انواع راهها

انواع راهها
آزاده راه (freeway) : هيچ مانعي بر سر حركت وسايل نقليه وجود ندارد . راههايي با حداقل چهار خط عبور و حايلهاي وسط راه اين راهها بدون تقاطع مي باشند . بزرگ راه (Exqressway) : مسير هايي باحداقل 4 خط عبور كه حداقل تقاطعات ترافيكي را داشته و بريدگي ها با هم حداقل km2 فاصله دارند . مراحل طرح و اجراي پروژه هاي مسير يابي در راه سازي : 1- جمع آوري اطلاعات مورد نياز شامل عكس هاي هوايي, تردد مسافر و حجم كالا , نقاط مورد نظر مسير , موقعيت پلها و آبروها و … نقشه هاي منطقه و آمارهاي لازمه از جمعيت . 2- طرح مقدماتي و شناسايي محلي ( تعيين مناسب ترين مسير از بين واريافت هاي مختلف) اين بخش بر روي نقشه هاي 25000/1 تا 200000/1 انجام مي شود امكان سنجي واريافت ها شامل نكات اجتماعي و تكنولوژيكي در اين بخش تحت عنوان فاز صفر انجام مي شود پس از آن چند گزينه مناسب و در مرحله فاز 1 انتخاب واريافت بهينه فاز 2 3- تهيه نقشه هاي بزرگ مقياس نواري از مسير اوليه به عرض 100 تا 600 متر با مقياس 500/1 تا 10000/1 4- مطالعه مسير و تهيه طرح بر اساس نقشه هاي توپوگرافي و ارائه مشخصات فني 5- تهيه نقشه هاي بزرگ مقياس از ابنيه مسير با مقياس 50/1 يا 100/1 6- ميخكوبي بر روي زمين در فواصل مورد نياز برداشت پروفيل طولي و عرضي و شمارهگذاري ميخها فاز 3 ß 7- در مراحل ساخت راه آزمايشات و كنترل هاي كيفي و كمي مصالح و لايه ها انجام مي پذيرد . فاز 4ß 8- بهره برداري از راه و سرويس و نگهداري مسير عمليات خاكي : عمليات خاكي شامل كليه كارهاي لازمه براي تميز كردن بستر و حريمه راه خاكبرداري و خاكريزي خاك , سنگ و يا ساير مصلالح از مسير و محدوده راه در منطقه عمليات طرح مي باشد. - هرگونه مصالح ساختماني كه از تخريب ابنيه بدست مي آيد پس از دور كردن از بسته و حريمه راه بايد طبق تشريفات قانوني تحويل صاحبان آن گردد . - سطوحي كه پائين تر از خط زمين طبيعي قرار گرفته اند طبق نظر دستگاه نظارت بايد ريشه كني كامل تا عمق لازمه انجام شده در بقاياي ريشه ها , علف ها , رستني ها و هرگونه مواد و مصالح نامناسب ديگر نيز از زمين كنده و بدور ريخته شود تا احتمال مدفون شدن زير خاكريز حريمه راه را نداشته باشد . - چنانچه مسير راه از داخل باغ , قلمستان , منطقه جنگلي عبور نمايد كليه درختان نهال ها و هرگونه رستني ها بايد از تمامي حريمه و بستر راه قطع و ريشه كني شده و مسير پاك گردد . - چنانچه شاخه درختانيكه در مجاورت مسير قرار گرفته يا شاخه درختاني كه دستور حفظ وحراست آنها داده شده حدود پنج متر داخل حريمه راه شده باشند اين قبيل شاخه ها بايد از نزديك تنه درخت قطع شوند . - چاله هايي كه در اثر ريشه كني درختان بوجود مي آيند بايد با مصالح مناسب بصورت لايه لايه پر شده و متراكم گردد . - تمام منطقه عمليات خاكي با حريم مقدار بايد از هر حيث تميز بوده و زيبايي ديد راه بعد از خاتمه عمليات حفظ گردد . خاكبرداري و خاكريزي برداشت هرگونه مصالح ومواد خاكي , شن وماسه اي , قلوه سنگي و سنگي, ريزشي و لغزشي صرف نظر از جنس و كيفيت آنها از مسير راه بمنظور تسطيح , شيب بندي وآماده كردن مسير اصلي راه و يا راه هاي ورودي و خروجي و جاده هاي ارتباطي موضوع عمليات خاكبرداري است. احداث خاكريز و يا بالا آوردن بستر راه با خاك و سنگ حاصله از برشها و يا با مصالح قرضه موضعي و يا جانبي و يا قرضه منتخب آماده سازي بستر زمين طبيعي براي ريختن و پخش و كوبيدن مصالح بر روي آن و نيز خاكريزي پشت پي‌ها وشالوده ها , اطراف ابنيه فني و پر كردن اطراف لوله ها , چاهها وچاهكها وگودال هاي موضعي مشمول عمليات خاكريز است . خاك هائي كه در خاكريزي مصرف مي شود بايددر لايه هاي يكنواخت و با ضخامت ثابت درعرض خاكريز هاريخته شود . ترتيب لايه هاي خاكريزي 1-زمين طبيعي دكوپاژ مي شود ( كندن علف هاي هرز و گياهان نباتي ) به ضخامت cm20 2- در قسمتهايي كه خاكريزي عمق زيادي دارد . از مخلوط با سنگهاي درشت دانه ( راكفيل ) استفاده مي گردد كه به عنوان مثال اگر كه عمق m8/1 باشد (راكفيل ) m 3/0=5/1-8/1 3- 5 لايه 15 سانتي متري خاكريزي مي گردد با تراكم 95% 4- دو لايه 15 سانتيمتري ساب گريد با تراكم 100% طبق مشخصات فني راه 5- يك لايه 15 سانتيمتري ساب بيس از مصالح رودخانه اي طبق مشخصات فني راه . 6- يك لايه 15 سانيمتري بيس از مصالح رودخانه اي طبق مشخصات فني راه 7- دو لايه بيندر به ضخامت 5 سانتيمتر كه جمعا لايه بيندر 10 سانتيمتر مي‌گردد در قسمت هايي كه تعريضي داريم لايه اول بيندر با آسفالت جاده اوليه فيكس مي گردد كه به اين حالت لايه دوم بيندر و لايه توپكا روي جاده اصلي اوليه و قسمتهاي تعريضي قرار مي گيرد . 