کل کتاب فارسي سوم همراه باپاسخ پرسشهاو...(قسمت اول تاآخردرس 12)

درس اول : اي نام تو بهترين سرآغاز
جمله هاي زير را بخوانيد و به معني كلمه هايي كه زير آنها خط كشيده شده است فكر كنيد.
احمد در را باز كرد.
باز يك پرنده شكاري است.
حسين رفت و گفت: فردا باز به ديدن شما مي آيد.
امروز نسرين سه بار به ديدن من آمد.
بار اين كاميون هندوانه است.
به كلمات باز و بار توجه كنيد. در جمله اول باز به معناي گشودن است. در جمله دوم نام يك پرنده و جمله سوم به معناي مرتبه و دفعه است.
و همچنين كلمه بار در جملات چهارم و پنجم به معناي دفعه و محموله است. پس نتيجه مي گيريم كه يك كلمه ممكن است چند معني داشته باشد.
كار در كلاس:

1- تركيب هاي زير را با صداي بلند بخوانيد و چهار تركيب مثل تركيب هاي مورد نظر پيدا كنيد:
به نام خدا – رضاي تو – نام تو – كلاس درس – محبت هاي آنان – كوشش خود – سال تحصيلي.
2- كلمه هاي زير را بخوانيد. صداي آخر آنها چيست؟ شما هم چهار كلمه بگوييد كه پايان آنها همين صدا را بدهد:
آمده – بخشنده – شده – نامه – گفته - رفته : صداي آخر آنها ( ه ) است
پاسخ به پرسشهاي درس:
1-چرا ما هر كاري را با نام خداوند شروع مي كنيم؟
چون كار با موفقيت و در شرايط بهتر به پايان برسد.

2-از خدا براي انجام دادن چه كارهايي ياري مي خواهيم؟
براي پرستش و عبادت خدا و كارهايي كه باعث خشنودي او مي شود.

3-چرا خدا را شكر مي كنيم؟
چون خداوند آفريننده ما و تمام جهان است و نعمتهاي زيادي را در اختيار ما قرار داده است.

4-آيا براي موفق شدن در هر كاري فقط كافي است كه آن كار را با نام خدا شروع كنيم؟
خير، بلكه با جديت و سعي و كوشش آن كار را انجام دهيم.

تمرين املا:
1-در جدول زير پنج كلمه بنويسيد كه يكي از حرفهاي نوشته شده را داشته باشد:

2-به شكل نوشتن كلمه هاي زير توجه كنيد. حال دو كلمه مانند كلمه هاي نمونه پيدا كنيد و بنويسيد: ( دو كلمه از درس )
مي + خواهم = ميخواهم
ب + پرستم = بپرستم
ب + گذارم = بگذارم
ن + كنم = نكنم

تمرين انشا:
1-معني كلمات زير را بنويسيد:
شكر كردن: ستايش كردن
ياري كردن: كمك كردن
محبت كردن: مهرباني كردن

2-نوشته هاي زير را با دلخواه خود با افزودن كلمه هايي به جمله تبديل كنيد:
خداوندا – اكنون كه ما بزرگتر شده ايم.
ما از آموزگار خود سپاسگذاريم.
خداوندا مرا ياري كن تا فقط تو را بپرستم .
من هرگز محبت هاي دوستانم را فراموش نمي كنم.

3-با كلمه هاي زير جمله بسازيد:
موفقيت: موفقيت ما در نتيجه تلاش ماست.
نعمت: شكر نعمت خداوند بر ما واجب است.
پيروزي: پيروزي انقلاب اسلامي مبارك باد.
بخشنده: ما خداوند بخشنده مهربان را مي پرستيم.


درس دوم : لبخند نقاشي ها
فصل پاييز:
به اين نكته توجه كنيد: به رابطه ميان كلمات زير توجه كنيد:
زود = دير
غروب = طلوع
كوتاه = بلند
سنگين = سبك
سياه = سفيد
كلمات بالا با هم مخالف هستند.

كار در كلاس:
1-كلمه هاي زير را بلند بخوانيد و بگوييد شكل ( ه ) در آنها چه صدايي دارند؟
صداي ا قطره – شاخه.

2-شما هم در درس كلمه هايي را مشخص كنيد كه اين شكلها ( ه ) در آنها همان صداي با او را بدهند.
ديده – تازه – خوش مزه – ميوه – جعبه – استفاده .

3- معني جمله هاي زير را بنويسيد:
ميوه ها رسيده اند. يعني: ميوه ها براي چيدن آماده هستند.
شاخه هاي درختان پر بار هستند. يعني: درخت ميوه هاي زيادي داده است.

4- در پاييز باغبانان چه كارهايي مي كنند؟
ميوه ها را مي چينند و شاخه هاي سنگين درختان پر بار را سبك مي كنند و بعد آنها را در جعبه مي ريزند و به بازار مي برند.

پاسخ به پرسشهاي درس:
1-روزهاي پاييز كوتاهتر است يا روزهاي تابستان؟
روزهاي پاييز

2-برگ درختان در پاييز به چه رنگهايي در مي آيد؟
زرد، نارنجي و قرمز

3-ماه مهر براي معلمان و دانش آموزان چه اهميتي دارد؟
ماه مهر ماه باز شدن مدارس و سعي و كوشش معلمان و دانش آموزان در امر دانش افروزي است.

4-برگ چه درختهايي در محل زندگي شما در فصل پاييز زرد مي شود؟
برگ همه درختها به جز درخت كاج، در پاييز زرد مي شود.

تمرين املا:
1-جمله هاي زير از درس، انتخاب شده اند. به آنها نقطه اضافه كنيد.
برگ بسياري از درختان كم كم رنگ تازه اي به خود مي گيرد. بعضي زرد، بعضي نارنجي و بعضي ديگر قرمز مي شود.

2-در جدول زير كلمه هايي را از درس بنويسيد كه حرفهاي مشخص شده را داشته باشند:

3-كلمات تشديد دار درس را بنويسيد و محل تشديد را مشخص كنيد.
كله = ك
زرين = ر
اول = و
معلمان = ل
اهميتي = م ، ه

تمرين انشا:

1-پا هر يك از كلمه هاي ( مهر ) و ( در ) دو جمله بنويسيد كه در هر جمله، معناي كلمات متفاوت باشند:
مهر :
1- ماه مهر ماه بازگشايي مدارس است.
2- مهر و محبت مادري بي پايان است.
در :
1- من در مدرسه، همكلاسي خود را ديدم.
2- علي در كلاس را محكم بست.

