هفت روش برای تصویرگری‏

1.کلاژ( Collage

کلاژ به معنی در کنار هم قرار دادن قطعه‏های‏ مختلف کاغذ،پارچه و چیزهای دیگر است که در کل‏ یک تصویر را نشان می‏دهند.نمونه‏های جالبی از این‏ روش،کتابهای«سه بچه شیطان»اثر ربکا امبرلی و «داستان رزی داک»اثر جینی پیکر است.در این ک تابها،از کلاژ برای به تصویر کشیدن داستان‏ استفاده شده که بر اساس روح داستان،بعضی از صحنه‏ها،خشونت و بعضی صحنه‏ها،طنز و شوخی را القا می‏کنند.

از پیشگامان این روش«ازراجک کیتس»و «لئولیونی»بودند که با استفاده از ابتکارات خود موفق‏ به خلق کتابهای تصویری جالب و چشمگیری شدند. امروزه بیشترین گرایش در زمینهء تصویرگری،درست‏ کردن کلاژ است و تصویرگران در حال تجربهء این‏ روش سرگرم‏کننده هستند.

آن گریفا لکونی در کتاب«سبیلهای آقا شیره»،از کاغذهای براق،قطعه‏های پلاستیکی،عکس و تکه‏های چوب برای به تصویر کشیدن این افسانه‏ اتیوپایایی استفاده کرده است.از نمونه‏هایی که با این‏ شیوه اما به شکلی بسیار ساده تصویرگری شده‏اند، می‏توان به کتابهای«موش کوچولو نقاشی می‏کشد» و«موش کوچولو می‏شمارد»اشاره کرد.«الن استول‏ والش»تصویرهایش را با استفاده از تکه کاغذهای‏ رنگی طراحی کرده و کمتر به جزئیات پرداخته است. وی با این روش،تصویرهای چشمگیر و جالبی پدید آورده است که گویای قصه‏ اند.

«ملی بنگ»با بهره‏گیری از قدرت ابتکار و خلاقیت‏ خود توانسته است از وسایل معمولی و قابل دسترس، تصویرهای زیبا و جذابی به وجود آورد.مثلا از سنجاق ته‏گرد،کوک ساعت و تیغهء اره برای نشان دادن‏ سنجاقک و از دانه‏های برنج برای نمایش قطره‏های‏ باران و شبنم روی برگها استفاده کرده است.استفادهء دقیق و ماهرانه از موادی با رنگهای تند و شفاف یا مات‏ و بیرنگ،حسهای متفاوتی برای بیننده به وجود می‏آورد.در این ارتباط می‏توان به آثار«لوئیس الرت» اشاره کرد که خالق تصویرهای جالب و شگفت‏انگیزی است.او بعد از هرتجربه،دریافته‏ است که از چه موادی برای نمایش چه موضوع‏هایی‏ بهتر می‏تواند استفاده کند.مثلا برای روشنایی‏ بخشیدن به اجسام نورانی مثل ماه و ستاره،از کاغذهای فلزی و براق و برای زندگی بخشیدن به آدم‏ برفی و محیط اطرافش،از دانه‏های ذرت،کشمش و تشتک‏های در بطری استفاده کرده است.

2.تصویرسازی چندبعدی( Layers )

روش دیگر تصویرگری،به کار بردن موادی‏ گوناگون مانند کاغذ،پلاستیک،فلز،طرحهای گلی، سرامیک و...است که به صورت لایه‏لایه روی هم قرار می‏گیرند.«دیوید ویس‏ینوسکی»در کتاب«شیر سلطان جنگلهای مالی»با روی هم قرار دادن ورقه‏های‏ مختلف کاغذ،آنچنان تصویرهای جالب و واقعی از آب،چوب،جنگل،فلز و...خلق کرده است که تأثیر داستان و جذابیت آن را دوچندان کرده‏اند.

«گریسی بوچاک»از شیوه مشابهی برای بریدن و لایه‏لایه قرار دادن کاغذ بر روی هم استفاده کرده است‏ تا تصویرها بتوانند تأثیری عمیق‏تر و ماندگارتر بگذارند.مثلا تصویرهای کتاب«یک رشته بلند ابریشم»در عین سادگی،هنرهای دستی سنتی و ظریف ژاپنی را به خاطر می‏آورد.