8- يك لايه توپكا به ضخامت 4 سانتي متر در صد شكستگي 80% (شن) در قسمتهاي خاكبرداري داريم و ياارتفاع خاكريزي 80 سانتي متري مي باشد (دولايه ساب گريد يك لايه ساب بيس يك لايه بيس و آسفالت اجرا مي‌گردد) حداكثر ضخامت راكفيل درهر لايه 30 سانتيمتر مي‌باشد تمام خاكريزها و همچنين ترانشه ها و بسته زمين طبيعي بايد با غلطكهاي مكانيكي متراكم شوند. براي تامين تراكم يكنواخت در تمامي لايه ها عمل مرطوب كردن و اختلاط خاكها را بايد در زمان مناسب وكافي و قبل از غلطك زني با وسايل مكانيكي انجلام داد تا فرصت توزيع يكسان رطوبت در تمام خاك وجودداشته باشد ميزان رطوبت مصالح خاكي چسبنده براي حصول تراكم مطلوب بايد در محدوده يك تا دو درصد كمتر از رطوبت مناسب و براي خاكهائي كه به تورم و انبساط گرايش دارند يك تا دودرصد بيشتر از رطوبت مناسب انتخاب شود. عمل تراكم و كوبيدن لايه هاي سنگريزي بايد آنقدر ادامه يابد تا احتمال هيچگونه نشست , تقليل حجم , جابه جايي و يا كاهش ضخامت قشرهاي كوبيده شده وجود نداشته باشد. عمليات پخش و تراكم لايه هاي خاكريز كف ترانشه ها و بستر زمين طبيعي بايد بترتيب برنامه ريزي واجرا شوند كه هر لايه و يا سطح متراكم شده در حداقل زمان ممكن بالايه بعدي پوشيده شود تا همواره لايه ها و يا سطوح متراكم شده مشخصات وميزان تراكم مورد نظر حفظ نمايند. - در محلهائي كه خاكريزي روي سراشيبي تند قرار مي گيرد و يا عمل خاكريزي روي خاكريزي موجود صورت مي گيرد پله هائي روي شيب مزبور تعبيه مي شود تا از لغزش احتمالي خاكريز جديد روي بدنه سراشيبي جلوگيري بعمل آيد و خاكريزي جديد و قديم خوب با همه قفل و بست گردد. - در شيرواني ها و ترانشه ها نبايد آثار غير منظم ابزار آلات خاكبرداري ديده شود. مقاطع عرضي وطولي بايد دقيقا طبق قواره هاي لازمه اجرا شود و ناهمواريها در محور طولي در طول شمشه 5 متري نبايد از 3 سانتيمتر تجاوز نمايد . بلوكاژ : سنگهائي كه براي بلوكاژ مصرف خواهد شد بايد به طور متوسط 05/0 متر مكعب حجم داشته باشد سنگها را طوري دست چين مي كنند كه حداقل فضاي خالي را داشته باشد و بايد سنگها كاملا روي همه قفل و بست گردند . قشر زير اساس sub base قشري از مصالح سنگي با مشخصات فني در معين و به ضخامت محاسبه شده مشخص كه بر روي بستر روسازي راه (سابگريد) به منظورتحمل بارهاي وارده از جانب قشر اساس قرار گيرد قشر زير اساس ناميده مي‌شود اين قشر معمولا اولين لايه از ساختمان روسازي راه را تشكيل مي‌دهد . قبل از اجراي عمليات بستر روسازي راه بايد عاري ازهرگونه موادزائد و اضافي بوده و طبق پروفيهاي طولي وعرضي آماده شده باشد همواري سطح ساب گريد با استفاده از شمشه كنترل مي گردد در صورتيكه شمشه 4 متري در جهات مختلف بر روي سطح سابگريد قرار گيرد ناهمواري‌هاي آن نبايد از cm3 تجاوز نمايد . براي كنترل رقوم سطح لايه هاي قشر زير اساس قبل از هرگونه عمليات در طرفين بستر راه و به فاصله كافي از محور ميخ هاي چوبي و يا فلزي به فواصل مشخص جهت برقرار نمودن ارتفاع كوبيده مي گردد . پخش مصالح و آبپاشي مصالحي كه طبق مشخصات فني داده شده تهيه مي گردد و به پاي كار حمل و بر روي بستر روسازي راه به فواصل مساوي و يكنواخت تخليه و سپس پخش مي گردد دانه بندي مصالح بايد قبل از حمل تنظيم شده باشد چنانچه دانه هائي درشت ترا ز حداكثر اندازه دانه هاي درشت تر از حداكثر اندازه دانه بندي مجاز باشد بايستي از سطح راه برداشته به خارج از حريم راه حمل گردد . بهنگام پخش مصالح نبايد دانه هاي درشت و ريز ازهمه جدا شوند بوسيله گريدر يا هر وسيله ديگر مصالح پخش شده بايدآنچنان پروفيله شود كه پس از آبپاشي و كوبيدن ابعاد آن برابر با رقوم ابعادو شيب داده شده در نقشجات باشد . پس از پخش و پروفيله كردن مصالح آبپاشي بوسيله تانكر آب پاش با فشار يكنواخت آغاز مي‌گردد . آبپاشي طوري بايستي انجام شود كه تمام دانه‌هاي مصالح به طور يكنواخت مرطوب گردد توقف تانكر آبپاش بهنگام آبپاشي لايه زير اساس مجاز نمي باشد آبپاشي نبايد به نحوي انجام گيرد كه موجب صدماتي به بدنه خاكي راه گردد . مقدار آب لازم براي آبپاشي بر مبناي درصد رطوبت بهينه كه قبلا در آزمايشگاه بدست آمده است مي باشد تفاوت مجاز آب مصرفي 5/1± درصد جذبي آب مورد لزوم براي رطوبت بهينه مي‌باشد. كوبيدن لايه زير اساس پس از آبپاشي بلافاصله غلطك 10 تا 12 تني استوانه اي فلزي آغاز مي‌گردد علاوه بر غلطك هاي نامبرده مي توان از غلطك هاي لرزشي نيز استفاده نمود ولي قبل از استفاده از غلطك لرزشي, غلطك زني بايد با غلطك‌هاي استاتيكي انجام شود نوع ووزن غلطك ها بايد متناسب با تنوع مصالح مصرفي باشد ووزن غلطك مورد استفاده نبايد طوري باشد كه سبب خرد شدن دانه هاي مصالح زير غلطك گردد . عمليات غلطك زني از كناره هاي راه شروع و به محور آن ختم مي گردد و در پيچ ها غلطك زني از داخل قوس