مفردات قرآن1 (جلسه سوم 8مهر1393)
کتب و مقالات
- در کتاب الاشباه و النظائر سیوطی فصلی به نام تضمین باز شده است.
- مغنی اللبیب ابن هشام باب هشتم در مورد تضمین است.
- المُزهِر فی علوم اللغه سیوطی تضمین ترادف و ....
- مقاله تضمین در نشریه ادبیات تطبیقی
- دروس فی علم اللغه از صبحی صالح در مورد ابن فارس است که وی دنبال نام و نشان بوده
بحث تضمین
- تضمن یعنی متضمن چیزی بودن
- در اصطلاح فارسی یعنی شاعر از بیت شعر دیگری در شعر خود استفاده کند
- در اصطلاح درس یعنی کلمه ای که متضمن معنای دیگری هم هست.علاوه بر آنکه معنای اصلی را هم کنار نمی گذارد و دو معنا را با هم افاده می کند.
- مثال:
ـ تضمین در اسم
حقیق علی ان لا اقول علی الله الا الحق.
در بعضی جاها علی ، عَلَیَّ قرائت شده است.
المیزان: حقیق با باء متعددی می شود پس باید فعل دیگری باشد که با حرف علی متناسب باشد و آن حریص علی است. حقیق ب به معنای شایسته است.
تفسیر صافی: حقیق متضمن معنای حریص است و یا حرف علی جای حرف باء را گرفته است.
ـ تضمین در فعل
ان الابرار یشربون من کاس کان مزاجها کافورا عینا یشرب بها
شرب با من متعدی می شود. یشرب بها آمده چون شرب متضمن معنای فعل یروی به معنای سیراب شدن است. نوشیدنی که به دنبال آن سیراب شدن است.
ـ اذاعوا به
اذاعو با باء متعدی نمی شود و متضمن معنای تحدّثوا است. اذاعوا به معنای انتشار است.
ـ و لا تاکلول اموالهم الی اموالکم
اکل با الی متعدی نمی شود و معنای فعل تضمُّ دارد.
ـ تضمین در حرف
باب اول کتاب مغنی را در این زمینه ببینید. در زمینه معنای حروف.
لاصلبنکم فی جذوع النخل
بصریون: حرف جای حرف دیگر نمی آید. حرف فی معنای لاجعلنکم را تضمین می کند. لاجعلنکم فی جذوع النخل
کوفیون : حرف فی به جای حرف علی آمده است.
- یکی از قرائنی که نشان می دهد فعل دارای معنای دیگری است توجه به حرف اضافه یا حرف جر فعل است.
- علت مطرح شدن بحث تضمین رفع یک مشکل است : در زبان ادبیات عرب کلماتی می ببنیم که برخلاف مشهور با یک حرف دیگر متعدد شده است.
- شرایط تضمین از دید فرنگستان قاهره:
ـ مناسبت میان دو فعل
ـ وجود قرینه
ـ هماهنگی با ذوق عربی
- شایع ترین نوع تضمین تضمین با فعل است.
پیشنهاد استاد
جمع کردن تضمین های المیزان خوب است
کتاب جمهرة اللغة یا جمهرة الکلام و اللغة
- ابن دُرَید متولد بصره از دانشمندان قرن 4 متوفای 321 ه ق.
- مهم ترین کتاب او اشتقاق است که قبل از جمهره نوشته است.
- بعد از کتاب العین مشهورترین کتاب لغوی جمهره است. به درخواست والی خوزستان و فارس آن زمان ابوالعباس میکال بوده است.
- انگیزه نگارش: استفاده از کتاب العین خلیل دشوار است.
- تفاوت دو کتاب:1-ترتیب کتاب جمهره بر اساس حروف الفباست.2- کتاب پنج بخش دارد ثنائی ثلاثی ... اول کلمه را از این حیث مشخص می کنیم بعد ترتیب حروف الفبا را لحاظ می کند.
- مشابهت زیاد است و متهم به سرفت از کتاب خلیل شده است. برخی این ادعا را رد کرده اند چرا که بعضی جاها نظر خلیل را نقد کرده و بعضی جاها با شجاعت تمام گفته من نمی دانم.
مطالب مشابه :
منابع کارشناسی ارشد - علوم قرآن و حدیث
ارشد علوم قرآنی و حدیث پاسخ علم الحدیث دانشگاه تهران+ جزوات دانشکده علوم حدیث;
معرفی تقریرات دوره فشرده علوم و معارف حدیثی دانشکده حدیث
دوره فشرده علوم و معارف حدیثی. اولین دوره فشرده علوم و معارف حدیثی که سال 1382 در دانشکده حدیث
مفردات قرآن1 (جلسه سوم 8مهر1393)
بولتن جامع علوم قرآن و حدیث. دانشکده اصول دین دروس فی علم اللغه از صبحی صالح در
معرفی تقریرات حدیثی مقطع ارشد دانشکده علوم حدیث قم
ویژگی اصلی این درس استفاده مناسب آن از مباحث علم اصول فقه و حدیث و تطبیق دانشکده حدیث
احادیث پیامبراکرم(ص) در مورد علم و علم آموزی و تعلیم آن
در مورد علم و علم آموزی و تعلیم آن - رشته فقه و حقوق اسلامی دانشکده. رشته فقه و حقوق اسلامی .
علوم قرآن
بولتن جامع علوم قرآن و حدیث. دانشکده اصول دوم اینکه ما در اینجا تاریخ این علم را می
راهاندازی دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث
تفاهم‌نامه امضاء شده میان انجمن علوم قرآن و حدیث و دانشکده و تولید علم و نظریه
جلسه چهارده سیره پیشوایان دینی(اصل شرح صدر)
دانشجویان دانشکده مجازی علوم حدیث. انسانی که نور علم و حکمت دارد وبه توحید و معرفت اللهی
مصطلحات حدیثی
دانشکده الهیات ومعارف (از کتاب علم تتبع و جستجوی طرق حدیث در کتب دیگر ـ تا حدیث اگر
برچسب :
دانشکده علم و حدیث