2-در كلمه ( كمتر ) كلمه كم به كار رفته است. شما هم سه كلمه ديگر بنويسيد كه در آنها كلمه ( كم ) به كار رفته باشد:
كم كار = كم + كار
كم كم = كم + كم
كمتر = كم + تر

3-مخالف هر يك از كلمه ها و تركيب هاي زير را بنويسيد:
خربزه شيرين = خربزه تلخ
شروع = پايان
فراوان = كم
نچينند = بچينند
ميوه ي رسيده = ميوه نارس
مي چكد = نمي چكد
مي ريزند = نمي ريزند


درس سوم : همه با هم

به اين نكته توجه كنيد:
كلمه هاي مقابل را بخوانيد: پاييز، تغيير، گل داوودي، بچينند، كنند، كوشش.
چرا در اين كلمات به جاي حرف تكراري تشديد نمي گذاريم؟
چون در كلمه هاي ( پاييز، تغيير، كوشش ) حرف هاي هم شكل، هم صدا نيستند.
در بين كلمه هاي ( بچينند، كنند، كوشش ) حرف هاي هم شكل دنبال هم نيستند و بين آنها صداهايي قرار دارد.

كار در كلاس:
1-كلمه هاي زير را بخوانيد و بگوييد صداي آخر آنها چيست؟
ماه، به به، توجه، كوه: صداي آخر آنها صداي ه است.

2-شما هم سه كلمه از درسهايي كه خوانده ايد پيدا كنيد كه پايان آنها همين صدا را بدهد.
نگاه، گاه، كوتاه، راه، اشتباه

3-به سؤالات زير پاسخ دهيد:
الف – دوستي با زيرك، براي طوقي چه نتيجه اي داشت؟
نتيجه اش آزادي و نجات از بند صياد و فكر و تدبير او بود.
ب – كبوتران پس از آزادي با هم چه قراري گذاشتند؟
قرار گذاشتند تا اشتباهاتشان را تكرار نكنند و در دام صياد نيفتند.

پاسخ به پرسشهاي درس:
1-وقتي كه كبوتران خود را گرفتار ديدند، ابتدا چه كردند؟
هر يك براي رهايي خودش مي كوشيد و هر كدام گوشه اي از دام را بالا مي برد.

2-طوقي براي رهايي كبوتران چه پيشنهادي به آنها كرد؟
كه همه متحد و هماهنگ پرواز كنند.

3-وقتي كه كبوتران با دام به هوا پرواز كردند، صياد با خود چه گفت؟
گفت: اين كبوترها سرانجام خسته مي شوند و روي زمين مي افتند.

4-چرا طوقي به زيرك گفت: ابتدا دستهاي دوستانم را باز كن؟
چون دلش مي خواست دوستانش زودتر آزاد شوند و به فكر دوستانش بود.

تمرين املا:
1-كلمه هاي تشديد دار درس را بنويسيد و معلوم كنيد تشديد روي چه حرفي قرار دارد؟
لذت = ذ
مدتي = د
صياد = ي
متحد = ت
تشكر = ك

2-دو كلمه مثل ( پايين ) بنويسيد كه حرفهاي هم شكل و پشت سر هم آنها نياز به تشديد نداشته باشند:
تغيير، ضرر، پاييز.

3-در جدول زير كلمه هايي از درس را بنويسيد كه حرفهاي مشخص شده را داشته باشند:

تمرين انشا:
1-براي هر يك از كلمات زير يك كلمه همخانواده بنويسيد:
خسته = خستگي
خواب = خوابيدن
هوشيار = باهوش
تشكر = متشكر
صياد = صيد

2-جمله هاي به هم ريخته زير را مرتب كنيد:
هستند و پاييز ميوه هاي خوش مزه رسيده.
ميوه هاي پاييزي خوش مزه و رسيده هستند.
مي برد باد برگ ها را آن طرف اين طرف و .
باد برگها را اين طرف و آن طرف مي برد.
مي كنند جمع آوري از باغبانان ميوه هاي درختان مختلف را.
باغبانان ميوه هاي مختلف درختان را جمع آوري مي كنند.
مي كنيم ما شروع را اين سال با نام تو خدايا.
خدايا ما اين سال را با نام تو شروع مي كنيم.

3-با كلمه هاي: قبول – غصه خوردن – عاقبت – كمك – خودمان – اشتباه. جمله هاي زير را كامل كنيد:
ما بايد هميشه به عاقبت كارهاي خود فكر كنيم.
وقتي مشكلي براي ما پيش آمد به جاي غصه خوردن بايد در فكر چاره باشيم.
ما بايد حرفهاي درست دوستان خود را قبول كنيم و آنها را به كار ببنديم.
در مواقع سختي مي توان از دوستان كمك گرفت.

4-با هر يك از كلمه هاي زير يك جمله بنويسيد:
طعمه: موش طعمه گربه شد.
هنگام: ما در هنگام درس، نبايد با دوستان خود صحبت كنيم.
آشكار: دروغ هميشه آشكار مي شود.
خرم: اين باغ با تلاش باغبان خرم و زيبا شده است.

درس چهارم : همه جا به نوبت

به اين نكته توجه كنيد:
به اين جملات توجه كنيد:
تو حق ديگران را ضايع كردي. ضايع كردن حق ديگران زرنگي نيست.
و بايد حرف حق را پذيرفت. علي گفت: من از حق طرفداري مي كنم.
كلمه حق در سطر اول با حرف ربط و كلمه متصل به آن آمده است و به همين دليل تشديد مي گيرد اما در سطر دوم كلمه حق به كار رفته، تشديد ندارد.

كار در كلاس:
1-كلمه ها و تركيبهاي مقابل را بخوانيد: بلافاصله - هركس - حق تقدم - مپسند. شما هم ( 6) كلمه تركيبي از درس را انتخاب كنيد و بلند بخوانيد:
خوش حال- چه طور - حق آنها – آخر صف - نمي پسندد - نشنيد.

2-توضيح دهيد كلمه ( سير ) در هر يك از جمله هاي زير چه معني مي دهد:
وقتي كبوتران سير شدند يكي از آنها آماده پرواز شد: به اندازه كافي غذا خوردند.
مادرم در غذا (سير ) ريخته است: يك نوع افزودني به غذا مانند پياز.