و يا پست ترين نقطه شروع شده و به بلندترين نقطه خارج از قوس ختم مي گردد. غلطك زني و در صورت لزوم توام با آب پاشي بايد آنقدر ادامه يابد تا اينكه يك لايه كوبيده شده و منسجم مطابق ابعاد و شيب داده شده در نقشه هاي تيپ بدست آيد لايه كوبيده شده قشر زير اساس در هر روز بايد به قسمتهاي مساوي و به طول 150 تا 200 متر در هر خط عبور تقسيم گردد ودرهر قسمت يك آزمايش دانسيته در جا طبق روش آشتو انجام گيرد . در صورتي كه تراكم نسبي بدست آمده كمتر از حد مجاز باشد بايد لايه كوبيده شده شخم و سپس با آب پاشي و غلطك زني آنقدر كوبيده گردد تا تراكم نسبي قيد شده تامين گردد . سطوحي كه كوبيدن آنها باغلطك‌هاي خودرو امكان پذير نباشد مي‌توان از وسايل كوبنده موتوري كوچك استفاده نمود مشروط به اينكه تراكم مورد نظر تامين گردد . هر نوع ناهمواري كه بهنگام و يا بعداز غلطك زني ظاهر شود با برداشتن قسمتي از مصالح در نقاط مرتفع و يا اضافه نمودن مصالح در نقاط پست بايداصلاح گردد. حداكثر ضخامت هر لايه كوبيده شده از قشر زير اساس برابر با 15 سانتي متر مي باشد رقوم سطح تمام شده هر لايه از قشر زير اساس و قبل از پوشش با لايه بعدي با توجه به نميرخ هاي طولي وعرضي اندازه گيري مي‌شود در هر نقطه اختلاف بين رقوم هاي مورد نظر و آنچه ساخته شده نبايد از 2± سانتيمتر تجاوز نمايد . حفاظت سطح راه بهنگام اجراي عمليات بمنظور حفاظت مشخصات قشر زير اساس پيمانكار بايد برنامه اجرايي عمليات قشر زير اساس را طوري تنظيم كند كه پس از پخش و كوبيدن قشر زير اساس و حصول اطمينان از دارا بودن مشخصات مورد نظر روي آن با مصالح قشر بعدي پوشيده شود وهمچنين از عبور و مرور وسايل نقليه و ماشين آلات راه سازي روي آن بايد جلوگيري نمود . اساس : Base قشري از مصالح سنگي و يا مخلوطي از مصالح سنگ و مواد چسبنده قير و يا سيمان (اساس قيري، سيماني) با مشخصات فني معين و به ضخامت محاسبه شده مشخص كه بر روي بستر آماده شده راه و يا قشر زير اساس به منظور تحمل بارهاي وارده از جانب قشر رويه قرار ميگيرد . قشر ناميده ميشود. اساس شني يا سنگي اساس شني يا سنگي استخوان بندي است از مصالح سنگي با مشخصات فني معين را به ابعاد هندسي مورد نظر بر روي قشر زير اساس و يا بسته رو سازي راه قرار گرفته و طبق شرايط فني قيد شده با رطوبت مناسب كوبيده شود. از عبور و مرور وسائل نقليه پس از اتمام عمليات بر روي قشر اساس بايد بشدت خودداري نمود زيرا باعث مي‌شود كه بيس شن زده گردد و در اين صورت بايد دانه‌هاي جدا شده را تيغ زده و بعداز آب پاشي و كوبيدن آن توسط غلطك و پس از خشك شدن بيس علميات قير پاشي انجام گردد ضخامت‌هاي بيس ـ ساب بيس – ساب گريد به صورت استاندارد 15 سانتي متر مي‌باشد هر چه كه ارتفاع خاكبرداري زياد باشد عرض بستر زياد مي‌شود به علت اينكه عرض پاشنه خاكريزي بيشتر مي‌گردد. هر چه كه ارتفاع خاكريز بيشتر باشد عرض پاشنه خاكريزي اضافه مي‌گردد عرض پاشنه خاكريز بر اساس شيب شيرواني خاكريزي كه توسط مشاور ابلاغ مي‌شود تعيين مي‌گردد. اندود سطحي (تك كت) پخش يك لايه بسيار نازك آمولسيون قير روي سطح آسفالتي يا بتني به منظور آغشته نمودن سطوح مزبور و ايجاد چسبندگي با قشر آسفالتي كه متعاقباً روي آن پخش مي‌شود اندود سطحي يا تك كت ناميده مي‌شود. پاك كردن سطح راه: قبل از پخش آمولسيون قير جهت تك كت مي‌بايستي با جا روي مكانيكي تماسه سطح راه يا قسمتي كه آلوده به گرد و غبار مي‌باشد نموده بطوريكه سطح راه عاري از هرگونه گرد و غبار و خاك و مواد زائد ديگر باشد چنانچه در بعضي از قسمتهاي سطح راه گل آلود باشد مي‌بايستي قبلاً با آب شسته شود. چنانچه دو يا چند قشر آسفالت در فاصله كوتاه بطور متعالي روي يكديگر پخش گردند بشرط اينكه باران روي سطح آسفالته نباريده و آلوده به گرد و غبار نباشد با نظر دستگاه نظارت مي‌توان از پخش شده داراي انعطاف پذيري كافي بوده و چسبندگي بين لايه ها به واسطه وجود فيلم قير در سطح دانه‌ها آسفالت امكانپذير است. وسائل اجراي كار: 1ـ جا روي مكانيكي و يا هواي فشرده و در صورت لزوم ماشين آبپاشي 2ـ دستگاه پخش آمولسيون قير پخش كن آمولسيون قير بايد كاملا مجهز و بدون عيب و تنظيم شده باشد بطوريكه بتوان آمولسيون قير را بطور يكنواخت و به مقدار معين در عرض تعيين شده پخش نمايد. براي اين منظور بايد دستگاه پخش كن مجهز به سرعت سنج باشد از سرعت دستگاه را به حسب متر يا فوت در دقيقه نشان دهد پمپ دستگاه پخش كن بايد داراي تاكو متري باشد كه بوسيله آن بتوان مقدار آمولسيون بتوان مقدار آمولسيون قير كه از لوله‌هاي پخش كن خارج ميگردد بر حسب ليتر در دقيقه كنترل نمود. در صورت لزوم و با توجه به درجه حرارت هوا ، دستگاه پخش آمولسيون قير بايد مجهز به گرمكن بوده تا بتواند آنرا به