ریز و درشت طراحی مهد کودک :

ریز و درشت طراحی مهد کودک :

محور طراحی مهد کودک در طراحیساختمان مهد کودک،کودکمحوری اولویت دارد. به این معنی که ساختمان باید برای نگهداری موقت کودکانطراحی شود

نادیده گرفتنعادتمان شده است. حتی اگر پای کودکانمان درمیان باشد. شاید در اینهنگام بیشتر از مواقع دیگر. چه کودکان زبان اعتراض ندارند.
شهر باید انسان محور باشد. این را بیشتر کارشناسان شهری می گویند. شهربزرگ شده ، رشد پیدا کرده اما توسعه هنوز غایب است . زنان، راهی محیطهای کاری شده اند، اما از ملزومات حضور اجتماعی آنان در شهر خبری نیست.
کودک جزیی از جامعه انسانی شهرنشین است و توجه به او از اصول شهرنشینی. با این حال گویا این بخش از جامعه در شهرهای ما چندان جدی گرفته نمیشوند. مگر به مناسبت روز جهانی کودک آن هم با پخش چند کارتون. از آموزشاصول شهروندی گرفته تا رعایت ضوابط استاندارد محیط های ویژه آنها. چندمدرسه یامهد کودکرا سراغدارید که با شرایط جسمی کاربر آن یعنی کودک همخوانی داشته باشد؟

یک مهد کودک استاندارد در آلمان

ضوابط مهدکودک سازی:

شورای عالی معماری وشهرسازی سال قبل ضوابطی را برای طراحی مهد کودک به تصویب رساند.
شاید این تنها ضابطه موجود از سوی متولیان امر ساختمان برای ساخت مهدکودک به عنوان فضای مختص کودکان باشد. اگو این که بر این ضابطه نیزنقدهای فراوانی وارد است، با این حال همین ضوابط ناقص نیز اغلب نادیدهگرفته می شود. چه بیشتر مهدکودک ها، خانه های قدیمی هستند که تنها بارنگ کردن و چسباندن چند نقاشی به در و دیوار تغییر کابری داده اند.
در این ضابطه که با نام ضوابط طراحی معماری مهد کودک نامیده می شود،آمده است،« اجرای مصوبه حاضر و پیوست آن در تمام طرح های آتی و در دستتهیه انواع مهد کودک اعم از دولتی ، خصوصی و خود کفا از این تاریخ ( 14/2/1383) در سرار کشور الزامی بوده و تمام مراجع مسئول تهیه، بررسی وتصویب و اجرای طرح های مهد کودک موظفند در مراحل مختلف تصویب ، صدورپروانه ونظارت بر اجرا ضوابط مذکور را رعایت کنند.»
با این همه از تصویب ضوابط طراحی مهد کودک تاکنون اتفاق خاصی در زمینهساخت مهد کودک نیافتاده است.
هر چند بندها ی این مصوبه چندان با شرایط کودکان انطباق ندارد.
علاوه بر ضوابط شورای عالی شهرسازی و معماری سازمان بهزیستی نیز ضوابطیرا برای ساختمان مهد کودک لحاظ کرده که در اغلب بند های‌ آن با عنوانکلمه ” حتی المقدور ” بیشتر جنبه توصیه ای پیدا کرده تا مصوبه ای.
برای مثال در این ضوابط آمده است : ساختمان مهد کودک حتی المقدور یکطبقه باشد. در غیر این صورت طبقه دوم به نگهداری شیرخواران و اطفالنوپا اختصاص یابد.