3-شكل (و) در كلمه هاي (تو، وقت، مو) چه صدايي دارد؟ شما هم از درسهاي خوانده شده سه كلمه پيدا كنيد كه به ترتيب همان صداها را بدهند:
تو = صداي اُ
وقت = صداي (واو)
مو = صداي (او)
نوبت = صداي اُ
نانوا = صداي واو
بود = صداي (و)

4-جمله ها و تركيبهاي زير را معني كنيد:
مخارج خانه: پولي كه در منزل خرج مي شود.
مادر علي خانه دار است: مادر علي فقط در خانه كار مي كند.
او خياط خوبي است: او لباسهاي خوبي مي دوزد.
او به طور منظم باغچه را آب مي دهد: او در آب دادن باغچه با نظم است.

پرسشها:
1- چرا آن روز حميد زودتر به خانه رسيد؟
چون خارج از نوبت سوار اتوبوس شده بود.
2- به نظر حميد معني زرنگي چه بود؟
اينكه انسان حق ديگران را بگيرد و زودتر به مقصود برسد.
3- چرا حميد در نانوايي عصباني شد؟
چون شخص ديگري مي خواست نوبت او را بگيرد.
4- مادر حميد زرنگي را چگونه معنا كرد؟
ضايع كردن حق ديگران زرنگي نيست و ظلم است و هر كس بايد حق و نوبت ديگران را رعايت كند.

تمرين املا:
1-در جمله هاي زير هرجا لازم است در بالاي حرف (ط) تشديد بگذاريد:
احمد خط زيبايي دارد.
زهرا روي دفترش خطي قرمز كشيد.
سارا روي دفترش خط كشيد.
رضا خطاط است.

2- الف) به كلمه زير (ا ي) اضافه كنيد:
دانه = دانه اي
آماده = آماده اي
آمده = آمده اي

ب) شما هم پنج كلمه از درس پيدا كنيد كه بتوان به آنها (اي) اضافه كرد، سپس آنها را بنويسيد:
خسته = خسته اي
حوصله = حوصله اي
نشنيده = نشنيده اي
تازه = تازه اي
مدرسه = مدرسه اي

3-در جدول زير كلمه هايي از درس را بنويسيد كه حرفهاي مشخص شده را داشته باشند:

تمرين انشا:
1- مخالف كلمات مقابل را بنويسيد:
شلوغ = خلوت
قبل = بعد
خوشحال = غمگين
بي حوصله = با حوصله

2- شما هم از درس چهار كلمه را پيدا كرده و مخالف آنها را بنويسيد:
زودتر = ديرتر
زرنگ = تنبل
خارج = داخل
آهسته = تند

3- كلمه رسيده در هر يك از جمله هاي زير چه معنايي مي دهد:
در اين فصل ميوه ها رسيده و خوش مزه شده است: يعني قابل چيدن و خوردن است.
وقت آن رسيده است كه باغبانان ميوه ها را بچينند: هنگامي است كه ميوه ها بايد چيده شوند.

4- با توجه به جمله مقابل، جمله هاي زير را كامل كنيد:
آن روز مادر حميد حرف او را نشنيده گرفت.
آن روز من حرف حميد را نشنيده گرفتم.
آن روز شما حرف حميد را نشنيده گرفتيد.
آن روز تو حرف حميد را نشنيده گرفتي.
آن روز آنها حرف حميد را نشنيده گرفتند.
آن روز ما حرف حميد را نشنيده گرفتيم.
آن روز او حرف حميد را نشنيده گرفت.

درس پنجم: ما فقط يك كره زمين داريم.

به اين نكته توجه كنيد:
در سال پيش آموختيد كه اين شكل در كلماتي مانند: مسؤول، اسرائيل، رأي، سؤال (همزه) نام دارد. همزه نيز جزء حروف الفبا محسوب مي شود. ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ر ز ژ س ش ط ظ ف ق ك گ ل م ن و ه ي. پس حروف الفبا جمعاً 33 حرف است

كار در كلاس:
1-جمله هاي زير را با توجه به نشان پاياني آنها بخوانيد:
اول سال بود. (جمله با نقطه به پايان رسيده است.)
چه وقت اول سال بود؟ جمله با علامت سؤال به پايان رسيده و بايد سؤالي خوانده شود.
عجب، اول سال بود! جمله با علامت تعجب به پايان رسيده و بايد به حالت تعجب خوانده شود.
اول سال بود؛ كه علي به مسافرت رفت. جمله با دو علامت ويرگول و نقطه به پايان رسيده و جمله اول بايد متصل به جمله دوم خوانده شود.

2-اگر از شما بخواهند كه يكي از همكلاسيهاي خود را به عنوان نماينده انتخاب كنيد، به چه كسي رأي مي دهيد؟ چرا؟
به كسي كه حق كسي را ضايع نكند، تمام صفات نماينده شدن را داشته باشد و كلاس با وجود او نظم و ترتيب داشته باشد.

3-اگر نماينده به وظيفه خود عمل نكرد، چه بايد كرد؟
بايد او را از سمت و مسؤوليت نمايندگي بر كنار كرد.

4-كارداني و شايستگي نماينده يعني چه؟
يعني كسي كه بتواند كارها را به خوبي انجام دهد و مناسب اين كار باشد.

پرسشها:
1-وظيفه نمايندگان كلاسها چه بود؟
بعضي از كارهاي لازم كلاس را انجام دهند و مسؤول نظم و ترتيب دبستان نيز باشند.

2-آموزگار چرا فاطمه را پاي تخته خواند؟
تا نظر شاگردان كلاس را روي تخته بنويسد.

3-منظور از (رأي ها را مي خوانيم) چيست؟
يعني اسم كساني كه بر روي ورقه ها نوشته شده است را مي خوانيم.

4- نماينده كلاس بايد چه صفاتي داشته باشد؟
عادل و امين باشد، درس خوان باشد، كاردان و شايسته باشد، مرتب و منظم باشد، كسي باشد كه بچه هاي ديگر دوستش داشته باشند.