حدود درجه حرارت لازم براي پخش برساند طول لوله‌هاي پخش شده بايد به طور عادي حدود 4 متر بوده و براي عرض‌هاي كمتر يا بيشتر قابل تنظيم باشد. دستگاه پخش آمولسيون قير هر روز پس از خاتمه كار بايد با نفت سفيد يا مواد مشابه كاملا شسته گردد. مخازن آمولسيون قير بايد در مقابل سرما محافظت شود تا آمولسيون قير يخ نزد مخازن مزبور بايد در بسته باشد تا آمولسيون قير در معرض هوا قرار نگرفته و گلبول‌هاي آن در سطوح آمولسيون قير دلمه نشود. در موقع پخش امولسيون قير بطوريكه نبايد درجه حرارت هوا در محل كار كمتر از 10درجه سانتيگراد است ضرورت يابد پخش امولسيون قير بايد با موافقت دستگاه نظارت و پيش‌بيني هاي لازمه بعمل آيد ولي به هر حال اندود سطحي در مواقعي كه درجه حرارت كمتر از 5 درجه سانتيگراد است نبايد انجام شود. اندود نفوذي (پريمكت) پخش يك لايه قير مخلوط با گرانروي كه در سطح شني راه اندود نفوذي يا اصطلاحاً پريمكت ناميده مي‌شود . اندود نفوذي به منظور آماده نمودن سطح راه شني جهت پخش قشر آسفالت انجام مي گردد قير پريمكت كه در سطح راه شني پخش ميگردد. در داخل خلل و فرج آن نفوذ نموده و علاوه بر تحكيم سطح شني راه سبب تسهيل چسبندگي قشر آسفالت به بدنه راه مي‌گردد. بيش از 10 درجه و موقعي كه هوا رو به سردي ميرود بيش از 15 درجه سانتيگراد باشد. آسفالت سطحي يك لايه اي و دو لايه اي پخش يك لايه قير روي سطح آماده راه كه بلافاصله روي آن مصالح شكسته و تميز پخش گردد آسفالت سطحي ناميده مي‌شود. اين نوع آسفالت معمولا در دو لايه و در مواردي در يك لايه بندرت در سه لايه پخش مي‌شود. كه بترتيب آسفالت سطحي يك لايه اي و دو لايه اي و سه لايه اي ناميده مي‌شود. ضخامت آسفالت سطحي يك لايه‌اي تقريباً معادل اندازه ماكزيمم اسمي مصالح مي‌باشد. و ضخامت آسفالت سطحي دو لايه معادل اندازه ماكزيمم اسمي مصالح لايه اول است. كليه نقاط ضعيف سطح راه شني (قشر اساس) مانند چاله يا نشست بايستي با مصالحي كه در ساختمان قشر اساس بكار رفته است مرمت شود بهر حال تمامي سطح راه بايستي پروفيله و ضمنا فاقد هرگونه مواد سست يا شل باشد . بطوريكه قسمت هاي مرمت شده و ضعيف مشابه ساير قسمتهاي راه را داشته باشد. در مورد راههاي شني مي‌بايستي عمليات بترتيبي برنامه ريزي گردد كه بالافاصله پس از آماده شدن قشر اساس و قبل از عبور ترافيك از روي آن عمليات آسفالت سطحي انجام گيرد به نحوي كه راه كاملا پروفيله و شيب‌هاي طولي و عرضي آن تامين شده باشد. وسائل اجراي كار وسائلي كه براي اجراي آسفالت سطحي لازم مي‌باشد به شرح زير است. جاروي مكانيكي و يا هواي فشرده و در صورت لزوم ماشين آبپاش غلطك چرخ لاستيكي سه تن ، عرض كوبيده غلطك چرخ لاستيكي بايد بيش از 150 سانتي متر بوده و وزن آن قابل تغيير و فشار سطح تماس آن حداقل 40 پوند بر اينچ مربع باشد. پخش كن مكانيكي براي مصالح سنگي كه بتوان دقيقاً آنرا براي پخش مقدار معيني از مصالح در متر مربع ميزان كرد. دستگاه پخش آمولسيون قير و يا قير پاش. پخش و كوبيدن مصالح سنگي پخش مصالح سنگي بايد با وسائل پخش كن مكانيكي كه در شرح وسائل اجراي كار قبلا ذكر شده است انجام گيرد قبل از ريختن قير كاميون‌هاي حاصل مصالح سنگي بايد در محل كار آماده باشند كاميون‌هاي حاصل مصالح سنگي بايد از عقب به جود حركت كنند تا ابتدا مصالح سنگي روي قير پخش شود و سپس چرخ كاميون از روي آن عبور كند. مصالح سنگي بايد بلافاصله پس از پاشيدن قير يا آمولسيون روي سطح راه پخش شود بالافاصله بعداز پخش مصالح سنگي بايد عمل غلطك زني شروع شود تا دانه هاي مصالح سنگي كاملاً به قير و سطح راه بچسبد. براي هر پخش كن مصالح سنگي لاقل بايستي دو غلطك چرخ لاستيكي بكار برده شود عمل غلطك زني نبايد پس از عمل آمدن قير ا دامه يابد زيرا دانه‌هاي مصالح سنگي در جاي خود لق شده و از سطح راه كنده ميشود در هر حال فاصله زماني بين پخش مصالح سنگي لايه اول و پاشيدن قير لايه دوم نبايد از 48 ساعت كمتر باشد قبل از پخش قير لايه دوم بايد با جارو مكانيكي خرده سنگهاي اضافي لايه اول از سطح راه پاك گردد. لكه گيري قسمتي از جاده را كه خراب شده است ابتدا با مشخصات هندسي شخص مربع و يا مستطيل يا كمپرسور كنده و سپس با جارو كردن و تميز كردن سطح آن قير را در كف و ديواره‌هاي لكه مي ريزيم و بايد ديواره لكه و كف آن به هم عمود باشند پس با دو غلطك لاستيكي و فلزي روي آن تردد شود تا كاملاً متراكم گردد. قالب بندي طبقه بندي قالب ها قالب ها به طور كلي به سه دسته تقسيم مي‌شوند. قالب هاي معمولي ـ قالب هاي دقيق ـ قالب هاي مخصوص قالب هاي معمولي : اين گونه قالب هاي از تختهها يا صفحات چوبي كنار هم قرار داده شده ساخته مي‌شود كه بايد همسطح و به همچسبيده باشد و حداكثر درزها 2 ميليمتر و اختلاف سطح دو