استاندارددور از دسترس
« هر ساختمان باید سرپناه محکمی، کارآمد و زیبا باشد.» این یک تعریفساده است که محمود نجاری سی سی ، کارشناس ارشد معماری و مدرس معماریدانشگاه هنر از ساختمان ارایه می دهد.
وی می گوید: « در طراحی ساختمان مهد کودک، کودک محوری اولویت دارد. بهاین معنی که ساختمان باید برای نگهداری موقت کودکان طراحی شود. بنابراین ایمنی کودکان در مدت زمان حضورشان در مهدکودک اصلی ترین نکتهو دستورالعمل در ضوابط طرح و اجرای ساختمان است.»
گو اینکه به زعم سی سی ، منظور از ایمنی تنها استحکام ساختمان نیست ،بلکه رفتار شناسی کودک و توجه ظریف به روحیات و اخلاق کودکانه و تامینامنیت و بهداشت او باید مورد توجه قرار گیرد.
« در کشورهای توسعه یافته و قانونمند مانند آلمان مسوولیت سنگین پذیرشکودک سبب شده تمام نکات و ضوابط ساختمانی، بهداشتی ، آموزشی و مراقبتیمورد مطالعه قرار گرفته و در طراحی ساختمان مهدکودک لحاظ شده است.»
مهندس سی سی درباره ضوابط ساخت مهد کودک در کشورهای توسعه یافته میگوید:« ساختمان های مهدکودک در مناطق شهری باید در نقاطی اجرا شوند کهسرعت خودروها در آن نقاط حداکثر 30 کیلومتر باشد. ساختمان از شریان هایاصلی تاسیسات شهری ، برق فشار قوی ، و مترو و مراکز آلوده کنندهدور باشد. در مسیرهای اطراف ساختمان مهد کودک تفکیک مسیر پیاده رو ازسواره رو انجام شده باشد. ورودی مهد کودک نباید مجاور خیابان باشد. همچنین محدوده امنیتی برای کنترل عبور و مرور کودکان وجود داشته باشد.»
گذشته از نکات قابل ملاحظه در مکانیابی ساختمان مهدکودک ، ضوابط دیگرینیز باید در خود ساختمان رعایت شود.
برای مثال مسیر حرکت کودک از خارج ساختمان تا داخل و داخل ساختماننباید اختلاف سطح داشته باشد.استفاده از اشیا تیز و برنده در محوطهسازی و فضاسازی مهدکودک مجاز نیست.سطل های جمع آوری و تفکیک زباله بایدبه لحاظ ترشح و نفوذ زباله کنترل شده و از دسترس کودکان دور باشد.طراحیفضای باز باید به شکلی باشد که در والدین احساس نگرانی ایجاد نکند. عناصر محیط باید به شکلی طراحی شود که احتمال بالا رفتن کودک از او سلبشود. طراحی ***** ورودی برای کنترل دمای داخل و خارج و تمیز کردن کفشها ضروری است. دستگیره در ورودی که در حالت معمول در ارتفاع یک مترطراحی می شود. در مهدکودک از سمت داخل باید ارتفاع بیش از یک متر و 50سانتیمتر داشته باشد. تا کودک نتواند آن را باز کند.

نمونهوطنی:

نجاری سی سی بههمراه دانشجویان معماری خود تحقیقی را در ارتباط با طراحی مهدکودکدر ایران به انجام رسانده است. این تحقیق نشان می دهد در بیشتر مهدکودک های وطنی ضوابط استاندارد رعایت نمی شود. برای مثال در یکی ازمهدکودک ها ، حیاط مهدکودک با ساختمان آن به اندازه ایاختلاف سطح دارد که ناچار چندین پله این دو فضارا به هم مرتبط میکند. آن هم پله هایی با بدنه فلزی و پوشش سنگی. فضاهای ناامن داخلساختمان ، ساختمان های دو طبقه و پله های متعدد، روشویی ها ودستشویی های نامتناسب با قد کودکان و موارد متعدد این چنینی ازدیگر مشکلات طراحی ساختمان مهد کودک در ایران است.