تمرين املا:
در سال گذشته ياد گرفتيد كه حرف (ي) در كلمه كبري صداي (ا) مي دهد. شما هم (5) كلمه بنويسيد كه در آنها حرف (ي) صداي (ا) بدهد. حتي – يحيي – مجتبي –طوبي – صغري
1-در جدول زير پنج كلمه بنويسيد كه حرفهاي نوشته شده را داشته باشند:

تمرين انشا:
1-جمله هاي مقابل را بخوانيد و به معني و تعداد كلمه هاي هر كدام توجه كنيد:
رفت. زهرا رفت.
زهرا به شيراز رفت.
زهرا از اصفهان به شيراز رفت.
ديروز زهرا از اصفهان به شيراز رفت.
شما هم با كلمه آمد به همين ترتيب جمله هايي بسازيد:
مريم آمد.
مريم از كتابخانه آمد.
مريم از مدرسه به كتابخانه آمد.
ديروز مريم از مدرسه به كتابخانه آمد.

2-جمله هاي زير را تكميل كنيد:
نماينده بايد صبر و حوصله داشته باشد.
ما بايد صبر و حوصله داشته باشيم.
تو بايد صبر و حوصله داشته باشي.
شما بايد صبر و حو صله داشته باشيد.
آنها بايد صبر و حوصله داشته باشند.

3-كلمه هاي همخانواده را كنار هم بنو يسيد:
حفظ- عادل- نظم- حافظ- عدل- محافظت- نظام:
محافظت/حفظ/ حافظ
عدل/ عادل
ناظم/نظام /نظم

4-حرفهاي مشترك بين هر دسته از كلمه هاي هم خانواده را بنو يسيد:
حفظ =حافظ = محافظت = ح – ف – ظ
عادل = عدل = ع – د – ل
نظم = نا ظم = نظام = ن – ظ – م

5-اين كلمه ها، تركيبها و جمله ها مربوط به كتاب رياضي شما است. معني آنها را بگوييد:
حاصل تفريق = جواب تفريق
امتحان تفريق = دوستي تفريق
عدد مربوط به هر شكل را بخوانيد = هر شكل چند تاست.
هر جفت از عدد ها را با هم جمع كنيد = عددها را دو تا دو تا با هم جمع كنيد.

درس ششم : كتابخانه كلاس

به اين نكته توجه كنيد:
1- مي دانيم كه در پايان يك جمله كامل نقطه مي گذاريم. مانند: آموزگار وارد كلاس شد.
2- در پايان جمله اي كه حالت تعجب يا خشم يا خوشحالي را بيان كند، نشانه (!) مي گذاريم. مانند: بابا آب داد!
حالا فهميديد كه چرا من مي توانم همه گرسنگي و تشنگي را تحمل كنم!
3- در پايان جمله اي كه به صورت پرسشي خوانده شود،نشانه سؤال يعني (؟) مي گذاريم. مانند: آموزگار گفت: بچه ها روي تخته كلاس چه نوشته شده است؟
4- اگر جمله اي به جمله ديگر ربط پيدا كند، نشانه (،) بين آنها گذاشته مي شود. مانند: هر كس مي تواند از كتابخانه كتابي را به امانت بگيرد، ولي بايد آن را پس بدهد.

كار در كلاس:
1- جمله هاي زير را با توجه به نشان پاياني آنها بخوانيد و به حالت هر يك دقت كنيد:
علي از سفر برگشت. (پايان جمله نقطه دارد و كامل است.)
علي كي از سفر برگشت؟ (حالت سؤالي دارد و بايد سؤال خوانده شود.)
علي از سفر برگشت، تا بقيه كارها را انجام دهد. (جمله اول به جمله دوم مربوط است و بايد با هم خوانده شود.)

2-معني كلمه هاي زير را بخوانيد. (يادآوري سال گذشته)
خلقت (آفريده)
عبور (گذشتن)
تابان (روشن، درخشان)
سزا (پاداش)
تاكستان (باغ انگور)
مي تند (مي بافد)
شگفتن (باز شدن)
سر زده (ناگهاني)

3-با هر يك از كلمه هاي زير يك جمله بگوييد:
راه، همراه، راهنما، بيراهه
راه = راه شوسه راهي است كه اتومبيل از آن عبور مي كند.
همراه = من و دوستم تا تهران با هم، همراه بوديم.
راهنما = بايد در موقع عبور از خيابان به چراغ راهنما توجه كنيم.
بيراهه = راه بيراهه به معناي راه كج و غلط است.

پرسشها:
1- چرا مهري اولين عضو كتابخانه شد؟
چون پدرش نجار بود و قرار بود تا كتابخانه را درست كرده و بر ديوار بكوبد.

2- قرار شد بچه ها چگونه كتاب هايي را بخردند و به كتابخانه اهدا كنند؟
كتابهاي خوب و مناسب كه نام و مشخصات آنها را به آموزگار بگويند.

3- از كجا مي توانستند بفهمند كه هر كتاب نزد كدام شاگرد است؟
از روي دفتر كه نام گيرنده ي كتاب را در أن مي نويسند.

4- قرار شد اگر كتابي توسط كسي گم شود چه كند؟
بايد آن كتاب را بخرد و به كتابخانه برگرداند.

تمرين املا:
1- كلمه مقابل را بخوانيد و به طرز نوشتن آن توجه كنيد. آخر آن چه صدايي مي شنويد؟
اتفاقاً. شما هم 3 كلمه بنويسيد كه آخر آنها به همين شكل نوشته شود و همين صدا را داشته باشد. صداي (ان) مي دهد: حتماً،مثلاً، اصلاً

2- مانند مثال در برابر هر يك از كلمه هاي زير هر چند كلمه كه مي دانيد بنويسيد: مثال:
خواب – خوابيد– تخت خواب – بي خوابي – خوابگاه
خواهر – خواهرزاده – خواهري – ناخواهر ي – خواهر شوهر
استخوان – استخواني – استخوان بندي
خواه – خواست – خواستن – خواهش – خواهان

3- در جدول زير كلمه هايي از درس را بنويسيد كه حرفها يا نشانه هاي مشخص شده را داشته باشند:

تمرين انشا:
1-جمله هاي زير را كامل كنيد و آنها را با صداي بلند بخوانيد:
آيا شما از مدير دبستان اجازه گرفته ايد؟
آيا من از مدير دبستان اجازه گرفته ام؟
آيا آنها از مدير دبستان اجازه گرفته اند؟
آيا ما از مدير دبستان اجازه گرفته ايم؟

2-با هر يك از كلمه هاي زير 3 جمله مثل جملات بالا بنويسيد:
آموزگار: آموزگار مسؤوليت تعليم و تربيت دانش آموزان را دارد. / خواهر من آموزگار است.
مريم در مدرسه ما آموزگار است.
بنا: بنا با آجر و سيمان خانه مي سازند./ پدر علي بنا است./ او در ساختمان بنايي مي كند.
كوچه: نام كوچه ما نام يك شهيد است./ علي در كوچه با دوستش صحبت مي كند./ در كوچه نبايد زباله ريخت.