تخته يا صفحه كنار هم از 3 ميليمتر بيشتر نباشد و بايد شرايط آب بندي را داشته باشند. قالب هاي دقيق : قالبهاي دقيق از تخته هاي رنده شده يا صفحات چوبي ساخته مي شود درز و اختلاف سطح دو تخته يا دو صفحه كنار هم نبايد به ترتيب از 5/0 و 1 ميليمتر بيشتر باشد قالب هاي دقيق ممكن ا ست فلزي باشند و دقت اين قالب ها بايد حداقل مانند نوع چوبي آنها باشد اگر لازم باشد مي‌توان درز قالبهاي را با نوار ژسب پوشاند يا بين دو درز را نوار لاستيكي قرار داد. آب بندي قالب ها: آب بندي قالب ها بايد به نحوي باشد كه شيره سيمان از قالب خارج نشود و چنانچه بتن ريزي در مجاورت آب انجام شود مانع از نفوذ آب به داخل بتن گردد. مقاومت : قالب‌ها و داربست ها بايد در برابر بارها و سربارها و اثرات مختلفي كه تا پايان عمليات برچيدن آنها وارد مي شود مقاومت كافي داشته باشند. تغيير شكل تغيير شكل قالب ها و داربست ها تحت اثرات مختلفي كه به آنها وارد مي شود نبايد به ابنيه‌ايكه تازه بتن ريزي شده ا ست يا در حال گرفتن و سفت شدن است لطمه وارد آورد. بعلاوه اين تغيير شكل نبايد اثرات سوئي در ايستائي و حالت ظاهري بنا در وضعيت نهائي آن داشته باشد. خيز معكوس چنانچه دستگاه نظارت درخواست نمايد پيمانكار موظف است خير معكوس لازم براي قالب ها و داربست ها را قبل از شروع عمليات محاسبه و ارسال نمايد. آماده كردن قالب‌ها پاكيزگي : قالب ها بايد به اندازه كافي تميز باشد تا اثري روي سطح خارجي بنا باقي نگذارند. تميز كاري قبل از روغن مالي قالب ها بايد به دقت تميز شوند تا عاري از گرد و خاك و هر نوعه آلودگي باشند روغن مالي : كليه انواع قالب‌هائي كه فاقد رنگ مخصوص قالب هستند بايد روغن مالي شود روغن اضافي باقيمانده در كف قالب را بايد با اسفنج تميز نمود. روغن‌هاي استفاده شده به روغن مخصوص قالب بندي معروف اند و اثراتي روي سطح بتني باقي نمي‌گذارند و نبايد اثر اسيدي داشته باشند. استفاده مكرر : اگر يك قالب چندين بار مورد استفاده قرار گيرد پس از هر بار استفاده بايد تميز شود و قبل از استفاده مجدد به حالت قابل قبول در آيد. قالب برداري : قالب برداري بتن بايد با احتباط و بدون ضربه و فقط به كمك نيرو استاتيك انجام پذيرد. كارخانه آسفالت براي انجام دادن روسازي پروژه هاي راهسازي بايد حتما كارخانه آسفالت در نزديكي كار وجود داشته باشد تا براي رساند آسفالت از كارخانه تا محل پخش آسفالت خاصيت چسبندگي خود را از دست نداده و سرد و سخت نشود و براي تهيه مصالح آسفالت بايد معدني را اختيار داشت و براي در اختيار گرفتن معدن بايد از امور اراضي ـ مناب طبيعي ـ محيط زيست ـ امور رودخانه‌هاي سازمان آب مجوز رسمي دريافت كرد و تست هاي لازمه براي مصالح آسفالت بايد انجام گيرد و ميزان افت وزني ـ سايش ـ مقاومت در برابر عوامل جوي ـ ويد مورد نياز تعيين گردد. طريقه توليد آسفالت در كارخانه آسفالت پاركر ابتدا مصالح از محل دپو به سيلوهاي شمار يك (ماسه) و شماره دو (نخودي) و شماره سه (بادامي و درشت دانه) ريخته مي‌شود و از آن به نوارهاي مادر هدايت ميشود و سپس بعداز عبور از سرند به روي نوار دراير مي ريزد و به سوي دراير گرم هدايت مي‌شود وبعداز جذب حرارت مورد نياز گرد و غبار آن توسط اگزوز فن گرفته و ما بقي همراه حرارت خارج ميگردد و سپس توسط الواتور گرم يا بالابر به سمت بالا هدايت مي‌شوند و از سرند چهار طبقه كه جدا كننده مصالح مي باشد به داخل بين ها هدايت مي شوند و طبق نوع مصالح مورد نياز در آسفالت مصالح داخل باسكول مصالح مي‌گردد وهمزمان با قير مورد نياز وارد ميكسر مي‌گردد و بعداز 45 ثانيه از ميكسر تخليه مي گردد. درجه حرارت مصالح (150-140) و درجه حرارت قير (130-120) مي باشد طرح اختلاط آسفالت بيندر در كارخانه آسفالت پاركر براي تهيه آسفالت توپكا درشت دانه كاملا حذف و بادمي حدود 10%‌مورد نياز مي باشد . كارخانه آسفالت پاركر 120 كه در ساعت بايد 120 تن آسفالت توليد نمايد كه در حال حاضر به علت فرسودگي ميكسر درايد ضعيف بودن فن روزانه در هر ساعت 80 تن بيشتر توليد نمي كند . مصالح در تهيه آسفالت بايد خشك باشدو درصد شكستگي (80%) در كارخانه آسفالت براي روشن كردن مشعل جهت داغ كرد قير شير گازوئيل را بازكرده تا گازوئيل جريان يابد و سپس مشعل آتش را نزديك لوله فن برده و فن را روشن مي كنيم و موقع خاموش كردن شير گازوئيل را بسته و فن را خاموش مي كنيم . موقع روشن بودن كارخانه مهمترين چيزهايي بايد كنترل گردد عبارت است از درجه حرارت مصالح و درجه حرارت قير و آمپر كليه دينامها و در صورت بالا رفتن درجه حرارت آسفالت بايد گازوئيل مشعل را كم كرد. تعداد ماشين هاي مورد نياز براي حمل آسفالت بستگي به مسافت حمل دارد كه هر چقدر مسير طولاني تر باشد ماشين هاي بيشتري براي حمل مورد نياز