آن سوییرویا:
محمود سی سی می گوید:« در طراحی ساختمان مهدکودک باید سه بخش موردتوجه قرار گیرد. 1_ قسمت کودک 2_ قسمت کارکنان 3_ قسمت والدین. درطراحی مهد کودک ، توجه به فضای کارکنان و مدیریت مهدکودک و تفکیکفضاهای استراحت ، کاری ، بهداشتی و کارکنان و جلوگیری از تداخل اینفضاها با فضای کودکان حایز اهمیت است. فضاها باید با توجه به وسعتبرنامه ها و تعداد کارکنان طراحی شود. فضای انتظار نیز باید درطراحی مهدکودک لحاظ شود.( فضایی که در آن والدین به انتظار کودکانمی نشینند.) این فضا باید در مجاورت ***** ورودی و بخش مدیریتساختمان قرار گیرد. در این فضا باید وسایل اندکی برای سرگرمیکودکان تعبیه شود. »
به گفته سی سی در طراحی ساختمان مهد کودک نکات دیگری از جمله کوتاهبودن ارتفاع تابلوهای مخصوص کودکان و مرتفع بودن تابلوهای مخصوصبزرگسالان در نظرگرفته می شود.
« در این محیط باید از رنگ های ملایم در کف ودیوار و رنگ های اصلیزرد ، آبی و قرمز در وسایل دیگر استفاده کرد. درها باید امکان خروجسریع را برای کودکان فراهم کند. سرویس های بهداشتی کودکان باید بهتناسب قد آنها طراحی شود.این نکات راباید در طراحی محل آویزان کردنوسایل شخصی کودکان نصب لگوهای هر کودک ( در مهد کودک های کشور هایپیشرفته هر کودک لگویی را برای خود انتخاب می کند که معرف وسایلشخصی اوست. برای مثال یک شخصیت کارتونی .) در این فضا در محل قرارگیری کلید پریزها باید دقت کرد تا از دسترس کودکان دور باشد.»

به اعتقاد سی سیپارکت به دلیل حفظ دمای محیط و تمیزی برای پوشش مهد کودک مناسبتراست.
وی ادامه می دهد:« ساخت این اتاق ها برای یک مهد کودک الزامی است. 1_ ***** ورودی 2_ هال مرکزی 3_ اتاق مدیریت همراه با محلی برایگفت و گو با والدین 4_ فضای انتظار والدین 5_ فضای سرگرم شدن موقتکودکان 6_ رخت کن کارمندان 7_ سرویس کارمندان 8_ آشپزخانه و انبار 9_ سالن ورزش و بازی دسته جمعی 10_ انبار وسایل بازی 11_ کارگاهنقاشی و کار با رنگ و کاردستی 12_ فضای مربوط به نظافتچی و انبارمربوط به آن 13_ کلاس های گروهی 15 تا 20 نفره کودکان ( فضاهایگروهی باید برای اوقات قصه گویی ، نقاشی و بقیه فعالیت های مرتبطعملکردی باشد.) 14_ فضای سرویس هر گروه 15_ فضای استراحت کودک ( درمهد کودک های استاندارد فقط یک مکان برای استراحت کودک آن هم برایکودکی که نیاز به استراحت دارد تعبیه می شود. چه خواب دست جمعیکودکان معمول نیست. کودک به ذات اهل تحرک است نه خواب!) محوطه بازیکودکان باید پاکیزه باشد و در طراحی آن ایمنی کودک در نظر گرفتهشود.»

نگاهی به ضوابطمهد کودک استاندارد فاصله عمیق مهدکودک های وطنی را از شرایط مطلوببیشتربه نمایش می گذارد. دلسرد نشوید با اجرای مصوبات دست وپاشکسته مهد کودک سازی در کشور شاید کودکان نسل بعد فرصت بهره گیریاز یک محیط مناسب را در زمان حضور والدین خود در محل کار داشتهباشند.

ریز و درشت طراحی مهد کودک :

مطالب مشابه :

آموزش کاردستی با وسایل دوریختنی

ریز و درشت طراحی مهد کودک

231 - لیزر چیست و چگونه کار می کند؟ (کلیک کنید)

ریز و درشت طراحی مهد کودک

ریز و درشت طراحی مهد کودک :

ریز و درشت طراحی مهد کودک :

نمایش خلاق