3-داستان زير را كامل كنيد:
صبح زود بود.
خروس بيدار شد.
پريد و روي لبه ديوار نشست.
بالهايش را به هم زد و خواند: قوقولي قوقو .......... قوقولي قوقو
دهقان صداي خروس را شنيد و از خواب پريد.
از رخت خواب .......... ( به عهده دانش آموز )

درس هفتم : معني شعر به زبان ساده
صبح هنگام وقتي سحر گشت. مؤذن (كسي كه اذان مي گويد) اذان صبح را با صداي بلند خواند كه: از جا برخيزيد كه وقت نماز است.
از هر گل دسته مسجد صداي اذان بلند شد. در اين هنگام در لطف و بخشش خداوند به روي همه مردم باز است.
اگر تو شادي و خوشحالي و نشاط صبحدم را مي خواهي، مانند آداب مسلمانان، وضو بگير.
با آب تميز و پاكيزه جان خود را روشني بخش و رو بروي قبله بايست و با عقيده و تنيت پاك نماز بخوان.
چه خوب است كه با ياد خداوند، هميشه دل آرام مي گيرد.
و نمازهاي پنجگانه چقدر خوب و آرام بخش است كه همان نمازهاي صبح و ظهر و عصر و مغرب و عشا است.

به اين نكته توجه كنيد. با صداي بلند بخوانيد.
با سود و بي زيانم.
خورشيد و ماه تابان.
باغ و بستان و كوه و دشت.
در نوشته هاي بالا حرفي كه نوشته شده و زير آن خط كشيده شده چه صداي دارد و با چه صدايي خوانده مي شود؟ صداي (ا)

كار در كلاس:
1- نوشته هاي مقابل را بخوانيد.
سوسن و سرور و سنبل
جنگل و دشت و دريا.
رفت پاي درخت و كرد آواز.
روبهك جست و طعمه را بر بود.

2- كلمه ها و تركيبهاي مقابل را با صداي بلند بخوانيد:
طي شد – آواز برخاست – باز است – وضو كن – روشني ده – چه خوش باشد – دل گيرد آرام.

پرسشها:
1-ما مسلمانان در هر شبانه روز چند نوبت نماز مي خوانيم؟ نام آنها را بنويسيد؟
پنج نوبت. صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا.

2-براي خواندن نماز صبح چه وقت بايد از خواب برخاست؟
سحر يا قبل از طلوع خورشيد.

3-چگونه وضو مي گيرند؟
اول دستها را مي شويم بعد صورت بعد دست راست از آرنج به پايين بعد دست چپ از آرنج به پايين بعد مسح كردن سر و پاها.

4-از چه وقت مي توان نماز ظهر خواند؟
بعدازظهر

5-هر كدام از نمازهاي پنجگانه چند ركعت است؟
نماز صبح 2 ركعت. نماز ظهر 4 ركعت. نماز عصر 4 ركعت. نماز مغرب 3 ركعت. نماز عشا 4 ركعت.

تمرين املا:
1-سه كلمه همزه دار مانند سؤال بنويسيد:
مأمور / مطمئن / مؤذن

2-كلمه هاي زير را به ترتيب حروف الفبا بنويسيد:
مؤذن – قبله – مسلمانان – هنگام – خلق – لحظه ها – آداب – سحر – طي – برخاست – رحمت – نشاط – صبحدم – اخلاص – پنچگانه.
آداب، اخلاص، برخاست، پنچگانه، خلق، رحمت، سحر، صبحدم، طي، قبله، لحظه ها، مسلمان، مؤذن، نشاط، هنگام.

3- هر يك از كلمه هاي زير چند دندانه دارد:
عضو = ا دندانه
پرسيد = 5 دندانه
نشستند = 9 دندانه
شايسته = 8 دندانه
لحظه = 5 دندانه

4- در جدول زير پنج كلمه بنويسيد که يكي از حرفهاي نوشته شده را داشته باشند:

تمرين انشا:
1- با هريك از كلمه ها و تركيب هاي داده شده جمله بسازيد:
گلدسته: صداي اذان از هر گلدسته به گوش مي رسد.
قبله: مسلمانان همه به يك سو و رو به يك قبله نماز مي خوانند.
پنجگانه: مجموع نمازهاي پنجگانه 17 ركعت است.
در رحمت: در رحمت خداوند به روي همه باز است.

2- جمله هاي زير را بخوانيد. شما هم در جاي نقطه چين كلمه هاي مناسب بنويسيد.
آورد.
برديد.
سارا آورد.
شما برديد.
سارا كتاب آورد .
شما كتاب برديد.
سارا كتاب را آورد.
شما كتاب را برديد.
سارا ديروز كتاب را آورد.
شما ديروز كتاب را برديد.

3- معني كلمه هاي زير را بنويسيد:
برخيز: بلند شو
سحر: بامداد، هنگام صبح
بانگ: صدا
قبله: جهتي كه مسلمانان رو به آن نماز مي خوانند.
هنگام: وقت، زمان
برخاست: بلند شد

درس هشتم : فداكاري

به اين نكته توجه كنيد.
هر جمله با توجه به نشان پاياني آن، با آهنگ مخصوص خوانده مي شود. حالا جمله هاي زير را با صداي بلند بخوانيد و به نشان پاياني آن توجه كنيد.
كتاب ها را باز كنيد.
چه كسي كتابش را نياورده است؟
امروز هوا آفتابي است!
امروز هوا آفتابي است؟

كار در كلاس:
1-كلمه هاي مقابل را با صداي بلند بخوانيد:
راهنمايي – چيزهايي – تعريف هايي – قصه هايي

2-از درسهايي كه تاكنون خوانده ايد، چهار كلمه پيدا كنيد كه آخر آنها مثل كلمه هاي بالا خوانده شوند:
منظره هايي – نانوايي – زيبايي – لباس هايي.