مي باشد و در هر ماشين ده چرخ تقريبا 22-20 تن آسفالت بارگيري مي‌شود و در هر ساعت چهار ماشين مي توان بارگيري نمود . در صورتي كارخانه به فعاليت ادامه مي دهد كه حداقل 2 ماشين در كارخانه باشند در غير اين صورت كارخانه به صورت موقتي خاموش مي گردد (مشعل خاموش – توزيع بار قطع) و براي روشن كردن تمام دينامها روشن – مشعل روشن و توزيع بار شروع مي گردد . در هنگام خاموش كردن كلي دستگاه بايد بارهاي درايه – الواتور گرم - سرندها - بين ها كاملا تخليه گردد و به مقدار يك بچ مصالح داخل باسكول مصالح نگهداري مي شود كه در جهت شستشوي ميكسر مي باشد و مقدار 90-100 ليتر گازوئيل با يك بچ مصالح كه حدود 1785 كيلو گرم مي باشد . در ميكسر تركيب و بعد از يك دقيقه تخليه مي گردد و كليه دينامها و مشعل خاموش مي گردند .( براي ورود گازوئيل ابتدا شير قير را بسته و سپس شير گازوئيل را باز مي كنيم كه آمدن گازوئيل باعث شسته شدن لوله رفت قير مي‌گردد و لوله برگشت با توجه به شيب لازم خود به خود تخليه مي‌گردد . موضوع آزمايش دانه بندي مصالح شني بتن ( شن بتن ) ابتدا (4-5/3) كيلوگرم مصالح را به صورت كوپه درآورده و بعداز مخلوط كردن كامل آن را به چهار قسمت مساوي تقسيم مي كنيم و از آن دو قسمت مساوي را برداشته و در دو ظرف جداگانه قرار مي‌دهيم اگر كه مصالح زياد خاك داشته باشد يك آزمايش SE هم بدان انجام مي‌دهيم كه براي آزمايش SE ابتدا مصالح را از 16/3 عبور داده و مصالح را در سيني به صورت يك كوپه در آررده و كاسه مخصوص SE را به صورت چرخشي در كوپه مصالح پرس مي كنيم و پس 10 ضربه به ته آن زده مي‌شود تا فضاي خالي آن پر گردد و سپس با كارتك روي آن را صاف كرده و كاسه SE را درون استوانه‌اي كه تا 10 (محلول استوك پر شده است مري ريزيم و بعداز زدن چند ضربه به تدان به مدت 10 دقيقه صبر مي كنيم و سپس درپوش لاستيكي را روي آن قرار داده و در دستگاه چيكر قرار ميدهيم و بعداز زدن 127 ضربه با دستگاه ابتدا درپوش را با محلول استوكس شسته و سپس ديواره‌ها و شلنگ را به ته استوانه آورده و به صورت چرخشي به بالا ميآوريم تا استوانه تا 38 سانتي متر از محلول پر گردد و بعداز گذشتن 20 دقيقه پيستون SE را وارد استوانه كرده قبل از اين كه پيستون را وارد نمائيم عدد فيلر را ياداشت مي نمائيم و بعداز وارد كردن پيستون جاي را كه لاستيك پيستون مشاهده ميگردد در فيلر مي خوانيم. و عدد دو را به عدد اول تقسيم كرده و بعنوان SE آن بدست مي آيد. و براي دانه بندي مصالح را در الك‌هاي رو به رو عبور داده و وزن‌هاي مصالح مانده در روي الك را خوانده در روي ترازو و پس درصد مانده و درصد رد شده را حساب كرده و جدول را تكميل مي نمائيم . موضوع آزمايش : دانه بندي مصالح شسته طبيعي در بتن ابتدا مصالح ماسه شسته طبيعي را به مقدار (5/2 – 8/1 )كيلوگرم برداشته و آن را به صورت يك كوپه در آورده و به چهار قسمت مساوي تقسيم مي‌كنيم كه يك قسمت آن را براي آزمايش دانه بندي و قسمت ديگر آن براي تعيين SE موجود در مصالح استفاده كرده و دو قسمت ديگر را استفاده نمي‌كنيم و اين عمل براي آن است كه مصالح تقريبا به صورت مساوي مخلوط شدند و هر دو ظرف مصالح را درون آون قرار داده تا جايي كه كاملا مصالح خشك گردد و براي آزمايش SE ابتدا مصالح را از 16/3 عبور داده و مصالح را در سيني به صورت يك كوپه در آورده و كاسه مخصوص SE را به صورت چرخشي در كوپه پر ميكنيم و سپس 10 ضربه به ته آن زده مي‌شود تا فضاي خالي آن پر گردد و سپس با كارتك روي آن را صاف كرده و كاسه SE (مصالح آن) را درون استوانه‌اي كه تا cm10 (محلول استوكس پر كرده‌ايم مي‌ريزيم و بعداز زدن چند ضربه به ته آن به مدت 10 دقيقه صبر مي‌كنيم و سپس درپوش لاستيكي را روي آن قرار داده و در صورت موجود بودن دستگاه چي‌كر 127 ضربه به آن زده مي شود و در غير اينصورت 90 ضربه رفت و برگشت با دست به آن زده و سپس آن را برداشته و بعد از شستن درپوش لاستيكي با محلول استوكس و ديواره آن از ته استوانه به صورت چرخشي و به سمت بالا با محلول استوكس استوانه را تا cm 38 پر مي كنيم و سپس بعد از گذشتن 20 دقيقه پيستون SE را داخل آن كرده و قبل از اين كار ابتدا خط بالايي فيلر را مي خوانيم و بعد از داخل كردن پيستون به دورن استوانه آن را آرام پايين آورده تا پيستون از بيرون ديده شود بدون اعمال كردن فشار زياد و پس عدد فيلر در روي پيستون (حلقه لاستيكي آن) را مي خوانيم و عدد كوچك را به عدد بزرگ تقسيم كرده و ميزان SE بدست مي‌آيد و الكهاي ماسه شامل الكهاي 200- 100- 50 - 30- 8- 16/3 – 8/3 وزن كرده و در جدول مربوطه يادداشت مي نمائيم طبق جدول درصد مانده و درصد رد شده را بدست مي‌آوريم و در انتها مقدار فيلر موجود در آنرا نيز بدست مي‌آيد. موضوع آزمايش : تعيين ميزان