در این روش،هنرمندان از مواد مختلفی برای به‏ تصویر کشیدن داستانها استفاده می‏کنند.کار سالی ماور در کتاب«مری بره کوچولویی داشت» نمونه جذاب و موفقی از این نوع کار است.«سالی‏ ماور»با مهارت خاصی برای این کتاب عروسکهای‏ پارچه‏ای دوخت.او با صرف ساعتها وقت و به کار بردن موادی با سطوح نرم و دوختن لایه‏های گوناگون و وصل کردن آنها به هم،داستانهای شعرگونه و دلخواه کودکان را به تصویر کشیده است.تصویرها در این‏ شیوهء تصویرگری سه‏بعدی و بسیار زیبا هستند. نرمی و انعطاف‏پذیری مواد،قدرت عمل بیشتری برای‏ تصویرگر به وجود می‏آورد.بعضی از این آثار چنان‏ واقعی و زیبا هستند که بیننده دوست دارد آنها را لمس‏ کند و زیر و رویشان را ب بیند.

3.تصویرهای کارتونی( Whimsy )

این روش تصویرگری بسیار ظریف و شگفت‏انگیز است،اما تعداد کمی از تصویرگران از آن استفاده‏ کرده‏اند.از نمونه‏های بارز و چشمگیر این شیوه‏ می‏توان به نقاشی‏های سرگرم‏کننده و دلنشین‏ «مارگرت بلوی‏گراهافر»،«دان فری‏من»و«پول گالدن» اشاره کرد که به تصویرگری داستانهای عامیانه و شعرهای کودکانه در سالهای 1958 و 1959 پرداخته‏اند.امروزه این روش نقاشی کارتونی جایگاه‏ معتبری دارد و در ردیف هنرهای ظریف و مورد قبول‏ قرار گرفته است.بعضی از این تصویرگران آن‏قدر در کارشان مهارت کسب کرده‏اند که به سرعت با خطهای‏ پرپیچ‏وتاب و پررنگ،تصویرهایی جذاب و سرگرم‏ کننده برای داستانهای کوتاه و بلند می‏کشند.البته هر تصویرگری سبکی مخصوص به خود دارد که با توجه‏ به متن،ترس و اضطراب و شادی و...را القا می‏کند. مثلا کتاب«کلاهی از یک پرندهء مرده»و کتاب«پیرزنی‏ که مگس خورد»با نقاشی‏های جالب و سرگرم‏کنندهء خود،خوانندگان را به خنده می‏اندازند.جانت استونس‏ در کتاب«بادبادک»حرکتهای بادبادک و بدن صاحب‏ آن و چگونگی شخصیت حیوانهای داستان را با خصوصیتهای فیزیکی و اخلاقی عجیب و غریبشان،به خوبی به تصویر کشیده است.در نقاشی‏های کارتونی می‏توان به شکلی بسیار ساده، 30مثلا با سه خط کوچک،چشمها و دهان را کشید و احساس آن را نشان داد و یا می‏توان با پرداختن به‏ جزیات،آن را سرگرم‏کننده‏تر و جذاب‏تر کرد.

4.تصویرهای فرهنگی و قومی( Ethnic )

تصویرهای کتابهایی که دربرگیرنده فرهنگ ملتی‏ باشند،برای ملتهای دیگر عجیب و ناآشنا به نظر می‏رسد.به‏طور کلی و به استثنای چند کتاب معدود در دهه‏های 1920 تا 1960،به تصویر کشیدن‏ کتابها با سبکی خاص برای نمایش فرهنگ قومی و نژادی چندان رایج نبود.

باید دانست که خلق چنین تصویرهایی می‏تواند آثار هنری تصویرگر را پربارتر و غنی‏تر کند و تصویرگران بیشتری را در جرگه هنرمندان بین المللی‏ قرار دهد.در عین حال،این‏گونه تصویرها تنوعی در کار به وجود می‏آورد و به آن جنبهء جهانی و عمومی‏ می‏دهد.در این ارتباط می‏توان به نقاشی‏های«یومی‏ هیو»اشاره کرد.دو کار برجسته و بااهمیت او از نظر ترکیب و هماهنگی طراحی و نمایش آداب و رسوم‏ قومی و نژادی عبارتند از کتابهای:«فرار خرگوش»و «قضاوت خرگوش»برگرفته از قصه‏های عامیانه‏ کره‏ای.شخصیتهای داستانهای او آراسته به‏ لباسهای محلی و برخوردار از حرکتها و رفتارهایی‏ برگرفته از میراثهای قومی و مطابق با مفهوم و مضمون داستان هستند.او جنبه‏های چند فرهنگی‏ بودن کتاب خود را با نوشتن متن به زبانهای انگلیسی‏ و کره‏ای افزایش می‏دهد.«پاتریشیا پولاسکو»نیز برای نشان دادن میراث فرهنگی،شخصیتهای‏ داستان را با لباسهای سنتی همراه با رفتار و حرکتهای خاص آنها به خوبی به تصویر کشیده است.او در کارهایش از رنگهای زنده و تند در زمینه‏ای سفید استفاده می‏کند،اگرچه این دو تصویرگر شیوه‏های‏ کاملا متفاوتی در نقاشی‏هایشان به کار برده‏اند،ولی‏ به راحتی توانسته‏اند فرهنگ سنتی خود را از راه‏ تصویرگری به نمایش بگذارند.

