما ـ رسانه ی بحران زده و انحصاري

عوامل مؤثر بر یادگیری از نظر دانش آموزان مدرسه نمونه