استحكام و نرمي و دانه بندي آسفالت براي تعيين ميزان استحكام ونرمي آسفالت از آزمايش مارشال استفاده مي‌گردد كه در آن ابتدا 1265 گرم آسفالت رادر آون قرر داده تا به دماي ْ140-130 برسد و سپس ديواره قالب مارشال را با روغن آغشته كرده و آسفالت را در قالب مارشال ريخته كه در اين عمل سعي مي گردد كه در ته و روي آن آسفالت ريزدانه تري ريخته شده و 15 ضربه به كناره و 10 ضربه به وسط آن توسط كارتك اعمال مي گردد و سپس چكش مارشال را به مقدار كمي حرارت داده تا گرم گردد و سپس ته آن را با روغن آغشته و 75 ضربه توسط چكش مارشال به قالب مارشال از رو و 75 ضربه از زير اعمال مي‌گردد و قالب مارشال را با يك پارچه نمناك پوشانده تا سرد شود و سپس در جك مارشال آسفالت را از قالب بيرون آورده و بعد از گذشت 24 ساعت آن را درداخل حمام آسفالت كه آب آن بايد در دماي ْ61-59 باشد به مدت 30 دقيقه قرار مي دهيم و بعد از آن كه آسفالت را از حمام آسفالت بيرون آورديم آن را با يك پارچه خشك – خشك كرده و در قالب دستگاه فشار مارشال قرار داده و با اعمال فشار به آن ميزان استحكام و نرمي آسفالت را بدست مي آوريم و معمولا ميزان فيلر آسفالت بين (8-2) و ميزان قير (4/2-2/4) و ميزان Gagg آن 675/2 و ميزان ويد آن (6-3) كه مناسب ترين ميزان ويد بين (5-5/4) مي‌باشد. - براي تعيين دانه بندي ابتدا يك كوپه آسفالت را به چهار قسمت مساوي تقسيم كرده و سپس دو قسمت آن را مجددا به چهار قسمت مساوي تقسيم مي كنيم و از يك قسمت از ان براي آزمايش دانه بندي استفاده مي‌نمائيم كه ابتدا آسفالت را وزن كرده و يادداشت مي‌نمائيم و سپس وزن فيلتر را يادداشت مينمائيم و بعد از آن آسفالت را در داخل كاسه استراكشن قرار داده و بعد از آن فيلتر را روي كاسه قرار داده و روي آن را محكم بسته و آن را در داخل قالب استراكشن قرار مي‌دهيم و از روي قالب يك ليتر بنزين به آن اضافه مي نمائيم و سپس بعد از 20 دقيقه با دسته استراكشن به آن ضربه زده تا زماني كه كلاً بنزين و قير شسته شده خارج گردد و سپس مجدداً به آن يك ليتر بنزين اضافه كرده و بعد از گذشت 10 دقيقه مجدداً با دسته استراكشن به آن ضربه زده تا زماني كه بنزين و قير شسته شده خارج گردد و اين كار را در دو زمان 10 دقيقه‌اي ديگر انجام مي‌دهيم و در مرحله آخر ديگر رنگ بنزين به صورت طبيعي مي‌باشد و نشان دهنده آن است كه قير كاملا شسته شده و خارج گرديده است و مصالح باقي مانده در كاسه استراكشن را در ظرفي ريخته و آن رادر آون قرار ميدهيم تا كاملا خشك گردد و سپس آنرا با ريكا شسته تا چربي آن از بين رفته و اين كار را براي اين مي باشد كه فيلر به راحتي از سنگدانه ها جدا گردد در هنگام الك كردن و سپس آن را مجددا در آن خشك كرده و مصالح باقي مانده را در الك هاي (1 – ً4/3- ً8/3 – ً16/3-8-50-200) عبور داده و ميزان دانه بندي را تعيين مي نمائيم . تعريف نقشه نقشه تصويري افقي و قراردادي از تمام يا قسمتي از سطح زمين مي باشد كه عوارض مورد نظر را در مقياس كوچكتر از اندازه واقعي بر روي صفحه كاغذ نشان ميدهد و وسيله اي است كه عوارض زمين را با دقت مشخص مي‌نمايد نقشه اي كه قرار است مبناي مطالعات جهت اجراي پر وژه اي قرار گيرد بايد دقيق و درست باشد و اطلاعات موجود در آن به آساني قابل فهم همگان بوده و به آساني قرائت شود. هدف از نقشه برداري : مشخص كردن شكل زمين بطور كلي يا قطعه اي از سطح زمين و عوارضي است كه بر سطح آن ديده مي شود و در كارهاي سطحي تعيين حدود قطعات زمين هدف كار نقشه برداري است و نيز در كارهاي مهندسي مطالعه و پياده كردن مسير شامل راه آهن – جاده ها – كانالهاي آبياري – فاضلاب لوله كشي آب و نفت و … كاربرد دارد . طريقه مستقيم اندازه گيري الف ) قدم زدن – وقتي كه دقت زيادي براي اندازه گيري فاصله مور نظر نباشد ساده ترين و كم بهاترين روش اندازه گيري بوسيله قدم زدن و شمارش كردن آن وداشتن متوسط اندازه قدمها امكن پذير است . ب) كيلومتر شمار : معمولا مي توان از كيلومتر اتومبيل و يا وسايل شبيه دوچرخه موتور سيكلت مسافت بين دو نقطه را اندازه گيري نمود يعني با حركت چرخ اتومبيل و يا دوچرخه در روي امتداد و انتقال مسافت طي شده از محيط چرخ به صفحه كيلومتر شمار مسافت را تا دسيمتر اندازه‌گيري كرد . ج) نوار فلزي مدرج : نواري است كه از فولاد به عرض يك سانتي متر و به طول هاي 10-20-30-50-100 متري كه به تقسيمات ساده تري مدرج شده و 10 سانتي متر اول آن داراي تقسيمات ميلي‌متري مي باشد . د) نوار يا سيم انواري : سيم انوار از آلياژ فولاد و نيكل ساخته شده و تغييراتش خيلي كم بوده وبراي اندازه گيري فواصل خيلي دقيق در مثلث بندي و ژئودزي بكار برده مي شود اين نوار هميشه تعليق و روي سه پايه بكار برده شده . شناخت وسايل اوليه نقشه برداري 1-ژالون : ميله‌اي است استوانه اي شكل از جنس چوب يا فلز يا پلاستيك به قطر دوسانتيمتر و طول دو متر كه بعضي از آنها رو قسمتي اند و قابل اتصال به همه ساخته مي شوند و براي اينكه ژالون راحت به حالت قائمه قرار گيرد ونيز در زمين فرو رود در يك سران نوك تيز سنگي از جنس فولاد يا مشابه آن تعبيه مي نمايند و معمولا مورد استفاده ژالون به جهت امتداد يابي يا تعيين سمت جهت حركت روي زمين بوده و براي مشخص شدن به دو رنگ سفيد و قرمز به فواصل نيم متري رنگ آميزي مي شود . 