5.بافت و ترکیب‏بندی( Textuer )

هرتصویرگری از روش خاصی استفاده می‏کند. عده‏ای،تصویرها را به شکل مسطح،یکنواخت و شفاف و عده‏ای دیگر آنها را به شکل برجسته و یا با بهره گرفتن از بافتهای گوناگون می‏پسندند.تا قبل از دهه 1960 که هنرمندان گراور ساز(قالبهای چوبی) برنده جایزه‏های بی‏شمار«کالدکات»شدند،روش‏ بافت به این شکل شکوفا نشده بود.تعداد زیادی از تصویرگران باذوق،با استفاده از بوم نقاشی،رنگ و روغن و روکشهای چوبی،به روش بافت دست یافتند. یکی از بهترین تصویرگران این شیوه،میشل مک‏ کوردی است که با نقاشی‏های رنگی و سیاه و سفید بر سطوح ناهموار و چاپ آن بر روی کاغذ،این روش را به اوج شکوفایی رساند.او در کتاب«آدرس گتی برگ» با کمرنگ و پررنگ کردن خطوط در نقاشی‏هایش بافت‏ چوبی را به ذهن القا می‏کند.«برین پینک‏نی»استاد این روش تصویرگری با استفاده از خطهای چرخشی، شخصیتها،منظره‏ها و زمینهء کار خود را طراحی‏ می‏کند و با رنگ‏بندی مناسب،به نقاشی روح‏ می‏بخشد و تأثیرگذاری آن را بیشتر می‏کند.

«رول کولن»که او نیز تصویرگر برجسته‏ای است، با استفاده از همین روش کار می‏کند،ولی درست در جهت خلاف،یعنی ابتدا نقاشی‏اش را می‏کشد،سپس‏ برای نمایش بافت،با سیاه قلم خطهایی را در تصویر رسم می‏کند.البته کارش چنان ظریف و رنگ‏امیزی و خطگذاری‏اش چنان دقیق است که مشخص‏ نمی‏شود ابتدا نقاشی را کشیده و سپس بافت‏گذاری‏ کرده است.

«دنیس فلمینگ»در نهایت سادگی از شکلهایی با زاویه‏های گرد،خمیده و روان و از مداد یا خمیرهای‏ رنگی استفاده می‏کند.نقاشی‏های او مانند ابریشم، براق و شفاف است و در عین سادگی،مهارت و ظرافت‏ خاصی دارند و به خوبی کودکان و خردسال را جذب‏ و خوشحال و راضی می‏کند.

«پل او.زلینسکی»از روشهای مختلفی در به‏ تصویر کشیدن کتابها استفاده کرده است که همگی‏ جزئیات داستان را به خوبی بازگو می‏کنند.او در یک‏ کتاب از بافت روکش چوبی و در کتابی دیگر از بافتی‏ با رشته‏های طلایی تابیده شده،استفاده کرده است تا چهرهء شوخ و بذله‏گوی شخصیت داستان را نمایش‏ دهد.

6.حاشیه و قاب‏بندی تزئینی( and panels Border )

روش دیگری که در تصویرگری از آن استفاده‏ می‏شود،کادربندی و حاشیه‏گذاری است.این روش، شور و حال و هیجان چشم‏گیری به کار می‏بخشد، حتی می‏توان برای تفهیم بهتر موضوع و مکان و زمان‏ رویدادهای داستان،جزئیاتی را در کنار تصویر اصلی اضافه کرد.جان برت در کتاب«شهر موشها»با دقت و وسواس از اشیایی مثل دکمه،سکه،سنجاق و در کتاب دیگری از شکل یک رشته طناب تابیده برای‏ کادربندی استفاده کرده است،کنار این کادر، تصویرهای کوچکی با جزئیاتی بیشتر که هرکدام از آنها نیز کادربندی شده‏اند،آورده شده است.