3- هم معني كلمه هاي زير را بنويسيد:
راهنمايي: ارشاد
دوستانه: بامحبت
مشكل: سخت
مهرباني: لطف
شادي: خوشحالي

4- يادداشت كردن بعضي از چيزهايي كه مي بينيم يا مي شنويم يا مي خوانيم براي ما چه فايده اي دارد؟
باعث مي شود آنها را فراموش نكنيم؛ دقت بيشتري در ديده ها و شنيده ها داشته باشيم؛ طرز نوشتن انشا را بهتر ياد مي گيريم.

پرسشها:
1- چرا محسن فكر مي كرد انشا نوشتن مشكل است؟
چون نمي دانست چگونه بنويسيد.

2-احمد چه چيزهايي را يادداشت كرده بود؟
گفته هاي محسن را يادداشت مي كرد.

3-محسن از كار احمد چه چيزي ياد گرفت؟
طرز انشا نوشتن را مي آموخت.

4-دقت كردن در هنگام ديدن يا شنيدن چه اثري در نوشتن انشا دارد؟
باعث مي شود مطالب و موضوع انشا بهتر و درست تر نوشته شود.

تمرين املا:
1-جمله هاي زير از درس، انتخاب شده اند. به كلمه هايي كه (ك) يا (گ) دارند سر كج اضافه كنيد.
احمد گفت: همين حالا هم كه به پيشانيت مي زدي در فكر انشا بودي؟ محسن جواب داد: بله، موضوع انشاي ما يك خاطره از جنگ تحميلي است و من مي خواهم راجع به فيلمي كه ديشب در تلويزيون ديده ام چيزي بنويسيم.

2-جمله هاي زير از درس انتخاب شده اند. به آنها نقطه اضافه كنيد:
احمد با لبخند جواب داد: همين طور است. مي بيني انشا نوشتن كاري ندارد. كافي است درباره هر موضوعي هرچه را مي داني به زبان بياوري و همان حرفي را كه مي زني بنويسي.

تمرين انشا:
1- در جمله هاي زير به جاي كلمه هايي كه زير آنها خط كشيده شده است هم معني بنويسيد:
احمد گفت: همين حالا هم كه مداد را به پيشاني مي زدي در فكر انشا بودي؟ محسن جواب داد: بله، موضوع انشاي ما يك خاطره از جنگ تحميلي است و من مي خواهم راجع به فيلمي كه ديشب در تلويزيون ديده ام چيزي بنويسيم.
1- اكنون
2- انديشه
3- پاسخ داد
4- بايد
5- درباره
6- شب گذشته
7- مقداري

2- با كلمه هاي زير جمله هاي گوناگون بسازيد:
شيرين:
1- خربزه يك ميوه شيرين است.
2- نام خواهر من شيرين است.
برمي خورد:
وقتي نور به آينه برمي خورد برمي گردد.
كمك:
كمك كردن به ديگران يك عمل نيك است.

3-در جاي خالي كلمه مناسب بنويسيد:
ديروز ( من ) به دبستان رفتم .
عجب ( ما ) زود گرسنه شده ايم.
آيا ( شما ) به ديدن پدر بزرگ رفته ايد؟
( آنها ) فردا به تهران خواهند آمد.

درس نهم : فكر روشن

به اين نكته توجه كنيد:
جمله هاي زير را بخوانيد. كلمه هايي كه زير آنها خط كشيده شده است چه معني مي دهد؟
در اين هنگام، يك نفر كه تازه از راه رسيده بود، جلو آمد و خواست نان حميد را بگيرد.
ناگهان صداي غرش ترسناكي از كوه برخاست.
خواست: در جلمه اول به معناي ميل – آرزو است ( خواستن: ميل داشتن، آرزو كردن )
برخاست: بلند شد ( خاستن : بلند شدن )
توجه: كلمه هاي ( خواست و خاست ) مثل هم خوانده مي شوند ولي شكل نوشتن و معني آنها با هم فرق مي كند.

كار در كلاس:
1-كلمه هاي زير را بخوانيد و به صداي آخر آنها توجه كنيد. سپس شما هم كلمه هايي از درس را كه در يكي از دو دسته الف و ب قرار بگيرند، پيدا كنيد.

2-كلمه هاي مقابل را معني كنيد:
رخشان = شفاف، درخشان
ياقوت = سنگ گران بها
مراقبت = نگهداري
محفوظ بماند = حفظ شود، مراقبت شود

3-كلمه هاي مقابل را بخوانيد و چند كلمه مثل همين كلمات ازدرس پيدا كنيد:
روشن مي كرد – زندگي مي كرد – مسدود كرد –
شروع به دويدن كرد – نخواهد كرد – شكر مي كرد.

پرسشها:
1-چرا راه آهن مسدود شده بود؟
چون كوه ريزش كرده بود و سنگ هاي بسياري بر روي ريلهاي آهن ريخته بود.

2-ريزعلي از كجا دانست كه قطار نزديك مي شود؟
صداي سوت قطار را از پشت كوه شنيد.

3- ريزعلي براي رفع خطر چه چاره اي انديشيد؟
لباسهاي خود را از تن بيرون آورد، بر چوبدست بست و آتش زد.

4- مسافران پس از پياده شدن از قطار چه ديدند؟
ريزش كوه، مشعل و ريزعلي را كه برهنه ايستاده بود.

تمرين املا:
1-كلمه هاي تشديد دار درس را پيدا كنيد و معلوم كنيد نشان تشديد بالاي چه حرفي است؟
غرش = ر
عده اي = د

2-كلمه هايي از درس را كه يكي از شكل هاي حرف ( ع ) به كار رفته باشد، پيدا كرده و بنويسيد:
ريزعلي – سرعت – مشعلي – عده اي – شروع.

3-سه كلمه بنويسيد كه در آنها كلمه ( ده ) به كار رفته باشد مثال = دهقان
دهدار – دهي – آباده.

تمرين انشا:
1-كلمه هاي زير را مرتب كنيد و به صورت يك جمله كامل در آوريد:
بود، غروب، يكي، از، روزهاي، سرد، پاييز. غروب يكي از روزهاي سرد پاييز بود.
حدس هايي مي زند – براي پيدا كردن – دانش آموز خوب – پاسخ پرسشهاي خود.
دانش آموز خوب براي پيدا كردن پاسخ پرسش هاي خود حدس هايي مي زند.
ريزعلي، به ياد آورد، صورت، مسافران،خندان، را.
ريز علي صورت خندان مسافران را به ياد آورد.
ريز علي، شروع، به طرف، دويدن، كرد، قطار.
ريز علي به طرف قطار شروع به دويدن كرد.