2- تعريف شاغول : عبارت است از يك قطعه فلز مخروطي شكل كه به نخي آويزان شده كه در امتداد اثر وزن خود در امتداد قائم مي ايستد ومورد استفاده شاغول براي قائم كردن ژالون مي باشد . 3- شيب سنج دستي : از سه قسمت لوله – قوس مدرج تراز لوله اي تشكيل شده است كه جباب تراز آن توسط آينه اي در داخل لوله دستگاه منعكس مي‌گردد . 4- گونياي ساعي : چون در نقشه برداري در مورد بسياري از زاويه قائم استفاده مي شود كه آن جمله گونياي ساعي است . عمليات با وسايل ساده نقشه برداي طرز ژالوان گذاري يك امتداد با وسايل ساده نقشه برداري مي توان با دقت فواصل افقي نقاط را كه بسيار به آن نياز داريم اندازه گيري كنيم همان گونه كه مي دانيم فاصله دونقطه يعني كوتاهترين راه بين آن دو امتدادي است مستقيم و قبل از اندازه گيري هر فاصله در نقشه برداري اين امتداد و مستقيم را با چند ژالون مشخص مي كنيم و به اين كار ژالون گذاري امتداد گويند چنانچه طول خيلي كوتاه باشد طوري كه بتوان با يك بارمتر كشي آن را اندازه گرفت ديگر احتياج به اين كار نيست عمل ژالون گذاري به اين ترتيب انجام مي گيرد كه ابتدا روي دو ژالون به طور قائم مي گذاريم و يك نفر پشت يكي از دو ژالون به فاصله حدود 2 متر مي ايستد در حالي كه يك چشمي را بسته و با چشمي ديگر به ژالون نگاه مي كند بطوري كه دو ژالون را روي همه ببندد و بعد نفر ديگري ژالوني را بطور قائم در امتداد تقريبي دو نقطه مذكور به چپ و راست حركت مي دهد تا نفر اول هر سه ژالون را در يك امتداد ببيند ا ين كار براي هر چند نقطه كه لازم باشد تكرار مي گردد تا براي متر كشي كاملا مشخص گردد . علامت دادن با دست : وقتي كه فاصله بين افراد كه با يكديگرعمل ژالون گذاري را انجام مي دهند زياد باشد ديگر صدا به طور رسا به گوش نمي رسد در اين حالت پشت ژالون ابتدايي قرار ميگيرند براي فرمان دادن به فنر دوم كه ژالون ديگر را جا به جا مي كند به وسيله علامت دادن با دست منظور خود را مي فهماند بنابراين لازم است اين دونفر علائمي بصورت قراردادي تعيين نمايند تا هنگام عمل از آن استفاده نمايند . تعيين محل تقاطع دو امتداد با ژالون گذاري چنانچه بخواهيم محل تلاقي دو امتداد AB و CD را بر روي زمين مشخص كنيم بر روي هر كدام از نقاط A و B و C و D يك ژالون بطور قائم مي‌گذاريم و سپس يك نفر در پشت ژالون نقطه A و B و نفر دوم پشت نقطه C يا D قرار مي گيرد به كمك نفر ا ول نفر سوم ژالون قائمي را روي امتداد AD حركت مي دهد و نفر دوم وقتي آن را در امتداد CB ديد اطلاع مي دهد نقطه O بدين صورت محل تلاقي دو امتداد مورد نظر بدست مي آيد . تعيين امتداد موازي امتداد معلوم اگر امتداد AB روي زمين داشته باشيم وبخواهيم امتدادي به موازات آن به فاصله d مشخص نمائيم به اين ترتيب عمل مي كنيم كه نقطه اي مانند m بر روي AB انتخاب كرده و با گونيا از اين نقطه َm بدست آيد از َm نيز عمودي ديگر با گونيا بر امتداد َmm مي سازيم بدين ترتيب CD بدست مي آيد كه امتدادي موازي AB و به فاصله d از آن است . تراز ياب و تراز يابي : (اندازه گيري ارتفاع) تعيين ارتفاع نقاط به طور كلي بر اين فرض استوار است كه سطحي را بعنوان مبناي ارتفاع در نظر گرفته و فاصله قائم نقاط از اين سطح پيدا مي‌كنيم ولي به طوري كه خواهيم ديد نمي توان ارتفاع همه نقاط را مستقيما نسبت به اين سطح مبنا بدست آورد ومجبوريم ارتفاع هر نقطه را نسبت به ارتفاع نقطه معلوم ديگري درنزديكيهاي آن بدست آوريم به اين ترتيب است كه ارتفاع نقاط مختلف يك منطقه به تدريج يكي نسبت به ديگري تعيين مي‌گردد در واقع اندازه گيري اختلاف ارتفاع پايه تعيين ارتفاع را تشكيل مي‌دهد. عملياتي كه براي تعين ارتفاع و يا اختلاف ارتفاع صورت مي گيرد ترازيابي مي‌نامند .

انواع راهها

مطالب مشابه :

توليد سيم كشي موتور سيكلت هندا و تست ريپورت

موارد استفاده كابل تخت و سيم كشي كامل

آئين نامه اجرايي انواع مشاغل تخصصي و صنفي

ایمنی دربرق

چند تن از افراد موفق ایران

مهندس ساسان قرباني، جزو يكي از موفق‌ترين افراد ايران

انواع راهها

انواع راهها , مراحل طرح و اجراي پروژه هاي مسير يابي در راه سازي

دستورالعمل شماره 15 راجع به ملبوس پاره اي از مستخدمين دولت (مجموعه آيين نامه ها):