کتاب«سنت جورج و اژدها»اثر ترینا اسکارت که برندهء جایزه کالدکات نیز شده است،یکی‏ از اولین کتابهایی است که با استفاده از این روش، شخصیتها،قهرمانان و موضوع داستان را بهتر و گویاتر به تصویر کشید.او در حاشیه متن‏ها،از گل‏ و گیاه استفاده کرده و تصویرهای صفحه مقابل را با خطهایی ساده طوری کادربندی کرده است‏ که گویی خواننده منظره‏ها را از پشت شیشه یک پنجره‏ نگاه می‏کند.

«ومندی هالب رین»برای کتابهایش تصویرهایی‏ بزرگ با رنگهایی ملایم و کادرهایی متفاوت کشیده‏ است.او در هرکادری از اشیای گوناگونی‏ استفاده می‏کند که با موضوع،مکان و زمان داستان‏ ارتباط دارند.

به‏طور کلی،می‏توان گفت عده‏ای از تصویرگران، از خطهای حاشیه‏ای ساده یا تزئینی استفاده می‏کنند تا متن یا تصویرهایشان را بپروراند،تأثیر و جذابیت‏ داستان را افزایش دهند و در خواننده کشش بیشتری‏ ایجاد کنند.

7.ژرفانمایی و پرسپکتیو( ShapePerspective )

روش دیگری که در تصویرگری مورد توجه قرار گرفته‏ است،نمایش حادثه‏ها و منظره‏های داستان از زاویه‏های مختلف است.گرایش اصلی در این شیوهء تصویرگری،معطوف به نشان دادن عمق،پهنا،ارتفاع‏ و...است.تصویرهایی که با استفاده از ژرفانمایی و پرسپکتیو کشیده می‏شوند،به نظر غیر منتظره و پیش‏بینی نشده می‏آیند.

رادیانگ در کتاب«لون پویو»ما را به بالای درختی‏ می‏برد که همراه سه دختربچه از آن بالا به گرگی در پایین نگاه کنیم.در صفحه بعد،دیدگاه عوض‏ می‏شود و ما را زیر درختی می‏برد؛جایی که گرگ به سه‏ دختری که بالای درخت هستند،نگاه می‏کنند.او همچنین در صفحه‏ای گرگ را از دیدگاه خواننده و در جایی دیگر،چگونگی منظره‏ها و صحنه را از نگاه گرگ‏ به تصویر کشیده است و به این ترتیب،موقعیتهای‏ متفاوتی را برای خواننده به وجود آورده است.با استفاده از این روش،صحنه از بالا به پایین و برعکس،جلو به عقب و برعکس و...به تصویر کشیده می‏شود و به خواننده ذهنیتی تازه و نگاهی نو می‏بخشد.نمونهء دیگری از این نوع تصویرگری را می‏توان در کتاب«سه‏شنبه»ار دیوید ویس‏نر دید که‏ برنده جایزهء کالدکات نیز شده است.او اژدهای‏ ترسناک و غول‏پیکری را که روی یک ساختمان خم شده‏ است و نیز اشیای در حال پرواز و سایه‏هایشان را به‏ تصویر کشیده است.«دیوید ویس‏نر»با تغییر دیدگاه‏ها و استفاده از سایه‏گذاری،هیجان خاصی را به خواننده القا می‏کند.

البته روشهای تصویرگری دیگری نیز وجود دارد، ولی واضح است که کودکان تصویرهایی را دوست‏ دارند که خوشایندشان باشد،آنها را بیشتر با متن‏ داستان آشنا کنند و تأثیرگذار و هیجان‏انگیز باشند. چنین تصویرهایی برایشان لذتبخش و ماندگار خواهند بود.

هفت روش برای تصویرگری‏

مطالب مشابه :

سالروز تولد هانس کریستین آندرسن

قصه ی مردی که در باران گم شد

تاثیر تجربیات هنری بر خلاقیت کودکان

دانستنیهای هنر مدرن

هفت روش برای تصویرگری‏

لیست نامزدهای ائتلاف چکاد آزاد اندیشان در استان‌ آذربایجان شرقی اعلام شد

قلب ايران زمين