2- كلمه هاي زير از كتاب فارسي سال قبل هستند. آنها را معني كنيد و با هر يك، جمله اي بسازيد.
فعلاً ( در حال حاضر ):مريم فعلا در كلاس است .
مغرب ( جايي كه خورشيد غروب مي كند ): خورشيد هر شامگاه از مغرب غروب مي كند.
پند ( نصيحت ): پند و اندرز پيران، درس زندگي است.
سود ( فايده ): كساني كه به ديگران سود رسانند و خدا را عبادت كنند، به بهشت مي روند.
پيروي ( دنبال رو كسي بودن ): پيروي از انبيا كليد سعادت و خوشبختي است.
زيرا ( براي اينكه ): من خوشحالم زيرا در امتحان امروز موفق شده ام.

درس دهم : اتوبوس

به اين نكته توجه كنيد:
جمله هاي زير را بخوانيد و بگوييد چه وقت انجام گرفته اند، يا انجام مي گيرند يا انجام خواهند گرفت.
در حدود هزار سال پيش در يكي از شهرهاي ايران پسري به دنيا آمد. ( در گذشته دور انجام گرفته است. )
من ديروز با پدرم به گردش رفتم. ( در گذشته نزديك انجام مي گيرد.)
زهرا با آهن ربا آزمايش مي كند. ( در زمان حال انجام مي گيرد.)
مريم عصرها به كتاب خانه مي رود. ( در زمان حال و به طور مستمر انجام مي گيرد.)
مريم فردا بعدازظهر به كتاب خانه خواهد رفت. (در آينده نزديك انجام مي گيرد.)

كار در كلاس:
1- با هريك از كلمه هاي زير يك جمله بگوييد:
گفتم: من پاسخ پرسشها را گفتم.
گفت: او پاسخ پرسشها را گفت.
گفتيم: ما پاسخ پرسشها را گفتيم.

2-معني كلمه ها و تركيبهاي زير را بنويسيد:
مشهور: معروف، نامي
در حدود: تقريباً
جانور گوشت خوار: حيواني كه غذايش گوشت است.
جانور گياه خوار: جانوري كه از گياهان تغذيه مي كند.

پرسشها:
1- يادداشت كردن تجربه ها چه اثري در پيشرفت كار ابن سينا داشت؟
باعث شد كه در كارش بيشتر علاقه پيدا كند و در تحصيل پيشرفت كند.

2-ابو علي سينا چگونه براي خود كتابخانه درست كرد؟
هر جا كتاب تازه اي مي ديد، مي خريد و آن را نگاه مي داشت.

3-از كجا مي فهميم كه ابو علي سينا پزشك مهرباني بود؟
از معالجه بيماران محتاج كه آنها را رايگان معالجه مي كرد.

4-كتاب قانون درباره چه موضوعي نوشته شده است؟
درباره علم طب و پزشكي.

تمرين املا:
1-در جدول زير پنج كلمه بنويسيد كه يكي از حروفهاي نوشته شده را داشته باشند:

2-در هر رديف جدول پنج كلمه بنويسيد كه صدا و نوشته هاي مشخص شده راداشته باشند:

تمرين انشا:
1- نوشته هاي زير را كامل كنيد تا به صورت جمله درآيند:
ابو علي سينا در هجده سالگي طبيب ماهري بود.
ابن سينا تقريباً هزار سال پيش به دنيا آمد.
يكي از كتابهاي معروف ابن سينا قانون است.

2-جمله هاي زير را كامل كنيد:
پدرم فردا صبح به اصفهان خواهد رفت.
من سال ديگر به كلاس چهارم خواهم رفت.
برادرم فردا صبح از اصفهان خواهد آمد.
مگر شما فردا به تبريز خواهي رفت (مي روي)؟

3-با هريك از اين كلمه هاي همخانواده يك جلمه بسازيد.
معالجه، علاج، محتاج، احتياج، علم، معلم
معالجه:پزشك بيمار را معالجه مي كند.
علاج: ابو علي سينا علاج هر بيماري را مي دانست.
محتاج: انسان خوب به مردم محتاج كمك مي كند.
احتياج: كودكان به محبت احتياج دارند.
علم: آموختن علم بر هر مسلمان واجب است
معلم: كار معلم آموختن به بچه هاست.

4- با هريك از كلمه هاي زير يك جلمه بسازيد و علامت مناسبي در پايان آنها بگذاريد:
آيا: آيا امروز به مدرسه رفته اي؟
چه طور: تعطيلات تابستان را چه طور گذرانديد؟
چگونه: در اين باران، چگونه به گردش برويم؟
چه وقت: چه وقت از امروز به خانه مي آيي؟

درس يازدهم: پرواز

كلمه هاي زير را بخوانيد.
عليه السلام، امير المؤمنين. در كلمه عليه السلام، 2 حرف ( الـ ) نوشته مي شود ولي خوانده نمي شود.
در كلمه امير المؤمنين، دو حرف ( الـ ) نوشته مي شوند ولي تنها حرف ( لـ ) خوانده مي شود.

كار در كلاس:
1-معني كلمه هاي زير را بگوييد:
پاسخ = جواب
روش = شيوه، راه
سبب = دليل
اين گونه = اين طور
سودمند = با ارزش

2-از كار امام كاظم (ع) چه نتيجه مي گيريد؟
نتيجه مي گيريم كه سستي و تنبلي، جامعه را ويران مي كند. اگر ما مسلمان هستيم و پيرو بزرگان دين، پس بايد با درس گرفتن از زندگي و سخنان اين بزرگواران با تلاش و كوشش جامعه سالم و آبادي را بسازيم.

پرسشها:
1-امام كاظم (ع) چه مي كرد؟
مشغول بيل زدن زمين بود.

2-آن مرد به امام چه پيشنهادي كرد؟
پيشنهاد كرد كه آن كار را به عهده ديگران بگذارد.

3-امام در جوابش چه فرمود؟
فرمود: چرا اينكار را به عهده ديگران بگذارم. افرادي بهتر از من نيز همواره به اينگونه كارها پرداخته اند.

4-آيا كساني كه سالم هستند، حق دارند بدون كار و كوشش در جامعه زندگي كنند؟ چرا؟
خير، چون جامعه با كار كردن آباد مي شود.

5-دانش آموزان در چه كارهايي بايد بيشتر تلاش و كوشش كنند؟
در درس خواندن، محيط اطراف خود را تميز نگهدارشتن، پيشرفت در علم و صنعت.

تمرين املا:
1-كلمه هاي زير را بخوانيد و تشديد را در جاي درست بگذاريد:
تحمل = م
قوت = ق
محمد = م
مرتب = ت
فعال = عـ
فعاليت = عـ , ي

2- با اين 9 كلمه، 6 كلمه تركيبي بسازيد:
كتاب – گاه – خوش – دانش – خانه – ورزش – رفتار – نشين – كار.
كتابخانه – دانشگاه – ورزشكار – خانه نشين – ورزشگاه.

3- حروف نوشته نشده كلمات زير را بنويسيد:
مطالعه – سراسيمه – صالح – قصه هايي – قفسه – تصوير – اخلاص – رحمت – مشرق – مغرب.

تمرين انشا:
1- جمله هاي زير را كامل كنيد:
ما سال ديگر به مشهد خواهيم رفت.
ما هفته ديگر به مشهد خواهيم رفت.
ما يك ساعت ديگر به مشهد خواهيم رفت.

2- در كلمه هاي ( رفتم – رفتي – رفتيم – رفتند ) مشترك را پيدا كنيد و با آن جلمه اي بسازيد:
مشترك: رفت: علي براي خواندن نماز به مسجد رفت.

3- بنويسيد كه از درس و كوشش چه نتيجه اي مي گيريد؟
نتيجه مي گيريم كه كار و فعاليت روش و شيوه پيامبران و امامان است و ما نيز بايد از اين روش پيروي كنيم.

درس دوازدهم : كلمات عاميانه

به اين نكته توجه كنيد.
به كسي كه كشتي را مي راند ( ناخدا ) مي گويند.
به كسي كه هواپيما را مي راند ( خلبان ) مي گويند.
به كسي كه با سفينه فضايي پرواز مي كند ( فضانورد ) مي گويند.
هر كس شغلي دارد كه براي معرفي شغل خود از لغت و اصطلاح خاصي استفاده مي كند.
مانند:
نانوا = يعني كسي كه نان مي پزد.
رانند= يعني كسي كه اتومبيل يا موتور را مي راند.
پستچي = يعني كسي كه نامه هاي ديگران را به دست صاحبان نامه ها مي رساند و در اداره پست كار مي كند.

كار در كلاس:
1-با افزودن (بان) كلمه هاي تازه بسازيد:
باغ = باغبان
در = دربان
جنگل = جنگل بان
دروازه = دروازه بان
نگه = نگهبان

2-هم معني كلمات زير را بگوييد:
خردسال = كودك
منظور = مقصود
فايده = سود
قصه = داستان
حيله = مكر، فريب
شيفته = بسيار علاقمند

3- با كلمات زير جمله بسازيد:
غرش: غرش هواپيماها در آسمان شنيده مي شود.
باهوش: اكرم بسيار باهوش است.
مضطرب: مادر از شدن فرزندش مضطرب شد.
تصميم گرفتم: من تصميم گرفتم روز به كوه بروم.

پرسشها:
1-انسان از چه زماني آرزو داشته است كه در آسمان پرواز كند؟
از زمانهاي بسيار قديم

2-نام دانشمند مسلماني كه توانست با بال در آسمان پرواز كند چه بود؟
عباس بن فرناس

3-چرا انسان مي خواهد به جاهاي ناشناخته سفر كند؟
تا بتواند چيزهاي جديدتري را ببيند و اطلاعات بيشتري بدست آورد چيزهاي تازه كشف كند.

4-اولين هواپيما به دست چه كساني ساخته شد؟
برادران رايت.

تمرين املا:
1- در جدول زير پنج كلمه بنويسيد كه يكي از حرفهاي نوشته شده را داشته باشد:

2- در هر رديف پنج كلمه بنويسيد كه به اندازه مشخص شده نقطه داشته باشد:

3- چهار كلمه بنويسيد كه در آنها حرف ( ذ ) به كار رفته باشد:
لذيد – لذت – ذاتي – گذشت – ذهن

تمرين انشا:
1-هر يك از كلمه هاي زير را در دو جمله به كار ببريد:
جاري:
آب رودخانه جاري است.
خون در رگهاي انسان جاري است.
جمع آوري:
مأموران شهرداري زباله ها را جمع آوري مي كنند.
احمد در جمع آوري ميوه ها، به پدرش كمك كرد.
منظور:
منظور از ساعت 14، همان 2 بعدازظهر است.
علي از زدن اين حرف منظور خاصي داشت.

2-بنويسيد كه نشانه (+) در هر درس در كجا به كار مي رود؟ با ديدن آن چه مي فهميد؟ در اين درس چند بار به كار رفته است؟
در جملاتي كه كلمات تازه و جديد دارد به كار رفته است. مي فهميم كه معني اين كلمه در آخر درس آمده است. شش بار به کار رفته است.

3-در جمله هاي زير به جاي كلمه داخل گيومه هم معني آنها را بنويسيد و آنها را بلند بخوانيد:
روزي اتو بر ( فراز ) تپه اي رفت. بالاي
او براي رسيدن به ( آرزوي ) خود ( تلاش ) فراوان كرد.
اميد، سعي و كوشش
ويبر رايت ( شيفته ) آزمايش هاي

مطالب مشابه :

دانلود قران ششم دبستان. آزمون ها ،آدینه ها و مطالب کاربردی پنجم دبستان;

ریاضی چهارم دبستان - گاج.گل واژه كتاب هاي رياضي اين پنجم ( 5 ) رياضي ششم

كتاب كار رياضي، سال سوم فارسي سوم دبستان 92-93 دانلود كتاب فرهنگ و و پژوهش گاج +

دفتر تمرين رياضي دوم دبستان: علوم كار پنجم كتاب كار زبان انگليسي:

و همچنين كلمه بار در جملات چهارم و پنجم به نظم و ترتيب دبستان به كتاب رياضي

دانلود كتاب وَرزِش كار ، سواركار ، دَوَنده و وَزنه از بخوانيم كلاس پنجم